Juegus Olimpicus

Dendi Guiquipeya
Los Anillus Olimpicus son el simbolu los Huegus Olimpicus i unu los logus mas conocius nel mundu.

Los Juegus Olimpicus son eventus eportivus murtidisciplinarius en que participan aletas de varias partis del mundu, siendu la competicion mas grandi i prestihiosa e tol praneta, la cual se hazi ca cuatru anus (periu qu'es llamau Olimpia ). Dessistin dos crasis de Juegus Olimpicus: los Juegus Olimpicus de Veranu i los Juegus Olimpicus d'Ibielnu, que s'esarrollan con dos anus d'entricalaura endi 1992. La olganicacion encarga e lleval a cabu los Huegus Olimpicus es el Comite Olimpicu Entrinacional (COI). Los Juegus Olimpicus atualis s'ispirarun enos eventus olganicaus polos antigus griegus ena cia d'Olimpia, entri los anus 776 edC i el 339 aC. Nel sigru XIX, nacio la idea e hazel unus eventus semilaris a los olganicaus ena Antiguea, los que se concretarian prencipalmenti gracias a las hestionis del nobli frances Pierre Fredy, Baron de Coubertin. La primel eicion de los llamaus Juegus Olimpicus de la Ea Moelna se hizu en Atenas, la capital de Grecia .

Dendi aquella opoltunia, los Juegus Olimpicus de Veranu an siu efetuaus ca cuatru anus en deferentis partis del praneta, siendu las unicas ecepcionis las eicionis de 1916, 1940 i 1944, ebiu al estrumpiu la Primel i Segundera Guerra Mundial.

Los Huegus Olimpicus d'Ibielnu encetarian a furrulal pol primel vezi en 1924, ena localia francesa e Chamonix. Orihinalmenti esarrollaus cumu parti el eventu e vranu, el COI los consiero cumu un evento deseparau retruativamenti, i endi esa fecha prencipiarun a efetualsi el mesmu anu que los Huegus orihinalis. Posteriolmenti, con el fin d'umental el esarrollu los eventus ibielnalis, el COI eciio desfasal los Huegus Olimpicus d'Ibielnu a partil de Lillehammer 1994. Dendi esa fecha, los Huegus Olimpicus Ibielnalis se hazin enos anus paris entri dos Huegus de Vranu. En 2007, el COI eciio aniil una nueva crasi d'eventu, los Huegus Olimpicus Huvenilis, qu'encetaran a celebralsi a partil de 2010 i 2012 enas sus eicionis de vranu i ibielnu, respetivamenti.

Los prosimus Huegus Olimpicus de Veranu se celebraran en Londris , Reinu Uniu , nel anu 2012, mentris que los prosimus Huegus Olimpicus d'Ibielnu se celebraran en Vancouver , Canada , nel anu 2010.

Antigus Huegus Olimpicus [ Edital | Edita'l codigu ]

Los antigus Huegus Olimpicus (llamaus asina pol celebralsi ena cia d'Olimpia) huerun fiestas relihiosas, curturalis i eportivas celebras ena antigua Grecia (776 edC - 392 adC) en onol a los diosis mayoris. Nellus participaban los aletas, qu'ebian sel ciaanus, solu ombris, i s'entrenaban duranti anus enos himnasius.

Desistin una tupa leyendas al tentu el orihin de los antigus Huegus Olimpicus. Una d'ellas asocia los primerus Huegus con el concetu e l'antigua Grecia e εκεχειρ?α (ekecheiria) u Tregua Olimpica. La fecha d'encetu e los mesmus sirvi cumu referencia al calandariu elenicu i se consiera nel anu 776 edC, inque las opinionis d'acaemicus l'asiahan nun entervalu entri el anu 884 edC i el 704 edC.

A partil d'altonci, los Huegus tomarun liheramenti una mayol relevancia ena antigua Grecia, alcancandu el su cenit nel sestu i quintu sigrus edC. Las Olimpias tinian una emportancia hundamentalmenti relihiosa, con conculsus alternaus con sacrificius i cerimonias en onol a Zeus (cuya estatua s'alcaba mahestuosamenti en Olimpia) i a Pelope, erui devinu i rei miticu d'Olimpia, famosu pola su lehendaria carrera e carrus, i en cuyu onol se celebrarun. El numiru d'eventus umento hata veinti, i las celebracionis se prolongarun duranti varius dias. Las primeras competicionis se basaban en carreras a pie, i mas tardi se huerun introuciendu la runcha; el pentalon, preba e varius eventus qu'encluia hundeamientu e habalina, hundeamientu e discu, sartu e lonhitu; el pankration; carreras de carrus, competicionis artisticas cumu musica, puesia i danca.

