Wikipedia, Entziklopedia askea
Martxoaren 7
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
hirurogeita seigarren
eguna
da, 67.a
bisurteetan
. 299 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Manex/Manez eta Uzuri.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1875
–
Maurice Ravel
,
ziburutar
musikagilea (h.
1937
).
- 1891
–
Felix Mendizabal
, euskal atleta (h.
1959
).
- 1892
–
Felisa Mary
, euskal aktorea (h.
1956
).
- 1910
–
Jesus Abrego
,
Abrego I.a
,
Arroizko magoa
, nafar erremontelaria (h.
1997
).
- 1927
–
Jose Larranaga
, gipuzkoar politikaria (h.
1984
).
- 1930
–
Artemio Zarco
, euskal abokatu, idazle eta zutabegilea (h.
2012
).
- 1935
–
- 1936
–
- 1939
–
Javier Sampedro
, arabar enpresaburu eta politikaria (h.
2000
).
- 1949
–
Jose Miguel Benaran,
Argala
, bizkaitar
ETAkide
eta buruzagi historikoa (h.
1978
).
- 1955
–
Alberto Martin
, bizkaitar futbolaria (h.
2022
).
- 1957
–
Santiago Segurola
, bizkaitar kazetaria.
- 1965
–
Ricardo Aldabe
, nafar igerilari ohia.
- 1966
–
Santi Frances
, bizkaitar futbolari ohia.
- 1971
–
Aitor Ruiz de Egino
, gipuzkoar artista.
- 1988
–
Fariba Sheikhan
, bizkaitar aktorea.
- 1989
–
Roberto Torres Morales
, nafar futbolaria.
- 1991
–
Julen Etxabeguren
, euskal futbolaria,
Madrilen
.
- 1992
–
- 1993
–
Asier Unanue
, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- 1995
–
Beatriz Arregi
, bizkaitar futbolari ohi eta arbitroa.
- 1998
–
Antonio Otegi
, nafar futbolaria.
- 189
–
Geta
,
erromatar
enperadorea (h.
211
).
- 1481
–
Baldassare Peruzzi
,
Pizkundeko
italiar margolari eta arkitektoa (h.
1536
).
- 1671
–
Robert Roy MacGregor
, eskoziar folkloreko heroi ezaguna (h.
1734
).
- 1678
–
Filippo Juvarra
, italiar arkitektoa (h.
1735
).
- 1693
–
Klemente XIII.a
,
Aita santua
(h.
1769
).
- 1727
–
Andre Morellet
, frantziar ekonomialaria, idazlea eta entziklopedista (h.
1819
).
- 1765
–
Joseph-Nicephore Niepce
, frantziar fisikari eta kimikaria (h.
1833
).
- 1772
–
Maria Guadalupe Moncada
, mexikar margolaria (h.
1840
).
- 1780
–
Alexandre Deschapelles
, frantziar xakelaria, 1800-1820 arteko txapeldun ez ofiziala (h.
1847
).
- 1785
–
Alessandro Manzoni
, italiar idazlea (h.
1873
).
- 1788
–
Antoine Cesar Becquerel
, frantziar fisikaria (h.
1878
).
- 1792
–
John Herschel
, ingeles matematikari, astronomo eta kimikaria (h.
1871
).
- 1802
–
Edwin Landseer
, ingeles margolari eta eskultorea (h.
1873
).
- 1805
–
Juana de Vega
, aliziar idazlea eta ekintzaile liberala (h.
1872
).
- 1837
–
Henry Draper
, estatubatuar astronomoa (h.
1882
).
- 1839
–
Adolf Dygasi?ski
, poloniar eleberrigilea, liburuzaina, naturalista eta pedagogoa (h.
1902
).
- 1841
–
Victor Stempf
, alemaniar euskalaria (h.
1909
).
- 1843
–
Joseph James Cheeseman
,
Liberiako
presidentea (h.
1896
).
- 1844
–
- 1846
–
Whitcomb Judson
, estatubatuar makina saltzaile, ingeniari mekanikoa eta asmatzailea,
kremailera
modernoaren sortzailea (h.
1909
).
- 1850
–
Toma? Masaryk
,
txekoslovakiar
politikaria eta presidentea (h.
1937
).
- 1857
–
Julius Wagner-Jauregg
, austriar medikua (h.
1940
).
- 1866
–
Mary Cynthia Dickerson
, estatubatuar herpetologoa,
Historia Naturaleko Museo Amerikarrean
lehen
herpetologia
arduraduna (h.
