![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/25px-Disambig-dark.svg.png) | ?i tiu artikolo temas pri pilka sporto. Por akva areo enprofundi?inta en termasivon rigardu la pa?on
Golfo
.
|
Plena svingo
Golfo
estas
sporto
praktikata sub?iele sur itinero difinita la? longo kaj lar?o. ?ia longo dividi?as je 18 partoj nomataj "truoj"; malgrandaj golfejoj foje konsistas el nur na? truoj. La truoj havas malsamajn dimensiojn kaj formojn.
Golfejo
parte adapti?as al la natura pejza?o.
Celo de la ludo estas ?eti pilketon la?longe de la itinero por enirigi ?in en truon je la fino de ?iu parto. Por ?eti la pilkon servas diversaj batiloj, nomataj "feroj", "lignoj" kaj "?oviloj". En la
angla lingvo
, kiu estas pri golfo tre multe uzata anka? de alilingvanoj, la batiloj nomi?as respektive
iron
,
wood
kaj
putter
.
Al ?iu truo estas asignita nombro de batoj, per kiuj bona ludanto devus fini ?in; kutime estas tri, kvar a? kvin batoj, depende de la distanco inter ekbatejo kaj truo. ?ar la nombro apliki?as al "norma" ludanto, ?i nomi?as "normo de la truo" (angle:
par
). La 18 normoj sumi?as al la normo de la golfejo, kiu ofte estas inter 69 kaj 72.
Se ludanto sukcesas fini truon per malpli ol la normo da batoj, oni diras ke li ludis "sub la normo". En la angla lingvo ekzistas esprimo
birdie
(birdeto), kiu signifas "unu sub la normo". Speciala sukceso estas "tuja entruigo" (angle:
hole in one
), kiu signifas entruigon per unu bato. ?i estas tre malofta kaj praktike eblas nur en truoj de normo 3. La angla lingvo evoluigis amason da similaj fakaj esprimoj.
Golfa pilketo ?e truo.
La vorto
golfo
estis unue menciita en skriba?o el la jaro
1457
,
Listo de le?oj de la parlamento de
Skotlando
, kiu citas malpermesitajn ludojn kiel
gouf
[1]
.
La vorto
gouf
ver?ajne devenas de la
skota
goulf
(ekzistas diversaj skribmanieroj) kies signifo estas "bati"
[2]
.
Tiu ?i vorto, eble devenis de la
nederlanda
kolf
, kiu signifas "batilo" (komparu kun
kolbo
)
[3]
kaj la samnoma nederlanda
sporto
.
Sed ekzistas e? pli malnova referenco al golfo, en
1452
, kiam la re?o
Jakobo la 2-a
de Skotlando malpermesis la ludon pro tio, ke liaj civitanoj ne plu trejni?is pri
arkpafado
.
[4]
Ekzistas persistema
urba legendo
, kiu atestas, ke la vorto devenas de la
akronimo
"Gentlemen Only, Ladies Forbidden" (nur por sinjoroj, malpermesite al sinjorinoj). Tiu ?i estas certe malvera etimologio, ?ar la uzo de
akronimoj
kiel vortoj estas sufi?e moderna fenomeno.
[5]
La
historio de golfo
devenas de la plej alta
antikvo
, kiam ekzistis multaj
ludoj
kun
pilkoj
kaj
bastonoj
. Tamen la nuna versio tia, kia ?i ekzistas nun devenas de
E?ropo
, kaj pli precize de
Nederlando
(?. la
13-a jarcento
) anta? ol la reguloj estis fiksitaj en
Skotlando
en
1754
.
Pro la plibonigo de la materialo kaj la
industria revolucio
la sporto disvasti?is dum la
19-a jarcento
, unue, anta? la
unua Mondmilito
, en
Usono
kaj poste en la cetera mondo:
E?ropo
,
Azio
,
Sud-Ameriko
kaj
Afriko
.
Kelkaj historiistoj
[6]
fiksas la devenon de golfo el
romia
ludo
paganica
, en kiu partoprenantoj uzis kurban bastonon por frapi remburitan ledan pilkon. Unu teorio asertas, ke
paganica
disvasti?is tra tuta E?ropo dum la romianoj konkeris plimulton de la kontinento, dum la unua jarcento a.n.e., kaj finfine evoluis en la moderna ludo.
