Il- Wikipedija hija en?iklopedija multilingwali b' kontenut ħieles mibni bl-għan li kulħadd, minn kull ambitu, jista' jaqsam l-għarfien tiegħu mal-oħrajn. Dan il-pro?ett ingħata bidu fil-15 ta' Jannar 2001 bil- lingwa Ingli?a . Minn dakinhar, il-Wikipedija kibret sabiex saret fost l-ikbar siti fid-dinja, fejn ji?u rrikorjdati 'l fuq minn 1.7 biljun vi?ta unika fix-xahar . Attwalment hemm iktar minn 300 lingwa , fosthom ver?joni bil- Malti li tkopri 6,416-il artiklu.

Il-karatteristika prin?ipali ta' din l-en?iklopedija hi li hi miktuba kompletament minn voluntiera: kulħadd jista' joħloq jew jirran?a artiklu b'mod immedjat. L-utenti jieħdu ħsieb ukoll li japprovaw ir-regoli u l-linji gwida sabiex l-en?iklopedija tibqa' tiffunzjona. Għalhekk huwa diffi?li ħafna li artiklu jkollu awtur wieħed; ħafna drabi huwa frott tax-xogħol ta' numru ta' persuni li jaqsmu l-għarfien tagħhom sabiex jimmodifikaw u jtejbu l-kontenut. Il-Wikipedija huwa pro?ett ħaj li qatt ma jispi??a.

Il-kontributuri tal-Wikipedija għandhom warajhom stejjer u sfondi differenti; hemm min huwa student, għalliem, espert jew sempli?ement għandu passjoni fuq xi su??ett jew grupp ta' interess. Il-Wikipedija temmen li kull persuna għandha d-dritt li jitgħallem, imma wkoll li kull wieħed minna għandu xi ħa?a x'jgħallem lil ħaddieħor. Il-parte?ipanti huma ħielsa li jidde?iedu jipprovdux identita għall-iskopijiet tal-komunita (permezz ta' isem tal-utent u password) jew jibqgħu anonimi.

Storja tal-Wikipedija

Biex tapprofondixxi, ara l-artiklu: Storja tal-Wikipedija .

Il- Wikipedija kienet kontinwazzjoni ta' Nupedija , pro?ett li issa huwa abbandunat biex joħloq en?iklopedija ħielsa. Nupedija kella sistema elaborattiva ta' revi?joni ta' impar u kellha b?onn kontributuri kwalifikati mhux ħa?in, i?da l-kitba tal-artikli kienet bil-mod ħafna. Waqt is-sena 2000, Jimmy Wales , il-fundatur tal-Nupedija, u Larry Sanger , li kien impjegat minn Wales biex jaħdem fuq il-pro?ett, iddiskutew modi sabiex Nupedija jkollha pro?ett komplimentarju li jkun aktar miftuħ. Ħafna sorsi ?ew su??eriti għall-idea ta' wiki li jħalli membri tal-pubbliku li jagħti kontribuzzjoni ta' materjal, u b'hekk l-ewwel wiki tal-Nupedija mar fuq l-internet fil- 10 ta' Jannar .

Kien hemm re?istenza kunsiderabbli min-naħa ta' modifikaturi tan-Nupedija u r-revedituri għall-idea li Nupedija ssir websajt fil-format ta' wiki, għalhekk il-pro?ett il-?did ingħata l-isem ta' "Wikipedija" u ngħata dominazzjoni għalih, wikipedia.com, fil- 15 ta' Jannar (magħrufha issa bħala " il-?urnata tal-Wikipedija " minn ?erta utenti). Il- bandwidth u s- server (f'San Diego) ?ew mogħtija lil Wales. Impjegati passati u kurrenti oħrajn ta' Bomis li ħadmu fuq il-pro?ett jinkludu Tim Shell , wieħed mill-fundaturi ta' Bomis, l-uffi??jal kap e?ekuttiv kurrenti, u l-programmatur Jason Richey. Id-dominazzjoni kienet eventwalment modifikata għal dik pre?enti wikipedia.org meta l- Fondazzjoni Wikimedia ta' bla profitt kienet fundata bħala l-organizzazzjoni suprema tagħha, b'hekk id-dominazzjoni .org kellha tintu?a' biex turi n-natura mhux kummer?jali tagħha. F' Marzu 2007 , il-kelma wiki saret kelma Ingli?a a??ettata. ^[1]

F' Mejju tal- 2001 , Wikipediji mhux Ingli?i ?ew mibdija - bil- Katalan , i?- ?ini? , l- Olandi? , l- Esperanto , il- Fran?i? , il- ?ermani? , l- Ebrajk , it- Taljan , il- ?appuni? , il- Portugi? , ir- Russu , l- Ispanjol , u l- I?vedi? ; lingwi oħra li segwew wara jinkludu dawk bl- Għarbi u l- Ungeri? . ^[2] F' Settembru , ^[3] Il- Polakk kien mi?jud u aktar importanza ngħatat lill-provi?joni multilingwali tal-Wikipedija. Fl-aħħar tas-sena, il-ver?jonijiet bl- Afrikaans , bin- Norve?i? , u bis- Serbokroazjan kienu nbdew. Il-ver?joni Maltija bdiet fis-seħħ f' Settembru 2004 .

