Botsvana

Ba?lantıları de?i?tir
Koordinatlar : 24°40′G 25°55′D ? / ? 24.667°G 25.917°D ? / -24.667; 25.917
Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Botsvana
Lefatshe la Botswana ( Setsvana )
Republic of Botswana ( ?ngilizce )
Botsvana Cumhuriyeti
Slogan
Pula (Ya?mur)
Milli mar?
Fatshe leno la rona ( Kutsanmı? olsun bu asil ulke )
Botsvana haritadaki konumu
Botsvana konumu
Ba?kent
ve en buyuk ?ehir
Gaborone
24°40′G 25°55′D ? / ? 24.667°G 25.917°D ? / -24.667; 25.917
Resmi dil(ler) ?ngilizce , Tsvana (ulusal)
Demonim Batsvana
Hukumet Cumhuriyet
? Devlet Ba?kanı
Mokgweetsi Masisi
? Ba?kan Yardımcısı
Slumber Tsogwane
? Ulusal Meclis Sozcusu
Phandu Skelemani
Tarihce  
? Ba?ımsızlık
30 Eylul 1966
Yuzolcumu
? Toplam
582.000 km 2 ( 48 .)
? Su (%)
2,5
Nufus
? 2018 tahmini
2.254.068 ( 145. .)
? 2011 sayımı
2.024.904
? Yo?unluk
3,7/km 2 ( 231 .)
GSY?H   ( SAGP ) 2020 tahmini
? Toplam
39,097 milyar $ [1] ( 117 .)
? Ki?i ba?ına
16.153 $ [1] ( 77. .)
GSY?H   (nominal) 2020 tahmini
? Toplam
15,872 milyar $ [1] ( 120 .)
? Ki?i ba?ına
6.558 $ [1] ( 82 .)
Gini   (2015) ▼  53.3 [2]
yuksek
?GE   (2019) artış 0.735 [3]
yuksek  ·  100.
Para birimi Pula ( BWP )
? Yaz ( YSU )
not observed
Trafik akı?ı sol
Telefon kodu +267
?nternet alan adı .bw

Botsvana ya da resmi adıyla Botsvana Cumhuriyeti ( Setsvana : Lefatshe la Botswana ; ?ngilizce : Republic of Botswana), Afrika kıtasının guneyinde bulunan ve denize kıyısı bulunmayan kara ulkesidir. Ulke guney ve guneydo?u bolumunde Guney Afrika Cumhuriyeti , kuzey ve batısında Namibya , kuzeydo?u bolumunde ise Zambiya ve Zimbabve ile kom?u konumundadır. Ulkenin kuzey bolumunde, Kasane ?ehri yakınlarında dunyanın dort ulke sınırının kesi?ti?i tek nokta olarak kabul edilen, ancak soz konusu Botsvana, Zambiya, Zimbabve ve Namibya ulkelerinin sınır anla?maları ile sınırlarına kar?ılıklı olarak resmiyet kazandırmadıkları icin kabul gormeyen bir sınır noktası mevcuttur. [4] [5] Botsvana, Afrika kıtası uzerinde demokrasi alanında en geli?mi? ulke olarak kabul gormektedir. [6] 2011 yılında acıklanan ?nsani Geli?me Endeksi verilerinde, Botsvana Afrika kıtasının guneyinde bulunan ulkeler icerisinde en yuksek verilere ula?mı?tır.

Ulke ismi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulke ismi Botsvana'da co?unlu?u olu?turan Tsvana etnik grubundan gelmektedir. Tsvana dilinde 'Tsvaların ulkesi' anlamında kullanılan kelimede bulunan Tsvana kelimesinin kokeni net olarak bilinmemekle birlikte David Livingstone tarafından Tsvana'da benzer, e?it anlamlarında kullanılan tshwana kelimesinden geldi?ini tahmin etmi?tir. [7]

Co?rafya [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Botsvana uydu goruntusu

