L- 1 ta' Jannar huwa l-ewwel jum tas-sena fil- kalendarju Gregorjan ; jifdal 364 ?urnata oħra għal tmiem is-sena (365 fi snin bi?estili ). Il-?urnata pre?edenti hi l- 31 ta' Di?embru tas-sena ta' qabel.

Matul il- Medju Evu taħt l-influwenza tal-Knisja Kristjana, diversi pajji?i mexxew il-bidu tas-sena għal waħda minn numru ta' avvenimenti Kristjani importanti ? il-25 ta' Di?embru (it- Twelid ta' ?esu ), l-1 ta' Marzu, il-25 ta' Marzu (l- Assunzjoni ), jew anke l- Għid . Pajji?i tal-Ewropa tal-Punent (ħafna minnhom b'popolazzjoni li kellhom fedelta lejn il-Knisja Ortodossa) bdew is-sena numerata tagħhom fl-1 ta' Settembru minn madwar 988.

?rajjiet [ immodifika | immodifika s-sors ]

• 45 q.K. ? Il- kalendarju ?uljan beda jintu?a għall-ewwel darba.
• 153 q.K. ? Il- konsli Rumani bdew is-sena tagħhom fl-uffi??ju.
• 404 ? Saret l-aħħar kompetizzjoni bejn il- gladjaturi f' Ruma .
• 630 ? Il- Profeta Mawmettu lesta l-armata tiegħu lejn Mekka li kisbitha b'ħafna tixrid ta' demm.
• 1001 ? Il-Gran Prin?ep Stiefnu I tal-Ungerija inħatar l-ewwel Re tal-Ungerija mill- Papa Silvestru II .
• 1259 ? Mikiel VIII ta' Bi?anju ?ie proklamat ko-emperatur tal- Imperu ta' Ni?ea flimkien ma' ?wanni IV ta' Ni?ea .
• 1438 ? Albertu II tal-Asburgu ?ie inkurunat Re tal- Ungerija .
• 1502 ? ?iet skoperta minn Amerigo Vespucci fejn illum hemm Rio de Janeiro
• 1515 ? Ir- Re Fran?isku I ta' Franza isir is-su??essur tat-tron Fran?i?.
• 1651 ? Karlu II ji?i nkurunat Re tal- Iskozja .
• 1673 ? Servizz regulari tal-posta beda bejn New York u Boston .
• 1700 ? Ir- Russja bdiet taddotta n-numerazzjoni o??identali tal- kalendarju ?uljan .
• 1707 ? ?wanni V ?ie inkurunat Re tal- Portugall .
• 1739 ? Il- G?ira Bouvet ?iet skoperta mill-esploratur Fran?i? Jean-Baptiste Charles Bouvet de Lozier .
• 1748 ? Il- Papa Benedittu XIV jippublika l- en?ilika Inter Caetera , dwar l-abbu?i fid-divertiment tal-karnival u dwar l-interferenza mar- Randan .
• 1751 ? Il-Papa Benedittu XIV jippublika l-en?iklika Celebrationem magni , dwar l-estenzjoni tal- ?ublew għad-dinja kattolika kollha.
• 1788 ? ?iet ippublikata l-ewwel edizzjoni ta' The Times .
• 1801
  • Giuseppe Piazzi jiskopri l-ewwel pjaneta nanu , ?erere .
  • Bl-applikazzjoni tal- Att tal-Unjoni , ?iet kompluta l-unjoni le?islattiva tar- Renju Unit tal-Gran Brittanja u tar- Renju tal-Irlanda , fejn ta l-ħajja lir- Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda .
• 1804 ? Tmiem tad-dominju Fran?i? fuq Ħaiti .
• 1806 ? Fi Franza ?ie abolit il- kalendarju rivoluzzjonarju Fran?i? .