En Olimpia se chegarun a celebral 293 Huegus Olimpicus, hata que cola conquista e Grecia polos romanus, el emperaol romanu Teodosio I los atarugo el anu 393. Cumu escusa ihu qu'eran paganus. Huerun restablecias nel su aspetu eportivu en 1896 pol baron de Coubertin, i oganu acontinan praticandusi.

Estoria [ Edital | Edita'l codigu ]

En 1829 el gobielnu frances, i en 1875, el aleman, hizun escavacionis pa desintierral Olimpia . En 1881 quearun compretamenti descubiertas las ruinas, i nu ai dua denguna e que los ombris de cencia, al alcuentralas, tamien hizun renacel a la lus, el espiritu i la gloria de los antigus Huegus, motivandu un huerti deseu pol revivilus.

Inque sempri que se palra al tentu la renacencia los Huegus Olimpicus, el hechu se le atribui a Francia , i el Baron de Coubertin qu'es llamau el pairi las Olimpias Moelnas, la verda es qu'el primel ententu se hizu en Grecia , gracias al enteres dun griegu d'apelliu Zappas, albondu enantis de que se pensara hazelu en Francia. Hue asina qu'en Grecia s'efetuarun los primerus Huegus Olimpicus Moelnus el 15 e Noviembri e 1859, el 15 e Noviembri e 1870, el 18 e Mayu e 1875 i el 18 e Mayu e 1889.

El ententu nu prospero ebiu a qu'el mundu nu estaba entovia listu pal retornu los Huegus, ya que Grecia nu era un pais lo suficientimenti emportanti pa embail al restu el mundu cola idea. Otru fatol emportanti hue qu'el patrocinaol nu tinia albondas ideas d'olganicacion, a deferencia el Baron de Coubertin, que landeo a los lideris del aletismu escolal univelsitariu i amateul del mundu, de quienis otuvu ayua.

Encendiu la flama olimpica ena ceremonia d'apertura los Huegus Olimpicus de Salt Lake City 2002

Emocionau con el desprendol de la antigua Grecia i la helmosura los Huegus Olimpicus, Evangelios Zappas, que residia en Rumania, primeru colabuto nel proyeutu i, endespues del primel fracasu, al espenal lego la su fortuna pala renacencia los Huegus Olimpicus en Grecia.

Inque los huegus que hormarun parti d'esti primel ententu nu chegarun a sel un esitu, ebemus recordal qu'el primeru se hizu en 1859, treinta i sieti anus enantis de la primel Olimpia Moelna, oficialmenti hormarun un atihu entri el pasau i el huturu.

El Baron Pierre de Coubertin escrebio, a prencipius del sigru XX: “ Olimpia i las Olimpias son simbolus duna cevilizacion entera, superiol a paisis, ciais, eruis melitaris u relihionis ancestralis ”. Siendu cadeti l'Acaemia Melital de St. Cyr, el nobli galu renuncio a los sus estuyus de cencias puliticas i s'entereso pola sociulohia i la eucancia. Viaho pol tol mundu i queo empresionau pol enteres de los anglusahonis (ingresis i estauniensis) enos eportis. Atraiu polos labutus d'esploracion en Olimpia, i polos vanus eshuercus pol revivil los Huegus Olimpicus hechus en Grecia pol Zappas, i cola creencia e que la competencia eportiva pudria proucil el entendimientu entrinacional, s'eico a la tarea e revivil, el mesmu, los Huegus Olimpicus, con el participaeru e tolos paisis del mundu.

Coubertin presento el su proyeutu a la Unon Eportiva i Aletica e Paris, a finalis de 1892, aluspues dun cudiaosu labutu e relacionis pubricas.

Coubertin era un ombri tentigu i plontu tuvu opoltunia e solicital l'ayua d'otrus paisis, cuandu la Unon Eportiva Francesa olganico un congresu entrinacional al tentu el Amateurismu. El congresu se llevo a cabu en 1894 i Coubertin otuvu un sorprendenti i huerto respaldi d' Estaus Unius i d'ombris tan emportantis cumu el Duqui d'Esparta, el Prencipi e Galis, el Prencipi hereeru e Suecia, el rei e Belhica i el primel ministru e Reinu Uniu . Estuvierun presentis, amas, delegaus de Grecia, Russia , Italia i Espana . Asinmesmu, se recibierun comunicaus oficialis d' Alemana i Austria-Hungria, espresandu enteres nel proyeutu.

