Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Касьм?чная транспартная сыстэма
(
па-ангельску
:
Space Transportation System
), больш вядомая як
Спэйс шатл
(ад
анг
.
Space shuttle
? касьм?чны чалнок) ?
амэрыканск?
шматразовы транспартны
касьм?чны карабель
.
Шатл запуска?ся ? космас з дапамогай ракет-носьб?та?, ажыцьця?ля? манэ?ры на арб?це як касьм?чны карабель ? вярта?ся на Зямлю як
самалёт
. Меркавалася, што шатлы будуць хадз?ць, як чо?ны, пам?ж калязямной арб?тай ? Зямлёй, даста?ляючы карысныя грузы ? абодвух к?рунках. Пры распрацо?цы прадугледжвалася, што кожны з шатла? пав?нен бы? да 100 разо? стартаваць у
космас
.
На практыцы ж яны выкарысто?ваюцца значна менш. Да тра?ня 2010 году больш за ?сё палёта? ? 38 ? зьдьзейсьн?? шатл ≪Дыскавэры≫. Усяго з 1975 па 1991 год было пабудавана пяць шатла?: ≪
Калумб?я
≫ (згарэ? пры пасадцы ? 2003), ≪
Чэленджэр
≫ (падарва?ся пасьля старту ? 1986), ≪
Дыскавэры
≫, ≪
Атлантыс
≫ ? ≪
?ндэвар
≫.
Апошнюю м?с?ю
STS-135
выкана? шатл ≪Атлантыс≫, стартава?шы
8 л?пеня
2011 году з
Касьм?чнага цэнтру Кэнэдз?
? прабы?шы ? космасе 12 дзён ? 18 гадз?н, на чым праграма
Space Shuttle
была закрытая.
- Энтэрпрайз
(OV-101, атмасфэрныя тэсты, сьп?саны)
- Патфайндэр
(OV-098, наземные тэсты)
- Калумб?я
(OV-102, згарэ? пры пасадцы ? 2003 годзе)
- Чэленджэр
(OV-099, узарва?ся пры старце ? 1986 годзе)
- Дыскавэры
(OV-103, апошн? запуск ? 24 лютага 2011)
- Атлянтыс
(OV-104, апошн? запуск ? 8 л?пеня 2011)
- ?ндэвар
(OV-105, апошн? запуск ? 16 тра?ня 2011)