• 1808 ? Fl- Istati Uniti ?iet imneħħija l-importazzjoni tal- iskjavi .
• 1833 ? Ir-Renju Unit tikseb is-sovranita fuq il- G?ejjer Falkland .
• 1861 ? Porfirio Diaz jikseb lil Mexico City .
• 1863 ? Abraham Lincoln jiddikjara l- Proklama t'Eman?ipazzjoni (abolizzjoni tal-iskjavitu)
• 1877 ? Ir- Re?ina Vittorja ti?i proklamata Imperatri?i tal-Indja f' Delhi .
• 1880 ? Jibda x-xogħol fuq il- Kanal tal-Panama .
• 1890 ? Titwieled il- kolonja Taljana tal- Eritrea .
• 1892 ? Il- G?ira Ellis bdiet ta??etta immigranti lejn l- Istati Unit .
• 1893 ? Il- ?appun jaddotta l- kalendarju Gregorjan .
• 1898 ? New York bdiet i??id aktar art mit-territorji ta' madwar, biex ikkreat il-Belt ta' New York il-Kbira. Il-belt hi ?eografikament maqsuma f'ħames distretti: Manhattan , Brooklyn , Queens , The Bronx , u Staten Island .
• 1899 ? Tmiem tad-dominju Spanjol fuq Kuba .
• 1900 ? ?ie fis-seħħ il- Burgerliches Gesetzbuch , il-kodi?i ?ivili tal- ?ermanja .
• 1901
  • In- Ni?erja issir protettorat Brittaniku .
  • Twaqqif tal-Commonwealth tal- Awstralja (Federazzjoni).
• 1912 ? Twaqqif tar- Repubblika ta?-?ina .
• 1927 ? It- Turkija tadotta l- kalendarju Gregorjan .
• 1934 ? Alcatraz isir ħabs federali.
• 1937 ? Anastasio Somoza Garcia isir President tan-Nikaragwa .
• 1942 ? It- Tieni Gwerra Dinjija : il-kelma Nazzjonijiet Uniti ti?i w?ata uffi??jalment għall-ewwel darba biex tiddeskrivi l-patt bejn l-Alleati.
• 1943 ? Ti?i kumbattuta għall-ewwel darba l-battalja ta' Guadalcanal bejn forzi marini Amerikani u dawk ?appuni?i.
• 1948 ? Il- Kostituzzjoni tal-Italja ?iet fis-seħħ.
• 1956 ? Ir- Repubblika tas-Sudan tikseb l-indipendenza mir- Repubblika E?izzjana u mir- Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq .
• 1958 ? Twaqqif tal- Komunita Ewropeja .
• 1959 ? Fulgencio Batista , president tal- Kuba , kien imneħħi minn postu mill-forzi ta' Fidel Castro matul ir- Rivoluzzjoni Kubana .
• 1960 ? Il- Kamerun jikseb l-indipendenza.
• 1962 ? Samoa tal-Punent tikseb l-indipendenza minn New Zealand .
• 1964 ? Il- Federazzjoni ta' Rodesja u Nyasaland ?iet maqsuma fir-repubbliki indipendenti ta?- ?ambja u l- Malawi , u Rodesja (taħt il-kontroll Brittaniku ).
• 1969 ? Marien Ngouabi isir president tar- Repubblika tal-Kongo
• 1971 ? Il- pubbli?ita tas- sigaretti ma kinitx permess fuq it- televi?joni Amerikana .
• 1973 ? Id- Danimarka , ir- Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq , u r- Repubblika tal-Irlanda huma ammessi fil- Komunita Ewropeja .