Los delegaus eciierun nu asperal hata 1900, el anu que se consieraba apropiau pa encetal a computal las Olimpias, sinu que pogramarun el eventu pal anu e 1896, en Atenas , enos alreoris la se las Olimpias antiguas. S'alcuerdo que los Huegus se celebraran ca cuatru anus, chambandusi la se a deferentis ciais emportantis del mundu i que se lihiria un Comite Olimpicu Entrinacional con plena autoria e rehil los Huegus. El suenu e Zappas, i posteriolmenti e Coubertin, s'abia hechu rialia. D. Vikelas, un griegu qu'abia fegurau ena olganicacion de los primerus ententus pol revivil las Olimpias, hue el primel presienti el Comite Olimpicu Entrinacional.

Ses [ Edital | Edita'l codigu ]

Anu Eventu Se  
Juegos Olimpicus de vranu
1896 I edicion Atenas Grecia
1900 II edicion Paris Francia
1904 III edicion San Luis Estaus Unius
1906 Juegus Intercalaus Atenas Grecia
1908 IV edicion Londri Reinu Uniu
1912 V edicion Estocolmu Suecia
1916 VI edicion Berlin Alemana
Suspendius pola I Guerra Mundial Anu Eventu Se
1920 VII edicion Amberis Belgica Juegus Olimpicus de inviernu
1924 VIII edicion Paris Francia 1924 I edicion Chamonix Francia
1928 IX edicion Amsterdam Paisis Bajus 1928 II edicion Sankt Moritz Suica
1932 X edicion Los Angeles Estaus Unius 1932 III edicion Lake Placid Estaus Unius
1936 XI edicion Berlin Alemana 1936 IV edicion Garmisch-Partenkirchen Alemana
1940 XII edicion Helsinki Finlandia 1940 V edicion Garmisch-Partenkirchen Alemana
Suspendius pola II Guerra Mundial
1944 XIII edicion Londri Reinu Uniu 1944 VI edicion Cortina d'Ampezzo Italia
Suspendius pola II Guerra Mundial
1948 XIV edicion Londri Reinu Uniu 1948 V edicion Sankt Moritz Suica
1952 XV edicion Helsinki Finlandia 1952 VI edicion Oslu Noruega
1956 XVI edicion Melbourne Australia 1956 VII edicion Cortina d'Ampezzo Italia
1960 XVII edicion Roma Italia 1960 VIII edicion Squaw Valley Estaus Unius
1964 XVIII edicion Toquiu Japon 1964 IX edicion Innsbruck Austria
1968 XIX edicion Cia de Mejicu Mejicu 1968 X edicion Grenoble Francia
1972 XX edicion Munich R.F. Alemana 1972 XI edicion Sapporo Japon
1976 XXI edicion Montreal Canada 1976 XII edicion Innsbruck Austria
1980 XXII edicion Moscu Union Sovietica 1980 XIII edicion Lake Placid Estaus Unius
1984 XXIII edicion Los Angeles Estaus Unius 1984 XIV edicion Sarajevo Yugoslavia
1988 XXIV edicion Seul Corea el Sul 1988 XV edicion Calgary Canada
1992 XXV edicion Barcelona Espana 1992 XVI edicion Albertville Francia
1996 XXVI edicion Atlanta Estaus Unius 1994 XVII edicion Lillehammer Noruega
2000 XXVII edicion Sidney Australia 1998 XVIII edicion Nagano Japon
2004 XXVIII edicion Atenas Grecia 2002 XIX edicion Salt Lake City Estaus Unius
2008 XXIX edicion Pequin China 2006 XX edicion Turin Italia
2012 XXX edicion Londri Reinu Uniu 2010 XXI edicion Vancouver Canada
2016 XXXI edicion Rio de Janeiro Brasil 2014 XXII edicion Sochi Russia
Ciais anfitrionas los JJ.OO. de veranu

Bibliugrafia [ Edital | Edita'l codigu ]

  • H umberto Zoreda : Rivista eportiva "Antorcha". Mehicu, Otubri e 1964.

Atijus [ Edital | Edita'l codigu ]

Prosimus eventus