't
Ni'je Testement
is 'n verzaamling rilligieuze geschrifn beheurnd tot 't
kristendom
. 't Vormt 't tweeden deel van 't heilige boek van de kristenen, de
Biebel
. Hoewel de krekte datering muuilik is wordt algemien an-enummen dat de geschriftn van 't Ni'je Testement dateert uut de eersten en/of tweeden eewe nao
Kristus
. De name is n vertaling uut 't
Latien
van
Novum Testamentum
, wat 'n vertaling is uut 't
Grieks
van Η Καινη Διαθηκη,
He Kaine Diatheke
, wat "'t Ni'je Verbund" of "'t Ni'je Testement" betekkent. De vrogge kristenen gebruuktn 't orspronklik umme heur relatie met
God
an te gee-m.
't Ni'je Testement beschref daodn en woordn van
Jezus
die volgns 't kristndom en et Ni'je Testement de
Messias
en de stichter van 't
kristendom
is. Verder staot de vrogge geschiedenisse van de eerste kristlike gemienschappn en de leer en de predeking van de
apostels
d'r in beschreven. 't Ni'je Testement vormt daormet de veurnaamste groond van 't
kristlik geleuf
. Binnen dat geleuf wordt behalve de Biebeltekste van 't
Oolde Testement
ok die van 't Ni'je Testement as '
t Woord van
God
beschouwd.
Maa der bint ok in 1948 teksen evonnen, op
Nag Hammadi
, die ok uut 't vrogge kristendom dateert, de zo enuumde gnostiese geschriften. Dit bint volle boeken die rond 400 nao christus in kruken bint estopt deur monniken, zo hebt luu especuleert. Umdat disse boeken verbeuden wordden, en zolfs de belieders wordden vervolgt, deur de orthodoxie van die tied. Et merendeel van de boekn bint toe-eschreven noa de
gnostiek
, 't Gnosticisme. Welk waar 'n vrogge chriselijke stroming, en naos 't
katholicisme
miest beleden. 't Gnosticisme, en daorbi'j de Gnostische geschriften wod tot vandage den dag nog nooit erkent deur de karke.
Disse bukies bint ok toe-eschreven an Jezus' wark, en zol eschreven ween deur zien discipelen, of meensen die 't van hun eheurt hadden. Allene beschrieft disse bukies 'n heel aandere Jezus dan die bint op-enommen in de Biebel. Disse Jezus wod veur-esteld as 'n mysticus, iene din 'n bosskop brenk en meensen wol ansporen um de
gnosis
in zichzolf te herrineren.
Gnosis
is 'n heel blangriek begrip in de Gnostiek, 't is 't Griekse weurdtie veur 'weten' of 'kennis'. Wat hier met bedoolt wod in de Gnostiek is dat de meense zien eagen mut herrineren, zien oorsprung of zien innerlijk Zolf. In plaase van disse onwark'lijke wark'lijkheid. 'Ken oezolm' is dan ok 'n heel blangrieke uutspraoke van Jezus in iene van de geskriften.
In iene van de geskriften wod vertelt dat YHWH, de god van 't
Oolde Testement
, juuste den slechten god is. Hi'j zol nao 't eskeupen hebben van de wereld, de meensen laoten eten van de bome, disse bome hef d'r veur ezorgt dat de meensen(-zielen) evangen bleven in 'n beparkt lichaam, zonder kennis van wie zi'j echt bint. Jezus rop op um oezolf te herrinneren, en daormet oezolf te bevri'jden van dit beparkte materiele bestao. En daormet iene te wodden met 't Al.
Ma, di-s maar iene visie, want 't Gnosticisme hef veule stromings ehad.
Iene van 't bekendse, en in disse tied 't miest elezen, van die aole over-eleverde en verbeuden evangelies is 't
Evangelie van Tomas
.
't Ni'je Testement verhaalt, zo as de res van de Biebel, in 'n Jeudse umgewing en context. De Apostels en Jezus zolf waren Jeuds en dreugen dan ok Jeudse namen, nao de Jeudse ofkomst. De
Messiasbeliedende
Gemiente bestiet uut Jeuden die veur Jezus as Mosjiach (Christus) hebt ekeuzen. Zi'j nemt dan nie de Karklike leer an, maa wilt terugge gaone naor de Jeudse wortels, met zien gebruken, tradisies en namen.
Hieronder 'n lieste met namen van de Apostels en aandere Ni'j Testementiese figuren, met eer Jeudse/ Hebreeuwse namen en de Grieksen:
Nederlaans
|
Hebreeuws
|
(Old)Grieks
|
Jezus
|
yeshua
(????)
|
Jesoes
(Ιησου?)
|
Paulus:
Saul(us)
(Hbr.)
Paulus
(Gr.)
|
shaul
(????)
|
Paulos
(Πα?λο?)
|
Johannes
|
Jochanan
(?????)
|
Joannes
(?ω?ννη?)
|
Matteus
|
Mattay
(???)
of
Mattithyahu
(??????)
|
Matthaios
(
Koine
: Ματθα?ο?)
|
Simon Petrus (Kefas):
Simon
(Hbr.)
Petrus
(Gr.)
|
Shimon
(?????)
Aramees: Cephas (Rots)
|
Petros
(Π?τρο?) (Rots)
|