[7]
Ming
-
imperiestro
Ksuande (?.
1425
?
1435
) ?e golfsimila ludo.
En aprilo
2005
nova trova?o remalfermis la debaton pri la deveno de golfo.
[8]
Lastatempaj elfosa?oj fare de Profesoro Ling Hongling de la universitato de
Lan?o?o
supozigas, ke sporto simila al la nuntempa golfo ekzistis en
?inio
ekde la
Dinastio Tang
, 500 jarojn anta? la unua mencio de golfo en Skotlando.
[9]
La
D?n?u?n-raportoj
(
?ine
: 東軒錄) de la
dinastio Song
(
960
?
1279
) priskribas ludon nomitan
?ui?an
(?丸 kie "?ui" signifus frapadon kaj "?an" pilketon)
[10]
kaj enhavas desegna?on de la ludo.
[11]
Temas pri praktiko el la oka ?is la 14a jarcentoj.
[12]
Oni ludis ?in per dek batiloj, nome
cuanbang
,
pubang
, kaj
?aobang
, kiuj estas kompareblaj al
driver
,
two-wood
kaj
three-wood
. Batiloj estis ornamitaj per
jado
kaj
oro
, kio supozigas ke golfo estis ludo de ri?uloj. ?inaj
arkivoj
entenas referencojn al Nantang-oficisto, kiu petis sian filinon elfosi truojn kiel celojn.
[11]
Skribrula?o
de la
Ming Dinastio
de la artisto Youqiu datita el 1368 titolita "La a?tuna bankedo" montras membron de la ?ina imperia kortego frapante per kio ?ajnas golfofrapilo pilketon kun la celo meti ?in en trueton.
[13]
Oni supozas, ke la ludo enkonduki?is en E?ropon dum la Mezepoko.
[14]
Ling proponas, ke golfo eksporti?is al
E?ropo
kaj poste al
Skotlando
fare de
mongolaj
voja?antoj fine de la
mezepoko
.
[11]
Alia frua ludo kiu similas al la moderna golfo estis konata kiel
cambuca
en Anglio kaj
chambot
en Francio.
[15]
La persa ludo
?ovkan
estas alia ebla antikva anta?a?o, kvankam pli simila al
poloo
. Aldone,
kolven
(ludo per pilko kaj kurbaj bastonoj) estis ludita ?iujare en
Loenen
,
Nederlando
, ekde 1297, por memorigi la kapton de la murdisto de
Floris la 5-a
, unu jaron anta?e.
The MacDonald boys playing golf
, atribuita al William Mosman. 18-a jarcento, Naciaj Galerioj de Skotlando.
Preleganto de la
Royal and Ancient Golf Club of St. Andrews
, unu el la plej a?aj golforganiza?oj de Skotlando, diris ke
"pilko- kaj bastonoludoj ekzistis dum multaj jarcentoj, sed golfo tia, kia oni konas ?in nun, ludata je 18 truoj, klare devenas de Skotlando"
[16]
[17]
La moderna ludo origini?is en
Skotlando
, kie la unua skriba registro de golfo estas malpermeso fare de
Jakobo la 2-a
de la ludo en 1457, kiel nedezirata apartigo el la trejnado de
arkopafado
.
[18]
La re?o
Jakobo la 4-a
mildigis la malpermeson en 1502 kiam li mem i?is golfoludanto, kaj la golfofrapiloj estis registritaj por la unua fojo en 1503?1504: "For golf
clubbes
and balles to the King that he playit with".
[19]
Multaj golfistoj konsideras la malnovan golfoludejon de
St Andrews
(de malnova golfostilo datita de anta? 1574 kiel pilgrimejo.
[20]
En 1764, la normigan 18-truan golfoludejon oni kreis en St Andrews kiam klubanoj modifis la ludejon el 22 ?is 18 truoj.
[21]
Golfon oni dokumentis kiel ludita en Musselburgh Links, East Lothian, Skotlando, tiom frue kiom je la 2a de Marto 1672, kio estas registrita kiel la plej malnova golfludejo en la mondo fare de la
Guinness World Records
.
