Ovo je ?lanak o godini 1675.

Milenijum :	2. milenijum
Vjekovi :	16. vijek ? 17. vijek ? 18. vijek
Decenija :	1640-e   1650-e   1660-e   ? 1670-e ?   1680-e   1690-e   1700-e
Godine :	1672 1673 1674 ? 1675 ? 1676 1677 1678

1675 . po kalendarima

Gregorijanski	1675.  (MDCLXXV)
Ab urbe condita	2428.
Islamski	1085?1086.
Iranski	1053?1054.
Hebrejski	5435?5436.
Bizantski	7183?7184.
Koptski	1391?1392.
Hindu kalendari
? Vikram Samvat	1730?1731.
? Shaka Samvat	1597?1598.
? Kali Yuga	4776?4777.
Kineski
? Kontinualno	4311?4312.
? 60 godina	Yin Drvo Zec (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11675.
p   ?   r   ?   u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1675 ( MDCLXXV ) bila je redovna godina koja po?inje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja po?inje u petak po 10 dana zaostaju?em julijanskom kalendaru .

Događaji [ uredi | uredi kod ]

Januar/Sije?anj – Mart/O?ujak [ uredi | uredi kod ]

• 5. 1. - Franko-holandski rat : zimska kampanja mar?ala Turenna u Alzasu - Bitka kod Turckheima je francuska pobeda nad Austrijom i Brandenburg-Pruskom.
• januar - Brat Baja Pivljanina Dimitrije (Nikoli?) se o?enio Anom Jankovi?, Stojanovom sestrom ^{[1] [2]} .
• 6. 2. - Nicolo Sagredo je novi mleta?ki du?d (do 1676).

April/Travanj – Jun/Lipanj [ uredi | uredi kod ]

• april - Ponesen burom, engleski kapetan Anthony de la Roche nai?ao na otok Ju?nu Georgiju (prvo kopno otkriveno iza Antarkti?ke konvergencije .
• 12. 6. - Mladi Viktor Amadeus II postaje vojvoda Savoje , regentkinja mu je majka Marie-Jeanne .
• 20. 6. - Po?inje tzv. Rat kralja Filipa između naseljenika i Indijanaca u Novoj Engleskoj .
• 28. 6. - Skonski rat : Bitka kod Fehrbellina je pobeda Brandenburg-Pruske nad ?veđanima.
• jun - Polo?en kamen-temeljac Katedrale Svetog Pavla u Londonu - arhitekta Christopher Wren , gradnja uglavnom dovr?ena 1708 .
• jun - Jacob Spon i Sir George Wheler putuju iz Venecije u Carigrad, Spon ?e opisati dalmatinsku obalu i spomenike.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan [ uredi | uredi kod ]

• 27. 7. - Bitka kod Salzbacha je francuska pobeda, ali poginuo mar?al Henri de La Tour d'Auvergne, vicomte de Turenne .
• 2. 8. - Zavr?ena Portugalska sinagoga u Amsterdamu.
• 10. 8. - Kralj ?arls II polo?io kamen-temeljac Grini?ke opservatorije (prvi kraljevski astronom je John Flamsteed , postavljen u martu).
• 11. 8. - Bitka kod Konzer Brucke : carska pobeda nad Francuzima, zarobljen mar?al Francois de Crequy - opasnost od invazije Francuske.
• 24. 8. - Poljsko-turski rat (1672?76) : kralj Jan III Sobieski odnosi pobedu kod Lavova nad mnogobrojnijim Turcima.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac [ uredi | uredi kod ]

• 15. 9. - Po?inje Bremensko-verdenska kampanja - severni Nemci i Danci protiv ?veđana.
• 20. 9. - 11. 10. - Neuspe?na turska opsada Trembowle (Terebovlje).
• 11. 11. - Mogulske vlasti pogubile si?kog Guru Tegh Bahadura jer se ni nakon mu?enja nije hteo preobratiti na islam; nasleđuje ga mladi sin Guru Gobind Singh (do 1708 ), poslednji od deset ?ivih gurua.
• 11. 11. - Gottfried Leibniz upotrebio diferencijalni ra?un .
• 21. 11. - Smr?u vojvode Georga Wilhelma , Legni?ka Kne?evina u ?leziji dolazi pod direktnu habsbur?ku vlast.

