Alcheria
(en
arabe
y
alfabeto arabe
???????
,
al-Jazair
,
berber
??????
) ye un
pais
d'
Africa
, en o
Maghreb
, en o
norte d'Africa
. Muga a o norte con a
mar Mediterrania
; a l'este con
Tunicia
y
Libia
; a o sud con
Nicher
y
Mali
; a o sudueste con
Mauritania
y o
Sahara Occidental
; y a l'ueste con
Marruecos
.
A suya
poblacion
ye de 32.818.500 habitants (
2002
) en una
superficie
de 2.381.740
km²
, con una
densidat de poblacion
de 13,3 hab/km². Por a suya superficie ye o mas gran estato d'a mar Mediterrania, o segundo estato mas gran d'Africa y l'onceno de tot o mundo.
A
capital
y ciudat mas poblata d'o pais ye
Alcher
. Atras ciudaz importants son
Oran
,
Constantina
y
Annaba
.
Politicament, dende a suya independencia en
1962
de
Francia
(dende
1830
estio una
colonia
d'ixe pais) Alcheria ye una
Republica democratica
, estando o suyo actual
President
Abdelaziz Bouteflika
. O pais fa parte d'as
Nacions Unidas
, d'a
Union Africana
, d'a
OPEP
, y d'a
Liga d'Estatos Arabes
. Ye un pais que se define como de doble cultura y luengas,
arabe
y
berber
.
L'actual Alcheria recibe l'herencio de cuantas
civilizacions
que se han succedito en o pais, y que li han adhibito influencias d'
Europa
a travies d'a
mar Mediterrania
, d'
Africa
a travies d'o
disierto d'o Sahara
, y d'
Orient Meyo
. Asinas, estio un territorio que facio parte de l'
Imperio Romano
y que, dica o
sieglo VIII
, estio amplament
cristianizato
, fendo parte dimpues d'o
Califato d'os Omeyas
y de l'
Imperio Otoman
(encara que mas que mas formalment), ta convertir-se en primerias d'o
sieglo XIX
en una colonia de
Francia
dica recuperar a suya independencia a prencipios d'os
anyos 1960
.
Ta mas detalles,
veyer l'articlo
Historia d'Alcheria
veyer os articlos
[[{{{2}}}]]
y
[[{{{3}}}]]
veyer os articlos
[[{{{4}}}]]
,
[[{{{5}}}]]
y
[[{{{6}}}]]
veyer os articlos
[[{{{7}}}]]
,
[[{{{8}}}]]
,
[[{{{9}}}]]
y
[[{{{10}}}]]
.
L'actual Alcheria recibe l'herencio de cuantas
civilizacions
que se han succedito en o pais, y que li han adhibito influencias d'
Europa
a travies d'a
mar Mediterrania
, d'
Africa
a travies d'o
disierto d'o Sahara
, y d'
Orient Meyo
.
Pintura rupestre
d'o Tassili, de fa alto u baixo 10.000 anyadas.
A primer presencia conoixita de l'
Homo habilis
en Alcheria se troba en o
chacimiento arqueolochico
d'
Ain El Ahnech
, d'o
Paleolitico
, que antiparte ye o chacimiento mas antigo d'
Africa d'o Norte
, con 1,5/1,8 millons d'anyadas d'antiguidat. O chacimiento de
Tighennif
, de 800.000-400.000 anyadas, con presencia d'elementos d'
industria litica
, contien tamien repuis d'o
Homo erectus
, os primers repuis humans constatatos.
Arredol de 20.000 aC, o disierto d'o Sahara yera un puesto humido, con
plevias
, y a on existiba una abundant fauna, estando o chacimiento de
Bir el-Ater
representant d'ixa epoca. Os suyos habitants practicaban a
cazata
, encara que o chacimiento plega dica a dita
Revolucion neolitica
, cuan apareixio l'
agricultura
.