Trejdmarks u proprjeta letterarji

Il- Wikipedija hija trejdmark re?istrata tal- Fondazzjoni Wikimedia ta' bla profitt , li ħolqot familja sħiħa ta' pro?etti . Fuq dawn il-pro?etti kollha inti merħba li tkun qalbieni u tagħmel modifiki fl-artikli, fejn i??id mal-għarfien b'mod kollaborattiv.

Kull kelma fil-Wikipedija, u ħafna stampi u kontenut ieħor huwa koperti mil- Li?enzja ta' dokumentazzjoni ħielsa GNU (GFDL). Kontribuzzjonijiet jibqgħu proprjeta tal-kreaturi, i?da fl-istess ħin il-li?en?ja GFDL tagħmel ?gur li l-kontenut huwa distributtiv u riprodu?ibbli. (Ara l- avvi? tal-proprjeta letterarja u ?- ?aħda fuq il-kontenut għal aktar informazzjoni.)

Kontributuri tal-Wikipedija

Biex tapprofondixxi, ara l-artiklu: Wikipedija:Wikipedjani .

Kwalunkwe persuna li għandu a??ess għall-internet jista' jagħmel modifiki fuq Wikipedija, u dan il-ħelsien jagħti spinta ta' inklussivita ta' ammont kbir ta' kontenut. Hemm 23,230 utenti - minn skolari esperti għal qarrejja ka?wali - jagħmlu modifiki fuq il-Wikipedija, u dawn l-edituri esperjenzati ta' spiss jgħinu fil-ħolqien ta' stil konsistenti fl-en?iklopedija, skont il- Manwal tal-istil .

Fi ħdan il-Wikipedija hemm bosta mezzi sabiex jgħinu membri tal-Wikipedija jagħmlu xogħol importanti fil-bini tar-ri?orsi ta' kwalita għolja filwaqt li j?ommu ?- ?ivilita . Modifikaturi jkunu jistgħu josservaw pa?ni , u dawk tekni?i jkunu jistgħu jiktbu programmi biex i?ommu re?istru u mezz biex jikkore??u il-modifiki ħ?iena. Hemm 4 amministraturi b'kollox u dawn għandhom poteri spe?jali sabiex jagħmlu ?gur li jin?amm livell ta' dixxiplina skont il-gwida u politika tal-Wikipedija. Fejn ma jkunx hemm qbil dwar kif il-fatti għandhom ji?u murija, modifikaturi jaħdmu flimkien biex jaslu għal artiklu li jirrapre?enta l-opinjoni esperta kurrenti fuq is-su??ett. Edituri li ma jaħdmux ma' oħrajn b'mod ?ivili jistgħu ji?u mke??ija temporanjament jew għal dejjem milli jkunu jistgħu jagħmel modifiki fil-Wikipedija minn amministratur.

Għalkemm is-sit huwa tal-Fondazzjoni tal-Wikimedia, hija fil-bi??a l-kbira mhux involuta fil-kitbiet tal-artikli u fit-tmexxija tas-sit.

Il-Fondazzjoni Wikimedia

Biex tapprofondixxi, ara l-artikli: Fondazzjoni Wikimedia u m:Main Page .

Il- Fondazzjoni Wikimedia, Inc. hija organizazzjoni tal-karita bla profitt li ?iet fondata f' San Pietruburgu , Florida , fl- Istati Uniti fl-2002, u għandha l-kwartieri tagħha f' San Francisco, California . Il-Fondazzjoni taħdem bħala paraventu legali għall-Wikipedija u l-pro?etti subordinati kollha relatati, u hija s-sid ta' kull trejdmark u drittijiet tal-propjeta intelletwali tal-Wikipedija. Kwa?i kull funzjoni huma meħuda mill-voluntieri ?ewwa l-komunita tal-Wikipedija, supplementata minn ftit ħaddiema mħallsa, Bord tal-Avvi?i ta' madwar 15-il individwu espert, u l-Bord tal- Kuraturi . Divi?jonijiet tal-Fondazzjoni je?istu u huma mi?juda b'manjiera kurrenti, f'numru ta' pajji?i, li jagħtu importanza 'l informazzjoni referenzata, pubblikazzjoni, fondi, u pro?etti oħrajn spe?ifi?i mal-lokazzjoni.

