Repubblika tal-Kongo

Ir- Repubblika tal-Kongo hija nazzjon fl- Afrika . Il- belt kapitali hi Brazzaville . Ir-Repubblika tal-Kongo (bil- Fran?i? , Republique du Congo; bil- Lingala , Repubilika ya Kongo; f' Kituba , Repubilika ya Kongo), magħrufa wkoll bl-ismijiet ta' Repubblika Demokratika tal-Kongo jew sempli?iment Kongo, hija pajji? fl-Afrika ?entrali.

Hija mdawwar fit-tramuntana mal- Kamerun u r- Repubblika ?entru-Afrikana , fin-nofsinhar u lvant mar Repubblika Demokratika tal-Kongo , fil-punent mal- Gabon , u fil-Lbi? mal- O?ean Atlantiku u enklavi Angolan (Cabinda).

Il-popolazzjoni ma taqbi?x is-sitt miljun abitant, u dan jirri?ulta f'densita baxxa ta' popolazzjoni Il-lingwa uffi?jali hija l-Fran?i?; bil-Lingala u Munukutuba (jew Kituba) bħala lingwi nazzjonali: Il-Kristjane?mu għandu pre?enza importanti għalkemm ir-reli?jonijiet tribali għandhom l-aktar aderenti. L-ekonomija tar-Repubblika tal-Kongo għadha bba?ata fuq l-agrikoltura u l-estrazzjoni ta?-?ejt.

It-territorju attwali tal-Kongo kien abitat mit-tribujiet Bantu sal-wasla tal-Ewropej fis-seklu 16. Sar kolonja ta' Franza , taħt l-isem ta' “Kongo Fran?i?”. Wara li kiseb l-indipendenza tiegħu f'nofs is-seklu 20, il-pajji? għadda minn diversi re?imi politi?i sakemm laħaq id-demokrazija multipartitika li tmexxi l-pajji? fis-seklu 21.

Magħruf uffi?jalment bħala r-Repubblika Demokratika tal-Kongo, il-pajji? għandu kosta ta' 25 mil (40 km) fuq l-O?ean Atlantiku

Pajji?i tal-fruntiera (5): Angola 231 km; Kamerun 494 km; Repubblika ?entru-Afrikana 487 km; Repubblika Demokratika tal-Kongo 1,775 km; Gabon 2,567 km

Il-bandiera tar-Repubblika tal-Kongo
Il-tarka tar-Repubblika tal-Kongo
Mappa tar-Repubblika tal-Kongo
Organizzazzjoni territorjali tar-Repubblika tal-Kongo
Brazzaville
Vjal Amilkar, Brazzaville
Uffi??ju tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa, Brazzaville
Xmara Kongo, Brazzaville
Brazza Mausoleum, Brazzaville
Universita/Universite Marien Ngouabi, Brazzaville (19 ta' Jannar, 2017)
Kinshasa jidher minn Brazzaville. I?-?ew? kapitali huma separati mix-Xmara Kongo.
Mappa
Pointe-Noire
Pointe-Noire
Ouesso
Owando
Dolisie
Kinkala
Djambala
Plateaux

Data [ immodifika | immodifika s-sors ]

Motto: Unite, travail et progres (bil-Fran?i?: 'Għaqda, xogħol u progress'); Innu: La congolaise (Fran?i?: "Il-Kongoli?"); Kapitali (u l-aktar belt popolata): Brazzaville 4°16′10″S 15°16′17″E; Lingwi Uffi?jali: Fran?i?, Lingala u Kikongo; Gentilicio: Kongoli?, -a Kongoli?, -esa; Forma ta' Gvern: Repubblika Presidenzjali; President: Denis Sassou-Nguesso; Prim Ministru: Anatole Collinet Makosso; Fergħa Le?i?lattiva: Il-Parlament tar-Repubblika tal-Kongo; Indipendenza minn Franza: Parzjali-5 ta' Ottubru, 1958, Sħiħ-15 ta' Awwissu, 1960, Repubblika Popolari (Ditatura Komunista) 31 ta' Jannar, 1969, Repubblika kurrenti 31 ta' Awwissu, 1992; ?ona (64 post): 342,000 km²; Ilma (%): 3.3%; Fruntieri: 5008 km; Kosta: 169 km5; L-Ogħla Punt: Mount Nabemba; Popolazzjoni stmata (Po?izzjoni 116.º): 5,956,0004 abitant; Densita (stmata): 17.44 ab./km²; PGD ??(PPP) (128 post): Total (2016): US $ 31,157 miljun, Per capita: US $ 6,985 (121st); HDI (2021): Tnaqqis 0.5716? (153rd) - Medju; Koeffi?jent Gini: 40.2 medju (2011); Munita: Franc CFA tal-Afrika ?entrali (XAF); ?ona tal-Ħin: CET (UTC+1), Fis-Sajf: CEST (UTC+1); Kodi?i ISO: 178 / COG / CG; Dominju tal-Internet: .cg; Kodi?i tat-telefon: +242; Prefiss tar-Radju: TNA-TNZ; Kodi?i IOC: CGO; Sħubija: AU, OIF, NU, ASA, G-77, MPNOAL, OPEC.

