Alxer

??????? (ar) Lezzayer (kab) Alger (fr)
Localizacion
36°46′35″N 3°03′31″L  /  36.7764, 3.0586 Coordenadas : 36°46′35″N 3°03′31″L  /  36.7764, 3.0586
Estado	Alxeria
Provincia da Argelia (pt)	Provincia de Alxer
Capital de	Alxeria (1962?)
Poboacion
Poboacion	3.415.811 (2011) (9.409,95 hab./km² )
Lingua oficial	arabe Lingua berber
Xeografia
Parte de	Argelia Central (pt)
Superficie	363 km²
Banado por	Mar Mediterraneo
Altitude	0 m
Datos historicos
Creacion	944
Evento clave 1510 Siege of Algiers (en) novembro de 1541 Expedicao a Argel (1541) (pt) 1598 Siege of Algiers (en) 8 de xullo de 1775 Invasion of Algiers (en) 7 de xullo de 1830 Invasao francesa de Argel (pt)
Organizacion politica
Membro de	Liga de Cidades Historicas Organizacion das Cidades do Patrimonio Mundial
Identificador descritivo
Codigo postal	16000?16132
Fuso horario	UTC+01:00
Prefixo telefonico	213
Outro
Irmandado con	Caracas Asuncion Dakar ../... 27+

Este artigo amosa letras arabes . Sen o soporte axeitado , o texto pode mostrar simbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.

Alxer ^{[ 1 ] [ 2 ] [ 3 ]} (en arabe : ????????, al-Jaz?’ir; no dialecto arabe falado en Alxeria: ?????, en berber Dzayer tamane?t ) e a capital e cidade mais importante de Alxeria . Situada no norte do pais, na ribeira do mar Mediterraneo , no oeste da baia do seu nome , Alxer e o principal porto do noroeste de Africa . Se facemos coincidir a cidade coa daira de Sidi M'Hamed, que abrangue a maior parte do nucleo urbano, a poboacion superaria lixeiramente os 250.000 habitantes, pero na aglomeracion viven case sete millons de habitantes, o que converte Alxer na cidade mais importante do Magreb .

De fundacion fenicia , denominada Icosium polos romanos , foron os berberes a partir do ano 950 os que lle deron o seu aspecto actual, o da cidade alta ou Casbah que ascende por un outeiro coa configuracion labirintica habitual do urbanismo arabe. Posteriormente, a ocupacion francesa a partir do seculo XIX estendeu unha cidade moderna de corte europeo na parte baixa en torno ao porto e a baia.

Xeografia [ editar | editar a fonte ]

A area urbana de Alxer estendese polas once dairas, ou comarcas, centrais, das trece que conforman a Vilaia de Alxer . Son as dairas que arrodean a baia de Alxer , onde tamen se estableceron os primeiros poboamentos historicos . Estas dairas a sua vez subdividense en 37 baladias ou concellos, que son os situados dentro do perimetro urbano de Alxer.

Unha desas dairas e a de daira de Sidi M'Hammed , na parte occidental da baia, e que ocupa a parte mais nuclear da cidade. Un dos seus concellos, Alxer Centro , e o que se pode considerar como concello capital.

Historia [ editar | editar a fonte ]

Os achados arqueoloxicos sinalan a existencia dun modesto establecemento comercial costeira fenicio do seculo III antes da nosa era , e ben poderia pertencer a epoca de expansion polo Mediterraneo occidental das colonias punicas que seguiu ao ascenso de Cartago coma potencia na rexion ( seculo VI a. C. ). Denominada polos fenicios Ikosim ou Yksm, os romanos conecerona como Icosium cando pasou ao seu dominio no 146 a. C.

O tempo da dominacion romana tipo dous periodos: durante aproximadamente os dous primeiros seculos, Icosium era unha cidade do reino de Mauritania , vasalo do Imperio Romano e anteriormente da Republica. A capital durante o maximo esplendor de Mauritania estaba en Cesarea (actual Cherchel), baixo o reino de Xuba II . Cando no ano 40 Caligula manda asasinar o rei Tolomeo o Imperio Romano pasa a ter un control total sobre Icosium ^{[ 4 ]} .