[22]
[23]
La plej antikvajn survivantajn
regulojn
de golfo oni kompilis en Marto 1744 por la
Company of Gentlemen Golfers
, poste alinomita
The Honourable Company of Edinburgh Golfers
, la? kiuj oni ludis en Leith Links, Skotlando.
[24]
La plej antikva golfo?ampioneco en la mondo ankora? ekzistanta, kaj ?efa golfokonkurenco, estas
The Open Championship
, kiu estis ludita por la unua fojo la 17an de Oktobro 1860 en la Prestwick Golf Club, en Ayrshire, Skotlando, en kiu skotaj golfistoj venkis la plej fruajn ?efajn premiojn.
[25]
Du Skotoj el
Dunfermline
, nome John Reid kaj Robert Lockhart, por la unua fojo demonstris golfon en
Usono
instalante truon en ?ardeno en 1888, kaj Reid kreis la unuan usonan golfoklubon tiun saman jaron, nome
Saint Andrew's Golf Club
, en Yonkers,
Novjorkio
.
[26]
Margaret Abbott
(la ?
15-an de junio
1878
, en
Kolkato
,
Brita Ra?o
- la
10-an de junio
1955
,
Konektikuto
,
Usono
) estis
usona
golfludanto. La unua virino se temas pri venki en
olimpika ?ampioneco
en golfo en la
Somera Olimpiko 1900
), same kiel la unua usona virino se temas pri venki en olimpika ?ampioneco. La organizado de la Olimpikoj en tiu tempo estis sufi?e amatoreca, kaj la partoprenantoj de la golfa turniro e? ne sciis, ke ?i estas parto de la ludoj. Abbott forpasis en
1955
nesciante, ke ?i partoprenis en la Olimpikoj a? e? ke ?i estis la unua usona virino kiu gajnis olimpikan ?ampionecon.
Golfejo Son Termen, insulo
Majorko
,
Hispanio
.
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png)
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo
Golfejo
.
Golfejo
estas natura areo, en kiu praktiki?as la sporto golfo. Do temas pri aparta speco de sportejo. Kutime temas pri parka pejza?o konceptita fare de golfa arkitekto. Esencaj partoj estas ekbatejoj, parkaj padoj kaj "verdejoj" kun po unu golfeja truo, kiu ? videbligite per stango kaj flageto ? estu la celo de la golfaj pilkoj. La kernaj partoj de la teritorio konsistas el ofte tondita herbejo, kaj al tio aldoni?as parkaj arbustoj kaj arboj, truoj plenigitaj per sablo, akvaj "malhelpa?oj" (lagetoj kaj rojoj) kaj krome ?irka?a neflegita tereno.
La? statistiko de la ?urnalo
Golf Digest
de majo 2005, tutmonde ekzistas preska? 32 000 golfejoj. La plej multaj el ili troveblas en
Nordameriko
, el kiuj pli ol 17 000 en
Usono
kaj 2 100 en
Kanado
. Pliaj landoj kun granda kvanto de golfejoj estas
Japanio
(2 440) kaj
A?stralio
(1 800). En
E?ropo
la plej multaj golfejoj troveblas en
Anglio
(1 961). Sekvas
Germanio
(677),
Francio
(549),
Skotio
(548),
Svedio
(451) kaj
Irlando
(417).
[27]
?ar bazo de golfejo estas
herbo
, kiu en sekaj landoj, kiel en suda
Hispanio
ne kreskas nature la plej grandan parton de la jaro, tiun herbon oni devas
irigacii
per akvo, kiu ofte estas bezonata en plej grava utilo, ekzemple
trinkakvo
,
agrikulturo
ktp. Tio okazigas grandajn disputojn inter la zonoj, kiuj ne povas ?ui tiun akvon kaj tiuj, kiuj ricevas la turistojn a? golfludantojn.
Verdejo sur la golfejo "West Course" , Andrews Air Force Base, Usono.