Storja [ immodifika | immodifika s-sors ]

L-ewwel ikkolonizzat mill-Bolo, il-Kongo aktar tard kien ikkolonizzat minn gruppi Bantu li okkupaw ukoll partijiet tal-Angola, il-Gabon, u r-Repubblika Demokratika tal-Kongo tal-lum, li jiffurmaw il-ba?i ta 'affinitajiet u rivalitajiet etni?i bejn dawk l-istati. Diversi renji Bantu?partikolarment il- Kongo, Loango, u Teke con Liki?ingħaqdu ma' rabtiet kummer?jali li wasslu għall- Ba?ir tax- Xmara Kongo.

L-ewwel kuntatti mal-Ewropej ?ew fis-seklu 15,8 u r-relazzjonijiet kummer?jali ?ew stabbiliti malajr mar-renji, kummer? skjavi maqbuda fl-intern. I?-?ona kostali kienet sors ewlieni għall-kummer? transatlantiku tal-iskjavi, u meta dak il-kummer? intemm fil-bidu tas-seklu 19, ir-renji Bantu telgħu għall-poter.

Kienet ipproklamata kolonja Fran?i?a fl-1891, i?da l-Fran?i?i kienu pre?enti fil-pajji? sa mill-1880.8 Filwaqt li kienet kolonja ta' Franza , kienet tagħmel parti mill-Afrika Ekwatorjali Fran?i?a taħt l-isem tal-Kongo Fran?i? (biex tiddistingwiha mill-Bel?jan). Kongo, issa r-Repubblika Demokratika tal-Kongo). Ilu indipendenti mill-15 ta' Awwissu 19608, huwa l-ewwel president tiegħu Fulbert Youlou, li kien sfurzat iħalli l-Gvern fl-1963, meta ħa l-kariga Alphonse Massamba-Debat, li fl-1964 waqqaf partit Marxista, adotta ekonomija ppjanata, so?jalista. ba?i. Imbagħad beda "Pjan ta' Ħames Snin", li wassal għall-espansjoni tal-agrikoltura u l-industrija.

Tarka tar-Repubblika Popolari tal-Kongo (1 ta' Jannar, 1970-10 ta' ?unju, 1991)

It-tensjoni bejn il-Gvern u l-militar ?diedet, u fl-1968, l-armata għamlet kolp ta' stat immexxi minn Marien Ngouabi, li ħa l-poter. F'Di?embru 1969, il-president ħabbar ir-Repubblika Popolari l-?dida, matul is-solennita tal-"Partit Laburista Kongoli?", li l-president tiegħu kien Ngouabi u kellu kumitat ?entrali magħmul minn 30 membru. F'Jannar 1970, il-pajji? ingħata l-isem ?did ta' Repubblika Popolari tal-Kongo, billi adotta bħala simboli nazzjonali bandiera ħamra, martell u min?el, emblemati?i tal-pajji?i so?jalisti. Il-Kongo kkonsolida r-re?im Marxista tiegħu, u baqa' l-ewwel pajji? komunista Afrikan. Fl-istess sena, l-armata waqqfet attentat ta' kolp ta' stat kontra l-president, immexxi mill-eks logutenent Pierre Xitonga, e?ekutaw lill-konspiraturi kollha, ħlief lill-ex ministru tad-difensur, Augustin Poignet, li rnexxielu jaħrab. Approfittaw minn din is-sitwazzjoni, bdew tindif ?enerali ta' dawk kollha suspettati li huma anti-gvern.

Wara għexieren ta' snin ta' politika mqallba u retorika Marxista-Leninista, u wara l-kollass tal-Unjoni Sovjetika, il-Kongo lesta tran?izzjoni għal demokrazija b'ħafna partiti b'elezzjonijiet f'Awwissu 1992. Madankollu, seħħet gwerra ?ivili bejn ?unju 1997 u Di?embru 1999 ?iet mi??ielda bejn il-forzi ta?-?ew? kandidati presidenzjali, Denis Sassou-Nguesso u Pascal Lissouba. Il-gwerra ntemmet bl-inva?joni ta' truppi minn pajji?i ?irien u l-installazzjoni ta' Sassou-Nguesso fil-poter, li għadu fil-kariga sal-lum.

Politika [ immodifika | immodifika s-sors ]

Ir-Repubblika tal-Kongo għandha re?im presidenzjali. Fl-2009, Denis Sassou-Nguesso ?ie elett mill-?did bħala president, li ilu jokkupa l-kariga mingħajr interruzzjoni mill-1997. Il-kariga ta' Prim Ministru ?iet ikkan?ellata f'Settembru 2009, wara l-elezzjonijiet presidenzjali. L-aħħar li ?amm din il-po?izzjoni kien Isidore Mvouba. Din re?għet ?iet restawrata fl-2016, okkupata minn Mejju 2021 minn Anatole Collinet Makosso.

Sa mill-bidu tad-disgħinijiet, ir-Repubblika tal-Kongo kellha sistema politika b'ħafna partiti, għalkemm din is-sistema issa hija ddominata mill-President Sassou-Nguesso; peress li ma hemmx kompetizzjoni reali fl-elezzjonijiet presidenzjali, huwa ?amm il-mandat tiegħu. Il-Partit Laburista Kongoli? (mill-Fran?i?: Parti Congolais du Travail) flimkien ma' partiti oħra i?għar, jappo??jaw lil Sassou-Nguesso.

