Utah
is een van de
staten van de Verenigde Staten
. De standaardafkorting is
UT
, de bijnaam Beehive State (
Bijenkorfstaat
). De bijenkorf verwijst hier niet naar de
apicultuur
, maar symboliseert de ijver en de onderlinge samenwerking van de inwoners van Utah, de "Utahns". De hoofdstad is
Salt Lake City
.
De geschiedenis van Utah verschilt aanzienlijk van die van de andere staten. Voor de komst van de Europeanen naar de
Nieuwe Wereld
werd het gebied bevolkt door Indianenstammen. Oorspronkelijk waren dit de stammen van de
Fremont
en in het zuidoosten de
Pueblo
. In de 15e eeuw verdwenen ze en in de 18e eeuw kwamen de
Navajo
. Later volgden de Goshute, de
Paiute
, de
Shoshone
en de Ute. De staat zou later naar de Ute vernoemd worden. Deze vijf stammen leefden in het gebied toen de Spaanse veroveraars het gebied verkenden. Rond
1540
trok
Francisco Vasquez de Coronado
door de regio op zoek naar de legendarische
Zeven Steden van Cibola
. Het gebied zou samen met het hele zuidwesten van de huidige Verenigde Staten de Spaanse en later
Mexicaanse
provincie
Alta California
vormen. Ondanks dat het gebied Mexicaans was, werd het bezocht door
pelsjagers
en na verloop van tijd werden er enkele handelsposten gesticht.
Op
24 juli
1847
kwamen de eerste
Mormoonse
kolonisten in het gebied aan. De Mormonen werden destijds in de VS met veel wantrouwen behandeld en steeds vaker vervolgd. De stichter van dit kerkgenootschap,
Joseph Smith
, was in
1844
gelyncht. De Mormonen trokken onder leiding van
Brigham Young
via het
Mormon Trail
naar het
Great Salt Lake
in een onherbergzaam gebied dat toen nog buiten de Verenigde Staten lag, maar ook door de Mexicanen nauwelijks gebruikt werd. Deze kolonisten stichtten honderden nederzettingen (zie
Grafton
) in een poging om land en grondstoffen voor zichzelf veilig te stellen. Daarbij kwamen ze in conflict met Indianen die deze gebieden bevolkten. De eerste jaren waren zwaar, maar langzaamaan werd het er leefbaarder. In de jaren die volgden zouden 70.000 Mormonen naar het gebied trekken.
Salt Lake City
werd hoofdplaats van de kerk.
Al snel, in
1848
, na afloop van de
Mexicaans-Amerikaanse Oorlog
, droeg Mexico het gebied over aan de Verenigde Staten. Omdat het gebied nu Amerikaans was besloot men dat de Mormonen hun eigen staat moesten stichten. Volgens hen moest dit de
State of Deseret
worden die het
Grote Bekken
, het stroomgebied van de
Coloradorivier
en het zuiden van hedendaagse
Californie
zou omvatten. Dit gebied werd te groot geacht, maar in
1850
werd het
Utahterritorium
gesticht. Dit gebeurde op dezelfde dag dat Californie een
staat
werd beide beslissingen waren onderdeel van het
Compromis van 1850
.
Brigham Young
werd de eerste gouverneur en vrij snel werd
Salt Lake City
de hoofdstad. Utah zou het enige deel van de westelijke VS worden waar slavernij toegestaan werd. Door spanningen tussen de Mormonen en de federale overheid vond in
1857
-
1858
de
Utah War
plaats met als dieptepunt de
Mountain Meadows Massacre
waarbij 120 Amerikanen die westwaarts trokken door een Mormoonse militie werden gedood.
In 1860 liep de route van de
Pony Express
door het noorden van het territorium. Op 10 mei
1869
kwam de
Transcontinental Railroad
gereed. Met een ceremonie werden de sporen van de
Central Pacific Railroad
en de
Union Pacific Railroad
met een gouden spijker met elkaar verbonden waarna spoorverkeer tussen de oostelijke en westelijke staten mogelijk werd. Deze ceremonie vond plaats bij Promontory Point, ten noordwesten van Salt Lake City.
Het Utahterritorium moest meerdere malen gebieden afstaan. Het westelijke deel werd de staat
Nevada
en delen van het oosten werden overgedragen aan
Wyoming
en
Colorado
. Het zou 46 jaar duren voordat het territorium als staat mocht toetreden. Er werden meerdere aanvragen hiertoe ingediend die in
Washington
steeds op weerstand stuitten. Het belangrijkste punt was het
polygame
huwelijk dat binnen de Mormoonse gemeenschap toegestaan of gedoogd werd. Toen Mormoonse kerk polygamie in 1890 verbood kwam de weg vrij voor toetreding. Op
4 januari
1896
werd Utah formeel de 45e staat van de Verenigde Staten.
De staat Utah beslaat 220.080 km², waarvan 212.988 km² land. De staat ligt in de
Mountain
-
tijdzone
. In het oosten bevinden zich uitgestrekte Indianenreservaten.