Golfejoj
ne ?iam entenis 18 truojn. La golfejo de
St Andrews
(Skotlando) ku?as sur mallar?a landstrio la? la marbordo. Jam en la
15-a jarcento
golfistoj de St Andrews kreis vojon tra la ondema lando kaj ludis al truoj, kies situojn starigis la
topografio
. Tiu
golfejo
havis 11 truojn ekde la kluba konstrua?o ?is la alia fino de la poseda?o. Oni ludis la truojn unudirekten, turni?is kaj reludis ilin alidirekten, do entute temis pri 22 truoj. En
1764
iuj el la truoj estis konsiderataj tro proksimaj kaj estis tial kunigitaj. La nombro malpligrandi?is de 11 al na?, kaj do tuta rondo de truoj konsistis el 18 truoj. ?ar St Andrews estis tiam la golfa ?efejo, ?iuj aliaj golfejoj sekvis kaj la 18-trua golfejo estas ?is nun la plej ofta
normo
.
Verdejo sur golfejo sur la
Lofoten
.
Golfobatiloj komence kaj golfistoj fone sur golfejo.
Anta? la
1930-aj jaroj
, kiam la usona golfasocio (USGA) fiksis normojn pri pezo kaj grando de golfpilkoj, ili estis tre diversaj.
[28]
Sekvis tiujn normojn USGA-regularo, kiu menciis, ke la ekrapido de ajna golfpilko ne estu pli granda ol 250 futojn sekunde. De tiam la golfpilko da?re evoluis kaj influis la ludmanieron.
Alia grava faktoro de la evoluo de golfo estis la evoluo de la golfbatilo, nome
klabo
. La unuaj batiloj estis el
ligno
kaj disponeblaj iel ajn. Tra la jaroj,
hikorio
i?is la ligno uzata por teniloj kaj
persimono
(
Diospyros
virginiana
el la
divizio
angiospermoj
), pro sia malmoleco kaj forto estis uzata por la batilkapoj. Ekde
1850
batilkapoj estis faritaj en multaj diversaj formoj anka? el fero. Teniloj el
?talo
esti?is fine de la
1890-aj jaroj
, sed nur tre malrapide ili estis akceptitaj de la estraroj de golfo.
Komence de la
1970-aj jaroj
en la tenilkonstruon enkonduki?is
grafito
pro siaj malpezeco kaj forto.
[29]
La lasta golfbatilteknologio uzas grafitajn tenilojn kaj malpezajn
titanajn
batilkapojn, kiuj estas malpli lar?aj ol anta?e eblis. La forto de tiaj modernaj materialoj ebligas uzon de batilo multe malpli dika kaj tiel pligrandi?as la saltefiko de la batilo sur la pilkon, kio teorie plilongigas la pilkovojon. Lastatempe USGA limigis la saltefikon, anka? nomata
coefficient of restitution
(
angle
, COR) al 0,83 kaj la maksimuman grandon de la batilkapo al 460cc.
[30]
Vertical Groove Golf
(VGG) (Esperantigite Vertikala Fenda Golfo) estas golfa kompanio kiu fabrikas diversajn golfajn klabojn, kun unika dezajno: la fendaj linioj sur la fronto de la klabo estas pli vertikalaj ol horizontalaj. La kompanio fondi?is en 2014 fare de Rubin Hanan kaj Neal Jagoda uzante teknologion evoluintan fare de Tony Antonious anta? lia morto en 2007. Antonious tenis pli ol 400 golfajn rilatajn patentojn anta? sia morttempo, inkluzive de la ganto de Velcro-a golfo. La kompanio oficiale lan?i?is la 9-an de januaro 2017
Parto de golfoludejo en okcidenta Barato.
Aera vida?o de golfoludejo en Italio.
En 2005, la gazeto
Golf Digest
?irka?kalkulis, ke la landoj kun plejmulto de golfoludejoj por persono, la? ordo, estis jenaj:
Skotlando
,
Novzelando
,
A?stralio
,
Irlando
,
Kanado
,
Kimrio
,
Usono
,
Svedio
, kaj
Anglio
(dum landojn kun malpli ol 500 000 personoj oni ne enkalkulis).
