1455 . po kalendarima

Gregorijanski	1455.  (MCDLV)
Ab urbe condita	2208.
Islamski	859?860.
Iranski	833?834.
Hebrejski	5215?5216.
Bizantski	6963?6964.
Koptski	1171?1172.
Hindu kalendari
? Vikram Samvat	1510?1511.
? Shaka Samvat	1377?1378.
? Kali Yuga	4556?4557.
Kineski
? Kontinualno	4091?4092.
? 60 godina	Yin Drvo Svinja (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11455.
p   ?   r   ?   u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1455 ( MCDLV ) bila je redovna godina koja po?inje u srijedu (1. 1. po julijanskom kalendaru).

Događaji [ uredi | uredi kod ]

Januar/Sije?anj

• 8. 1. - Bula Romanus Pontifex pape Nikole V. daje za pravo Afonsu V, kralju Portugala da osvaja zemlje nevernika ("Saracena i pagana") i ponavlja "pravo" iz bule Dum Diversas da ih porobljava (takođe i trgova?ki monopol).

Februar/Velja?a

• 25. 2. - Papa ratifikovao Italsku ligu (objavljeno 2. 3. ).

Mart/O?ujak

• o?ujak - Ulrih II Celjski se u Be?u vratio u milost kralja Ladislava .
• 8. 3. - Mle?ani pi?u kralju Toma?u : ne ?ele uzeti Knin od naslednika Petra Talovca, ali ga preporu?uju njemu (ni?ta od toga).
• 24. 3. - Umro papa Nikola V. ; njema?ki sabor okupljen u Be?kom Novom Mjestu se razi?ao nakon primljene vijesti (sa predstavnicima ugarskog sabora se bezuspe?no razgovaralo o pohodu na Turke).

April/Travanj

• 7. 4. - Ulrih Celjski sklapa savez sa palatinom Ladislavom Gorjanskim i Nikolom Ilo?kim protiv Jano?a Hunjadija .
• 8. 4. - Novi papa je Kalist III. ( Alfons de Borja iz Kraljevine Valensije ).
• 13. 4. - ?Izvesni pravoslavni kaluđer u Bogda?i?ima napao kotorskog biskupa Bernarda, koji je prevodio pravoslavce u katoli?anstvo (mleta?ki du?d kasnije naredio proterivanje ovog kaluđera ^[1] i oduzimanje zemlje koja je pripadala pravoslavnim crkvama).
• ca. 22. 4. - Mehmed II nastavlja ofanzivu na Srbiju - po?inje opsada Novog Brda uz upotrebu artiljerije.
• 30. 4. - Papa Kalist III objavljuje da uzima pod svoju za?titu kralja Toma?a i Bosnu.

Maj/Svibanj

• 22. 5. -

  

  Prvom bitkom kod St Albansa po?inju Ratovi ru?a (1455 - 85) - Ri?ard, vojvoda od Jorka ( Ku?a York , bela ru?a), porazio i zarobio kralja Henry-ja VI ( Ku?a Lancaster , crvena ru?a).
• maj - ?enidbe u domu Kosa?a : Stjepan Vuk?i? se o?enio Barbarom de Raugo, sin Vlatko ne?akom Ulriha Celjskog.

Jun/Lipanj

• 1. 6. - Predaja Novog Brda: vlastela ubijena, 700 mladih ?ena razdeljeno ratnicima, 320 mladi?a uzeto u jani?are (među kojima i Konstantin Mihailovi? ); osmorica ?e poku?ati da ubiju sultana (vest o predaji stigla u Ugarsku 21. 6.).
  • Sultan nastavlja osvajanja: Trep?a , Bihor , Lipljan i ostatak Kosova (ostaje pod turskom vla??u do 1912 , s kratkom pauzom u vreme Velikog rata , 1689-90).
• 8. 6. - U đuru otvoren ugarski sabor (traje do kolovoza), nema kralja Ladislava ni Celjskog; tu su Ivan Kapistran i despot đurđe (bez pomo?i za Srbiju).
• 22. 6. - Turci zauzimaju Prizren (sledi razaranje Svetih arhangela ).

Jul/Srpanj

• 4. 7. - Ivan Kapistran se ?ali papi na na uticaj pravoslavnog ra?kog mitropolita u Bosni, koji ometa rad franjevaca me?u "patarenima", kao i na despota đurđa s kojim je neuspe?no razgovarao o prelasku u katoli?anstvo.
• jul - Skenderbegova Lje?ka liga poku?ala zauzeti turski Berat ali te?ko pora?ena.