1923
).
- 1870
–
Ernst Leonard Lindelof
, finlandiar matematikaria (h.
1946
).
- 1872
–
Piet Mondrian
, herbehereetar margolaria (h.
1944
).
- 1876
–
Edgar Evans
,
Robert Falcon Scotten
laguntzailetako bat 1911-1912an
Hegobururako
zoritxarrez amaitu zen espedizioan (h.
1912
).
- 1878
–
Boris Kustodiev
, errusiar margolaria (h.
1927
).
- 1889
–
Rafael de Penagos
, espainiar marrazkilari eta margolaria (h.
1954
).
- 1899
–
Willem Jacob Luyten
, herbehereetar-estatubatuar astronomoa (h.
1994
).
- 1900
–
Herbert Blumer
, estatubatuar soziologoa (h.
1987
).
- 1904
–
Reinhard Heydrich
,
Alemania Naziko
militarra,
Holokaustoaren
arkitekto nagusietako bat (h.
1942
).
- 1908
–
Anna Magnani
, italiar aktorea (h.
1973
).
- 1909
–
- 1915
–
Jacques Chaban-Delmas
,
Frantziako lehen ministroa
(h.
2000
).
- 1917
–
Betty Snyder Holberton
,
ENIAC
helburu orokorreko lehen konputagailu digitalaren sei programatzaileetako bat (h.
2001
).
- 1921
–
Alejandro Otero
, venezuelar pintore eta eskultorea,
arte zinetikoaren
aitzindaria Venezuelan (h.
1990
).
- 1922
–
Olga Ladyzhenskaya
,
sobietar
matematikaria (h.
2004
).
- 1923
–
Vladimir Zabrodsky
, txekoslovakiar izotz hockey jokalaria eta tenislaria (h.
2020
).
- 1924
–
- 1926
–
- 1928
–
Arthur Dion Hanna
,
Bahametako
gobernadore orokorra (h.
2021
).
- 1930
–
- 1931
–
Mady Mesple
, frantziar opera-abeslaria, sopranoa (h.
2020
).
- 1932
–
Momoko K?chi
, japoniar aktorea (h.
1998
).
- 1934
–
Willard Scott
, estatubatuar aktore, umorista eta pailazoa (h.
2021
).
- 1936
–
- 1938
–
- 1940
–
- Rudi Dutschke
, alemaniar soziologo eta ekintzaile ezkertiarra (h.
1979
).
- Hannah Wilke
, estatubatuar margolari, eskultore, argazkilari, bideoartista, performancelaria eta irakaslea (h.
1993
).
- 1943
–
- Bob Avakian
, estatubatuar politikaria, Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Komunista Iraultzaileko presidentea.
- Carolyn Carlson
, estatubatuar koreografo eta dantzaria.
- Elisa Serna
, espainiar kantautorea, protesta abestiak egiten zituena (h.
2018
).
- 1944
–
Michael Rosbash
, estatubatuar genetikalari eta kronobiologoa, 2017ko
Medikuntzako Nobel Saria
.
- 1945
–
- 1946
–
Daniel Goleman
, estatubatuar psikologo eta idazlea,
Emotional Intelligence
liburuaren egilea.
- 1952
–
William Boyd
, eskoziar eleberri eta gidoigilea.
- 1953
–
Jean-Dominique Senard
, automobilaren industria alorreko frantziar enpresaburua.
- 1956
-
Carol Guzy
, estatubatuar fotokazetaria.
- 1957
–
Mark Richards
, australiar surflari ohia.
- 1958
–
Rik Mayall
, ingeles aktore, idazle eta umorista (h.
2014
).
- 1959
–
Tom Lehman
, estatubatuar golfaria.
- 1960
–
- 1964
–
Bret Easton Ellis
, estatubatuar idazlea.
- 1967
–
- Muhsin Al-Ramli
, irakiar idazle, poeta, hispanista eta itzultzailea da, arabieraz eta gaztelaniaz idazten duena.
- Ai Yazawa
, japoniar mangaka.
- 1970
–
Rachel Weisz
, ingeles aktorea.
- 1972
–
Nathalie Poza
, espainiar antzezlea.
- 1973
–
Alex O'Dogherty
, espainiar aktore eta umorista.
- 1974
–
- 1977
–
Ronan O'Gara
, irlandar errugbilaria.