La nombro de golfoludejoj en aliaj teritorioj plii?is, kaj ekzemplo de tio estis la ?usa ekspansio de golfo en
?inio
. La unua golfoludejo en ?inio malfermi?is en 1984, sed je la fino de 2009, estis ?irka? 600 golfoludejoj en ?inio. Dum multo de la 21-a jarcento, la disvolvi?o de novaj golfoludejoj en ?inio estis oficiale malpermesita (kun la escepto de la insula provinco
Hajnano
), sed la nombro de ludejoj ?iuokaze triobli?is el 2004 ?is 2009; la "malpermeso" estis neglektita pere de nedirita registara aprobo simple ne menciante golfon en disvolvigaj planoj.
[31]
En Usono,
virinoj
estis 25 procento de golfistoj en 2021, kio estis el 19 procento ekde 2011 kaj junaj golfistinoj estis 35 procento a? 1.1 milionoj da golfistoj.
[32]
En Usono, la nombro de personoj kiuj ludas golfon 25 fojojn a? plie jare malplii?is el 6.9 milionoj en 2000 ?is 4.6 milionoj en 2005,
[33]
la? la kalkuloj de la landa asocio
National Golf Foundation
. Tiu NGF reportis, ke la nombro de ludantoj entute malplii?is el 30 ?is 26 milionoj la?longe de la sama periodo.
[33]
En Februaro 1971,
kosmona?to
Alan Shepard
i?is la unua persono kiu golfoludis ekster la
Tero
. Li kunportis kapon de golfofrapilo kaj du golfopilkojn sur la kosmo?ipo Apollo 14 por ludi golfon en la
Luno
. Li ligis la kapon de golfofrapilo al aparato por kolekti rokspecimenojn, kaj klopodis por fari du frapojn. Li malsukcesis la unuan klopodon, sed oni ?irka?kalkulis, ke la dua frapo sendis pilkon 37 metrojn for.
[34]
Jene estas la landoj kiuj havis plejmulton de golfoludejoj en 2019.
[35]
Golfoludejoj la? landoj
Lando
|
Nombro de golfoludejoj
|
%
|
Usono
|
16,752
|
43%
|
Japanio
|
3,169
|
8%
|
Unui?inta Re?lando
|
2,633 (Anglio: 2,270, Skotlando: 614)
|
8%
|
Kanado
|
2,633
|
7%
|
A?stralio
|
1,616
|
4%
|
Germanio
|
1,050
|
3%
|
Francio
|
804
|
2%
|
Sud-Koreio
|
798
|
2%
|
Svedio
|
662
|
2%
|
?inio
|
599
|
1%
|
Hispanio
|
497
|
1%
|
Irlando
|
494
|
1%
|
Sudafriko
|
489
|
1%
|
Novzelando
|
418
|
1%
|
Argentino
|
349
|
1%
|
Danio
|
346
|
1%
|
Nederlando
|
330
|
1%
|
Italio
|
321
|
1%
|
Tajlando
|
315
|
1%
|
Cetero de la mondo
|
4,338
|
11%
|
Totalo
|
38,864
|
100%
|
Tiger Woods
frapinta en 2007.
La plejmulto de profesiaj golfistoj laboras kiel klubaj a? instruaj profesiuloj, kaj partoprenas nur en lokaj konkurencoj. Malgranda elito de profesiaj golfistoj estas "tournament pros" (profesiaj konkurencistoj) kiuj konkurencas plentempe en internaciaj "tours" (konkursoj). Multaj klubaj kaj instruaj profesiuloj laborantaj en la golfindustrio startas kiel
caddies
(frapilportistoj) a? kun ?enerala intereso en la ludo, kaj atingas dungadon en
golfejoj
kaj finfine irante al atestoj en sia elektita profesio. Tiuj programoj estas sendependaj institucioj kaj universitatoj, kaj tiuj kiuj finfine kondukas al profesia atesto de Klaso A. Konkursaj profesiuloj tipe startas kiel amatoraj ludantoj, kiuj atingas siajn "profesiajn" statusojn post sukceso en ?efaj konkursoj kiuj havigas al ili ?u premimonon kaj/a? atenton el korporaciaj patronoj. Jack Nicklaus, por ekzemplo, akiris ampleksan atenton fini?ante duarange en 1960 en la fama konkurso Usona
Open
kie venkis ?ampiono Arnold Palmer, kun 72-trua poentaro de 282 (la plej bona poentaro ?is tiam atingita en tiu konkurso fare de amatoro). Li ludis plue unu amatoran jaron en 1961, venkis tiun jaron en la
United States Amateur Championship
m kaj poste konkurencis profesie en 1962.
