Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Gottfried Heinrich
Graf
zu Pappenheim
(29 Mayıs 1594 ? 17 Kasım 1632),
Otuz Yıl Sava?ı’nda
Kutsal Roma ?mparatorlu?u’nun
mare?aliydi.
Katolik Ligi’nin
bir destekcisiydi ve
Lutzen Muharebesi
esnasında ?svec kralı
Gustaf Adolf
komutasındaki Protestan guclere kar?ı sava?ırken olumcul ?ekilde yaralandı.
Pappenheim, ?mparatorlu?un serbest bir lordlu?u olan
Bavyera’daki
Altmuhl’deki
Pappenheim’ın yoneticisi lord ailesinin ikinci evi olan kucuk
Treuchtlingen
kasabında do?du, ailesi de ismini bu bolgeden alıyordu. Treuchtlingen ve Schwindegg Lordu Veit zu Pappenheim ile ikinci e?i Maria Salome von Preysing-Kopfsburg’un ikinci o?luydu.
Altdorf
ve
Tubigen’de
e?itim gordu ve daha sonra ce?itli dillerde ustala?tı ve ?ovalye olarak Guney ve Orta Avrupa’yı gezdi. Bu bolgelerdeki maceraları, hayatının geri kalanını adadı?ı
Roma Katolik
inancını 1614’te benimsemesine yol actı. Buyuk sava?ın patlak vermesiyle ba?ladı?ı hukuk ve diplomatik kariyeri terk etti ve inancı icin
Polonya’da
hizmete girdi. Polonya ordusundaki hizmetinden kazanılan deneyimle (ozellikle suvarileri yonetim biciminde) daha sonra Katolik Ligi tarafında sava?maya ba?layacaktı.
Kısa sure icinde yarbay oldu, sava? esnasında olume terk edildi?i
Prag
yakınlarındaki
Beyaz Da? Muharebesi’nde
(8 Kasım 1620) buyuk bir cesaret ve yetenek sergiledi. Ertesi yıl Batı Almanya’da
Ernst Graf von Mansfeld’e
kar?ı sava?tı ve 1622’de bir zırhlı suvari alayının albayı oldu. 1623’te hukumdarının muttefiki, inancın savunucusu ve cok sevdi?i ?spanya’nın ?talya’daki sava?ı icin asker topladı ve
Lombardiya
ve
Graubunden'de
?spanyollara hizmet etti. Onu dikkat cekici ?ekilde one cıkaran ilk ?ey,
Garda Golu’ndeki
Riva
karakolunu uzun sure kahramanca savunmasıydı. 1626’da Katolik Ligi Ba?kanı
Bavyeralı IX. Maximilian
, onu Almanya’ya ca?ırdı ve
Yukarı Avusturya’da
patlak veren bir koylu isyanını bastırma gorevini ona verdi. Pappenheim, cok caresiz bir direni?le kar?ıla?tı ancak gorevini hızla ve ba?arılı bir ?ekilde yerine getirdi.
Gmunden
, Vocklabruck ve Wolfseeg gibi bolgelerde isyanı birkac hafta icinde acımasızca bastırdı (15-30 Kasım 1626).
Daha sonra
Tilly
ile Danimarka Kralı
IV. Christian’a
kar?ı gorev yaptı ve
Wolfenbuttel’i
ku?atıp aldı. Tasfiye edilen
Brunswick-Wolfenbuttel
prensinin egemenli?ini ve mulklerini elde umutları, uzun bir entrikadan sonra kesin olarak ba?arısız oldu. 1628’de ?mparatorlu?un kontu oldu. Ardından bunu
Magdeburg
Ku?atması
ve
?ehrin katliamı
izledi, Tilly gibi Pappenheim da bu katliamda en vah?i zulmu yapmakla suclandı.
Breitenfeld Muharebesi’ndeki
taktikleri hakkında cok fazla ?ey soylenemezdi, bir suvari komutanına gore verdi?i buyuk kayıplar suvari saldırısı esnasındaki acelecili?inden kaynaklanıyordu. Yine de ?mparatorluk birliklerinin bolgeden geri cekilmesini dikkatli ve becerili bir ?ekilde sa?ladı ve
Gustaf Adolf’un
muzaffer ordusuna kar?ı A?a?ı
Ren
ve
Weser’deki
seferlerinde buyuk bir zafer kazandı. ?svec kralının cok ihtiyac duydu?u takviye kuvvetleri, Pappenheim’ın kuzeybatıdaki kucuk ve yeni toplanan kuvveti tarafından alıkonuldu.
Operasyonları cok ce?itliydi ve hic durmayan faaliyetleri sayesinde
Stade’den
Kassel’e
ve
Hildesheim’dan
Masstricht’e
kadar ulkeye hakim olmasını sa?ladı. Ardından ?mparatorluk hizmetine bir mare?al olarak
Wallenstein’a
katılması icin ca?rıldı ve
Saksonya’da
?sveclilere kar?ı generalissimo’ya yardım etti ancak daha sonra yine
Koln
ve A?a?ı Ren’e gonderildi. Onun yoklu?unda buyuk bir sava?ın yakla?tı?ı goruldu ve Pappenheim aceleyle geri ca?rıldı.
Lutzen Muharebesi’nin
ortasında (16 Kasım 1632) suvarileriyle birlikte meydana cıktı. ?iddetli saldırısı ba?langıcta ba?arılıydı ve en de?erli du?manı olan Gustaf Adolf’u arıyordu. ?svec kralının oldurulmesi ile e? zamanlı olarak Pappenheim sava? meydanının ba?ka bir yerinde olumcul bir yara aldı. Aynı gun ya da ertesi gun sabah saatlerinde cesedinin Pleissenburg kalesinde mumyalandı?ı
Leipzig’e
giderken oldu.
- Pappenheimer adlı mec bicimine onun adının verildi?i bildirilmektedir.
[1]
- Polonya askeri terminolojisinde "Pappenheimer", Otuz Yıl Sava?ı sırasında a?ır suvariler tarafından giyilen bir tur mi?fer anlamına gelir.
[2]
- Almancada "Pappenheimer'ımı tanıyorum" (Ich kenne meine Pappenheimer) ifadesi, olumsuz anlamda beklendi?i gibi davranan bir ki?iye atıfta bulunur. Kokeni, Schiller'in Wallenstein oyunlarına dayansa da eserde bu cumle olumlu anlamda kullanılmı?tır.
[3]
- Kriegsschriften von baierischen Officieren I. II. V.
(Munich, 1820);
- Hess,
Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim
(Leipzig, 1855);
- Ersch
and
Gruber
,
Allgem. Encyklopadie
, III. II (Leipzig, 1838);
- Wittich
, in
Allgem. deutsche Biographie
, Band 25 (Leipzig, 1887), and works there quoted.
-
Bu madde artık
kamu malı
olan bir yayından alınan metni iceriyor:
Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "
Pappenheim, Gottfried Heinrich, Count of
".
Encyclopædia Britannica
.
20
(11. bas.). Cambridge University Press.