- 1980
–
Laura Prepon
, estatubatuar aktorea.
- 1983
-
Greta Lee
, estatubatuar aktorea eta modeloa.
- 1984
–
Morena
, maltar abeslaria.
- 1987
–
Eleni Foureira
, greziar pop abeslari eta diseinatzailea.
- 1988
–
Valentina Shevchenko
, perutar-kirgizistandar arte martzial mistoetako borrokalaria .
- 1989
–
Diana Gomez
, kataluniar aktorea.
- 1990
-
Abigail eta Brittany Hensel
, statubatuar maistrak,
biki
siamdar bizefalikoak.
- 1991
–
Quenten Martinus
,
curacaotar
futbolaria.
- 1992
–
Bel Powley
, ingeles aktorea.
- 1996
–
- 1997
–
Bad Gyal
, kataluniar abeslaria.
- 1998
–
Amanda Gorman
, estatubatuar poeta eta aktibista.
- 1818
–
Joaquin Martinez de Zuniga
, nafar elizgizon eta historialaria,
Manilan
(j.
1760
).
- 1843
–
Joseph Basterretxe
, lapurtar politikaria (j.
1800
).
- 1904
–
Jean Leon Bastres
,
Belokeko monasterio
beneditarren sortzailea (j.
1832
).
- 1937
–
Ignacio Diaz Olano
, euskal herritar margolaria (j.
1860
).
- 1939
–
Federico Moyua
, bizkaitar politikaria,
Bilboko alkatea
(j.
1873
).
- 1944
–
Maria Soledad Moral Santa Cruz
, bizkaitar arrain saltzaile, "sardinera", eta ekintzailea (j.
1882
).
- 1951
–
Bonifacio Iraizoz Untziti
, nafar organo-jotzaile eta musikagilea (j.
1883
).
- 1985
–
Carlos Diaz Arkotxa
, bizkaitar militarra eta
Ertzaintzako
buruzagia,
ETAk
eraila (j.
1932
).
- 2004
–
Maria Juana Gesalaga
, gipuzkoar errepresaliatu politikoa izan zen
Ravensbruckeko
kontzentrazio-esparruan (j.
1907
).
- 2008
–
Isaias Carrasco
,
PSE-EEko
gipuzkoar zinegotzia,
ETAk
eraila (j.
1966
).
- 2011
–
Jose Antonio Altuna Aizpurua
,
Usurbilgo
alkatea.
- 2023
–
Jose Ramon Iruskieta
, bizkaitar futbolaria (j.
1939
).
- K. a. 322
–
Aristoteles
,
greziar
filosofoa (j.
K. a. 384
).
- 161
–
Antonino Pio
erromatar enperadorea
(j.
86
).
- 203an
, kristau izateagatik hiltzera kondenatuak:
- 1111
–
Bohemundo I.a Antiokiakoa
,
Tarantoko printzea
eta
Antiokiako printzea
(j. c.
1054
).
- 1274
–
Tomas Akinokoa
, filosofo, teologo eta santu kristaua (j.
1225
inguru).
- 1517
–
Maria Aragoikoa
,
Portugalgo
erregina (j.
1482
).
- 1657
–
Balthasar van der Ast
, herbeheretar margolaria (j.
1593
/
1594
).
- 1724
–
Inozentzio XIII.a
,
Aita santua
, kargua hartu eta hiru urtera. (j.
1655
).
- 1834
–
Manuel Freyre
, espainiar militarra (j.
1765
).
- 1875
–
John Edward Gray
, ingeles zoologo, naturalista eta mikologoa (j.
1800
).
- 1891
–
Fran Miklo?i?
, esloveniar hizkuntzalaria (j.
1813
).
- 1897
–
Harriet Jacobs
, estatubatuar abolizionista eta idazlea (j.
1813
).
- 1908
–
Manuel Curros Enriquez
, galiziar idazlea (j.
1851
).
- 1911
–
Antonio Fogazzaro
, italiar idazlea (j.
1842
).
- 1921
–
Aleksandr Dutov
, errusiar militar kontrairaultzailea,
Orenburgeko
kosakoen
buruzagia.
- 1925
–
Georgi Lvov
, errusiar estadista,
Errusiako behin-behineko Gobernuaren
burua (j.
1861
).
- 1931
–
- 1932
–
Aristide Briand
, frantziar politikaria, 1926ko
Bakearen Nobel Saria
(j.
1862
).