Internazzjonalment, ir-re?im ta' Sassou-Nguesso kien milqut minn allegazzjonijiet ta' korruzzjoni minkejja t-tentattivi tiegħu biex ji??ensurahom. Investigazzjoni Fran?i?a sabet aktar minn 110 kont bankarju u għexieren ta' proprjetajiet lussu?i fi Franza f'ismu. Sassou-Nguesso iddenunzja l-investigazzjonijiet bħala parti??jani, u sejħilhom "razzisti" u "kolonjali".

Organizzazzjoni territorjali [ immodifika | immodifika s-sors ]

Ir-repubblika hija su??essivament suddivi?a f'10 Dipartimenti, 86 Distrett u 6 Komuni. Id-distrett ta 'Brazzaville ma jappartjeni għal ebda re?jun, u mill-2004 il-belt ta' Pointe-Noire hija distrett indipendenti. Ir-re?juni huma:

Bouenza: il-kapitali Madingou.
Cuvette: kapital Owando.
Cuvette-Oeste: Ewo kapital.
Kouilou: Kapitali hindu.
Lekoumou: Sibiti kapital.
Likouala: kapital Impfondo.
Niari: Kapitali Loubomo.
Plateaux: Kapitali ta' Djambala.
Pool: kapitali Kinkala.
Sangha: kapitali Ouesso
Dawn ir-re?juni huma suddivi?i f'46 distrett.

?eografija [ immodifika | immodifika s-sors ]

Ir-Repubblika tal-Kongo tinsab fuq il-kosta Atlantika tal-Afrika ?entrali.

Hija mdawwar fit-tramuntana mar-Repubblika ?entru-Afrikana u l-Kamerun, fil-punent mal-Gabon, fin-nofsinhar mal-Angola (permezz tal-enklavi Cabinda), u fin-nofsinhar u lvant mar-Repubblika Demokratika tal-Kongo.

Il-pajji? għandu kosta relattivament skarsa, li hija dar għat-tieni l-akbar belt tal-pajji?, Pointe-Noire. Min-naħa l-oħra, it-territorji fit-Tramuntana ta' Brazzaville, il-kapitali, huma ddominati minn meded kbar ta' ?ungla. F’dan is-sens, ta' min jenfasizza l-istat ta' Impfondo, l-uniku wieħed kompletament dominat mill-?ungla. Brazzaville tinsab fuq ix-xtut tal-punent tax-Xmara Kongo, filwaqt li Kinshasa, il-kapitali tar-Repubblika Demokratika tal-Kongo, tinsab fuq ix-xtut tal-Lvant tax-xmara.

L-iktar belt importanti tal-?ungla tal-pajji? hija Ouesso.

Klima [ immodifika | immodifika s-sors ]

Minħabba li l-pajji? jinsab fuq l-ekwatur, il-klima hija konsistenti matul is-sena kollha, b’temperatura medja ta’ 24 °C matul il-jum, u bejn 16 °C u 19 °C bil-lejl.

Il-medja tax-xita hija ta' 1,100 millimetru matul is-sena, filwaqt li fin-Nofsinhar tal-wied tax-Xmara Kouilou-Niari, fi?-?entru tal-pajji?, taqbe? l-2,000 millimetru fis-sena. L-ista?un niexef huwa minn ?unju sa Awwissu, u hemm ?ew? perjodi ta' niedja, bejn Marzu u Mejju, u bejn Settembru u Novembru.

Ekolo?ija [ immodifika | immodifika s-sors ]

It-tramuntana tal-pajji? hija mgħottija minn foresti dellija, li minnha l-WWF tiddistingwi ?ew? ekore?juni:

Il-?ungla tal-pjanura tal-Majjistral tal-Kongo lejn il-majjistral
Il-?ungla swampy tal-Punent tal-Kongo lejn il-grigal.

Min-naħa l-oħra, fin-nofsinhar hemm:

Il-mu?ajk tal-?ungla-savana tal-Punent tal-Kongo, interrott mill-ekore?jun tal-foresti tropikali tal-artijiet baxxi tal-Majjistral tal-Kongo li ssemma qabel. Il-foresta kostali ekwatorjali tal-Atlantiku li tinsab ħdejn il-kosta.

Ekonomija [ immodifika | immodifika s-sors ]

Ir-Repubblika tal-Kongo hija pajji? li qed ji?viluppa. L-ekonomija Kongoli?a hija bba?ata prin?ipalment fuq l-agrikoltura ta' sussistenza u l-arti?janat, kif ukoll industrija dipendenti ħafna fuq l-idrokarburi. Ħafna mill-popolazzjoni tgħix mill-agrikoltura. Madankollu, l-ekonomija tal-pajji? tiddependi wkoll fuq l-esportazzjoni ta' ?ejt, injam, potassa, ?ingu, uranju, ram, fosfat, gass naturali. Il-munita hija l-Afrika ?entrali CFA Franc (FCFA).

