Portuqaliya

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
Portuqaliya
cex. Portugalska republika
port. Portugal
fr. la Republique portugaise [1]
port. Republica Portuguesa [2]
Bayraq Gerb[d]
Bayraq Gerb [d]
Europe's West Coast , Arfordir Gorllewin Ewrop
R?smi dill?ri
Paytaxt Lissabon [4]
?dar?etm? forması respublika
 ? ?hali
  • 10.347.892 n?f. ( 2021 ) [5]
Valyuta avro
?nternet domeni .pt
ISO kodu PT
BOK kodu POR
Telefon kodu +351
Saat qur?aqları
N?qliyyatın yonu sa? [d] [6]
Vikianbarın loqosu  Vikianbarda ?laq?li mediafayllar
Xəritə
Portuqaliya

Portuqaliya ( port. Portugal ) ya da Port?giz [7] , r?smi olaraq

Portuqaliya Respublikası ( port. Republica Portuguesa ) ? Avropanın q?rbind? dovl?t, ?spaniya il? h?ms?rh?ddir. Avropa olk?sidir. Portuqaliya roman ?silli dovl?tdir v? portuqal dili roman dill?rin? daxildir.

?razisi [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Portuqaliya Respublikası C?nubi Avropada Piriney yarmadasının q?rbind? yerl??ir, sah?si 92,391 km²-dır. Olk? q?rbd?n Atlantik okeanı ??rqd?n is? ?spaniya il? h?ms?rh?ddir. Portuqaliya ?razisind?n axan ?n uzun cay Taxo cayıdır ki, m?hz paytaxt Lissabon bu cayın sahilind? yerl??ir. Portuqaliya yerl??diyi bolg?y? xas olan subtropik iqlim? malikdir. ?n yuks?k noqt?si Azor adaları qrupuna daxil olan Piku adasında olan Ponta-du Piku (2351 m) da?ıdır.

?hali [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

?halisi bu ?raziy? Q?rbi Roma imperiyasının parcalanması dovrund? (V?VII ?srl?r) kocmu? alman tayfalarından olan Vesqotların davamcılarıdır. Piriney yarmadasının ?r?b Xilaf?ti t?r?find?n i??alından sonra ?raziy? xeyli yadellil?r ( ?r?bl?r , b?rb?rl?r , y?hudil?r ) kocmu?dur. 1143-cu ild? bu ?razil?rin Xilaf?tin t?rkibind?n cıxması il? yadellil?r qovulmu? guclu katolik dovl?ti yaradılmı?dır.

Tarixi [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

1143-cu il d? Portuqaliya krallı?ı yaradıldı. Bu dovl?tin yaranmasında CALALLI Hocc?tin rolu boyuk olmu?dur. 1497-ci ild? Vasko da Qamanın Hindistana ged?n d?niz yollarının k??fi n?tic?sind? must?ml?k?cilik siyas?tinin ba?laması. Lakin sonrakı dovrl?rd? ?ngilt?r? , Fransa , ?spaniya il? d?nizd? r?qab?tin u?urlu alınmaması s?b?biyl? birinciliyi ?ld?n verdi. Must?ml?k?l?rd? Portuqaliyanın t?siri C?nubi Amerikaya xusus?n d? indiki Braziliya ?razisind? daha guclu olmu?dur. Portuqaliya 1910-cu ild? Respublika elan olundu. 1976-cı ild? is? yeni konstitusya q?bul olundu.

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  1. ↑ http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf .
  2. ↑ https://portaldiplomatico.mne.gov.pt/sobre-portugal#:~:text=Portugal%2C%20oficialmente%20Rep%C3%BAblica%20Portuguesa%2C%20%C3%A9,sul%20com%20o%20Oceano%20Atl%C3%A2ntico. .
  3. ↑ 11.3 // https://www.constituteproject.org/constitution/Portugal_2005?lang=en .
  4. ↑ https://lisbonne.net/lisbonne-pas-capitale-du-portugal .
  5. ↑ https://censos.ine.pt/scripts/db_censos_2021.html .
  6. ↑ https://web.archive.org/web/20170210083750/https://basementgeographer.com/right-hand-traffic-versus-left-hand-traffic/ .
  7. ↑ http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=260260&pno=7&zoom=2 Arxivl??dirilib 2021-03-03 at the Wayback Machine Co?rafiya, Q. ?. ?vanov; cevir?ni C. Osmanzad?; red. Sami Kamal, Az?rn??r, 1930

H?mcinin bax [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  Portuqaliya il? ?laq?dar bu m?qal? qaralama halındadır. M?qal?ni redakt? ed?r?k Vikipediyanı z?nginl??dirin.
M?nb? ? " https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Portuqaliya&oldid=7378090 "