Xoan XXIII
, en
latin
Ioannes PP. XXIII
, nado como
Angelo Giuseppe Roncalli
en
Sotto il Monte
,
Bergamo
, o
25 de novembro
de
1881
e finado en
Roma
o
3 de xuno
de
1963
, foi o papa n.º 261 da Igrexa catolica,
[
1
]
bispo da diocese de
Roma
e soberano da
Cidade do Vaticano
dende o
28 de outubro
de
1958
ata a sua morte.
Naceu o
25 de novembro
de
1881
no casario Brusico de Sotto il Monte, provincia de Bergamo. Era o cuarto dos trece fillos (e o maior dos homes) que tiveron Giovanni Battista Roncalli e de Mariana Mazzola.
[
2
]
A sua familia traballaba como labregos nun terreo arrendado; como contraste, o seu predecesor
Pio XII
provina dunha antiga familia aristocratica italiana, tradicionalmente ao servizo do
papado
. No ambiente da sua humilde familia, encabezada polo seu tio avo (e padrino) Zaverio,
[
3
]
desenvolveu a sua
fe
cristia
.
En
1892
entrou no Seminario de
Bergamo
para cursa-los estudos superiores,
[
4
]
grazas a axuda economica do parroco Rebuzzini e de Giovanni Morlani (propietario das terras cultivadas polos Roncalli). No seminario comezou a practica, que continuaria ata a sua morte, de redactar unhas notas espirituais, que quedaron recollidas no seu
"Giornale dell' Anima"
.
[
5
]
A causa da sua capacidade, en
1901
foi enviado a
Roma
para segui-los seus estudos como alumno do Seminario Romano dell'Apollinare. Foi
ordenado sacerdote
o
10 de agosto
de
1904
.
[
6
]
En
1905
o bispo de Bergamo, Monsenor
Giacomo Radini Tedeschi
nomeouno o seu secretario
[
7
]
e o ano seguinte foi encargado da ensinanza de
Historia
e
Patroloxia
no Seminario de Bergamo. Ocupou estes postos ata a morte en
1914
do seu bispo, como sempre lembraria a Monsenor Radini Tedeschi.
Durante a
primeira guerra mundial
, exerceu primeiro de sarxento medico e mais tarde de capelan militar.
[
8
]
En
1921
, foi chamado dende Roma polo
papa
Bieito XV
para ocupa-lo cargo de Presidente para Italia do Consello Central da Obra Pontificia da Propagacion da Fe.
[
9
]
O
19 de marzo
de
1925
Monsenor Angelo Giuseppe Roncalli foi consagrado bispo, e elixiu como lema episcopal
"Obedientia et Pax"
(obediencia e paz). O papa
Pio XI
nomeouno Visitador Apostolico de
Bulgaria
este mesmo ano, onde permaneceu dez anos. Ali realizou o seu labor apostolico visitando as comunidades catolicas e establecendo relacions de respecto e estima con outras comunidades cristias, en especial da
Igrexa Ortodoxa Bulgara
.
En
1934
foi trasladado a Nunciatura en
Turquia
; ali, ademais, asumiu as funcions de administrador apostolico da
vigairia apostolica de Constantinopla
, vacante dende 1925.
[
10
]
A sua intervencion foi indispensable para socorrer os xudeus ante a persecucion
nazi
.
O mes de decembro de
1944
o Papa
Pio XII
nomeouno nuncio apostolico de Paris. Contribuiu a normaliza-la organizacion eclesiastica en Francia, desestabilizada polos numerosos bispos que colaboraran cos alemans. Grazas a sua cortesia, a sua simplicidade e a sua amabilidade puido resolve-los problemas e conquista-lo corazon dos franceses e de todo o Corpo Diplomatico.
En
1953
, o Papa
Pio XII
nomeao cardeal e enviao a
Venecia
como Patriarca. En
1954
, coincidindo co
Ano Santo Xacobeo
, visitou
Santiago de Compostela
, convidado polo
arcebispo compostelan
e amigo seu
Fernando Quiroga Palacios
. Chegou o
22 de xullo
procedente de
Donostia
logo de parar en
Lugo
, e permaneceu na cidade ate o dia 24
[
11
]
.
O
28 de outubro
de
1958
, contando con 77 anos, Roncalli foi elixido Papa ante a sorpresa de todo o mundo.
