1912
is in skrikkeljier dat begjint mei in moandei. (
Gregoriaanske kalinder foar 1912
.
)
Dit jier makket underdiel ut fan it
desennium
fan 'e
1910-er jierren
.
- 1 jannewaris
- Formele oprjochting fan 'e
Republyk Sina
.
- 6 jannewaris
- It
Territoarium Nij-Meksiko
wurdt opheft en yn it plak derfan untstiet de
Steat Nij-Meksiko
, dy't as 47e
steat
opnommen wurdt yn 'e
Feriene Steaten
.
- 9 jannewaris
-
Amerikaanske
troepen
dogge
in ynfal
yn
Hondoeras
, om't
presidint
Manuel Bonilla
in
spoarline
en in
skipswerf
, dy't eigendom binne fan in Amerikaansk
steatsboarger
, fan doel is te
nasjonalisearjen
.
- 10 jannewaris
-
Mongoalje
wurdt in
protektoraat
fan
Ruslan
.
- 17 jannewaris
- De
Britske
untdekkingsreizger
Robert Falcon Scott
berikt de
Sudpoal
en konstatearret der ta syn
teloarstelling
dat de
Noar
Roald Amundsen
him foar west hat.
- 25 jannewaris
- By
Ryksdeiferkiezings
yn
Dutslan
behellet de
sosjalistyske
SPD
in grutte oerwinning.
- 7 febrewaris
- De
Twadde Alvestedetocht
wurdt wun troch
Coen de Koning
ut
Arnhim
yn in tiid fan 11
oeren
en 40
minuten
.
- 12 febrewaris
- Yn
Sina
wurdt de
Sineeske Revolusje
foltoge mei de
abdikaasje
fan 'e tolvejierrige
keizer
Pu Yi
.
- 14 febrewaris
-
Arizona
wurdt as 48e
steat
opnommen yn 'e
Feriene Steaten
.
- 26 febrewaris
- Yn it
Feriene Keninkryk
begjint
in massale mynstaking
, der't likernoch 425.000
mynwurkers
oan meidogge. It is harren te dwaan om 'e ynfiering fan in
minimumlean
.
- 1 maart
-
Emmeline Pankhurst
, ien fan 'e liedsters fan 'e
Britske
suffrazjettes
, wurdt
arrestearre
foar it yngoaien fan 'e
ruten
fan 'e amtswente fan 'e Britske
premier
, op
10 Downing Street
.
- 13 maart
-
Servje
en
Bulgarije
slute it geheime
Ferdrach fan Sofia
, dat rjochte is tsjin it
Osmaanske Ryk
.
- 29 maart
- Op harren weromwei fan 'e
Sudpoal
komme de
Britske
untdekkingsreizger
Robert Falcon Scott
en syn fjouwer selskipslju under in oanhaldende
sniestoarm
om fan 'e
honger
en untbearings.
- 30 maart
- Under it
Ferdrach fan Fez
wurdt it
Sultanaat Marokko
fanof hjoed in
Franske
protektoraat
,
Fransk-Marokko
. Yn 'e praktyk wurdt it gebiet frijwol itselde behannele as in
koloanje
.
- 2 april
- Yn
Sina
wurdt troch
Sun Yatsen
, de earste
presidint
fan 'e
Republyk Sina
, de
nasjonalistyske
politike partij
Guomintang
oprjochte.
- 15 april
- Op syn earste
reis
komt it
Britske
passazjiersskip
de
RMS
Titanic
yn 'e noardlike
Atlantyske Oseaan
te sinken. By dy
ramp
komme 1.517 minsken om.
- 17 april
- By it
Bloedbad fan Andrejevski
falle op 'e
goudfjilden
fan
Andrejevski
, oan 'e
rivier
de
Lena
, yn
Sibearje
, 270
deaden
as de
Russyske
plysje
it fjoer iepenet op
stakende
mynwurkers
.
- 29 maaie
-
Grikelan
en
Bulgarije
slute it geheime
Ferdrach fan Sofia
, dat rjochte is tsjin it
Osmaanske Ryk
.
- 31 maaie
-
Amerikaanske
mariniers
lanje op
Kuba
om 'e saneamde
Negeropstan
, in
rebulje
under
swarte
arbeiders
op 'e
sukerreidplantaazjes
op it eilan, te underdrukken.
- july
-
Tibet
ferklearret him unofhinklik fan
Sina
, yn 'e foarm fan 'e
Steat Tibet
.
- 21 july
- Yn
Albaanje
brekt de
Albaneeske Opstan
ut tsjin 'e oerhearsking troch it
Osmaanske Ryk
.
- 3 augustus
- Yn in besykjen om 'e
Albaneeske Opstan
del te bedzjen, ferlient it
Osmaanske
regear
in beheinde foarm fan
selsbestjoer
oan
Albaanje
.