Kroz godinu [ uredi | uredi kod ]

• Bosanski katolici se ?ale na Porti da im pe?ki patrijarh i pravoslavne vladike tra?e novac i teraju da ?itaju jevanđelje po njihovom obredu - posredstvom Dubrov?ana, sultan ih uzima u za?titu ^[3] . Ina?e, u Bosni je ostalo osam franjeva?kih samostana (krajem 16. st. bilo ih je ?etrnaest), broj vjernika je opao sa 80 na 70 tisu?a ^[4] .
• Zatvoren biv?i lepavinski arhimandrit Simeon Kordi? , koji je podsticao Srbe na pobunu protiv unijatskog episkopa Zor?i?a (pogubljen slede?e godine); neki kaluđeri ka?njeni zbog odbijanja unije, drugi pobegli u Tursku ^[5] .
• Andrija Zmajevi? zavr?io "Ljetopis crkovni".
• Turci tra?e od raje u Sremu da im izrade kola i brodove za rat ^[6] .
• 1675-77 - đorđe Brankovi? je poslanik erdeljskog kneza na Porti ^[7] .
• Cassini ustanovio da je Saturnov prsten zapravo vi?e manjih prstena .
• Tito Livio Burattini predlo?io univerzalni sistem mera, uklju?uju?i metro cattolico ("univerzalni metar") od dana?njih 994 mm.
• U Francuskoj otkrivena trova?ica Madame de Brinvilliers - dve godine kasnije izbija Afera otrova .
• Delo Pia Desideria Philippa Spenera ozna?ava po?etak pijetizma unutar luteranizma .
• Kapitulacije Osmanskog carstva : trgova?ki ugovor sa Engleskom, prvi put formalizovana funkcija dragomana (tuma?a).

Rođenja [ uredi | uredi kod ]

Glavni ?lanak: :Kategorija:Rođeni 1675.

• 13. 2. - Ignjat đurđevi? - đorđi?, dubrova?ki knji?evnik i histori?ar († 1737 )
• 28. 2. - Guillaume Delisle , kartograf († 1726 )
• 31. 3. - Prospero Lorenzo Lambertini, papa Benedikt XIV. († 1758 )
• 1. 6. - Scipione Maffei , arheolog († 1755 )
• 14. 7. - Claude Alexandre de Bonneval , vojnik u austrijskoj pa osmanskoj vojsci († 1747 )
• 18. 8. - Anselmo Banduri , povjesni?ar († 1743 )
• 15. 9. - Vahtang VI , gruzinski vladar († 1737 )
• 21. 10. - Higashiyama , japanski car († 1710 )
• ? - Carlo Bartolomeo Rastrelli , skulptor i arhitekta († 1744 )

Smrti [ uredi | uredi kod ]

Glavni ?lanak: :Kategorija:Umrli 1675.

• 26. 1. - Domenico II Contarini , mleta?ki du?d (* 1585 )
• 10. 2. - Ivan Belostenec , jezikoslovac, leksikograf (* ca. 1594)
• 18. 5. - Jacques Marquette , misionar i istra?iva? (* 1637 )
• 12. 6. - Karlo Emanuel II , vojvoda Savoje (* 1634 )
• 27. 7. - Henri de La Tour d'Auvergne, vicomte de Turenne , mar?al Francuske (* 1611 )
• 27. 10. - Gilles de Roberval , matemati?ar (* 1602 )
• 11. 11. - Guru Tegh Bahadur , 9. guru Sika (* 1621 )
• 30. 11. - Cecil Calvert, 2nd Baron Baltimore , prvi guverner Marylanda (* 1605 )
• 15. 12. - Johannes Vermeer , slikar (* 1632)
• ? - D?ore Palmoti? , pjesnik i dramati?ar (* 1606)

Reference [ uredi | uredi kod ]

Literatura

• Historija naroda Jugoslavije II , ?kolska knjiga Zagreb, 1959
• Istorija srpskog naroda , Tre?a knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vla??u 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5