Con a
cultura capsiense
, que dura dende a Revolucion neolitica dica 2.000 aC, se producio a primera
domesticacion
d'animals, mas que mas
bovidos
,
capridos
y
ovidos
. Tamien se considera que son os primers habitants d'o pais en dixar-nos muestras d'o suyo
arte
, y seguntes os linguistas, o suyo luengache ye l'antecesor d'as
luengas berbers
. En
3000 aC
prencipio a escape un proceso de
desertizacion
que creyo l'actual
disierto d'o Sahara
, y tamien plego a
Edat de Fierro
(sin que a comarca hese conoixito a
Edat de Bronce
, como s'escayece en Africa).
Mapa de l'Imperio Romano, a on se destaca a provincia d'a
Mauritania Cesariense
.
Os primers repuis arqueolochicos d'importancia en Alcheria corresponden a os
pueblos berbers
(
numidas
), como o
mausoleu
d'
Imedghassen
(
Medracen
en
frances
) y o
mausoleu reyal de Mauritania
; son os repuis arquitectonicos mas destacatos, encara que bi'n ha d'atros. Se conoix a existencia en l'actual Alcheria de reinos numidas, con dirichents como
Massinissa
, estando important a suya
Caballeria
. Istos reinos fuoron aliaus u enemigos indistintament en primeras de
Cartago
, y dende a expansion d'a
Republica de Roma
por a mar Mediterrania tamien s'alioron con os romanos, combatindo-ie chuntos mientres a
Segunda Guerra Punica
, encara que istas buenas relacions rematoron con a conquiesta por Roma d'o territorio numida, mientres o
sieglo II aC
y o
sieglo I aC
. O proceso remato con a redota en a
batalla de Thapsus
(
46 aC
) de
Chuba I
, que s'heba aliato con
Gneu Pompeyo Magno
en a suya guerra civil con
Chulio Cesar
. Encara que se manteneba a ficcion d'un reino independient,
Numidia
no yera en realidat mas que un
estato satelite
de l'
Imperio Romano
, dica que en
40 dC
Caligula
facio asasinar a
Ptolomeu de Mauritania
, o zaguer rei numida, y creyo a
provincia romana
de
Mauritania Cesariense
.
O
Mausoleu
de
Massinissa
.
Mientres o
sieglo I
prencipio un intenso proceso de
romanizacion
, incluyindo-ie a fundacion de nuevas ciudaz (u a re-fundacion d'antigas ciudaz numidas) y o desembolique de l'
agricultura
ta suministrar
alimentos
a
Roma
, a capital imperial. Os territorios de l'interior continoron estando semi-independients, encara que vinclatos a o territorio romano por o
comercio
, y os romanos construyoron un sistema de fortificacions t'a proteccion d'o territorio que controlaban.
Mientres o
sieglo II
y tamien en o
sieglo III
contino o desembolique economico d'a provincia d'a Mauritania Cesariense, que se convertio en una d'as prencipals subministradoras de
trigo
y
cerials
a la capital. Tamien se diversifico en una segunda etapa o conchunto d'as exportacions, con
cueros
,
olivas
,
aceite d'oliva
u
vin
. A meyatos d'o sieglo III plego a o territorio a nueva relichion d'o
Cristianismo
, encara que en os
anyos 310
se desembolico una
herechia
autoctona, o
donatismo
, que se convertio en una sinyal d'identidat en a revuelta de
313
, prencipiando una serie de luitas dica que l'
Exercito romano
albandono o territorio en
321
por as crisis d'as
invasions chermanicas
. Contino sindembargo a represion d'o donatismo, y en
409
os donatistas fuoron formalment y legal declaratos como hereches, encara que
Sant Agostin d'Hipona
prebo de mitigar as condicions d'a represion.
Territorios baixo control d'o
Reino vandalo
a meyatos d'o
sieglo V
.
