David Attenborough
(2015)
|
Ainm sa teanga dhuchais
| (en)
David Frederick Attenborough
|
---|
|
Breith
| 8 Bealtaine 1926
98 bliana d'aois
Isleworth, England
|
---|
|
|
|
|
|
|
Scoil a d'fhreastail se/si
| University College London
Colaiste Clare, Cambridge
-
geolaiocht
,
zo-eolaiocht
Wyggeston Grammar School for Boys
(en)
|
---|
Teanga dhuchais
| Bearla
|
---|
|
Reimse oibre
| Caomhantas
,
caomhnu an chomhshaoil
,
gniomhaiocht liteartha
,
eolaiocht nadurtha
,
eolaiocht choitianta
agus
teilifis oideachasuil
|
---|
Gairm
| aisteoir
,
laithreoir teilifise
,
nadurai
,
stiurthoir teilifise
,
scannanoir fiadhulra
,
gniomhai timpeallachta
,
scribhneoir
,
laithreoir
,
bitheolai
,
stiurthoir scannan
,
stiurthoir
,
scribhneoir scripte
,
iriseoir
,
dirbheathaisneisi
,
cumarsaidi eolaiochta
|
---|
Treimhse oibre
| 1952 ?
|
---|
Fostoir
| BBC
(1952–)
|
---|
Ball de
| |
---|
Gluaiseacht
| Comhshaolachas
|
---|
Teangacha
| Bearla
|
---|
|
Brainse mileata
| Cabhlach Rioga
|
---|
|
|
22 Eanair 2019
| Cruinniu Bliantuil an Fhoraim Eacnamaioch Dhomhanda, 2019
|
|
|
Teideal uasal
| Ridire Baitsilera
|
---|
Ceile
| Jane Elizabeth Ebsworth Oriel
(1950–)
|
---|
Athair
| Frederick Attenborough
agus
Mary Clegg
|
---|
Siblin
| Richard Attenborough
agus
John Attenborough
|
---|
Gradam a fuarthas
|
|
|
Veu de David Attenborough
(
Bearla
)
|
Suiomh greasain
| attenboroughfilm.com
|
---|
|
Ta
David Attenborough
(a rugadh i
Londain
,
Sasana
ar an
8 Bealtaine
1926
) ar dhuine de na
craoltoiri
agus
naduraithe
is cailiula ar domhan. Aithnitear e ar dhuine de na ceannrodaithe is tabhachtai i leiriu clar faisneise ar an
dulra
. Ta a ghuth udarasach ar an
BBC
ag dul siar go dti na
1950idi
.
D’fhas Attenborough anios i dTeach an Cholaiste ar Champas Cholaiste na hOllscoile,
Leicester
, ait a raibh a athair, Frederick, ina phriomhoide. Bhi beirt dearthaireacha ag David ?
Richard Attenborough
(an t-aisteoir agus
stiurthoir scannan
iomraiteach) agus John (a bhi ina fheidhmeannach leis an gcomhlacht Alfa Romeo). I rith
an Dara Cogadh Domhanda
, d’uchtaigh a thuismitheoiri beirt chailini
Giudacha
a bhi ina dteifigh.
Chaith Attenborough cuid mhor da oige ag bailiu
iontais
i, cloch agus eiseamal nadurtha eile. Agus gan e ach seacht mbliana d’aois, thug an
seandalai
suntasach, Jacquetta Hawkes,
[1]
spreagadh do leanuint ag cur lena ‘
iarsmalann
’ phearsanta. Cupla bliain ina dhiaidh sin, thug duine da dheirfiuracha uchtaithe piosa omra do a bhi lionta le creatuir
reamhstair
iula; caoga bliain ina dhiaidh sin, bheadh an
iontaise
cheanna mar bhunus an chlair "
The Amber Time Machine
".