I?-?ew? pilastri tal-esportazzjoni huma l-injam u ?-?ejt. L-injam jirrappre?enta parti importanti mill-esportazzjonijiet tal-Kongo: kawba, okoume, limba, e??. L-attivita industrijali hija l-produzzjoni ta' o??etti tal-konsumatur bħal tabakk, siment, tessuti, sapun, likur, ?raben, e??. Il-gvern Kongoli? iffirma ftehim biex jikri 200,000 ettaru ta' art lill-bdiewa tal-Afrika t’Isfel biex inaqqsu d-dipendenza tagħhom fuq l-importazzjoni.

Pitrolju [ immodifika | immodifika s-sors ]

Ir-ri?orsi ta?-?ejt tal-Kongo huma ?estiti mill-Kumpanija Nazzjonali ta?-?ejt tal-Kongo, immexxija mill-2008 minn Denis Gokana. Mill-1976, ir-raffinar ta?-?ejt sar f'Point-Noire, il-kapital ekonomiku tal-Kongo, fejn huma pprovduti 90% tad-dħul tal-istat u l-istess valur tal-esportazzjonijiet. Din l-attivita ta?-?ejt tagħmel il-port tagħha wieħed mill-aktar importanti fl-Afrika kollha.

Demografija [ immodifika | immodifika s-sors ]

Skont stimi tal-2014, il-popolazzjoni tar-Repubblika tal-Kongo kienet tammonta għal 4,662,446 abitant.27 B'dan, il-pajji? huwa kkaratterizzat minn densita baxxa ta' popolazzjoni, li hija wkoll 85% ikkon?entrata fi?-?oni urbani tal-Lbi? ( nofs il-pajji? popolazzjoni tgħix biss bejn i?-?ew?t ibliet il-kbar, Brazzaville u Pointe-Noire, li tikkaw?a li l-per?entwali tal-popolazzjoni urbana li tirrisjedi fil-pajji? tkun għolja), u tħalli l-bqija tat-territorju prattikament di?abitata u okkupata mill-?ungla ekwatorjali. It-tkabbir demografiku huwa 2.6% fis-sena u etnikament huwa kkaratterizzat mill-predominanza tal-grupp etniku Kongo li jirrappre?enta 50% tal-popolazzjoni, segwit mill-grupp etniku Sangha b'20%, Mbochi 12%, il-Bateke 17%, Ewropej u oħrajn. 3%.28? Fl-2012, l-istennija tal-għomor mat-twelid kienet 52 sena.27? Fl-istess sena, mill-akbar bliet, ħamsa biss qab?u l-50,000 abitant: Brazzaville (1,557,533), Pointe-Noire (822,850), Dolisie (86,433). ), Nkayi (76,491) u Kindamba (61,304).29

50% tal-Kongoli jirrikorru għal twemmin tradizzjonali jew gruppi etni?i, hemm 15-il grupp ewlieni ta' Bantu u aktar minn 70 sottogrupp. Is-27% l-oħra huma magħmulin minn 56% Insara Kattoli?i, 15% Protestanti oħra u 2% Musulmani biss.

Lingwi [ immodifika | immodifika s-sors ]

Il-lingwa uffi?jali tal-Kongo hija l-Fran?i? u l-lingwi nazzjonali huma Lingala u Kituba (krejol tal-lingwa Kikongo), barra minn hekk huma mitkellma aktar minn 60 djalett u lingwa oħra, li jenfasizzaw Yombe b'347,723 kelliem u Portugi? b'bilkemm. 600.

L-u?u tal-Fran?i?, minkejja r-rikonoxximent uffi?jali tiegħu, huwa fil-minoranza u huwa prin?ipalment limitat għall-ambjent urban, spe?jalment l-akbar ?ew? bliet fil-pajji?, Brazzaville u Pointe-Noire.

Kultura [ immodifika | immodifika s-sors ]

Il-kultura tar-Repubblika tal-Kongo għandha l-għeruq tagħha fil-kontribuzzjonijiet tal-popli Loango, Bakongo u Teke li abitaw i?-?ona attwalment okkupata mir-Repubblika. Wara l-wasla tal-Portugi?i fis-seklu 15, ir-renji kostali bbenefikaw aktar mill-kummer? tal-iskjavi mill-popli interni, li għalihom il-kummer? i??enera taqlib kbir. Meta aktar tard i?-?ona ?iet taħt il-ħakma Fran?i?a matul is-seklu 19, il-kumpaniji kienu qed imexxu sistemi ta' xogħol koer?ittiv abbu?iv bi??ejjed biex xokk lill-pubbliku Fran?i?, u għalhekk l-esploratur Savorgnan de Brazza intbagħat jinvestiga.

Edukazzjoni [ immodifika | immodifika s-sors ]

L-edukazzjoni pubblika hija b'xejn u obbligatorja esklussivament għal dawk taħt is-16-il sena, i?da fil-prattika hija differenti ħafna.Ir-rata ta' re?istrazzjoni primarja kienet ta' 44% fl-2005, li kienet ferm inqas mid-79% fl-1991, l-aktar minħabba l-PGD investit fl-2005. edukazzjoni.?Studenti li jtemmu sitt snin tal-iskola primarja u seba’ snin tal-iskola sekondarja jaqilgħu diploma.