Antiparte, en
429
os
vandalos
, que s'heban asentato en
Hispania
(mas que mas en
Andalucia
), presionatos por os
visigodos
, trescruzoron o
estreito de Chibraltar
y plegoron enta o norte d'Africa, tresladando-se dimpues enta l'actual
Tunicia
, a on establioron un estato independient, o dito
Reino vandalo
, conducito por
Chenserico
. En a expansion d'o reino, incorporo a mayor parte d'os territorios que heban feito parte de l'antiga Mauritania Cesariense, dica o suyo esboldregamiento poco dimpues d'a muerte de Chenserico, presionato militarment por os
bizantins
.
Belisario
, o mesmo cheneral bizantin que redoto a os
ostrogodos
en a
peninsula italica
, conquirio en os
anyos 530
a ciudat de
Cartago
, a capital d'os vandalos, rematando de raso con o suyo reino. Os bizantins establioron en o territorio magrebin una d'as suyas divisions administrativas, pero tenioron que luitar contra as sublevacions d'os
berbers
, destacando entre as filas d'istos zaguers a figura d'
Antalas
.
Yabdas
, sublevato poco dimpues, se proclamo rei d'os
Aures
, una comarca montanyosa en a muga entre Alcheria y
Tunicia
, y estioron cuantos os chicoz estatos d'a redolada que proclamoron a suya independencia, estando alternativament aliaus u enemigos d'os bizantins que controlaban Tunicia seguntes as circunstancias, dica a conquiesta islamica.
En
647
plegan a o
Maghreb
as tropas
islamicas
d'os
Omeyas
, prencipiando asinas a conquiesta d'Alcheria y a suya
islamizacion
. Sindembargo, iste proceso tenio a oposicion activa de cuantos berbers, que s'aliaron en un primer momento con os bizantins, resistindo a suya incorporacion a o mundo islamico, plegando mesmo a haber-ie una important emigracion u fuchita de bebers enta l'amanata isla de
Sicilia
. En as succesivas batallas, dica prencipios d'o
sieglo VIII
, destacoron reis bebers como o rei
Koceila
u a reina
Kahena
, que redotoron cuantas vegatas a los exercitos islamicos conquistadors. Sindembargo, dende a muerte d'ista zaguera, se producio un fenomeno de conversion masiva de berbers a l'
Islam
, adoptando mesmo a
luenga arabe
. Por ixo en
711
, cuan os musulmans atacoron a o
Reino visigodo de Toledo
en a
peninsula iberica
, una part important d'os suyos exercitos yeran formatos por berbers, incluyindo-ie o suyo chefe,
Tariq ibn Ziyad
(qui dio o suyo nombre a
Chibraltar
,
Djebel Tarik
). Tamien se producio una chicota inmigracion d'
arabes
, encara que mas que mas en a comarca de
Kairouan
(y tamien en
Tancher
, en
Marruecos
).
Mapa d'as provincias d'Alcheria numeratas seguntes l'orden oficial
Alcheria se divide en 48
provincias
(
wilayas
), 553
districtos
(
dairas
) y 1,541
municipios
(
baladiyahs
). Cada provincia, districto, y municipio tien o nombre d'a suya
capital
, que ye por un regular a ciudat mas gran.
D'alcuerdo con a constitucion d'Alcheria, una provincia ye
una colectividat territorial que tien bellas libertaz economicas
.
L'
Asamblea popular provincial
ye a entidat politica que gubierna a provincia y tien un "president", qui ye trigato por os miembros de l'asamblea. Istos s'esliyen por
sufrachio universal
cada cinco anyos. O "
W?li
" (
Prefecto
u
gubernador
) diriche cada provincia. Ista persona ye esleyita por o president d'Archelia.
