Kominterna je kratica koja se ustalila kao naziv za Komunisti?ku internacionalu i to Tre?u internacionalu , osnovanu u Moskvi 1919 . godine, koja je radila do 1943 kad je slu?beno raspu?tena.

Historija Kominterne [ uredi | uredi kod ]

Osnivanje Kominterne je bila Lenjinova ideja, - ta organizacija trebala je pomo?i mladoj sovjetskoj dr?avi da prebrodi Ruski građanski rat . Tako da je Kominterna uspila okupiti one partije, nastale iz radni?kog pokreta, koje su prihvatile lenjinisti?ku teoriju i bolj?evisti?ku taktiku, nasuprot tzv. revizionistima iz Druge internacionale koji su se odrekli oru?ane borbe kao revoluciolarne metode i pihvatili borbu za radni?ka prava putem sindikata , slobode ?tampe i slobodnih izbora unutar institucija parlamentarne demokracije .

Nasuprot revizionista , koji su ve?inom zadr?ali naziv socijaldemokrati koji su mnoge radni?ke partije prihvatile prije Prvog svjetskog rata , pripadnici revolucionarne struje su, po uzoru na rusku partiju, usvojili za sebe ime komunisti , pa odatle i Komunisti?ka internacionala .

Kominterna je odr?ala sedam svjetskih kongresa između 1919 i 1935 . U tom vremenu Kominterna je odr?ala i trinajest "Pro?irenih plenuma" svog Izvr?nog komiteta, koji je u osnovi imao istu ulogu kao i puno ve?i Kongres.

Osniva?ki kongres [ uredi | uredi kod ]

Kominterna je svoj osniva?ki kongres odr?ala u Moskvi od 2. - 6. marta 1919 ^[1] . Na kongesu je bilo 52 delegata koji su predstavljali 34 partije. ^[2] Kongres je odlu?io osnovati Izvr?ni komitet sastavljen od predstavnika najva?nijih sekcija i predstavnika partija koje bi se priklju?ile Internacionali. Odluka je bila da se izabere petero?lani biro koji je trebao voditi svakodnevni posao u Internacionali. Ali takav biro nikad nije bio osnovan, pa su Lenjin , Trocki i Hristijan Rakovski kasnije izabrani da rukovode Internacionalom uz predsjednika Izvr?nog komiteta Zinovjev . Zinovjevljevu su u radu pomagali An?elika Balabanov (sekretarica), Victor Serge ^[3] i Vladimir Osipovi? Mazin. ^[4] Glavnu rije? na kongresu imali su Lenjin, Trocki i Aleksandra Kolontaj.

Glavne teme kongresa bile su razlika između " Bur?oaske demokracije " i " Diktature proletarijate ". ^[5]

Slijede?e partije i pokreti pozvani su na osniva?ki Kongres:

• Spartakisti?ka liga ( Njema?ka )
• Ruska komunisti?ka partija (bolj?evika)
• Komunisti?ka partija Austrije
• Mađarska komunisti?ka partija , u to vrijeme na vlasti je bio Bela Kun ( Mađarska sovjetska republika )
• Komunisti?ka partija Finske
• Komunisti?ka partija Poljske
• Komunisti?ka partija Estonije
• Komunisti?ka partija Latvije
• Komunisti?ka partija Litve
• Komunisti?ka partija Bjelorusije
• Ukrajinska komunisti?ka partija (bolj?evika) (Ukrajinska sekcija Ruske komunisti?ke partije, u osnovi ista partija)
• Revolucionarno krilo ?e?ke socijaldemokratske partije
• Socijaldemokratska radni?ka partija Bugarske ( Tesni socialisti )
• Rumunjska socijaldemokratska partija
• Lijevo krilo Srpske socijaldemokratske partije
• Lijeva socijaldemokratska partija ?vedske (Vansterpartiet)
• Norve?ka radni?ka partija
• Dansku je predstavljala grupa okupljena oko redakcije ?asopisa Klasna borba
• Komunisti?ka partija Nizozemske
• Lijevo krilo Belgijske radni?ke partije (oni ?e 1921 osnovati Komunisti?ku partiju Belgije )
• grupe i organizacije okupljene oko Francuske sekcije radni?ke internacionale i sindikatata
• Lijevo krilo Socijaldemokratske partije ?vicarske
• Talijanska socijalisti?ka partija
• Revolucionarne grupe iz ?panjolske socijalisti?ke radni?ke partije
• Revolucionarne grupe iz Portugalske socijalisti?ke partije
• Britanska socijalisti?ka partija (nju je predstavljao John Maclean)
• Socijalisti?ka radni?ka partija (Velika Britanija)
• Industrijski radnici svijeta (Velika Britanija)
• Revolucionarne grupe radni?kih organizacija iz Irske
• Revolucionarni sindikalni povjerenici iz Velike Britanije
• Socijalisti?ka radni?ka partija iz SAD
• Lijevo krilo Socijalisti?ke partije Amerike (njih i Ligu socijalisti?ke propagande Amerike je predstavljao Eugene Debs)
• Industrijski radnici svijeta (Sjedinjene dr?ave)
• Industrijski radnici svijeta ( Australija )
• Internacionalna unija idustrijskih radnika (Sjedinjene dr?ave)
• Socijalisti?ke grupe iz Tokija i Jokohame ( Japan , predstavnik Sen Katajama)
• Komunisti?ka internacionala mladih (nju je predstavljao Willi Munzenberg ) ^[6]

