Француска инвази?а на Руси?а (Патриотска во?на од 1812)
Дел од Наполеонови во?ни
Датум 24 ?уни ? 14 декември 1812 Место Руска Импери?а Исход Тактичка руска победа [1] Destruction of French Allied Army Start of the War of the Sixth Coalition
Заво?увани страни
Француско Царство Варшавско во?водство Итали?а Неапол Податотека:Flag of the Confederation of the Rhine.svg Ра?нски Со?уз Шпани?а Шва?цари?а Со?узници: Австри?а Пруси?а	Руско Царство   Шведска
Команданти и водачи
Наполеон I Луис Александар Бертиер Луис-Николас Давоут Михел Не? Етиене-?аквес-?озеф-Александре МекДоналд Николас Оудинот Предлошка:Country data Westphalia ?ероме Бонапарте ?озеф Пониатовски ?оахим Мурат Егуене Де Беахарнаис Карл Филип Лудвиг ?орк вон Вартенбург	Александар I Михаил Кутузов Михел Андреас Барцла? де Толи Петар Багратион   † Петер Витгенстеин Александар Тормасов Павел Чичагов
Сила
Grande Armee : ~685,000 [2]	Imperial Russian Army : regulars: 198,250 June 20th [2]
Жртви и загуби
Починати: 380,000 Преживеани: 120,000 мажи (со исклучок на дезертерите ). Од нив, 50,000 биле австри?ци и пруси, 20,000 Пол?аци и 35,000 французи. [3]	Починати: 210,000 [4]

Француската инвази?а на Руси?а во 1812 година , исто така позната како руска кампа?а во Франци?а ^[5] (француски: Campagne de Russie) и Патриотска во?на во 1812 ( руски : Отечественная война 1812 года ), претставувала пресвртна точка за време на Наполеондките во?ни . Наполеон Бонапарт со околу 690.000 арми?а на 24 ?уни 1812 година започнал со сво?ата инвази?а во Руси?а . Руската во?ска се спротивставила на?многу од стратегиска гледна точка избегнува??и неколку битки. Наполеон ?а зазел празната Москва но без одлучувачка борба со руските сили по кое морал да се повлече од Руси?а во време на зимата. Оваа инвази?а има голема улога во руската култура ( види: Во?на и мир ), а често се споредува и со германската инвази?а на зем?ата во текот на Втората светска во?на .

Сили [ уреди | уреди извор ]

Француската арми?а ко?а имала сила од 691,000 во?ници на 24 ?уни 1812 година ?а поминала реката Немен и се упатила кон Москва. Во тоа време ова била на?големата некогаш соберена во?ска во истори?ата на Европа. Заедно со со?узниците, оваа бро?ка достигнувала и до 800.000 во?ници.

Според некои проценки, руската арми?а во 1812 година во почетокот имала помалку во?ници. Околу 280.000 во?ници биле распоредени на границата со Полска. Царот Александар I претходно имал планови да го нападне Варшавското во?водство .

Напад [ уреди | уреди извор ]

Пред да започне со нападот, Наполеон упатил последен мироврн ултиматум до Петроград . То? никогаш не добил одговор, по кое издал наредба да се нападне рускиот дел на Полска . Во почетокот Наполеон се соочил со многу мал отпор, па напредувал брзо преку руската територи?а. Баркле? де Толи , рускиот главен командант одбил да се бори, иако Петар Багратион инсистирал на тоа. На неколкупати се обидел да воспостави одбранбени линии, но секогаш француската арми?а била пребрза поради кое бил принуден да се повлече.