As divisions administrativas han cambeato cuantas vegatas dende a independencia. Cuan s'introducen nuevas provincias, os numeros d'as antigas provincias se mantienen, encara que no sian en orden alfabetico. As provincias con a numeracion oficial son actualment (dende 1983):
[2]
Ta mas detalles,
veyer l'articlo
Cheografia d'Alcheria
veyer os articlos
[[{{{2}}}]]
y
[[{{{3}}}]]
veyer os articlos
[[{{{4}}}]]
,
[[{{{5}}}]]
y
[[{{{6}}}]]
veyer os articlos
[[{{{7}}}]]
,
[[{{{8}}}]]
,
[[{{{9}}}]]
y
[[{{{10}}}]]
.
Alcheria se troba prencipalment situata entre as latituz 19° y 37°N (una chicota aria ye a o norte d'o 37°), y lonchituz 11°U y 12°E. A mayoria d'a suya costa ye montayosa y bi ha bels
puertos
natuarals. L'aria situata entre a mar y l'
Atlas Telliano
ye fertil. A o sud de l'Atlas Telliano se troba un paisache d'
estepa
, que remata en l'
Atlas Sahariano
; mas enta o sud se troba o
disierto d'o Sahara
.
O macizo d'
Ahaggar
(en
arabe
???? ????), tamien conoixito como
Hoggar
, ye una rechion montanyosa en o centro d'o Sahara, a o sud d'Alcheria. Se troba a bels 1500 km a o sud d'a capital, Alcher y chusto a l'ueste de
Tamanrasset
.
Alchers,
Oran
,
Constantina
,
Tizi Ouzou
y
Annaba
son as prencipals ciudaz d'Alcheria.
Mapa topografico d'Alcheria
En ista rechion, mesmo d'hibierno, as temperaturas diarias d'o disierto gosan estar calidas. Manimenos, dimpues d'a boca de nueit, l'aire xuto permite una rapeda perduga d'a calor, lo que fa que as nueiz sia fredas. S'han rechistrato grans diferencias entre as temperaturas diurnas y nocturnas.
A mayor temperatura rechistrata oficialment estio de 50.6 °C en In Salah.
[3]
As precipitacions son prou abundants en a zona costera de l'Atlas Telliano, con rechistros d'entre 400 y 670 mm anyals, incrementandose a cantidat de precipitacions d'ueste ta este. As
precipitacionss
son mayore en parti nororiental de Alcheria, a on s'han replegato bels anyos dica 1000 mm.
En l'interior as plevias son muito mas escasas. Os
vientos dominants
que bufan dende l'este y o nord-este en verano cambean d'hibierno, bufando de l'ueste y d'o norte y portiando con els por un regular un incremento d'as precipitacions dende septiembre dica aviento, un decremento en os zaguers meses d'hibierno y primers de primavera, y una cuasi ausencia de plevias en os meses estivals. Alcheria tien tamien
ergs
, u dunas d'arena entre as montanyas, a on que en verano cuan os vientos son cerenyos, as temperaturas pueden plegar a os 43.3 °C.
Ministerio de Finanzas d'Alcheria
O sector d'os
combustibles fosils
ye a columna vertebral d'a economia d'Alcheria, representando alto u baixo un 60% d'os suyos ingresos, un 30% d'o
PIB
y mas d'un 95% d'os suyos beneficios en exportacions. O estato se troba en o puesto trece seguntes as suyas reservas de petrolio, tenendo una reserva de 11.800 millons de barrils (1.88×10^9 m³), encara que s'estima que a cifra actual ye incluso mayor. L'
Administracion d'Informacion sobre Enerchia d'os Estaus Unius
dio en
2005
o dato de que a reserva de
gas natural
d'Alcheria yera de 160 billons de piez cubicos
[4]
(4.5×10^12 m³), a ueitena mayor d'o mundo.
[5]
A meya anyal d'o PIB no asociato a hidrocarburos creixio en un 6 por cient entre 2003 y 2007, con un creiximiento total d'o PIB meyo d'o 4.5 por cient en o mesmo periodo debito a la menor produccion de petrolio en 2006-07. A deuda externa ha estato virtualment eliminata, y o gubierno ha acumulato grans reservas de diners gracias a o petrolio. A inflaccion, a mas baixa d'a rechion, s'ha mantenito estable en un 4 por cient de meya en o periodo 2003-07.