Utah grenst in het noorden aan
Idaho
en
Wyoming
, in het westen aan
Nevada
, in het oosten aan
Colorado
en in het zuiden aan
Arizona
. Verder heeft het in het zuidoosten een hoekpunt gemeen met
New Mexico
. Dit punt, waar Utah, Colorado, New Mexico en Arizona elkaar raken, heet
Four Corners
en is het enige vierstatenpunt in de Verenigde Staten. Utah,
Colorado
en
Wyoming
zijn de enige Amerikaanse staten die geen natuurlijke grenzen kennen maar uitsluitend begrensd worden door
meridianen
en
parallelen
.
Volgens de grondwet van de staat bestaan de staatsgrenzen uit 6 lijnen die de volgende parallellen en meridianen volgen:
[1]
37° NB
109°3' WL
41° NB
111°3' WL
42° NB
114°3' WL
|
(zuidelijkste grens)
(oostelijkste grens)
(noordelijkste grens)
(westelijkste grens)
|
|
|
Bij het uitzetten van de grenzen in het terrein zijn eind 19e eeuw echter fouten gemaakt. Daardoor staan de
grensmarkeringen
(metalen pinnen die destijds in de grond geslagen werden) niet overal exact op een
lijn met vaste kompaskoers
. Met name de grens met Colorado is hierdoor kronkeliger.
[2]
Ook het
Four Corners-monument
is destijds niet exact op de juiste locatie geplaatst. De markeringen worden tegenwoordig wel als de juridische grenspunten gezien. De grens wordt gevormd door
rechte lijnen
tussen deze punten.
Utah is een hooggelegen staat waarbij het laagste punt op 664 meter boven zeeniveau ligt. Het heeft zowel gebieden met een
woestijnklimaat
,
steppeklimaat
als
hooggebergteklimaat
. Het midden en noordoosten van Utah worden gedomineerd door de
Rocky Mountains
met berggebieden boven de
boomgrens
en
skigebieden
. Het hoogste punt is Kings Peak (4123 m). Het westen wordt ingenomen door het
Grote Bekken
met
woestijngebieden
. Hier ligt onder meer het
Great Salt Lake
(Grote Zoutmeer) en grote zoutvlakten. Veel snelheidsrecords zijn gebroken tijdens tests die op het uiterst vlakke en uitgestorven oppervlak konden plaatsvinden (zie:
Bonneville-zoutvlakte
). Het oosten en zuiden van de staat ligt op het
Coloradoplateau
en dit gebied wordt doorkruist door de
Coloradorivier
.
Een groot deel van het grondgebied in de staat is in handen van de federale overheid en meer dan zeventig procent is natuurgebied. In Utah bevinden zich vijf Nationale Parken, namelijk
Bryce Canyon
,
Capitol Reef
,
Canyonlands
,
Arches
en
Zion National Park
. Ook is er het
Dixie National Forest
.
Glen Canyon National Recreation Area
ligt gedeeltelijk in Utah. De staat is bekend door haar uitgestrekte landschappen met bijzondere rotsformaties en
kloven
. In het zuidwesten ligt
Monument Valley
.
In
2005
bedroeg het inwonertal naar schatting 2.469.585 (11 per km²), waarvan ongeveer 70% in stedelijk gebied woonde. De hoofdstad
Salt Lake City
is met (in
2006
) 178.858 inwoners tevens de grootste stad.
Het brutoproduct van Utah bedroeg in
2001
70 miljard dollar. Grote delen van de staat worden gebruikt door de Amerikaanse krijgsmacht.
Utah is de enige Amerikaanse staat waarvan een meerderheid van de bevolking tot eenzelfde kerk behoort, te weten de
Mormoonse Kerk
.
Utah is onderverdeeld in 29
county's
.
Aan het hoofd van de uitvoerende macht van de staat staat een gouverneur, die direct gekozen wordt door de kiesgerechtigden in de staat. De
gouverneursverkiezing van 2020
werd gewonnen door
Spencer Cox
van de
Republikeinse Partij
. Hij trad in januari 2021 aan als gouverneur van Utah.
De wetgevende macht bestaat uit het Huis van Afgevaardigden van Utah (
Utah House of Representatives
) met 75 leden en de Senaat van Utah (
Utah State Senate
) met 29 leden.
Utah is een conservatieve staat, die qua politiek gedomineerd wordt door de
Republikeinse Partij
. De laatste keer dat een
Democratische
presidentskandidaat de staat won, was in
1964.
Bij de
Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2012
won de mormoon
Mitt Romney
de staat met meer dan 70% van de stemmen van
Barack Obama
.
- Een van de stranden tijdens de
Invasie in Normandie
in de Tweede Wereldoorlog, genaamd
Utah Beach
, is naar deze staat vernoemd.
- Utah
is ook een voornaam die in de Verenigde Staten wordt gebruikt.
Bronnen, noten en/of referenties
|