Колку што француската арми?а напредувала, толку започнала да се соочува со проблеми околу снабдува?ето. Политичкиот притисок кон Баркле? де Толи сe пове?е се зголемувал за да влезе во конфликт со Французите. Освен тоа што одбивал, руските генерали се спротивставиле на неговата стратеги?а, па то? бил сменет од позици?ата, а на негово место бил поставен Михаил Кутузов . Иако то? пред да биде поставен гледал во стратеги?ата диртектен конфликт, сепак кога застанал на функци?ата и то? избегнал конфликт на истиот начин како и неговиот претходник, биде??и сметал дека било нелогично да ?а жртвува сво?ата арми?а. По кра?от на Битката ка? Смоленск од 16 до 18 август 1812 година, Кутузов конечно успеал да воспостави одбранбена позици?а ка? Бородино.

Битката ка? Бородино се одвила на 7 септември и претставува на?крвавиот ден во Наполеоновите во?ни. Руската во?ска броела околу 120 000 лу?е со 640 оруди?а, а француската околу 130 000 - 135 000 лу?е со 587 оуди?а. Во битката Русите загубиле околу 44 000 во?ници, а Французите околу 50 000. Сепак, Кутузов се повлекол со во?ската на исток од Москва, а градот му го препуштал на Наполеон. По ова следувала евакуаци?а, по наредба на Кутузов, на градот Москва .

Москва [ уреди | уреди извор ]

Наполеон влегол во напуштениот град во ко? не можел да прона?де ништо корисно кое би му помогнало за снабдува?е на неговата во?ска. Самиот Наполеон се навратил на класичните правила при во?ува?ето, зазима??и ?а Москва (и покра? тоа што не била престолнина), очекувал рускиот цар да потпише капитулаци?а. Но тоа не се случило. Русите немале намера да се повлечат. Кога Наполеон се припремал да влезе во Москва, ка? него не дошла ниту една делегаци?а од градот ко?а ?е му ги предаде клучевите од Москва во обид да ги спаси населението од грабеж и слично. Москва била празна. При нормалните предава?а на градот, какви во истори?ата ги имало мнногу, обично градските власти со окупаторот се договарале или потпишувале некаков договор за тоа каде ?е биде сместена во?ската и како ?е биде поддржувана. Москва, ко?а пред инвази?ата имала околу 270.000 жители, при влезот на Французите, имала само една третина од населението и тоа старци, слуги и лу?е кои не можеле да бегаат. Оние кои го напуштиле градот зеле се што би им било од корист на Французите, а останатото го запалиле.

Кога француските сили влегле во Москва, започнала борба во ко?а секо? во?ник се борел за самиот себе бара??и храна и нешто корисно. Во градот настапил голем хаос, во ко? улогата ?а изгубиле и самите офицери и генерали. Московскиот градоначалник наредил да бидат запалени не само залихите од храна, туку и домовите. Две третини од ку?ите биле изградени од дрво. Се претпоставува дека четири петини од Москва биле целосно уништени. Наполеон бил многу разочаран. Пред да ?а напушти Москва, дал наредба да се запали Крем? и сите негови об?екти.

Повлекува?е [ уреди | уреди извор ]

Кога Москва била до темел изгорена, Наполеон наредил повлекува?е. Кутузов ги присилил на француските сили да се вратат кон Смоленск, од каде и дошле претходно. По ово? пат одамна ве?е немало никакви залихи од храна. Тоа било уште еден пример од големата стратеги?а на Кутузов. По ова, то? наредил партизанска борба со Французите за да им оневозможи да се пренасочат. Снабдува?ето на француската во?сна било невозможно. Француските во?ници започнале да си ги убиваат своите ко?и за да можат да се прехранат. Поради недостаток од ко?и, голем дел од топовите и оруж?ето останало на руска територи?а. Денеска, околу 800 топови се нао?аат во Московскиот крем?. Ме?у француските во?ници владеело глад и болести. Исцрпената француска арми?а била поразена во неколку битки.

Кон почетокот на декември 1812 година, Наполеон дознал дека генералот Клод де Мале сакал да изврши државен удар во Франци?а. Поради ова, то? со санка заминал за Париз. Во следните денови продолжиле поразите на Французите. На 14 декември 1812 година, конечно Французите ?а напуштиле Руси?а.

Наводи [ уреди | уреди извор ]