[6]
Os indicadors financiers y economicos d'Alcheria han amillorato prou dende a metat d'os anyos 1990, en parti gracias a las reformas politicas refirmatas por o
Fundo Monetario Internacional
(FMI) y a reestructuracion d'a deuda por o
Club de Paris
. As finanzas d'Alcheria en 2000 y 2001 se beneficioron d'un incremento d'o precio d'o petrolio y politica fiscal d'o gubierno, aduyo a augmentar prou o superavit comercial, obtener nivels record en as reservas de divisas foranas y reducir a
deuda externa
.
Os continos esfuerzos d'o gubierno ta diversificar a economia atrayendo
capital
nacional y internacional han feito que o sector d'a enerchia haiga tenito exito reducindo una mica as altas tasas de
desempleo
y amillorando as condicions de vida. En 2001, o gubierno sinyo un tractau d'asociacion con a
Union Europea
por o que o estato se beneficia en temas d'importacions y exportacions con a Union. En marzo de 2006,
Rusia
condono a deuda de 4.74 mil millons de dolars que Alcheria manteneba dende a
era sovietica
[7]
en una vesita d'o
president
Vladimir Putin
a o pais, a primera d'un lider ruso en o zaguer meyo sieglo. Por a suya parti, o president
Bouteflika
alcordo mercar avions de combate, sistemas d'esfensa anti-aerios y atras armas por un valor de 7.500 millons a o prencipal exportador d'armamento de Rusia,
Rosoboronexport
.
[8]
[9]
Alcheria tamien decidio en 2006 pagar a totalidat d'a suya deuda, 8.000 millons de dolars (￡4.300 millons), a o
Club de Paris
. Isto facio que a deuda externa d'Alcheria fuese de menos de 5.000 millons de dolars en zaguerias de 2006. O
Club de Paris
afirmo que iste acto reflecta a recuperacion economica d'Alcheria en os zaguers anyos.
Alcheria siempre ha estato conoixita por a fertilidat d'o suyo suelo. Un 25% d'os alcherianos treballan en o sector agricola.
[10]
En a epoca d'a
Guerra Civil Estausunidense
se cautivo una gran cantidat de
coton
, pero dende alavez ista industria fue retaculando. En primerias d'o sieglo XX se facioron esfuerzos por fomentar o cautivo d'ista
planta
. Una chicota cantidat de coton creixe tamien en os oasis d'o sud d'o pais. Bi ha bels cautivos de palmeras chicotas que s'emplegar ta prener-ne as suyas fuellas, ya que tienen fibras prou pareixitas a o pelo d'os caballos. As
oliveras
(tanto por as
olivas
como por l'
aceite
) y o
tabaco
son atros cautivos importants en a zona.
Mas de 30.000 km² (7.000.000 d'acres) de tierras s'adedican a o cautivo de
cerials
. L'
Atlas Telliano
ye a tierra a o mas se fan iste tipo de cautivos. Mientres o periodo de colonizacion francesa a productividat s'incremento prou debito a la construccion de pozos artesians en muitos districtos que nomas requeriban augua ta fer-los fertils. Entre os cerials os prencipals son o
trigo
, l'
hordio
y a
cevada
. S'exporta una gran variedat de
verduras
y
fruitas
, mas que mas productos
citricos
. Alcheria tamien exporta
figos
,
datils
,
esparto
, y
zuro
. Ye o prencipal mercato de
cevada
d'Africa.
Zinedine Zidane
, futbolista frances d'orichen cabilenyo
A mes gran part d'a poblacion son
arabes
(por o suyo orichen berbers arabizatos), talment o 80 % u cuasi. En
Tinduf
y a suya comarca os arabes presentan una cultura d'o disierto comun con os
sahrauis
y os habitants d'o
Sahara Occidental
y sud de Marruecos y fuoron denominatos como "
moros
" dende o periodo colonial.