L-Universita Marien Ngouabi hija l-unika waħda pubblika fil-pajji?, toffri korsijiet fil-medi?ina, il-li?i u su??etti oħra. Fl-universita, l-istudenti jiksbu diploma wara tliet snin tal-kors u master's wara erbgħa.

L-infrastruttura tal-edukazzjoni ?iet degradata serjament minħabba l-kri?i ekonomika u politika li sofra l-pajji?, il-bi??a l-kbira tal-iskejjel m’għandhomx si??ijiet għall-istudenti tagħhom, u jkollhom ipo??u mal-art.

Midja [ immodifika | immodifika s-sors ]

Fl-2012, fl-istatistika dinjija dwar il-liberta tal-istampa stabbilita kull sena minn Reporters Without Borders, po??iet lir-Repubblika tal-Kongo fid-90 post minn total ta' 179 pajji?,32 u kkwalifikaha bħala pajji? fejn il-?urnali?mu qed jesperjenza “sitwazzjoni delikata. ". .

Sport [ immodifika | immodifika s-sors ]

L-aktar sportiv magħruf fil-pajji? huwa l-plejer tal-basketball Serge Ibaka, li bħalissa jilgħab mal-Milwaukee Bucks tal-NBA.

It-tim tal-futbol Kongoli? huwa kkontrollat ??mill-Federazzjoni tal-futbol tal-Kongo u marbut mal-CAF u l-FIFA. Qatt ma kkwalifikat għal Tazza tad-Dinja tal-Futbol, ??i?da l-akbar kisba tagħha fl-storja tagħha kienet ir-rebħ tat-Tazza Afrikana tan-Nazzjonijiet 1972. Fi ħdan il-pajji?, hemm l-Ewwel Divi?joni Kongoli?a, li twaqqfet fl-1961 u l-aktar tim rebbieħ huwa l-Etoile du Congo bi 11-il titlu.

Nies Abanko [ immodifika | immodifika s-sors ]

Il-poplu Abanko jgħix fin-Nofsinhar tar-Repubblika tal-Kongo, madwar il-kapitali tagħha Brazzaville. L-ekonomija tradizzjonali tagħha hija bba?ata fuq l-agrikoltura u l-bhejjem ta' sussistenza. Huma jisfruttaw i?-?ejt tal-palm.

Storja [ immodifika | immodifika s-sors ]

Xmara Kongo Bejn is-sekli 13 u 14, l-influwenza Bantu fi?-?ona ħolqot diversi renji, u enfasizzaw dik tal-Kongo. Il-Bantu ?abu ekonomija bba?ata fuq l-agrikoltura in?ipjenti, il-?bir u l-ka??a selva??a. Huwa stmat li huma ddominaw ir-re?jun madwar l-ewwel millennju AD. ?ew mill-?ungla umda fuq il-fruntiera bejn il-Kamerun u n-Ni?erja. L-espansjoni tagħha seħħet fi gruppi ?għar bħall-Abanko, li stabbilixxew f'artijiet aktar fin-nofsinhar. Fil-ka? tal-Abanko fuq is-sezzjoni tan-nofs t'isfel tax-Xmara Kongo.?

Fl-era pre-kolonjali, ir-re?jun fin-Nofsinhar tar-Repubblika tal-Kongo tal-lum u l-artijiet tal-fruntieri kontinwi tal-Angola u r-Repubblika Demokratika tal-Kongo kienu ?entri tal-kummer? tal-skjavi ddominati mir-renju Bateke. Attivita li wettqu biex jinnegozjaw u jfornu l-Ingli? u l-Fran?i?.

Il-popolazzjonijiet lokali rre?istu l-attakki kolonjalisti Portugi?i tal-1482, meta ppruvaw jokkupaw it-territorji tagħhom fil-bokka tax-Xmara Kongo, taħt il-kmand ta' Diogo Cao.

Il-Portugi?i ?ammew tentattivi ta' kolonizzazzjoni fi?-?ona permezz ta' missjonijiet ta' evan?elizzazzjoni, kummer? u aktar tard bi spedizzjonijiet militari.2 Fl-aħħar tas-seklu 19, il-kummer? tal-skjavi ?ie sostitwit bl-isfruttament tal-gomma u ta?-?ejt tal-palm. Attivita li interessat il-kolonjali?mu Fran?i?.

I?-?oni residenzjali tal-poplu Abanko jinsabu fid-dipartiment ta’ Pool, ?ona re?entement ikkolonizzata fl-1880s mill-forzi Fran?i?i taħt il-kmand ta’ Savorgnan de Brazza. L-inva?joni Fran?i?a dde?imat il-popli indi?eni ta?-?ona, huwa stmat li bejn l-1880 u l-ewwel kwart tas-seklu 20, ?ew? terzi tal-abitanti ?ew maqtula.

Il-poplu Abanko sar parti mir-Repubblika tal-Kongo bħala pajji? indipendenti fil-15 ta’ Awwissu, 1960.

Kongo Fran?i? [ immodifika | immodifika s-sors ]

Bandiera
Il-Kongo Fran?i? fl-1911.
Il-Kongo Fran?i? darba kien jinkludi ?-?ona tal-Kongo, il-Gabon u l-Ubangi-Chari (il-lum ir-Repubblika ?entru-Afrikana).