• 1979 ? L- Istati Uniti u r- Repubblika Popolari ?ini?a jistabbilixxu relazzjonijiet diplomati?i formali.
• 1980 ? Inva?joni Sovjetika fuq l- Afganistan .
• 1981 ? Il- Gre?ja ssir membru tal- Komunita Ewropeja .
• 1983 ? L- ARPANET tgħaddi uffi??jalment għall-u?u tal- Internet Protocol , biex ?ie ikkreat l- Internet .
• 1984
  • Il- Brunej isir stat indipendeti.
  • L- AT&T tinqasam fi 22 kumpanja indipendenti.
• 1986
  • Spanja u l- Portugall isiru stati membri tal- Komunita Ewropeja .
  • L- Aruba issir indipendenti minn Curacao .
• 1987 ? Il-kapitali ta' Nunavut titbiddel minn Frobisher Bay għal Iqaluit .
• 1992 ? George H. W. Bush isir l-ewwel President tal-Istati Uniti li jitkellem fil- Parlament Awstraljan .
• 1993
  • I?- ?ekoslovakkja tinqasam u minnha joħor?u l- Islovakkja u r- Repubblika ?eka .
  • Ji?i introdott suq wieħed fi ħdan il- Komunita Ewropeja .
• 1994 ? Jidħol fis-seħħ in- NAFTA bejn l- Istati Uniti , il- Kanada u l- Messiku .
• 1995
  • Ti?i fis-seħħ il- World Trade Organization .
  • L- Awstrija , il- Finlandja u l- I?vezja jsiru stati membri tal- Unjoni Ewropea .
• 1996 ? Curacao tikseb is- self government limitat.
• 1998 ? In- nar ikun projbit minn kull ristorant tal- California .
• 1999 ? Ti?i introdotta l-munita ewro
• 2002
  • L-Ewro issir il-munita uffi??jali ta' tnax-il pajji? tal- Unjoni Ewropea .
  • Pluto ti?i ddikjarata li mhix pjaneta.
• 2003 ? Luiz Inacio da Silva , magħruf aktar bħala Lula , isir President tal- Bra?il .
• 2004 ? Pervez Musharraf jikseb il-fidu?ja tal-Parlament u tal-assembeji provin?jali tal-Pakistan, biex ikompli bħala President tal-Pakistan .
• 2007
  • Ir- Rumanija u l- Bulgarija jidħlu parti tal- Unjoni Ewropea
  • Is- Slovenja tadotta l- Ewro .
  • Ban Ki-Moon jissostitwixxi lil Kofi Annan bħala Segretarju ?enerali tan-Nazzjonijiet Uniti .
• 2008 ? Malta u ?ipru jadottaw l-munita Ewro .
• 2009 ? 66 ruħ imutu wara nirien f'diskoteka f' Bangkok , it- Tajlandja .
• 2010 ? Karozza b'bomba suwi?ida tisplodi f'tornew tal-volibol f'Lakki Marwat, il-Pakistan, fejn qatlet 105 ruħ u we??għet 100 oħra.
• 2011
  • L- Estonja tadotta l-munita Ewro .
  • L- Ungerija assumiet il-presidenza tal- Unjoni Ewropea .
  • Wara servizz fil-knisja min-naħa tal-komunita Kopta Kristjana f' Lixandra , l- E?ittu , tisplodi karozza bomba li ħalliet 21 mejta u 8 feruti.
• 2012 ? Id- Danimarka assumiet il-presidenza tal- Unjoni Ewropea .
• 2013 ? Minn tal-inqas 60 ruħ imutu u 200 oħra jindarbu f' stampede wara ?elebrazzjonijiet fi Stade Felix Houphouet-Boigny f' Abidjan , il- Kosta tal-Avorju .