- 12 augustus
- It
regear
fan
Bulgarije
easket fan it
Osmaanske Ryk
selsbestjoer
foar
Masedoanje
.
- 14 augustus
-
Amerikaanske
mariniers
dogge
in ynfal
yn
Nikaragua
, om in
opstan
tsjin it rezjym fan
presidint
Adolfo Diaz
te underdrukken.
- 15 augustus
- Oan 'e grinzen fan it
Keninkryk Montenegro
mei it
Osmaanske Ryk
fine
skermutselings
plak tusken
troepen
fan 'e beide
lannen
.
- 24 augustus
- It
Distrikt Alaska
, in
unorganisearre territoarium
fan 'e
Feriene Steaten
, wurdt
bestjoerlik
herfoarme ta it
Territoarium Alaska
.
- 30 augustus
-
Servje
,
Bulgarije
,
Grikelan
en
Montenegro
kundigje de
mobilisaasje
of yn ferban mei de oanboazjende spannings mei it
Osmaanske Ryk
.
- 3 septimber
- De
regearings
fan
Servje
,
Bulgarije
,
Grikelan
en
Montenegro
stjoere it
Osmaanske Ryk
in
ultimatum
, weryn't easke wurdt dat
Albaanje
,
Ald-Servje
en
Masedoanje
binnen trije dagen
selsbestjoer
krije moatte.
- 4 septimber
- It
regear
fan it
Osmaanske Ryk
wiist it
utimatum
fan 'e
Balkansteaten
of.
- 8 oktober
- Utbraak fan 'e
Earste Balkanoarloch
:
Montenegro
ferklearret de oarloch oan it
Osmaanske Ryk
.
- 17 oktober
-
Bulgarije
,
Grikelan
en
Servje
ferklearje de oarloch oan it
Osmaanske Ryk
.
- 18 oktober
- De
Italjaansk-Turkske Oarloch
einiget yn in klinkende oerwinning foar
Itaalje
. It
Osmaanske Ryk
moat by it
Ferdrach fan Lausanne
Tripolitaanje
en de
Syrenaika
yn
Noard-Afrika
ofstean, dy't omfoarme wurde ta de
koloanje
Italjaansk-Lybje
. Fierders wurdt ek de
Dodekanesos
, in
eilannegroep
yn 'e
Egeyske See
, in
Italjaanske koloanje
.
- 26 oktober
-
Servyske
troepen
feroverje yn it ramt fan 'e
Earste Balkanoarloch
de
Osmaanske
sted
Uskup
(Skopje).
- 5 novimber
-
Woodrow Wilson
, de kandidaat fan 'e
Demokratyske Partij
, wurdt by
presidintsferkiezings
unferwachts keazen ta
presidint fan 'e Feriene Steaten
.
- 5 novimber
- De
Amerikaanske steaten
Arizona
,
Kansas
en
Wiskonsin
fiere it
frouljuskiesrjocht
yn.
- 8 novimber
-
Grykske
troepen
feroverje yn it ramt fan 'e
Earste Balkanoarloch
de
Osmaanske
sted
Thessaloniki
.
- 11 novimber
- By in
oanslach
yn
Madrid
wurdt de
Spaanske
premier
Jose Canalejas y Mendez
fermoarde
troch in
anargist
.
- 27 novimber
-
Spanje
reorganisearret syn
koloniale
besittings yn
Marokko
ta de
koloanje
Spaansk-Marokko
.
- 28 novimber
-
Albaanje
ropt de unofhinklikheid ut.
- 3 desimber
- Tusken de stridende partijen yn 'e
Earste Balkanoarloch
wurdt in wiffe
wapenstilstan
sletten.
- 3 desimber
- De
Dutske
rykskanselier
Theobald von Bethmann-Hollweg
warskoget yn in
taspraak
oan 'e
Ryksdei
Ruslan
dat Dutslan syn bunsgenoat
Eastenryk-Hongarije
militer
bystean sil as it ea ta in oarloch tusken dat lan en Ruslan komt oer in kwestje dy't mei
Servje
te krijen hat.
- 7 desimber
- De
Dutske
argeolooch
Ludwig Borchart
untdekt yn
Egypte
de
Buste fan Nefertiti
.
- 16 desimber
- Yn ferban mei de oanboazjende spannings mei it
Keninkryk Servje
giet
Eastenryk-Hongarije
oer ta it ofkundigjen fan 'e
mobilisaasje
.
- jannewaris
- febrewaris
- maart
- april
- maaie
- juny
- july
- augustus
- septimber
- oktober
- novimber
- desimber
- datum net bekend
- datum unbekend
- romans
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
|
|
Ofbylden dy't by dit underwerp hearre, binne te finen yn de kategory
1912
fan
Wikimedia Commons
.
|
|