Il-Kongo Fran?i? (mill-Fran?i?: Congo francais) kien l-isem tal-kolonja Fran?i?a ori?inarjament stabbilita fi?-?ona issa okkupata mir-Repubblika tal-Kongo, il-Gabon, u r-Repubblika ?entru-Afrikana. Beda fl-1880 bħala protettorat, u l-fruntieri tiegħu ma' Cabinda, Kamerun, u l-Istat Ħieles tal-Kongo ?ew stabbiliti b'diversi trattati matul l-għaxar snin li ?ejjin.

Il-Kongo Fran?i? kien maqsum temporanjament bejn il-Gabon u Moyen-Congo (il-Kongo Nofsani) fl-1906, qabel ma re?għu ngħaqdu bħala l-Afrika Ekwatorjali Fran?i?a fl-1910, f'tentattiv biex tikkopja s-su??ess relattiv tal-Afrika tal-Punent Fran?i?a.

Ir-Repubblika moderna tal-Kongo hija meqjusa bħala l-istat su??essur tal-Kongo Fran?i?, għandha fruntieri prattikament identi?i, u wiret drittijiet ta' sovranita u indipendenza minn Franza permezz tax-xoljiment tal-Afrika Ekwatorjali Fran?i?a fl-aħħar tas-snin ħamsin.

Il-Kongo Fran?i? beda fi Brazzaville fl-10 ta' Settembru, 1880 bħala protettorat fuq in-nies Bateke tul ix-xatt tat-tramuntana tax-Xmara Kongo.1 It-trattat ?ie ffirmat bejn ir-Re Iloo I u Pierre Savorgnan ta' Brazza; Iloo I miet fl-istess sena li ?iet iffirmata, i?da t-termini tat-trattat ?ew ratifikati mir-re?ina tiegħu Ngalifourou. ?ie stabbilit formalment bħala l-Kongo Fran?i? fit-30 ta' Novembru, 1882, u kkonfermat fil-Konferenza ta’ Berlin tal-1884-1885. Il-fruntieri tagħha ma' Cabinda, il-Kamerun u l-Istat Ħieles tal-Kongo ?ew stabbiliti permezz ta' trattati matul l-għaxar snin ta' wara. Il-pjan biex ti?i ?viluppata l-kolonja kien li jingħataw kon?essjonijiet kbar lil madwar tletin kumpanija Fran?i?a. Huma ngħataw meded kbar ta' art bil- wegħda li kienu se ji?u ?viluppati. Dan l-i?vilupp kien limitat u ffukat prin?ipalment fuq l-estrazzjoni tal-avorju, tal-gomma u tal-injam. Dawn l-operazzjonijiet spiss kienu jinvolvu brutalita kbira u kwa?i jasar tan-nies tal-lokal.

Anke b'dawn il-mi?uri, il-bi??a l-kbira tal-kumpaniji tilfu l-flus. Tu??ana biss għamlu profitt. Ħafna mill-ishma vasti tal-kumpaniji kienu je?istu biss fuq il-karta u prattikament ma kellhom ebda pre?enza fuq il-post fl-Afrika.

Il-Kongo Fran?i? ?ieli kien magħruf bħala l-Gabon-Kongo il-Gabon ?ie mi?jud formalment miegħu fl-1891,1 ?ie msemmi uffi?jalment il-Kongo Nofsani (Fran?i?: Moyen-Congo) fl-1903, isseparat temporanjament mill-Gabon fl-1906, u mbagħad re?a' ngħaqad bħala. Afrika Ekwatorjali Fran?i?a fl-1910 f'tentattiv biex jimitaw is-su??ess relattiv tal-Afrika tal-Punent Fran?i?a.

Fl-1911 it-Trattat Marokk-Kongo ta parti mit-territorju lill-?ermanja għal ?bokk fuq ix-Xmara Kongo. Din l-art, magħrufa bħala Neukamerun, ?iet lura uffi?jalment minn Franza wara l-Ewwel Gwerra Dinjija.

Studju tal-1906 imsejjaħ The Colonial Expansion of the French Congo (bil-Fran?i?: L'Expansion coloniale au Congo francais), ?ie ppubblikat flimkien mal-Wirja Kolonjali Fran?i?a f'Marsilja Fl-1925 l-istoriku, so?jologu u Pan-Afrikanista Afrikan W. E. B. Du Bois. kiteb "Batouala jpo??iha: "Fil-fond tal-Kongo Fran?i? issib l-istess sfruttament ta 'nies suwed bħal fil-Kongo Bel?jan jew l-Afrika tal-Punent Brittanika."

Ekonomija [ immodifika | immodifika s-sors ]

Il-pjan ta' ?vilupp tal-kolonja kien ba?ikament ibba?at fuq l-għoti ta' kon?essjonijiet enormi lil xi tletin kumpanija Fran?i?a, li ngħataw ammonti kbar ta' art bl-impenn li huma għandhom jieħdu ħsieb l-i?vilupp tagħha. Dan il-mudell ta' ?vilupp kien limitat, f'termini ?enerali, għall-isfruttament ta' ri?orsi bħall-avorju, il-gomma u l-injam. Dawn l-attivitajiet spiss kienu jinvolvu jasar u brutalita lejn il-popolazzjoni indi?ena.