[2]
D’fhreastail Attenborough ar Scoil Ghramadai Wyggeston in
Leicester
. Ghnothaigh se scolaireacht chuig
Cambridge
, ait a ndearna se staidear ar
gheolaiocht
agus
zu-eolaiocht.
Bhain se ceim amach sna h
Eolaiochtai Nadurtha
.
Idir 1944 agus 1946 lean se da chuid staideir acaduil, an babhta seo ar an
antraipeolaiocht
, i Scoil na hEacnamaiochta, Londain. Ar chriochnu a cheime do, chaith se dha bhliain i dTuaisceart na
Breataine Bige
agus in
Albain
mar chuid da Sheirbhis Naisiunta sa
Chabhlach Rioga
.
I 1950, phos Attenborough Jane Elizabeth Ebsworth Oriel. Mhair an posadh go dti a bas siud i 1997. Bhi beirt phaisti (Robert agus Susan) ag an lanuin.
Tar eis do an
cabhlach
a fhagail, fostaiodh Attenborough mar eagarthoir ar theacsleabhair
eolaiocht
a do phaisti. Ni raibh an t-eachtranai og rothogtha le cursai
foilsitheoireacht
a, afach, agus sa bhliain 1950, chuir se isteach ar phost mar leiritheoir
raidio
leis an BBC. Ce nar eirigh leis an post a fhail, chuir Mary Adams, Ceannaire na Craoltoireachta Fiorasai, le seirbhis urnua
teilifise
an BBC, suim in iarratas an eolai oig.
Ar nos thromlach mhuintir na
Breataine Moire
ag an am sin, ni raibh
teilifisean
ag Attenborough agus ni raibh ach clar teilifise amhain feicthe aige ina shaol go dti sin!
[3]
Ghlac se le tairiscint Adams, afach, dul ar chursa oiliuna agus, i 1952, fostaiodh e go lanaimseartha sa BBC.
Leiritheoir sa Rannog Cainte (rannog na gclar neamhfhicsin) a bhi ann agus i measc na dtionscadal a bhi faoina stiuir bhi an clar thrath na gceist, "
Animal, Vegetable, Mineral
" agus sraith ar
cheol tire
, dar teideal "
Song Hunter
", a cur i lathair ag
Alan Lomax
.
Cuireadh tus lena bhaint le clair Stair an Dulra nuair a ceapadh Attenborough ina laithreoir ar an tsraith "
The Pattern of Animals
". Clar stiuideo a bhi ann inar phleigh an bitheolai Julian Huxley an usaid a bhain na hainmhithe i
Zu
Londan as duaithniocht, taispeantais suiri agus a leitheid. Ag eascairt as an gcaidreamh sin leis an zu, shocraigh Attenborough agus maor theach na reiptili, Jack Lester, tabhairt faoi thionscadal i bhfad nios dushlanai agus eachtrula: an tsraith "
Zoo Quest
", bunaithe ar thurais ar fud an domhain chun ainmhithe a bhailiu don zu.
Sa bhliain 1957, nuair a chuir an BBC Aonad Stair an Dulra ar bun go hoifigiuil in
Bristol
, dhiultaigh Attenborough a chlann og a aistriu o Londain. Bheartaigh se a rannog fein a bhunu, afach: An tAonad Taistil agus
Taiscealaiocht
a.
O 1965 go 1969, bhi Attenborough ina Cheannaire ar an BBC. I measc na gclar a ndearna se coimisiunu orthu sa re sin bhi "
Match of the Day
", "
Civilisation
", "
The Ascent of Man
", "
The Likely Lads
", "
The Old Grey Whistle Test
" agus "
The Money Programme
". Leirionn an eagsulacht seo i gcinealacha na gclar tuairim Attenborough gur choir go mbeadh an reimse is leithne clar a chraoladh ag an BBC. Le linn na treimhse ceanna, ceann de na dualgais mhora a bhi ar Attenborough na an teilifis dhaite a thabhairt isteach sa Bhreatain Mhor.