Os
berbers
son arredol d'un 20 % y se dividen en diferents grupos etnicos, os mes importants son os
kabilenyos
, os
tuaregs
d'o
Sahara
), y os
xaguiya
de l'
Aures
.
Os
andalusis
(musulmans orichinarios de l'
Al-Andalus
medieval) son pocos mils en vicos de ciudaz como
Shersell
. En as ciudaz costeras tamien bi ha pocos mils arabes con orichens
turcos
, herencio de tiempos de l'
Imperio Otoman
. Os
chodigos
fuyoron d'Alcheria cuan declaro a suya independencia, muitos d'ellos yeran
sefarditas
y actualment viven en
Francia
(por eixemplo os propietarios de
FNAC
) u en
Israel
. Encara quedan uns pocos mils de
Piez Negros
, colonos europeus de diferents orichens pero afrancesatos toz que vinioron cuan a ocupacion francesa d'Alcheria.
Sinyal trilingue en
Cabilia
: arabe, cabilenyo y frances
A
luenga oficial
d'Alcheria, seguntes a suya constitucion de 1963, ye l'
arabe
. Amas, se reconoixe como luenga nacional o
berber
en una enmienda d'a constitucion d'o 8 de mayo de 2002. O 99% d'os alcherinos tienen como luenga materna a una d'istas dos, estando l'arabe parlato como luenga materna por un 83% d'a poblacion y o berber por un 15%.
[11]
O
frances
, encara que no tien un estatus oficial, ye amplament emplegato por o
gubierno
, o mundo d'a cultura, os
medios de comunicacion
(periodicos) y l'
amostranza
(s'amuestra en a
escuela primaria
), debito mas que mas a o pasato d'Alcheria como colonia francesa, por lo que puet considerar-se como idioma oficial
de facto
en Alcheria. L'
idioma cabilenyo
, a mas parlata d'as luengas berbers en o pais, s'amuestra en a escuela y ye parcialment co-oficial (con bellas restriccions) en partis de
Cabilia
.
L'arabe coloquial ye a luenga nativa de mas d'o 83% d'a poblacion; d'os que, mas d'un 78% parlan arabe alcherino y alto u baixo un 5%
hassaniya
[12]
L'arabe alcherino ye a luenga segundaria de muitos berbers. Manimenos, en os
medios de comunicacion
y en os actos oficials ye fa servir por un regular l'
arabe standard
.
Porcentache de poblacion que parla luengas berbers en cada departamento
As luengas berbers son parlatas por alto u baixo un 20% d'a poblacion d'Alcheria, mas que mas en a rechion de
Cabilia
, en os
Aures
y en o
Sahara
(por os
tuaregs
), y tamien en os arredols d'
Alcher
, a capital d'o estato. Muito antis de l'arribata d'os
fenicios
, o berber se parlaba en tot o territorio de l'actual Alcheria, como s'ha puesto documentar en inscripcions
tifinagh
d'ixa epoca. A tamas d'o creiximiento d'o
punico
, o
latin
y dimpues, de l'
arabe
, o berber contino estando a luenga prencipal d'Alcheria en o sieglo XI dimpues d'as invasions d'os
Banu Hilal
y os
Banu Sulaym
.
Entre un 28% y un 45% d'os alcherinos parlan un d'os cuantos dialectos d'a luenga berber (nombre nativo:
tamazight
).
[12]
L'arabe contina estando a unica
luenga oficial
d'Alcheria, encara que o berber ha estato reconoixito recientment como
luenga nacional
.