Kumpaniji ta' kon?essjoni tal-Kongo Fran?i? [ immodifika | immodifika s-sors ]

Din li ?ejja hija l-lista ta' kumpaniji li lilhom l-Imperu Fran?i? ta kon?essjonijiet ta' sfruttament fil-Kongo Fran?i?. Id-daqs ta' tali kon?essjonijiet espress f'kilometri kwadri huwa indikat fil-parentesi.

Societe agricole et commerciale de du Bas-Ogooue, (1.200)
Societe brettone du Congo, (2.000)
Compagnie du Bavili-M'Banio, (2.800)
Societe de l'Ogooue-N'Gouine, (3.350)
Societe coloniale du Baniembe, (3.600)
Compagnie franco-congolaise de la Sangha, (3.800)
Societe de la K'Keni et N'Keme, (3.950)
Societe des factoreries de N'Ddjole, (4.200)
Compagnie de la Sangha, (5.300)
Societe de la Sangha equatoriale, (5490)
Societe commerciale coloniale de la Mambere-Sangha, (5.600)
Societe commerciale et agricole de la Kadei-Sangha, (6.500)
Compagnie francaise de l'Oubanghi-Ombella, (7.000)
Compagnie de la Haute-N'Gounie, (7.100)
Societe de l'Ekela-Sangha, (7.800)
Compagnie de la Mobaye, (8.000)
Societe de l'Ongomo, (8.200)
Societe de l'Afrique francaise, (9.350)
Compagnie commerciale de Colonisation du Congo francais, (12.400)
Societe de la Kadei-Sangha, (12.900)
Societe de la Haut-Sangha, (13.050)
Compagnie agricole et coloniale et industrielle de la Lefini, (13.700)
Compagnie de la N'Goko Ouesso, (14.000)
Compagnie du Kouango francais, (15.000)
Societe de l'Ibenga, (15.000)
Compagnie du Kouango-Oubanghi, (15.300)
Societe des etablissments Gratry M'Poko, (16.500)
Compagnie generale du Fernand Vaz, (17.300)
Compagnie des produits de la Sangha Lipa-Ouesso, (18.000)
Societe de la Sette Cama, (19.000)
Societe agricole et commerciale de l'Alima, (20.200)
Compagnie francaise du Congo occidental, (21.700)
Compagnie des Caoutchoucs et produits de la Lobay, (32.400)
Societe de l'Afrique equatorial, (33.850)
Compagnie francaise du Haut-Congo, (36.000)
Compagnie francaise du Congo, (43.000)
Societe commerciale, industrielle, et agricole, du Haut-Ogooue, (104.000)
Societe des Sultanats du Haut-Oubanghi, (140.000)

Data [ immodifika | immodifika s-sors ]

Kapitali: Brazzaville; Entita: territorju Fran?i? barrani ta' Franza; Territorju: Afrika Ekwatorjali Fran?i?a; Lingwa Uffi?jali: Fran?i?; Lingwa oħra: Kikongo; Munita: Franc Afrikan Ekwatorjali Fran?i?; Perjodu Storiku: Imperjali?mu ?did, Stabbilit-1880, Maħlul-1960; Forma ta' Gvern: Kolonja taħt il-ħakma Fran?i?a; Membru tal-Imperu kolonjali Fran?i?.

Afrika Ekwatorjali Fran?i?a [ immodifika | immodifika s-sors ]

Bandiera
Tarka
Territorju tal-Afrika Ekwatorjali Fran?i?a fl-1914
Territorju tal-Afrika Ekwatorjali Fran?i?a wara l-inkorporazzjoni tal-Kamerun ?ermani?

L-Afrika Ekwatorjali Fran?i?a (bil-Fran?i?: Afrique-Equatoriale francaise, AEF) kienet il-federazzjoni tal-possedimenti kolonjali Fran?i?i fl-Afrika ?entrali, li ti??ebbed mix-Xmara Kongo sad-De?ert tas-Saħara.

Imwaqqfa fl-1910, il-federazzjoni kien fiha erba' territorji: Gabon, Nofsani tal-Kongo (il-lum ir-Repubblika tal-Kongo), Ubangi-Chari (il-lum ir-Repubblika ?entru-Afrikana), u ?-?ad, għalkemm dan tal-aħħar baqa' territorju separat sal-1920. gvern ?enerali kien ibba?at fi Brazzaville, b'delegazzjonijiet f'kull territorju.

Matul it-Tieni Gwerra Dinjija l-federazzjoni ngħaqdet mal-Forzi Fran?i?i Ħieles f'Awwissu 1940, u saret i?-?entru tal-attivitajiet tagħha fl-Afrika.

Taħt ir-Raba' Repubblika Fran?i?a, il-federazzjoni kellha rappre?entanza fil-parlament.

