La
orientaj ortodoksaj eklezioj
estas tiuj eklezioj, kiuj distingi?as de la
Greke Ortodoksa Eklezio
kaj la
Katolika Eklezio
de kiam ili malakceptis la decidojn de la
Koncilio de Kalcedono
de la jaro 451. Grandparte ili radiki?is en teritorioj oriente de
Konstantinopolo
, a? interne de la limoj de la
Romia Imperio
en Egiptio kaj Sirio, a? ekstere en Armenio.
La? la
Monda Konsilio de Eklezioj
, la hodia? ?enerale akceptata nomo de tiuj eklezioj estas "orientaj ortodoksaj".
[1]
Historie, pro ilia malkonsento de la Koncilio de Kalcedono, oni ilin nomis nekalcedonaj, anta?kalcedonaj, antikalcedonaj,
monofizitaj
, antikvaj orientaj, etaj orientaj.
[1]
Ili fundamentas sian doktrinon en la unuaj tri
ekumenaj koncilioj
: tiuj de
Niceo (325)
,
Konstantinopolo (381)
,
Efezo (431)
.
[1]
Tial oni kelkfoje nomis ilin la trikonciliaj eklezioj.
Ili distingendas de tiuj aliaj eklezioj, kiuj simile sin deklaras ortodoksaj, tiuj por kiuj
Konstantinopolo
estas grava centro.
Angle
kaj
germane
, oni nomas anka? ?i tiujn orientaj ortodoksaj eklezioj, uzante tamen malsaman vorton sinoniman,
[2]
sed en tiuj lingvoj, kiuj ne disponas de simila paro de sinonimoj, oni nomas ilin bizancaj ortodoksaj eklezioj
[3]
a? kalcedonaj ortodoksaj eklezioj,
[4]
rezervante la adjektivon "orienta" por tiuj eklezioj, kiuj ne akceptas la Koncilion de Kalcedono.
[1]
Listo de orientaj ortodoksaj eklezioj
[
redakti
|
redakti fonton
]
Kvankam ligitaj, kiel la bizancaj a? kalcedonaj eklezioj, al unuopaj popoloj, la orientaj ortodoksaj eklezioj estas en
komuneco
inter si. La orientaj ortodoksuloj estas aktuale proksimume 60 milionoj.
[1]
La Monda Konsilio de Eklezioj listigas ses orientajn ortodoksajn ekleziojn:
[1]
En ?iuj tiuj eklezioj eblas, la? antikva tradicio, ordini al la sacerdoteco kandidatojn vivantajn a? en
fra?leco
a? en
matrimonio
, sed post ordino ili ne rajtas edzi?i. La episkopojn oni elektas nur inter la needzi?intaj presbiteroj, do plejofte el la mona?oj, kiuj vivas en
voto de ?asteco
.
Evoluo de Kristanismo
La
orientsiriaj eklezioj
devenas de la Eklezio de la Oriento, kiu esti?is en orientaj regionoj ekster la
Roma Imperio
, en
Mezopotamio
kaj
Persio
(pro tio oni ?in nomas anka? la Persa Eklezio), kaj disvasti?is ?is ?inio kaj Hindio. Doktrine ?i distingi?is per malakcepto de la
Koncilio de Efezo
, la tria ekumena koncilio (431), kiu kondamnis
Nestorion
. Tial la pliokcidentaj kristanoj ?in nomis
nestoriana
. La tiutradiciaj kristanoj vivantaj en Hindio akceptis kiel samkredanojn la portugalojn, kiuj alvenis ekde 1498, sed kiam la portugalaj a?toritauloj provis akceptigi
latinajn
kutimojn, okazis ribelo, kaj multaj lokaj kristanoj pasis al la okcidentsiria ritaro kaj kredo, kreante la
Malakankaran Ortodoksan Eklezion
(unu el la orientaj ortodoksaj eklezioj]], kaj la aliaj formas la
Siria-Malabaran Katolikan Eklezion
. En la 16-a jarcento, skismo dividis la Eklezion de la Oriento en ?ia hejma teritorio, estigante la
?aldean katolikan Eklezion
kaj la
Asirian Eklezion de la Oriento
. Tiu dua bran?o ekde la
1960-aj jaroj
estas dividita en la tutmonde aganta "Sankta Apostola kaj Katolika Asiria Eklezio de la Oriento" kun sidejo en
?ikago
, kaj la ?efe en
Irako
aganta (sed anka? en Usono kaj Germanio reprezentata) "Antikva Apostola kaj Katolika Eklezio de la Oriento" kun sidejo en
Bagdado
.
[5]
Ekzistas 23 orientaj katolikaj eklezioj. El tiuj, 7 devenas de la tradicioj de la orientaj ortodoksaj eklezioj:
Escepte de la maronita eklezio, kiu neniam dividi?is de Romo, tiuj esti?is pro la deziro de iuj membroj de orientaj ortodoksaj eklezioj havi komunecon kun la
Sankta Se?o
. Ili ali?is al la katolika doktrino, konservante la proprajn ritaron kaj liturgian lingvon. Kiel
proprajuraj katolikaj eklezioj
, ili ?uas egalan dignon kiel la
latina eklezio
.
- ↑
1,0
1,1
1,2
1,3
1,4
1,5
Monda Konsilio de Eklezioj,
angle
,
france
,
germane
,
hispane
- ↑
World Council of Churches, "Orthodox churches (Eastern)"
e
Okumenischer Rat der Kirchen, "Ostlich-orthodoxe Kirchen"
- ↑
Consejo Mundial de Iglesias, "Iglesias ortodoxas (bizantinas)"
- ↑
Conseil œcumenique des Eglises, "Eglises orthodoxes (chalcedoniennes)"
- ↑
World Council of Churches, "Holy Apostolic Catholic Assyrian Church of the East"