[13]
O
frances
ye luenga forana que mas s'estudia en o pais, y a mayoria d'alcherinos pueden entender-lo y parlar-lo, encara que por un regular no lo fan servir en a vida diaria. Dende a
independencia
, o gubierno ha promocionato una politica d'arabizacion linguistica de l'
amostranza
y a burocracia, feito que ha tenito como resultato a limitacion d'o
berber
y l'arabizacion de muitos parlants d'ista zaguera luenga. A posicion d'o frances en Alcheria por estar una luenga prou important no ha estato tan afectata por a politica d'arabizacion. De feito muitos cursos, mas que mas os relacionatos con temas cientificos y economicos, d'as
universidatz
se fan encara en frances. Recientment, as escuelas han prencipiato a meter o frances en o suyo temario ta que ninos l'aprendan dende l'inte en que prencipian a aprender a escribir en arabe clasico. O frances tamien ye prou emplegato en
medios de comunicacion
y negocios. Dimpues d'un debate politico en Alcheria en os anyos 1990, en que se planteyo a substitucion d'o frances por l'angles en o sistema educativo, o gubierno decidio mantener o frances. L'angles s'amuestra tamien en o primer anyo d'educacion secundaria.
L'idioma punico, una
luenga fenicia
, se creye que s'habio de parlar en cuantas arias de l'actual estato d'Alcheria. Iste idioma morio en o
sieglo VI
. Muitas ciudaz d'Alcheria tienen nombres derivatos d'o punico u d'o latin.
A relichion predominant en Archelia ye o
islam
, con un porcentache d'o 99% de poblacion musulmana.
A mayoria d'os alcherinos practican o
sunnismo
, fueras de bels 200.000
ibadis
en a val de M'zab en a rechion de
Ghardaia
.
[14]
Bi ha tamien uns 250.000
cristianos
en o pais, incluyindo bels 10.000
catolicos
y entre 150.000 y 200.000
protestants
evanchelicos (mas que mas
pentecostals
), seguntes o lider d'a
Ilesia Protestant d'Alcheria
Mustapha Krim.
[15]
[16]
Bellas fuents afirman que bi ha mas d'un millon de cristianos en Alcheria, a mayoria d'els vivindo en l'aria d'a
Cabilia
.
[17]
Alcheria tenio una important comunidat
chodiga
dica a decada de 1960. Cuasi toz os chodigos emigroron dimpues d'a independencia d'o pais, encara que un chicot numero de
chodigos
continan vivindo en Alcher.
[18]
Beluns d'os esportes son tradicionals y praticatos dende l'antiguidat como desafios, como as cursas de caballos. Actualmente os esportes mes practicatos son o
futbol
, l'
atletismo
, o
boxeyo
y o
ciclismo
con bels exitos esportivos continentals. Alcheria bi ha partecipato en os
Chuegos Olimpicos
dende o anyo 1964, con a excepcion d'o boicot de
Mont-reyal 1976
y bi ha ganato 17 medallas estando cuatre d'istas d'oro. L'atletacon mas medalllas ye
Taufik Majlufi
con tres medallas en atletismo (una d'oro y tres d'archent).
- O futbol ye o esporte mes popular, l'organismo rector ye a
Federacion Alcherina de Futbol
(Federation Algerienne de Football ) y a suya competicion mes important ye a
Division Une
. L'equipo nacional, a
seleccion d'Alcheria de futbol
, conoixitos com "as rabosas d'o disierto", bi ha partecipato en tres
mundials de futbol
, os d'as anyadas
1982
,
1986
y
2010
.
- En atletismo bi ha que destacar a
El Ouafi Boughera
campion olimpico de
maraton
en os
Chuegos Olimpicos d'Amsterdam
anque partecipando en l'equipo de Francia. Tamien a
Hassiba Boulmerka
, primera africana campiona d'o mundo, campiona olimpica
[19]
y 4 vegatas campiona d'Africa amas de
Premio Prencipe d'Asturias d'os esportes
, a
Noureddine Morceli
dominador d'a preba de 1.500 metros lisos en a primera mitat d'a decada d'os 1990 con os records d'o mundo de 1.500 m lisos, a milla y os 3.000 metros lisos, campion olimpico y 3 vegatas campion d'o mundo de 1.500 metros lisos
[20]
y a
Nouria Merah-Benida
campiona olimpica de 1.500 en os
Chuegos Olimpicos de Sydney
y dos vegatas
campiona d'Africa
.