Fl-aħħarnett, l-Afrika Ekwatorjali Fran?i?a ?iet xolta f'Settembru 1958, meta t-territorji vvutaw biex isiru awtonomi fi ħdan il-komunita Fran?i?a. Fl-1959, ir-repubbliki l-?odda ffurmaw asso?jazzjoni provvi?orja msejħa l-Unjoni tar-Repubbliki ?entrali Afrikani, qabel ma saru indipendenti għal kollox f'Awwissu tal-1960.

Data [ immodifika | immodifika s-sors ]

Kapitali: Brazzaville; Entita: Territorju Barrani ta' Franza; Lingwa Uffi?jali: Fran?i?; Lingwi Oħra: Fang, Kikongo u lingwi Bantu oħra; sango, Għarbi, e??.; Munita: Franc Afrikan Ekwatorjali Fran?i?; Perjodu Storiku: Imperjali?mu ?did: Imwaqqfa-15 ta' Jannar, 1910, Maħlul-Settembru mill-1958; Forma ta' Gvern: Federazzjoni taħt il-ħakma Fran?i?a; Membru tal-Imperu kolonjali Fran?i?.

Renju ta' Loango [ immodifika | immodifika s-sors ]

Bandiera
Post tal-Renju ta' Loango
Qorti ta' Loango
Loango Man, in?i?joni tas-seklu 18
Belt ta' Mbanza Loango
Il-Ma-Loango, il-prim ministru, il-gwardja tal-unur tiegħu u vja??atur Fran?i?

Ir-Renju ta' Loango kien stat Afrikan prekolonjali, li jinsab f’re?jun kbir li llum huwa parti minn Cabinda (l-Angola), ir-Repubblika tal-Kongo, ir-Repubblika Demokratika tal-Kongo u l-Gabon, mis-seklu 15 sad-19. Matul l-eqqel tiegħu, fis-seklu 17, huwa esti? minn Mayombe fit-tramuntana, kwa?i sal-bokka tax-Xmara Kongo. L-abitanti tagħha tkellmu djalett tat-Tramuntana tal-lingwa Kikongo, u?ata wkoll fir-Renju tal-Kongo.

Storja [ immodifika | immodifika s-sors ]

L-ori?ini tar-renju huma konfu?i. L-eqdem kumpless li nstab fir-re?jun huwa dak ta' Madingo Kayes, li fil-passat di?a kien insedjament, mingħajr dejta dwar l-i?vilupp sussegwenti tiegħu.

Loango ma jissemmiex u lanqas ma jidher fir-rekords tal-ewwel esploraturi tar-re?jun. Ma tissemmax ukoll fost it-titli tar-Re Afonso I tar-Renju tal-Kongo fl-1535, għalkemm Kakongo u Ngoyo, il-?irien tan-Nofsinhar tiegħu, huma. L-ewwel dokumenti li baqgħu ħajjin, miktuba madwar l-1580, jirrelataw kif Loango kien kien parti mill-Kongo fil-passat, i?da f’xi punt kien sar sempli?i alleat u ħabib ta’ dan l-istat. Kitbiet aktar dettaljati, mi?bura minn esploraturi Olandi?i fl-1630, jispjegaw li Loango kien ori?inarjament parti minn Kakongo, li huwa stess kien parti mill-Kongo, u li ddikjara lilu nnifsu indipendenti f'madwar 1550.

Ftit hu magħruf dwar il-belt ta 'Mbanza Loango, minbarra li kienet waħda mill-ibliet l-aktar avvanzati fl-Afrika, li l-ekonomija tagħha kienet ibba?ata fil-bi??a l-kbira fuq l-iskjavitu matul is-snin 80 It-tnaqqis tal-belt jibda bl-abolizzjoni tal-iskjavitu u t-tmiem tal-iskjavi kummer? lejn l-Amerika, fejn kienu sejrin ħafna mill-iskjavi li nbiegħu.

Lista Ma-Loango [ immodifika | immodifika s-sors ]

XVII seklu Moe Poaty, issaltan taħt l-isem Kamangou fil-bidu tas-seklu 17

Ngouli N'kama Loembe N'gangue M'voumbe Niambi seklu XVIII N'gangue M'voumbe Nombom, miet fl-1766 N'gangue M'voumbe Makosso issaltan mill-1773 sal-1787. seklu XIX N'gangue M'voumbe Makosso Ma Nombo N'gangue M'voumbe Makosso Ma N'Sangou issaltan mill-1840 sal-1885 Moe Pratt N'gangue M'voumbe Loembe Lou N'kambissi, isaltan taħt l-isem ta' M'voudoukousala (1900). seklu għoxrin Moe Loembe Lou N'Gombi. Moe Loembe N'gangue M'voumbe Tchiboukili, li kien isaltan taħt l-isem ta' Moe Poaty II, Moe "Kata Matou" 1923 - 1926. Huwa ?ie mke??i mill-amministrazzjoni kolonjali. Moe Poaty III, N'gangue M'voumbe Oussangueme, issaltan mill-1931 sal-1975 Moe Taty Ier

Data [ immodifika | immodifika s-sors ]

Kapitali: Buali (jew Mbanza Loango); Entita: Renju Afrikan; Lingwa Uffi?jali: Kikongo; Storja: Stabbilit-c. 1550, Okkupata minn Franza wara l-Konferenza ta' Berlin tal-1883; Forma ta' Gvern: Monarkija.