-
Diversmaterialaj frapiloj: ligno, ceramiko kaj fero.
-
Filton Golfeja Klubo, Bristol, Anglio.
-
Diversaj golfobatiloj ensake.
-
frapota pilko.
-
Kutimaj apogiloj por meti supren la frapotan pilkon.
- ↑
"At the fut bal ande the golf be vtterly criyt done and nocht vsyt"
Arkivigite je
2007-09-29 per la retarkivo
Wayback Machine
,
Dictionary of the Scots Language
- ↑
Angle
: "to strike or cuff"
- ↑
Angle
: "bat" a? "club"
- ↑
Vidu la artikolon ?e About.
- ↑
Vidu la artikolon ?e Snopes.
- ↑
Brasch, Rudolph. (1970)
How did sports begin?: A look at the origins of man at play
. McKay.
- ↑
paganica (game) ? Britannica Online Encyclopedia
. Britannica.com. Arkivita el
la originalo
je 23a de Majo 2010. Alirita 23a de Septembro 2010.
- ↑
Asian Origin of Golf? (?u golfo havas azian devenon?
- ↑
Verification of the fact that Golf originated from Chuiwan (Verigo de la fakto, ke golfo devenas de Chiwan)
. Arkivita el
la originalo
je 2012-04-12. Alirita 2016-02-06.
- ↑
Jacques, Martin (2014).
When China rules the world : the end of the western world and the birth of a new global order
. Penguin Books. pp. 503?504.
ISBN 9781101151457
. OCLC 883334381.
- ↑
11,0
11,1
11,2
Verification of the fact that Golf originated from Chuiwan
. Arkivita el
la originalo
je 2012-04-12. Alirita 2016-02-06.
- ↑
"Golf (Chui wan) ? China culture".
Kaleidoscope.cultural-china.com. 25a de Septembro 2009. Arkivita el la originalo la 26an de Marto 2013. Alirita la 23an de Septembro 2010.
- ↑
Jacques, Martin (2014). op. cit.
- ↑
McGrath, Charles; McCormick, David; Garrity, John (2006).
The ultimate golf book.
Houghton Mifflin Harcourt. p. 13.
ISBN 978-0-618-71025-6
. Arkivita el la originalo la 7an de A?gusto 2023. Alirita la 4an de Majo 2009.
- ↑
McGrath, Charles; McCormick, David; Garrity, John (2006).
The ultimate golf book.
Houghton Mifflin Harcourt. p. 13.
ISBN 978-0-618-71025-6
. Arkivita el la originalo la 7an de A?gusto 2023. Alirita la 4an de Majo 2009.
- ↑
Sports Beat
- ↑
Scotsman.com News
- ↑
History Of Golf
(el Retarkivo {{{1}}})
Golf Information.info.
- ↑
Andrew Leibs (2004).
Sports and Games of the Renaissance
. p. 69. Greenwood Publishing Group
- ↑
Cochrane, Alistair (eld)
Science and Golf IV: proceedings of the World Scientific Congress of Golf
. Pa?o 849. Routledge
- ↑
Forrest L. Richardson (2002).
Routing the Golf Course: The Art & Science That Forms the Golf Journey
. p. 46. John Wiley & Sons
- ↑
"
Links plays into the record books
",
BBC News
, 17 March 2009.
- ↑
Recognition for the world's oldest links, at last
. PGA Tour (24a de Marto 2009). Arkivita el
la originalo
je 2a de Aprilo 2009. Alirita 24a de Septembro 2009.
- ↑
"Historical Rules of Golf"
(el Retarkivo {{{1}}})
. ruleshistory.com. Alirita la 8an de Septembro 2010.
- ↑
The Open Championship ? More Scottish than British
PGA Tour. Alirita la 23an de Septembro 2011
(el Retarkivo {{{1}}})
- ↑
"
Ryder Cup: Painting celebrates Dunfermline links to American golf"
",
BBC News
.