Coa caida do Imperio Romano Icosium foi conquistada polos vandalos ( 432 ), que traen o arianismo , posteriormente por Bizancio ( 534 ) e no ano 708 polos arabes , que introducen o islam entre as tribos berberes que habitaban o territorio.

Refundacion berber [ editar | editar a fonte ]

Sera un vasalo dos fatimis , Ziri ibn Menad , quen despois de arrebatar a area aos zenatas e nomeado gobernador e o seu fillo Bologhine ibn Ziri autorizado a refundar tres cidades, entre elas unha no lugar da Icosium romana e que ocupaba a tribo dos Beni Mezghenna. Bologhine a agranda e fortifica renomeandoa en berber Dzayer Beni Mezghenna (944, despois Al-Djazair en arabe).

En 1082 os almorabides conquistan a vila e pouco despois erixen unha Gran Mesquita (1097 Jemaa Kebir , na antedita rua da Marine). En 1159 pasa ao poder dos almohades e despois con relativa autonomia permanece como subdita do sultanato de Tlemecen.

Presenza espanola [ editar | editar a fonte ]

Coa Reconquista , especialmente ao longo do seculo XV e trala caida de Granada , moitos dos mouriscos fuxidos de Espana foron acollidos en Alxer, incrementando en gran medida a sua poboacion e preparando o dinamismo economico posterior da cidade. No comezo do seculo XVI os espanois pasan a ofensiva dominando as prazas do norte de Africa . En Alxer, unha pequena illa, o Penon, que xunto a outras erguianse fronte a vila na entrada da ampla baia, sera fortificada en 1510 coma posto de vixilancia contra a pirateria ^{[ 5 ]} . Os berberes pediron axuda aos turcos que enviaron o corsario Barbarroxa .

No curso dos anos seguintes fixose co poder da vila e o seu irman e sucesor, Kheir Eddine Barbarroxa, expulsou os espanois do Penon e derrubou a fortaleza, construindo cos entullos un dique de union con terra firme, comezo do porto de Alxer (1529 ^{[ 6 ]} ). A vila, coa proteccion otoma constituiuse de feito nunha cidade-estado corsaria cunha economia baseada no acoso as naves cristias en trafico comercial polo Mediterraneo.

Rexencia otoma [ editar | editar a fonte ]

Os berberiscos van resistir os primeiros intentos de acabar co seu refuxio ( Carlos V en 1541 ^{[ 7 ]} ) e permaneceran fortes durante tres seculos. A cidade dara nome ao seu traspais (a futura Alxeria).

Reforzada a muralla que a envolvia completamente (3,1 km, cinco portas ^{[ 8 ] [ 9 ]} e unha cidadela engadida en 1556 no punto mais alto, propiamente unha casbah ^{[ 10 ] [ 11 ]} ) a vila tina duas partes ben diferenciadas: un eixo norte sur ( Bab Oued-Bab Azoun ^{[ 12 ]} ) a dividia na cidade baixa ( al-Wata , soar da antiga Icosium e despois barrio da Marina) coa poboacion dirixente turca, militar e administrativa, asemade a comercial; e a cidade alta ( al-Gabal , popularmente e despois a Casbah ), a intricada vila medieval no outeiro coa poboacion indixena berber e os inmigrados mouriscos e xudeus. O centro do organismo era a Mesquita Ketchaoua co conxunto das residencias palacianas ( Djenina ) dos rexentes arredor. Acadou o seu apoxeo no seculo XVII cando construironse acueduto, fontes e rede de sumidoiros, e fronte ao conxunto palaciano antedito, a Mesquita turca da Pecherie ( ^{[ 13 ]} Djamaa el-Djedid , 1660) ^{[ 14 ]} .

No final do seculo XVIII comezou a decadencia: epidemias de peste, seismos e sobor de todo, o acabamento da pirateria xunto aos frecuentes bombardeos das frotas cristias (o trafico do porto quedou moi reducido inda que o interior seguia sendo activo) e sen o apoio dun Imperio Otoman moi debilitado. Se no seculo XVII a poboacion superaba os 100.000 habitantes, en 1808 eran 73.000 e no 1830, apenas 30.000.