Fil-livell ta' pro?ett, il-fondazzjoni tidderie?i l-politika globali, drawwiet u fa?ilitajiet tal-Wikipedija f'kull lingwa u l-pro?etti tagħha, tipprovdi dħul legali u propjeta intelletwali kif rikjest, u hija formalment responsabbli għall-i?villup tas-software b' sors miftuħ tal-Wikipedija ( Mediawiki ) waqt li r-rikjesti jinbidlu.

Fid-dawl tas-skop tagħha li toħloq materjal ta' referenza b'xejn għal kull persuna, il-fondazzjoni tħaddem ukoll Metawiki fejn affarijiet relatati ma' kull pro?ett, diskussjonijiet globali ji?u diskussa, u politiki globali ji?u formalment dokumentati u ?viluppati, u inkubatur għal pro?etti ?odda u lingwi ?odda, sabiex tħaffef l-i?villup tagħhom fl-istadji bikrin. Minn Awwissu 2007 hemm madwar 100 pro?etti ta' referenza ?odda f'bosta stadji ta' ?villup li nbeda minn membri tal-Wikipedija u kommunitajiet relatati.

Impjegati

Jannar 2008 Mudell tal-impjegati tal-Organizzazzjoni tal-Wikimedia

Jannar 2008 Deskrizzjonijiet tal-impjegati tal-Organizzazzjoni tal-Wikimedia

Il-funzjonijiet tal-Fondazzjoni Wikimedia kienu, għal l-ewwel ftit snin, totalment imwettqa mill-voluntieri. Fir-rebbiegħa tal-2005, il-fondazzjoni kellha biss ?ew? impjegati, Danny Wool u Brion Vibber. Għalkemm in-numru ta' impjegati kiber, ħafna mix-xogħol baqa' ji?i mwettaq mill-voluntieri, filwaqt li l-fondazzjoni għandha biss ftit impjegati.

Fis- 16 ta' ?unju , 2006 , Brad Patrick, li qabel kien prokuratur li kien għamel ftit xogħol pro bono mal-fondazzjoni fil-bidu tal-ħarifa tal-2005, inħatar avukat ?enerali u interim direttur e?ekkutiv . Patrick kelli l-kariga li jassisti l-bord fit-tfittxija għal direttur e?ekuttiv permanenti. ^[4]

Mill- 4 ta' Ottubru , 2006 , Il-Fondazzjoni tal-Wikimedia kellha ħames impjegati mħallsin: ?ew? programmaturi (mani?er tas-software Brion Vibber f'California u l-amministratur tas-server Chad Perrin f' Tampa ); "biex tirrispondi it-telefons", l-assistenta amministrativa Barbara Brown; għal ?bir ta' fondi u donazzjonijiet, Danny Wool, u biex jidderie?i, interim direttur e?ekuttiv Brad Patrick.

Mit- 8 ta' Di?embru , 2006 , il-lista tal-uffi?jali kurrenti tal-Fondazzjoni tal-Wikimedia semmiet tliet kontraturi tekni?i independenti oħrajn (Kyle Anderson li huwa minn Tampa bħala mani?er tal-hardware li jaħdem fuq ba?i part-time , Tim Starling bħala ?villupatur tas-software MediaWiki li jaħdem fuq ba?i full-time , u Mark Bergsma bħala koordinatur tan-networking li jaħdem fuq ba?i part time ).

Brad Patrick waqaf l-attivita tiegħu bħala interim direttur f'Jannar 2007 imbgħad irre?enja mill-po?izzjoni tiegħu bħala prokuratur legali f'April 2007.

F' Jannar 2007 , Carolyn Doran inħatret Kap Uffi?jal Operattiv u Sandy Ordonez saret Mani?er tal-Kommunikazzjoni . ^[5] Doran beda jaħdem fuq ba?i part-time fil-qasam tal-finanzi għal fondazzjoni fl-2006 wara li kien intbgħat minn a?enzija temporanja .

Danny Wool, uffi?jalment il-koordinatur tad-donazzjonijiet i?da involut bil-kbir fil-?bir ta' fondi u ?villup kummer?jali, irre?enja f'Marzu 2007. F'April 2007, il-fondazzjoni ?iedet po?izzjoni ?dida dik ta', Koordinatur tal-Kapitlu, u inħatret Delphine Menard, f'din il-po?izzjoni li qabel kienet Koordinatur tal-Voluntieri , sabiex tieħu din il-po?izzjoni. Cary Bass inħatret biex tieħu post Menard.