Na kongres su do?li: Komunisti?ka partija Rusije, Njema?ke, Austrije, Mađarske, Poljske, Finske, Ukrajine, Latvije, Litve, Bjelorusije, Estonije, Armenije, predstavnici komunisti?kih grupacija iz; ?ehoslova?ke, Bugarske, Srbije, Britanije, Francuske i ?vicarske. predstavnici njema?ke manjine iz Volge, Lijeva socijaldemokratska partija ?vedske, predstavnici Balkana iz Rusije, Lijevo krilo socijalisti?kog udru?enja Zimmerwald iz Francuske, Nizozemski socijaldemokrati, Socijalisti?ka partija Amerike i Liga socijalisti?ke propagande Amerike, Socijalisti?ka radni?ka partija Kine, Korejska radni?ka unija. Te Turkestanska, Turska, Gruzijska, Azerbajd?anska i Perzijska sekcija iz Centralnog biroa za isto?ne narode i Komisija Zimmerwalda ^[2]

Kominterna i njene ?lanice [ uredi | uredi kod ]

Partije u raznim zemljama, koje su pristupile Kominterni, progla?ene su sekcijama te nadnacionalne organizacije. To je bio slu?aj i sa Komunisti?kom partijom Jugoslavije , osnovanom 1919 . Ve?inom je djelovanje tih partija u njihovim zemljama bilo zabranjeno (u Kraljevini SHS to se dogodilo dono?enjem Zakona o za?titi dr?ave 1921 . dok je prije toga Obznanom zabranjena komunisti?ka propaganda), pa su nastavile djelovati u ilegali. To je naravno pridonijelo tome da uglavnom posve izgube samostalnost, te je, osobito 1930-ih godina, politika Kominterne bila potpuno podređena dr?avnim interesima SSSR -a.

Mnogi komunisti iz celog sveta su imali slepu veru u Kominternu. Rodoljub ?olakovi? je 1933. godine, prilikom svoje posete predstavniku KPJ u Kominterni, Grguru Vujovi?u, zabele?io slede?e:

Kominterna je bila smje?tena u vi?espratnu zgradu, zelenkaste fasade, u Mohovoj ulici. U?ao sam u nju sve?ano raspolo?en. Tu u toj nelijepoj zgradi, koja podsje?a na k u ?e r inu za iznajmljivanje, je ?tab svjetske revolucije; ovdje rade, mislio sam, najodabraniji ljudi međunarodnog komunisti?kog pokreta. Za sve nas, komuniste, koji nismo u?estvovali u radu međunarodnih foruma, te nismo znali ?ta se sve događa iza fasade ?uvene monolitnosti, koliko u njihovom radu dolaze do izra?aja sukobi raznih ambicija i interesa, Kominterna je bila oli?enje komunisti?ke na?elnosti, budnosti, mudrosti, i dalekovidosti, ?ije smo odluke i rezolucije ne samo primali kao vojnici, nego tvrdo vjerovali u nepogre?ivost svakog njihovog slova. ^[7]

?  Rodoljub ?olakovi?

U skladu s tim interesima, Staljin je u vrijeme Drugog svjetskog rata 1943 raspustio Kominternu, da ne kvari odnose sa zapadnim saveznicima. Ja?anjem hladnog rata, godine 1947 kao nasljednik Kominterne osnovan je Informbiro .

Bilje?ke [ uredi | uredi kod ]

Eksterni linkovi [ uredi | uredi kod ]

Kominterna na Wikimedijinoj ostavi

• Lenjinov govor: Na Tre?oj Internacionali (   snimak ^{? / i} )
• Arhiv Kominterne ( ru )
• Article on the Te?a internacionala (Kominterna) na stranicama Encyclopedia Britannica ( en )
• Radni?ke internacionale na stranicama Marxisti?kog internet arhiva ( en )