Mondurboj estas urboj kiuj havas internacian influon en la kampoj ekonomika , kultura kaj politika . Ne ekzistas koncerna kaj unusola difino de mondurbo, tamen oni distingas jenajn kondi?ojn por pritrakti iun urbon kiel mondurbo:

• vaste konata nomo kaj tuj ligata kun koncerna urbo ( ekz. , sufi?as diri Londono kaj oni ne devas precizigi, ke temas pri Britio );
• internaciaj influoj kaj partopreno en eventoj je tutmonda signifo ( ekz. , en Novjorko trovi?as la ?efa sidejo de Unui?intaj Nacioj );
• granda nombro de lo?antoj;
• granda, internacia flughaveno , kiu estas bezejo kaj ?an?punkto por minimume kelkaj internaciaj flugkompanioj ( ekz. , Amsterdam-Schiphol );
• plivastigita transporta infrastrukturo, ampleksanta vojajn kunligojn (i.a. a?to?oseojn ), fervojan reton kaj evoluigitan urban amasan transporton ;
• en okcidenta civilizo - ?eesto de multaj kulturoj kaj enmigrantaj societoj, en aliaj mondpartoj - grandnombra ?eesto de eksterlandaj entreprenoj;
• ?eesto de internaciaj financaj institucioj, juraj firmaoj, sidejoj de grandaj kompanioj kaj borso kiu influas tutmondan ekonomikon;
• plivastigita telekomunika infrastrukturo;
• mondfamaj kulturaj kaj sciencaj institucioj ( ekz. , Rijksmuseum a? Universitato de Kembri?o );
• filmaj kaj teatraj festivaloj kaj premieroj, orkestroj, ?oroj kaj galerioj;
• influantaj amaskomunikiloj je tutmonda vasteco ( ekz. , BBC a? Time Warner );
• altkvalitaj sportejoj, ligaj sportaj kluboj kaj preteco organizi eventojn je tutmonda signifo ( ekz. , Olimpikojn ).

Ekzemploj de mondurboj [ redakti | redakti fonton ]

La? la difino farita en 2004 de Globalization and World Cities Research Network ( Esplora Reto pri Tutmondi?o kaj Mondurboj ), ekzemploj de mondurboj povas esti:

1. Kun tre vastaj roloj: Londono kaj Nov-Jorko
2. Kun malpli gravaj, tamen kun vastaj kulturaj influoj: Los-An?eleso , Parizo kaj San Francisco
3. Trovi?antaj en favoraj situoj: Amsterdamo , Bostono , Chicago , Madrido , Milano , Moskvo , Toronto
4. Trovi?antaj en favoraj ekonomiaj situoj: Hongkongo , Singapuro kaj Tokio
5. Trovi?antaj en favoraj ekonomiaj situoj: Bruselo , ?enevo , Strasburgo kaj Va?ingtono
6. Kulturaj mondurboj: Berlino , Kopenhago , Melburno , Munkeno , Oslo , Romo , Stokholmo
7. Politikaj mondurboj: Bankoko , Vieno , Pekino
8. Sociaj mondurboj: Manilo , Najrobio , Otavo
9. Precipe ekonomiaj mondurboj: Frankfurto , Miami , Munkeno, Osako , Sidnejo , Singapuro, Zurich
10. Precipe ne ekonomiaj mondurboj: Abi?ano , Adis-Abebo , Atlanta , Bazelo , Barcelona , Mumbajo , Denver (Colorado) , Hararo , Kairo , Lyon , Manilo, Meksikurbo , ?anhajo , Nov-Delhio

GaWC rangigoj [ redakti | redakti fonton ]

Ekde 1999, la organiza?o Globalization and World Cities Study Group and Network (Tutmondi?o kaj Mondaj Urboj Studa Grupo kaj Reto), la GaWC, provas rangigi kaj difini la mondajn urbojn. La takso de GaWC identigas tri nivelojn de mondaj urboj (alfa, beta kaj gama) kaj plurajn sekundarajn nivelojn.

GaWC Mondaj Urbaj rangigoj 2020 [ redakti | redakti fonton ]

?e la supro de la rangotabelo de mondaj urboj de la GaWC-organizo por 2020. La sekvaj urboj situas:

• En la Alpha++- rango estas Novjorko kaj Londono .
• En la Alpha+ -rango estas Honkongo , Singapuro , ?anhajo , Pekino , Dubajo , Parizo kaj Tokio .
• En la Alpha rango trovi?as interalie Sidnejo , Toronto , Moskvo , Los-An?eleso , Amsterdamo , San-Pa?lo .
• En la Alpha- rango, estas, inter aliaj, Varsovio , Seulo , Vieno , Dublino , Delhio , Lisbono ,
• En la Beta+ rango estas inter aliaj, la urboj Romo , Miamo , kaj Va?ingtono , Hamburgo , Berlino , Kairo , Bejruto kaj Tel-Avivo .
• En la Beta rango estas, inter aliaj, la urboj Kievo , Oslo , Perto , Denvero , Seatlo , Najrobio .
• En la Beta- rango estas inter aliaj, la urboj Vankuvero , ?enevo , Osako
• En la Gamma+ rango estas, inter aliaj, la urboj Roterdamo , Bakuo , Belfasto , Islamabado , Rigo , Orlando .
• En la Gamma rango estas, inter aliaj, la urboj Otavo , Bristolo , Sankta Domingo , Kolombo , inter aliaj.
• En la Gamma- rango estas inter aliaj, la urboj Bilbao , Nasa?o , Poznano , Limasolo .

Vidu anka? [ redakti | redakti fonton ]

• Metropolo