Twelid [ immodifika | immodifika s-sors ]

• 766 ? Ali al-Rida , Shia Imam († 818 )
• 1431 ? Papa Alessandru VI († 1503 )
• 1467 ? Si?i?mondu I tal-Polonja , Re tal-Polonja u Duka tal-Litwanja († 1548 )
• 1484 ? Huldrych Zwingli , kap protestant Svizzeru († 1531 )
• 1511 ? Enriku, Duka ta' Cornwall († 1511 )
• 1516 ? Margaret Leijonhufvud , Re?ina ta' Gustavu I tal-i?vezja († 1551 )
• 1554 ? Ludovik ta' Wurttemberg († 1593 )
• 1557 ? Istvan Bocskay , Prin?ep ta' Transilvanja († 1606 )
• 1600 ? Friedrich Spanheim , teologu Olandi? († 1649 )
• 1638 ? Imperatur Go-Sai tal-?appun († 1685 )
• 1648 ? Elkanah Settle , kittieb Ingli? († 1724 )
• 1704 ? Soame Jenyns , kittieb Ingli? († 1787 )
• 1711 ? Franz Freiherr von der Trenck , suldat Awstrijakk († 1749 )
• 1714 ? Kristijonas Donelaitis , poeta Litwen († 1780 )
• 1735 ? Paul Revere , patrijott Amerikan († 1818 )
• 1745 ? Anthony Wayne , ?eneral Amerikan († 1796 )
• 1767 ? Maria Edgeworth , rumanziera Anglo-Irlandi?a († 1849 )
• 1774 ? Andre Marie Constant Dumeril , ?oologu Fran?i? († 1860 )
• 1779 ? William Clowes , stampatur Ingli? († 1847 )
• 1803 ? Guglielmo Libri Carucci dalla Sommaja , matematiku Taljan († 1869 )
• 1814 ? Hong Xiuquan , ribell ?ini? († 1864 )
• 1819 ? Arthur Hugh Clough , poeta Ingli? († 1861 )
• 1823 ? Sandor Pet?fi , poeta u rivoluzzjonarju Ungeri? († 1849 )
• 1833 ? Robert Lawson , arkitett minn New Zealand († 1902 )
• 1834 ? Ludovic Halevy , drammaturgu Fran?i? († 1908 )
• 1848 ? John Goff , avukat Irlandi? († 1924 )
• 1852 ? Eugene-Anatole Demarcay , kimiku Fran?i? († 1904 )
• 1863 ? Pierre de Coubertin , motivatur Fran?i? tal-Logħob Olimpiku († 1937 )
• 1864 ? Alfred Stieglitz , fotografu Amerikan († 1946 )
• 1864 ? Qi Baishi , pittur ?ini? († 1957 )
• 1874 ? Gustave Whitehead , inventur ?ermani? († 1927 )
• 1878 ? Agner Krarup Erlang , xjentist u in?inier Dani? († 1929 )
• 1881 ? Vajiravudh , Re tat-Tajlandja († 1925 )
• 1888 ? John Garand , inventur Amerikan († 1974 )
• 1889 ? Charles Bickford , attur Amerikan († 1967 )
• 1890 ? Anton Melik , ?eografu Ungeri? († 1966 )
• 1894 ? Shitsu Nakano , l-ixjaħ persuna tal-?appun († 2007 )
• 1900 ? Xavier Cugat , mu?i?ista Spanjol († 1990 )
• 1904 ? Fazal Ilahi Chaudhry , politiku Pakistani († 1982 )
• 1905 ? Stanisław Mazur , matematiku Pollakk († 1981 )
• 1909 ? Dana Andrews , attur Amerikan († 1992 )
• 1909 ? Barry † Goldwater , politiku Ameriakn († 1998 )
• 1911 ? Basil Dearden , direttur ?inematografiku Brittaniku († 1971 )
• 1917 ? Jule Gregory Charney , meteorologu Amerikan († 1981 )
• 1917 ? Albert Mol , attur Olandi? († 2004 )
• 1921 ? Ismail al-Faruqi , filosofu Palestinjan († 1986 )
• 1923 ? Daniel Gorenstein , matematiku Amerikan († 1992 )
• 1928 ? Ernest Tidyman , kittieb Amerikan († 1984 )
• 1930 ? Ty Hardin , attur Amerikan
• 1930 ? Gaafar al-Nimeiry , President tas-Sudan 1971?85
• 1933 ? Joe Orton , kittieb Ingli? († 1967 )
• 1937 ? Adam Wi?niewski-Snerg , awtur Pollakk († 1995 )
• 1939 ? Michele Mercier , attri?i Fran?i?a
• 1940 ? Frank Langella , attur Amerikan
• 1942 ? Judy Stone , kantant Awstraljan
• 1943 ? Raghunath Anant Mashelkar , xjentist Indjan
• 1946 ? Carl B. Hamilton , politiku u ekonomista ?vedi?
• 1947 ? Jon Corzine , politiku Amerikan
• 1948 ? Pavel Grachev , ?eneral Russu
• 1949 ? Daniel E Gawthrop , kompo?itur Amerikan
• 1953 ? Greg Carmichael , kitarrista Brittaniku
• 1954 ? Bob Menendez , politiku Amerikan
• 1957 ? Ewa Kasprzyk , attri?i Pollakka
• 1957 ? Evangelos Venizelos , avukat, professur u politiku Grieg
• 1962 ? Sophie Thompson , attri?i Brittanika
• 1963 ? Lina Ka?iu?yt? , għawwiema Litwena
• 1966 ? Anna Burke , politikanta Amerikana
• 1968 ? Joey Stefano , attur Amerikan
• 1968 ? Miki Higashino , kompo?itur ?appuni?
• 1969 ? Nicolle Dickson , attri?i Awstraljana
• 1970 ? Gabriel Jarret , attur Amerikan
• 1972 ? Neve McIntosh , attri?i Sko??i?a
• 1972 ? Lilian Thuram , futboler Fran?i?
• 1974 ? Catalina Guirado , mudella Ingli?a u personalita televi?iva
• 1977 ? Hasan Salihamid?i? , futboler Bo?nijaku
• 1978 ? Vidya Balan , attri?i Indjana
• 1978 ? Nina Bott , attri?i ?ermani?a
• 1980 ? Elin Nordegren , mudella ?vedi?a
• 1982 ? David Nalbandian , plejer tat-tennis Ar?entina
• 1983 ? Ali Bastian , mudella u attri?i Ingli?a
• 1987 ? Meryl Davis , ?effien fuq is-sil? Amerikan