- ↑
Golf Benchmark Survey 2007
. KPMG Advisory Ltd., Hungario 2008.
- ↑
Historio de USGA: 1931 - 1950
. Arkivita el
la originalo
je 2008-03-13. Alirita 2016-02-06.
- ↑
Historio de golfokluboj - Golf Club Revue
. Arkivita el
la originalo
je 2012-04-12. Alirita 2016-02-06.
- ↑
Gvidlinioj de reguloj pri batiloj kaj pilkoj - USGA
USGA Ball and Club Publication
(
angle
).
USGA
. Arkivita el
la originalo
je 2009-04-01. Alirita 2024-03-20. “This publication contains guidelines to help Tournament Officials interpret the Rules relating to the design and manufacture of golf clubs and balls, as set out in Appendices II and III of "The Rules of Golf."”.
- ↑
.
Olympics makes China major player
. ESPN (6a de Novembro 2009). Arkivita el
la originalo
je 11a de Novembro 2009. Alirita 7a de Novembro 2009.
- ↑
Croley, Michael, "
Long Excluded, Female Golfers Are Now Key Driver of Game's Growth
",
Bloomberg News
, 11a de Marto 2022. Kontrolita 16a de Marto 2022.
- ↑
33,0
33,1
Paul Vitello. "
More Americans Are Giving up Golf
",
The New York Times
, 21a de Februaro 2008.
- ↑
"
Golf on the moon: Apollo 14 50th anniversary images find Alan Shepard's ball and show how far he hit it
",
BBC Sport
, 4a de Februaro 2021.
- ↑
How Many Golf Courses Are There In The World? ? Golf Monthly
(25 June 2019). Arkivita el
la originalo
je 9a de Julio 2021. Alirita 3a de Julio 2021.
- Tony Dear:
Birdie! Die ganze Welt des Golf.
(?Every golf question you ever wanted answered“). Copress-Verlag, Munchen 2008,
ISBN 978-3-7679-1027-0
.
- Andre-Jean Lafaurie:
Le Golf: son histoire de 1304 a nos jours.
Grancher Depot, Paris 1988,
ISBN 2-7339-0189-3
.
- Duncan Lennard:
Golf secrets. Die besten Tricks der Tourspieler.
(?golfaj sekretoj kaj trukoj“). Kosmos, Stuttgart 2011,
ISBN 978-3-440-12767-4
.
- Vivien Saunders:
Das Golf-Handbuch. Ein vollstandiger Fuhrer fur das grosste aller Spiele.
(?Golfa gvidlibro“). 5. Auflage. Jahr, Hamburg 2000,
ISBN 3-86132-535-7
.
- Claudia Schramm:
The importance of golf and its effect on the tourism industry. A state of the art analysis of the tourist product sport, especially in regards to the game of golf.
VDM Verlag Muller, Saarbrucken 2009,
ISBN 978-3-639-02863-8
.
Olimpikaj sportoj
|
---|
Someraj
|
Arkpafado
?
Atletiko
?
Badmintono
?
Bazopilkado
/
Softbalo
?
Biciklado
(
voja
,
traka
,
transterena biciklado
, BMX liberstila, BMX vetkura) ?
Boksado
?
Hokeo
?
Flugpilkado
(hala,
pla?a
) ?
Futbalo
?
Gimnastiko
(
Arta gimnastiko
,
Ritma gimnastiko
,
Trampolina gimnastiko
) ?
Golfo
?
Halterlevado
?
?udo
?
Kajakado-Kanuado
(
mallongdistanca kurumo
,
slalomo
) ?
Karateo
?
Korbopilkado
?
Lukto
?
Manpilkado
?
Moderna pentatlono
?
Na?ado
(
Sporta na?ado
,
Plon?ado
,
Sinkrona na?ado
,
Akvopilkado
, Maratona na?ado) ?
Pafado
?
Rajdado
?
Remado
?
Rugbeo
?
Rultabulado
?
Skermo
?
Sporta grimpado
?
Surfado
?
Tabloteniso
?
Tekvondo
?
Teniso
?
Triatlono
?
Velado
|
---|
Vintraj
|
|
---|
|