F' Mejju 2007 , Vishal Patel ?ie impjegat sabiex jassisti fl-i?villup kummer?jali. ^[6]

F' Lulju 2007 , Mike Godwin ?ie impjegat bħala prokuratur legali u koordinatur legali. ^[7] Fl-istess xahar, Carolyn Doran telqet minn KUO ^[8] u Sue Gardner ?iet impjegata bħalha konsulenta spe?jali. In-numru ta' membri uffi?jali li kienu qegħdin fuq ba?i full-time , wara dawn il-ħattriet, kien għadu inqas minn għaxra. ^[9]

F' Di?embru 2007 , fi stqarrija minn The Register ^[10] li Carolyn Doran li kienet KUO kienet ħatja ta' delitt kriminali, u kienet arrestata waqt li kienet qiegħda ssuq taħt l-influwenza tal-alkohol waqt l-impjieg tagħha fil-Fondazzjoni u b'storja kriminali sustanzjali, li tinkludi l-qtil tal-għarus tagħha u multi u kompli?ita fi frodi bl-u?u tal-karta tal-kreditu. ^[11]

2008

Jannar 2008:

• San Francisco, California, Stati Uniti:
  • Cheryl Owens (kien magħruf bħala Steffen):L-Assistent ta' Sue Gardner, ?did; beda fl-10 ta' Di?embru, 2007.
  • Erica Ortega: Mani?er tal-Uffi?ju, gdida; bdiet fl-10 ta' Di?embru, 2007.
  • Brion Vibber : L-ewwel impjegat tal-fondazzjoni; Kap Uffi?jal Tekniku (KUT);
  • Cary Bass: Koordinatur tal-Voluntieri;
  • Kul Takanao Wadhwa:Mexxejja tal-I?villup Kummer?jali, bdiet fit-3 ta' Jannar, 2008;
  • Erik Moller: ?did bħala uffi?jali pero kien membru tal-bord tal-kuraturi; Deputat Direttur; beda fil-31 ta' Di?embru, 2007
  • Mike Godwin : Prokuratur Legali, beda f'Lulju 2007; fl-uffi?ju ta' San Francisco fit-30 ta' Jannar, 2007.
  • Sue Gardner : Direttur E?ekuttiv (DE), bdiet f'?unju 2007.
• Barra mill-Istati Uniti:
  • Tim Starling: ?villupatur tas-Software, Awstralja;
  • Delphine Menard?: Koordinatur tal-Kapitli, Frankfurt;
  • Mark Bergsma: Amministratur tas-Sistema, Eindhoven, Olanda;
  • Jay Walsh: Mexxejja tal-Kommunikazzjoni, ?dida, Vancouver Island, Kanada; bdiet fl-10 ta' Jannar, 2007.
• San Petersburgu, Florida, Stati Uniti:
  • Barbara Brown: Mani?er tal-Uffi?ju;
  • Sandy Ordonez: Kommunikazzjonijiet;
  • Vishal Patel: ?villupatur kummer?jali;
  • Oleta McHenry: Finanzi;
  • Rob Halsell: Mani?er tat-Teknolo?ija Informatika u Amministratur tas-Server.

Frar 2008:

Vernoque Kessler inħatret Kap tal-Finanzi u Uffi?jal Operattiv (KFUO) fl-4 ta' Frar 2008.

Esplora aktar dwar il-Wikipedija

Biex tapprofondixxi, ara l-artiklu: Għajnuna:Esplora lill-Wikipedija .

Ħafna vi?itaturi ji?u f'dan is-sit sabiex i?iedu mal-għarfien tagħhom, oħrajn ji?u sabiex jaqsmu l-għarfien tagħhom mal-oħrajn. Fil-fatt, f'dan l-instant, tu??ani ta' artikli qegħdin ji?u mtejjbin, u artikli ?odda qegħdin ji?u maħluqa. Inti tista' ukoll tara modifiki kif qegħdin ji?ru fil-pa?na ta' modifiki ri?enti . Inti tista' tara artikli kwalunkwe . Il-Kommunita tal-Wikipedija tinnomina artikli , biex turi l-aqwa artikli fil-Wikipedija. Ħafna oħrajn jingħataw pre?ju ta' artikli tajbin . Wikipedija għandha wkoll portali , li tirran?a l-kontenut madwar i?-?oni tas-su??etti. Inti tista' ukoll tfittex għal artikli bl-u?u tal-kaxxa tat-tfittxija fuq in-naħa tax-xellug tal-istampa.