Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Nikolay ?vanovic Lobacevski
(
Rusca
:
Никола?й Ива?нович Лобаче?вский
), (1 Aralık 1792,
Nijni Novgorod Oblastı
,
Rusya
- 24 ?ubat 1856,
Kazan
,
Tataristan
), Rus matematikci.
1802 yılında parasız yatılı o?renci olarak Kazan Gymnasium okulunda ba?layan Lobacevski 1805 yılında kurulan
Kazan Universitesi
'ne 1807 yılında girmi?tir. Alı?ılmı?ın dı?ına cıkarak,
Oklidci
olmayan bir geometri (?deal geometri) kurdu?u icin, ona geometrinin
Kopernik
'i denmi?tir.
1811 yılında on sekiz ya?ında o?retmenlik diplomasını aldı. 1827 yılında Lobacevski
Kazan
Universitesi'nin rektorlu?une atandı. Universitenin yonetimini eline aldı ve yeni bir yapılanma olu?turdu. Ayrıca tam te?ekkullu bir gozlemevi kuran Lobacevski
Rusya
’nın tum madenlerini gosteren muze koleksiyonunu da zenginle?tirerek yetene?inin sadece geometri alanıyla sınırlı olmadı?ını gosterdi.
Donemin siyasi iktidarı universite binalarını modernle?tirmek ve yenilerini yapmak icin karar verince, rektor Lobacevski i?in uygun bir bicimde yapılıp yapılmadı?ını ve odene?in bo? yere harcanıp harcanmadı?ını kontrol etmek gorevini uzerine aldı. Bunun icin de mimarlık o?renmeye ba?ladı. 1842 yılındaki yangında Kazan Universitesi'nin co?u bolumu yandı. Daha sonra Lobacevski universiteyi yeniden in?a etmeye ba?ladı ve iki yıl icinde yeni bir universite yaptı.
1842 yılında Lobacevski
Oklidci
olmayan geometriyi yarattı?ı icin,
Gauss
’un onerisi ve ovgusu uzerine
Gottingen
Krallık Kurumu, kendisini yabancı uye secmi?tir.
1846 yılında Lobacevski'nin hem profesorluk hem de rektorluk gorevine birden son verildi. 24 ?ubat 1856 gunu altmı? sekiz ya?ındayken hayata veda etti.
- ^
This is the date given by V. F. Kagan's 1957 book
N. Lobachevsky and His Contribution to Science
(first published in Russian in 1943), p. 26, and A. A. Andronov's 1956 article "Где и когда родился Н.И.Лобачевский" ("Where and when was Lobachevsky born?") (the latter gives 1 December
[
E.U.
20 November]
1792).
- ^
Older sources in Russian?e.g., A. F. Popov, "Воспоминания о службе и трудах проф. Казанского университета Н. И. Лобачевского" ("Memoirs of the Service and Work of N. I. Lobachevsky"), 1857?give 1793 rather than 1972, while the
Dictionary of Scientific Biography
(1970) gives December 2, 1792. Further information on Lobachevsky's birthdate can be found in: Athanase Papadopoulos (ed.),
Nikolai I. Lobachevsky. Pangeometry
, European Mathematical Society. 2010, pp. 206?7.
- ^
See
"К 150-летию со дня смерти Н.И.Лобачевского" ("On the 150th anniversary of the death of N. Lobachevsky")
1 Kasım 2019 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. by G. M. Polotovsky, PDF page 3: "Н.И.Лобачевский родился в Макарьевском уезде Нижегородской губернии в 1793 году" (quoting A. F. Popov (1857)); page 4: "[В.Ф.Каган (1943)] местом рождения называет Макарьев".
- ^
Other sources in Russian?e.g., A. A. Andronov (1956)?give the city of
Nijni Novgorod
rather than the Governorate as his birthplace; see also Lobachevsky's biography at the
website of the Lobachevsky Nizhny Novgorod State University Museum
26 Eylul 2015 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. and Andrey Kalinin's article
"Чье имя носит университет" ("After whose name the University has been named")
12 Ekim 2014 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
..
- ^
a
b
Mathematics Genealogy Project
'te
Nikolay Lobacevski
- ^
Athanase Papadopoulos (ed.),
Nikolai I. Lobachevsky. Pangeometry
, European Mathematical Society. 2010, p. 208.