Avgust/Kolovoz

• 1. 8. - Hunjadi izdao povelju o pomirenju sa Celjskim, ne tra?i ni miraz uz Elizabetu .
• kolovoz  ? - Svadba Matije Hunjadija i Elizabete Celjske (ona odlazi u Erdelj gde se ubrzo te?ko razbolela i umrla na jesen).
• avgust  ? - Despot đurđe posetio zeta Ulriha Celjskog u Be?u, ali kralj Ladislav se priprema za rat sa nema?kim carem Fridrihom III - zet mu savetuje da sklopi mir ^[2] .

Septembar/Rujan

• 6. 9. - U manastiru na Vranjini , Stefanica Crnojevi? , sa predstavnicima 51 "op?tine ili dru?ine" (npr. crnogorska i albanska plemena ( Nik?i?i , Bjelopavli?i , Piperi , Lu?ani , Ku?i , Matagu?i , Ho?i i dr.) zakleo se na vernost Mle?anima ; dobili pravo na pravoslavnog mitropolita ali to nije po?tovano.
  • Crnojevi?i fakti?ki postaju vladari Gornje Zete/Crne Gore.
  • Despotov vojvoda Milo? u ovo vreme morao predati Medun Turcima (mogu?e prvih mjeseci 1456 ^[3] ).

Oktobar/Listopad

• oktobar - Vladislav Hercegovi? se o?enio Anom, sinovicom despotice Jerine .
• jesen - Borbe za posed Talovaca , hrvatsko-dalmatinskih banova (Herceg Stjepan protiv vojvode Ivani?a Vlatkovi?a) ^[4] .

+ Hunjadi boravi u Vla?koj.

Novembar/Studeni

• 11. 11. - Herceg Stjepan progla?en za mleta?kog plemi?a (ali prethodno mu uzeli Omi? ).

Decembar/Prosinac

• 17. 12. - Nakon ?to su mu despotovi ljudi ubili brata, Mihalj Silađi ("Svilojevi?") zarobio despota đurđa u Kupinovu (u okr?aju despotu odse?ena dva prsta); iznuđuje mu Be?ej , ?omljo i 10.000 dukata, ali kralj Ladislav to ne dopu?ta ^[4] (ili je Silađiju dat otkup koji su despotovi ljudi preoteli ^[5] ) ^[6] .

Tokom/tijekom godine [ uredi | uredi kod ]

• Prvi spomen Inđije .
• Henrikov moreplovac Mle?anin Alvise Cadamosto na svom prvom putovanju stigao do rijeke Gambije (s njim je i đenovljanin Antoniotto Usodimare ).
• Enoh iz Askolija u nema?kom manastiru Hersfeld na?ao Codex Hersfeldensis sa nekim Tacitovim delima (npr. " Germanija ").
• U pobuni ubijen ojratski vladar Esen tai? .
• Lovro Dobri?evi? slika oltarsku palu franjeva?kog samostana u Dubrovniku i freske u Savini kod Herceg Novog.
• Juraj Petrovi? uradio raspelo u ?ibenskoj katedrali.
• Katastarski popis kraji?ta Isa-beg Isakovi?a (npr. ve? ima pet sela u "vilajetu Nik?i?").

Rođenja [ uredi | uredi kod ]

Glavni ?lanak: :Kategorija:Rođeni 1455.

• 29. 1. - Johannes Reuchlin , nema?ki humanista († 1522 )
• 2. 2. - Hans, kralj Danske , Norve?ke i ?vedske († 1513 )
• 3. 3. - Joao II, kralj Portugala († 1495 )
• 3. 3. - Ascanio Sforza , kardinal († 1505 )
• ca. Peter Vischer Stariji , nema?ki skulptor († 1529 )
• ca. Feliks Petan?i? , dubrova?ki humanist († iza 1517)

Smrti [ uredi | uredi kod ]

Glavni ?lanak: :Kategorija:Umrli 1455.

• 18. 2. - Fra Angelico , slikar (* ca. 1395)
• 24. 3. - Nikola V. , papa (* 1397 )
• 30. 6. - Dorino I. Gattilusio , arhont Lezbosa (* ca. 1395)
• oktobar? - Johannes Brassart , flamanski kompozitor (* ca. 1400)
• novembar? - Elizabeta II. Celjska , prva ?ena Matije Korvina (* ca. 1441)
• 1. 12. - Lorenzo Ghiberti , italijanski umetnik (* 1378 )
• 2. 12. - Isabel de Avis, kraljica Portugala (* 1432 )

Reference [ uredi | uredi kod ]

• Vjekoslav Klai? , Svezak drugi: dio drugi. Tre?e doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Druga knjiga: Od gubitka Dalmacije do Matije Korvina (1409-1457) (archive.org)
• Vladimir ?orovi? , Historija Bosne
• Grupa autora, Istorija Crne Gore