[
Compre referencia
]
Escolleu o nome de Xoan (nome do seu pai e do patron da sua vila natal).
Despois do longo pontificado do seu predecesor, os cardeais lle semellaron escoller un papa de transicion a causa da sua avanzada idade e da sua modestia persoal. Nin os cardeais nin o resto da Igrexa agardaban que o temperamento ledo, a calidez e a xenerosidade do papa Xoan XXIII seducisen os afectos do mundo dunha forma en que o seu predecesor (con toda a sua sabedoria e santidade) non puido.
[
Compre referencia
]
En seguida empezou unha nova forma de facer de Papa. Foi o primeiro Papa, dende
1870
, que exerceu o seu ministerio de bispo de Roma visitando persoalmente as parroquias da sua Diocese. O cabo de dous meses de ser elixido, deu exemplo de obras de
misericordia
: por Nadal visitou os nenos enfermos dos hospitais Espirito Santo e Neno Xesus; o dia seguinte foi a visita-los prisioneiros do carcere Regina Coeli.
Na sua primeira medida de goberno vaticano, que o enfrontou co resto da
curia
, reduciu os altos salarios (e a vida de luxo que, en bastantes ocasions, levaban os bispos e cardeais). Asi mesmo, dignificou as condicions laborais dos traballadores do Vaticano, que ata ese momento carecian de moitos dos dereitos dos traballadores de
Europa
, ademais retribuidos con moi baixos salarios por parte do Vaticano.
Tres meses despois da sua eleccion, o
25 de xaneiro
de
1959
, na
Basilica de San Paulo Extramuros
, ante a sorpresa de todo o mundo anunciou o XXI Concilio Ecumenico -que posteriormente foi chamado
Concilio Vaticano II
-, o I Sinode da Diocese de Roma e a revision do Codigo de Dereito Canonico.
O
2 de decembro
de
1960
reuniuse no Vaticano durante unha hora co
Arcebispo de Canterbury
, o Reverendisimo Geoffrey Francis Fisher. Era a primeira vez en mais de 400 anos, dende a
excomunon
de
Isabel I
, que o
Arcebispo de Canterbury
se reunia co Papa. Durante o seu Pontificado nomeou 37 novos cardeais, entre os cales por primeira vez un de
Tanzania
, un xapones, un filipino e un mexicano.
O papa Xoan XXIII escribiu oito enciclicas en total. O seu maxisterio social nas Enciclicas "
Mater et Magistra
" e, sobre todo, "
Pacem in terris
" foi fondamente apreciado. En ambas pastorais insistese sobre os dereitos e deberes derivados da dignidade do home como criatura de Deus.
O
11 de outubro
de
1962
o papa Roncalli abriu o
Concilio Vaticano II
en San Pedro. Este Concilio cambiaria a face do
Catolicismo
: unha nova
liturxia
(mais sinxela e proxima os fieis), un novo ecumenismo e un novo achegamento o mundo.
Dende a apertura do Concilio, o papa Xoan XXIII indica a precisa orientacion dos obxectivos: non se trataba de definir novas verdades nin condenar erros, senon que era necesario renova-la Igrexa para facela capaz de transmiti-lo
Evanxeo
nos novos tempos, busca-los caminos de unidade das
Igrexas cristias
, procura-lo bo dos novos tempos e establecer dialogo co mundo moderno centrandose primeiro "no que nos une e non naquilo que nos separa".
O Concilio foron convidados como observadores, non so membros de todalas Igrexas cristias (Ortodoxa, Protestantes e Evanxelicas, en xeral) senon membros de diversos credos dende crentes islamicos ata indios americanos.
O
23 de maio
de
1963
anunciabase publicamente a enfermidade do Papa (
cancro de estomago
). Xoan XXIII morreu en Roma o
3 de xuno
de
1963
. Na memoria de moitos, o Papa
Xoan XXIII
quedou como "o Papa bo" ou como "o Papa mais amado a historia". Os seus restos embalsamados actualmente descansan na Basilica de San Pedro, en Roma.
A causa de beatificacion foi introducida polo seu sucesor
Paulo VI
en
1965
, despois da clausura do Concilio Vaticano II. O papa Xoan XXIII foi beatificado por
Xoan Paulo II
o
3 de setembro
de
2000
, e a sua festa liturxica quedou fixada o
11 de outubro
, dia da apertura do Concilio Vaticano II.