Alcheria organiza dos competicions de
maraton
importants:
La Marathon des dunes
[21]
(o suyo recorrido ye integro por o
disierto d'o Sahara
) y a
Marathon d'Alger
.
[22]
- ↑
(
an
)
Diccionario ortografico de l'aragones
(Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Version preliminar
.
Estudio de Filologia Aragonesa
. ISSN 1988-8139. Octubre de
2022
.
- ↑
(
en
)
Africa: Algeria, CIA World Factbook
- ↑
MHerrera.org
and Burt, Christopher C. 'Extreme Weather: A Guide and Record Book (W.W. Norton Press, 2007)
- ↑
(
en
)
cia.gov
- ↑
(
en
)
Algeria Country Analysis Brief
, EIA, March 2005.
- ↑
[1]
, MFW4A, Algeria Financial Sector Profile
- ↑
(
en
)
"Brtsis, brief on Russian defence, trade, security and energy"
. Brtsis.com
.
http://www.brtsis.com/
. Retrieved 2008-11-24
.
- ↑
(
en
)
.
http://za.today.reuters.com/news/NewsArticle.aspx?type=businessNews&storyID=2006-03-11T082958Z_01_BAN130523_RTRIDST_0_OZABS-ECONOMY-RUSSIA-ALGERIA-20060311.XML
.
- ↑
(
fr
)
.
http://www.rfi.fr/actufr/articles/075/article_42379.asp
.
- ↑
(
en
)
"CIA factbook"
. Cia.gov
.
https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/
. Retrieved 2008-11-24
.
- ↑
(
fr
)
Jacques Leclerc. Algerie: Situation geographique et demolinguistique. L'amenagement linguistique dans le monde
.
Universite Laval
. 2009-04-05
- ↑
12,0
12,1
(
fr
)
?
TLFQ.ulaval.ca
,
Jacques Leclerc
, L'amenagement linguistique dans le monde. CIRAL (Centre international de recherche en amenagement linguistique)
- ↑
(
fr
)
?
≪ Loi n° 02-03 portant revision constitutionnelle ≫
, adoptata o 10 d'abril de 2002.
- ↑
(
en
)
"Ibadis and Kharijis"
. Angelfire.com
.
http://www.angelfire.com/az/rescon/mgcibadi.html
. Retrieved 2010-04-23
.
- ↑
(
en
)
"Top Chretien"
. Topchretien.com
.
http://www.topchretien.com/topinfo/view/40011/lalgerie-malmene-ses-chretiens.html
. Retrieved 2010-04-23
.
- ↑
"Vodeo TV"
. Vodeo TV
.
http://www.vodeo.tv/4-33-5995-le-reveil-des-chretiens-d-algerie.html
. Retrieved 2010-04-23
.
- ↑
(
no
)
[pointer
=8&cHash=fb582259df "Over en million Jesus-troende i Algerie"]. Troens Bevis - Verdens Evangelisering
.
http://www.tbve.no/nyheter/nyhetsarkiv/over-en-million-jesus-troende-i-algerie///nigeria.html?tx_ttnews
[pointer]=8&cHash=fb582259df
. Retrieved 2010-05-23
.
- ↑
(
en
)
"U.S. Department of State"
. State.gov. 2007-04-11
.
http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90207.htm
. Retrieved 2010-04-23
.
- ↑
(
en
)
Perfil de Hassiba Boulmerka en a pachina web oficial d'a IAAF
- ↑
(
en
)
Perfil de Noureddine Morceli en a pachina web oficial d'a IAAF
.
- ↑
(
en
)
/
(
fr
)
Pachina web oficial d'a
Marathon des dunes
.
- ↑
(
en
)
/
(
fr
)
Pachina web oficial d'a maraton d'Alcher
.