Ocupacion francesa [ editar | editar a fonte ]

En 1830 a vila capitula fronte aos franceses cuxa primeira tarefa no eido urbano vai ser o planeamento dun conxunto residencial axeitado para os usos occidentais e representativo da nova capital da colonia de Alxeria , sendo a cidade baixa o seu obxectivo de actuacion.

Os primeiros traballos son para crear un espazo central amplo (Praza do Goberno) do que a cidade musulma carecia. Clarease na zona dos zocos entre os pazos residenciais e a mesquita el-Jedid ao tempo que ancheanse as tres ruas principais (Bab Oued, Bab Azoun e Marine) que dela parten ^{[ 15 ]} .

O seguinte paso foi a extension da cidade substituindo as vellas murallas por un cinto novo de fortificacions que abranguia o triplo de area, urbanizada segundo patrons europeos de ensanche. Decidiuse conservar a casbah con so unhas poucas arterias de conexion co novo tecido e bulevares arrodeandoa no canto dos antigos muros ^{[ 16 ]} , ainda que co tempo a sua parte inferior foi occidentalizada coa mesquita Ketchaoua convertida en catedral. E finalmente en 1860 levouse adiante o inicial proxecto de organizares unha ribeira monumental, con grandes arcadas salvando o desnivel coa auga onde antes estivo a muralla do mar, e soportando un gran bulevar burgues enriba con edificios representativos do poder colonial ^{[ 17 ] [ 18 ] [ 19 ] [ 20 ]} .

A extension da cidade ao sur (barrio Bab Azoun) levou ao desprazamento do centro dende a Praza do Goberno a unha nova (futura Praza da Republica co Teatro da Opera) no lugar da demolida porta sur da vella Alxer, praza que abriase tamen ao bulevar da ribeira ^{[ 21 ] [ 22 ]} .

Desenvolvemento e grandes plans [ editar | editar a fonte ]

En 1871, afianzados xa os franceses na colonia, o poder militar sobre a cidade pasa a mans civis. Grandes areas de terreos militares tanto no interior coma fora de murallas quedan ceibes e mesmo estas ultimas convertense nun estorbo obsoleto e son derrubadas (1894). A inmigracion de poboacion europea, maiormente francesa, non deixou de medrar na segunda metade do seculo XIX e acentuouse despois da primeira guerra mundial co inicio da do rural alxerino (130.000h, 35.000 deles de Mustapha en 1896; 212.000 en 1926).

A cidade tina un desenvolvemento natural cara o sur seguindo a baia ^{[ 23 ]} . Mustapha converteuse nun poboado suburbio de clases traballadoras (integrado en Alxer en 1904, o porto vai creceres cara a sua costa, onde chegara o ferrocarril en 1892). Ao norte creceu o barrio popular de Bab el-Oued ^{[ 24 ] [ 25 ]} .

En 1931 aprobouse o plan xeral para a cidade (Plan Prost) segundo os novos modelos do urbanismo zonificador racional e moderno (mesmo Le Corbusier propuxo ideas de conxunto ^{[ 26 ]} ). O punto mais polemico era a vella idea de reorganizares o barrio da Marine , berce da urbe e nunha situacion privilexiada, o que supuna grandes demolicions (co realoxo dos habitantes sen recursos na Casbah e nos altos de Bab el-Oued) ^{[ 27 ]} . Se a gran depresion economica internacional dos anos trinta, a segunda guerra mundial e o posterior periodo do conflito independentista, que tivo o corazon da cidade coma escenario, impediron en gran medida a posta en funcionamento do plan, no barrio da Marina finalmente tense levado parcialmente adiante con resultados mais que discutibles ^{[ 28 ]} .

Alxer tenta hoxe enfrontarse aos problemas da metropole na que se ten convertido: construcion do metro e demais infraestruturas, fornecer de aloxamento o constante afluxo de inmigracion do rural asentado en barrios de infravivenda, servizos para toda esa poboacion e un longo etcetera ^{[ 29 ]} .

Notas [ editar | editar a fonte ]