O
5 de xullo
de
2013
o papa
Francisco
aprobou os decretos da
Congregacion para as Causas dos Santos
que abriron a porta a canonizacion de Xoan XXIII e Xoan Paulo II.
[
12
]
O
30 de setembro
do mesmo ano, anunciouse que a cerimonia conxunta de canonizacion de ambos papas tera lugar en abril de
2014
.
[
13
]
Finalmente, o
27 de abril
de
2014
, ante unha multitume congregada na
praza de San Pedro
do
Vaticano
, que se estima nuns 800.000 peregrinos chegados de todo o mundo, o papa
Francisco
proclamou a canonizacion de Xoan XXIII, xunto a de
Xoan Paulo II
, pedindo en
latin
, coa formula ritual, que se inscribise aos dous papas no
Libro dos Santos
. Foi un dia historico xa chamado "o dos catro papas", xa que, ademais de que Francisco proclamou santos a Angelo Roncalli e Karol Wojtyła, a esquerda do altar onde se concelebrou a misa, estivo o papa emerito
Bieito XVI
, a quen o papa arxentino abrazou antes de comezar a ceromonia e ao finalizar a mesma. Na homilia da misa, Francisco destacou que ambos os novos santos "restauraron e actualizaron a Igrexa" a sua imaxe orixinal. O papa terminou a cerimonia saudando as 93 delegacions asistentes, entre as que habia 24 xefes de Estado e de Goberno, e entre os que se encontraban os reis de
Espana
e de
Belxica
, ademais dos presidentes de
Paraguai
,
Honduras
,
O Salvador
,
Ecuador
,
Albania
,
Croacia
e
Polonia
, entre outros.
[
14
]
As enciclicas do seu papado, por orde cronoloxica, foron as seguintes:
[
15
]
- ↑
"The List of Popes"
.
Catholic Encyclopedia
(en ingles)
. Consultado o 5 de marzo de 2014
.
- ↑
Tornielli, 2000, pp. 11-12.
- ↑
Sgarbossa, 2000, p. 12
- ↑
Tornielli, 2000, p. 23.
- ↑
Tornielli, 2000, p. 25.
- ↑
Trevor, 2000, p. 47.
- ↑
Trevor, 2000, p. 62.
- ↑
Capovilla, 2001, p. 28.
- ↑
Capovilla, 2001, p. 29.
- ↑
BENIGNI, Mario (2000). San Paolo, ed.
Giovanni XXIII: biografia ufficiale
(en italiano)
. p. 208.
ISBN
9788821542671
.
- ↑
"Xoan XXIII visitou Galicia en 1954, antes de ser Papa"
Arquivado
11/03/2016, en
Wayback Machine
., artigo en
La Voz de Galicia
, 2 de setembro de 2000.
- ↑
News.va (ed.).
"Decretos de la Congregacion para las Causas de los Santos: Juan XXIII y Juan Pablo II Seran canonizados"
(en castelan)
. Arquivado dende
o orixinal
o 02 de febreiro de 2014
. Consultado o 6 de marzo de 2014
.
- ↑
Ver noticia
- ↑
La Vosz de Galicia
, 27-04-1014.
- ↑
vatican.va (ed.).
"Encicliche di Giovanni XXIII - La Santa Sede - Il Santo Padre"
(en italiano)
. Consultado o 6 de marzo de 2014
.
- Hebblethwaite
, Peter (2000).
Juan XXIII. El Papa del Concilio
(en castelan)
. PPC.
ISBN
9788428816373
.
- Capovilla
, Loris Francesco
(2001).
John XXIII: Witness to the Tenderness of God
(en ingles)
. Mediaspaul.
ISBN
9782894204658
.
- Sgarbossa
, Mario (2000).
Giovanni XXIII. La saggezza del cuore
(en italiano)
. Paoline.
ISBN
9788831519526
.
- Tornielli
, Andrea (2000).
Giovanni XXIII: vita di un padre santo
(en italiano)
. Gribaudi.
ISBN
9788871525839
.
- trevor
, Meriol (2000).
Pope John Blessed John XXIII
(en ingles)
. Gracewing Publishing.
ISBN
9780852444801
.