Ina phost mar Stiurthoir ar Rannog na gClar idir 1969 agus 1972, bhi Attenborough freagrach as clair BBC 1 agus BBC 2. Shocraigh se, afach, gan glacadh leis an tairiscint a bheith ina Cheannasai (Priomhstiurthoir) ar an BBC. I 1972, d’eirigh se as a phost feidhmiuchain chun filleadh ar leiriu clar, ag maiomh, mar leithsceal, nach raibh
na hoileain Galapagos
feicthe aige go foill!
[4]
O shin i leith, ta idir chlair aonair agus shraitheanna fada curtha i gcrich aige i reimse leathan abhar o ealain treibheanna duchasacha (a raibh an clar "
The Tribal Eye
" ar cheann acu) go clair ar an ngearcheim comhshaoil ata ag bagairt ar eiceolaiocht na Cruinne (leitheidi "
State of the Planet
"). Abhar dairire, tromchuiseach a bhi i gceist i gclair ar nos "
Sharing Planet Earth
": iniuchadh ar an tionchar ata ag an gcine daonna ar an bplainead. A mhalairt ar fad a bhi in "
Fabulous Animals
", sraith ina raibh ainmhithe miotaseolaiocha, ar nos na gribhe, faoi mhionscrudu ag an saineolai!
Tharraing se clu air fein mar
scribhneoir
agus laithreoir na sraithe "
Life
" i gcomhar le hAonad Stair an Dulra sa BBC (o 1979 go dti 2005)
[5]
. Leiriodh naoi sraith de "Life": cnuasach clar ata ina shuirbhe cuimsitheach ar gach cineal
ainmhi
agus fasra dhomhanda. Meastar go raibh lucht feachana de 500 milliun duine ag "
Life on Earth
".
[6]
Is liosta le haireamh e an lion gradam oifigiuil a thuill David Attenborough as ucht a chuid gaisci craoltoireachta agus, sa bhliain 1985, bronnadh ridireacht air. I measc na nduaiseanna ata bainte aige, ta Bonn Institiuid na hEiceolaiochta agus Bhainistiocht an Chomhshaoil (
The Institute of Ecology and Environmental Management Medal
) (2006), mar aitheantas ar a bhfuil deanta aige chun cur le dearcadh agus tuiscint an phobail ar an
eiceolaiocht
.
[7]
Chaith David Attenborough a ochtodu breithla ag scannanu olltoirtisi ar Oileain Galapagos; ina measc bhi an olltoirtis, Lonesome George, a bhi thart ar an aois cheanna leis an taiscealai leannta.
[8]
- www.wikipedia.com: Sir David Frederick Attenborough.
- www.bbc.co.uk: Science and Nature Homepage; Biography: Sir David Attenborough.
- www.bbc.co.uk: h2g2 (Tionscnamh ciclipeide ar shuiomh an BBC); Edited Guide Entry: Sir David Attenborough ? Naturalist.
- Attenborough, David (2202), Life on Air, BBC Audiobooks Ltd. 2003.
- ↑
www.bbc.co.uk: h2g2; Sir David Attenborough ? Naturalist; lch. 1, alt 2, Growing Up.
- ↑
ibid.
- ↑
Attenborough, David, (2202), Life on Air; BBC Audiobooks Ltd. 2003; dluthdhiosca 1, traic 2, 01:19 - 02:30n.
- ↑
www.bbc.co.uk: Science and Nature Homepage, Biography: Sir David Attenborough, lch. 1, alt 2, Seeing in Colour.
- ↑
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Life_Collection
- ↑
www.bbc.co.uk: Science and Nature Homepage; Biography: Sir David Attenborough; lch. 1, alt 4, Landmark TV.
- ↑
www.wikipedia.com; Sir David Frederick Attenborough; lch. 4
- ↑
www.bbc.co.uk: Science and Nature Homepage; Biography: Sir David Attenborough, lch. 1, alt 1.