- 1937
–
Tomas O Criomhthain
, irlandar idazlea (j.
1856
).
- 1939
–
Adelheid Popp
, austriar kazetari eta politikaria, feminista eta sozialista (j.
1869
).
- 1942
–
Lucy Parsons
, estatubatuar anarkista komunista eta langile buruzagi erradikala (j.
1853
).
- 1945
–
Albrecht Penck
, alemaniar geografoa (j.
1858
).
- 1948
–
Ossi Oswalda
, alemaniar antzezlea (j.
1899
).
- 1954
–
Otto Diels
, alemaniar biokimikaria, 1950eko
Kimikako Nobel Saria
(j.
1876
).
- 1957
–
Wyndham Lewis
, ingeles idazle, margolari eta kritikaria (j.
1882
).
- 1959
–
Arthur Pigou
, britainiar ekonomialaria, XX. mendearen lehen erdiko ekonomialaririk handienetakoa (j.
1877
).
- 1965
–
Louise Mountbatten
,
Suediako
erregina ezkontidea (j.
1889
).
- 1966
–
Hayganu? Mark
, armeniar idazlea, poeta, iritzi-kazetaria eta pertsona publikoa (j.
1885
).
- 1968
–
Lina Stern
, erruso-sobietar zientzialaria, Genevako Unibertsitatean irakasle titulua jaso zuen lehen emakumea (j.
1878
).
- 1972
–
Otto Griebel
, alemaniar margolaria (j.
1895
).
- 1975
–
Mikhail Mikhailovitx Bajtin
, errusiar literatura-kritikaria (j.
1895
).
- 1980
–
Abilio Augusto Vaz das Neves
, portugaldar apezpikua (j.
1894
).
- 1982
–
Ida Barney
, estatubatuar astronomoa, 150.000 izarren
neurketa astrometrikoak
egin zituelako ezaguna (j.
1886
).
- 1983
–
Igor Markevitx
, ukrainar musikagilea eta zuzendaria (j.
1912
).
- 1984
–
Helena Cortesina
, dantzaria, kupletista,aktorea eta Espainiako lehen emakume zinema-zuzendarietako bat (j.
1903
).
- 1986
–
Luisa Esteso
, espainiar aktore komikoa, vedette, kupletista eta enpresaburua (j.
1906
).
- 1988
–
Divine
, Amerikako Estatu Batuetako aktore, LGTB ikonoa eta karaktere aldakorreko abeslaria (j.
1945
).
- 1990
–
Carl Alvar Wirtanen
, estatubatuar astronomoa (j.
1910
).
- 1995
–
Paul-Emile Victor
, frantziar esploratzailea eta etnologoa (j.
1907
).
- 1997
–
Edward Mills Purcell
, estatubatuar fisikaria, 1952ko
Fisikako Nobel Saria
(j.
1912
).
- 1998
–
Leonie Rysanek
, austriar sopranoa (j.
1926
).
- 1999
–
- Else Granheim
, norvegiar liburuzaina (j.
1926
).
- Stanley Kubrick
, estatubatuar zinema zuzendari, argazkigile, gidoilari eta ekoizlea, XX. mendeko zuzendari eraginkorrenetakoa (j.
1928
).
- 2000
–
Hirokazu Ninomiya
, japoniar futbolaria (j.
1917
).
- 2006
–
Ali Farka Toure
, maliar abeslari eta gitarra-jotzailea (j.
1939
).
- 2008
–
Luisa Isabel Alvarez de Toledo
, espainiar aristokrata, idazle eta historialaria (j.
1936
).
- 2012
–
Felicien Marceau
, frantziar antzerkigilea idazlea (j.
1913
).
- 2017
–
Hans Georg Dehmelt
, alemaniar-estatubatuar fisikaria, 1989ko
Fisikako Nobel Saria
(j.
1922
).
- 2018
–
Reynaldo Benito Bignone
,
Argentinako
diktaduraren
de facto
-ko presidentea eta gizateriaren kontrako krimen egilea (j.
1928
).
- 2021
–
Andreana Dru?ina
, esloveniar eta jugoslaviar partisano, Jugoslaviako Herriaren Heroi izendatua (j.
1920
).
- 2022
–
Muhammad Rafiq Tarar
,
Pakistango
presidentea (j.
1929
).
- 2023
–
Patricia McCormick
, estatubatuar
jauzilaria
(j.
1930
).
Martxoaren 6
|
Urteko egutegi
|
Martxoaren 8