Imwiet [ immodifika | immodifika s-sors ]

• 138 ? Lucius Aelius Caesar , politiku Ruman (t. 101 )
• 379 ? San Ba?ilju l-Kbir , isqof Grieg (t. 330 )
• 533 ? San Ful?enzju ta' Ruspe , isqof Latin
• 898 ? Odo, Konti ta' Pari?i (t. 860 )
• 1031 ? Guljelmu ta' Volpiano , patri Taljan (t. 962 )
• 1387 ? Re Karlu II ta' Navarra , sovran Fran?i? (t. 1332 )
• 1515 ? Re Ludoviku XII ta' Franza (t. 1462 )

Festi u rikorrenzi [ immodifika | immodifika s-sors ]

Nazzjonali [ immodifika | immodifika s-sors ]

• Kuba ? Festa tal-Liberazzjoni
• Sudan ? Festa tal-Indipendenza
• Ħaiti ? Festa tal-Indipendenza
• Tajwan ? Fundazzjoni tar- Repubblika ta?-?ina
• Slovakkja ? Fundazzjoni tar-Repubblika Slovakka.

Reli?ju?i [ immodifika | immodifika s-sors ]

Kristjane?mu :

• San Ful?enzju ta' Ruspe , isqof
• San ?u?epp Tomasi , kardinal
• Guljelmu ta' Volpiano , abbati
• San Odilone ta' Cluny , abbati
• San Vin?enz Marijastrambi , isqof
• Santa Zedislava ta' Lemberk , fundatri?i ta' kunvent

Reli?jon Rumana antika u moderna:

• Kalendarju Ruman

Ħoloq esterni [ immodifika | immodifika s-sors ]

• ( EN ) BBC: On This Day