Botsvana kıta uzerinde yakla?ık 582.000 km²'lik bir yuz olcumune sahiptir. Ulke genelinde 2 milyonun uzerinde bir nufus ya?amakta olup, bu veriler ile dunya uzerinde nufus yo?unlu?u az olan ve seyrek bir yerle?imi olan ulkelerden bir tanesidir. Afrika'nın collerinden biri olan Kalahari colu , ulkenin guney bolumunde onemli bir kısmı kaplamaktadır. Bu bolumler Savan adı verilen geni? cayırlar ile kaplıdır. Ulkenin kuzeybatısında dunyada denize dokulmeyen ic deltalarından olan Okavango Deltası bulunmaktadır. Ayrıca Limpopo Nehri , Kuando Nehri ve Zambezi Nehri ulkenin di?er onemli nehirlerini olu?turmaktadır. Guney Afrika Platosu 'nun bir parcasını olu?turan Botsvana, yuzey ?ekillerinin tepelik ve yer yer kırık oldu?u guneydo?u kesimi dı?ında bir duzluk bicimindedir. En yuksek noktasını 1.489 m ile Tsodilo Tepelikleri olu?turmaktadır.

Ulkenin toplamda sahip oldu?u 4.013 km'lik sınır hattının 1.360 km'si Namibya, 1.840 km'si Guney Afrika Cumhuriyeti, 813 km'si Zimbabve ve 1 km'den az olmak uzere de Zambiya ile olu?maktadır. Ulke nufusun buyuk co?unlu?u ulkenin do?u bolumunde ya?amaktadır.

?klim [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulke genelinde kurak ve yarı col iklimi hakim bir konumdadır. Sıcaklıklar yıl icerisinde yazın 25 °C, kı?ın ise 13-14 °C aralı?ında seyretmektedir. Ozellikle kı? aylarında ulke genelinde gece sıcaklıkları buyuk oranda du?u? gostermekte olup, gece ile gunduz farklarının 20 °C kadar cıkabilme durumunda don olu?umuna sebebiyet verebilmektedir. Ulke yılın altı ila dokuz ayını kurak donem olarak gecirmekte, en cok ya?ı?lar Aralık ile Mart ayları arasında gercekle?mektedir.

Yaban hayat [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulke sınırları icerisinde bircok yaban hayvan bulunmaktadır. Filler , zurafalar , ce?itli antilop turleri, aslanlar , leoparlar , citalar , su aygırları ve zebralar bu yaban hayatın bir parcası olarak Botsvana'da gozlemlenebilmektedir. Ozellikle Okavango Deltası zengin yaban hayvan ce?itlili?ine sahiptir.

Nufus [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Botsvana, Afrika kıtasında nufus yo?unlu?unun seyrek oldu?u ulkelerden biri konumundadır. 2011 yılında gercekle?tirilen son resmi sayım sonuclarına gore sahip oldu?u nufus yo?unlu?una gore ba?ımsız ulkeler arasında son sıralarda yer almaktadır. Ulkede son resmi sayıma gore 2.038.228 nufusa sahip olup, 2022 tahmini sayım sonuclarına gore 2.384.246 ki?inin ya?adı?ı tahmin edilmektedir. Ulke genelinde 2022 tahmini verilerine gore ortalama yıllık nufus artı?ı %1,40 seviyesindedir. [8]

Botsvana bircok Afrika ulkesinde goruldu?u uzere genc bir nufusa sahip olup, 2020 tahmini verilerine gore %48,85'i 0-24 ya? aralı?ındadır. Ulkenin sadece %5,56'sı 65 ya? ve uzerindedir.

0-14 ya?: %30.54 (erkek 357,065/kadın 350,550)
15-24 ya?: %18.31 (erkek 208,824/kadın 215,462)
25-54 ya?: %39.67 (erkek 434,258/kadın 484,922)
55-64 ya?: %5.92 (erkek 59,399/kadın 77,886)
65 ya? ve uzeri: %5.56 (erkek 53,708/kadın 75,159)

?ehirde ya?ayanların oranı 2022 verilerine gore %72,2 olan ulkede, nufusun geri kalanı kırsal kesimde ya?amaktadır.

Etnik gruplar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Tsvana etnik grubu ulkede co?unlu?u olu?turmaktadır. Nufusun %79'u Tsvana etnik grubu uyesi konumundadır. Bunun haricinde Kalangalar (%11) ve Bu?manlar (di?er adı Basarwalar) (%3) di?er azınlık etnik grupları olu?tururken %7 duzeyinde beyazlar ve di?er kucuk etnik grupları olu?turan nufus ya?amaktadır.

Etnik Grup Oran
Tsvanalar %79
Kalangalar %11
Bu?manlar %3
Di?er %7

Ulkenin ba?ımsızlı?ını kazanması sonrası hızla artan nufus, ozellikle AIDS nedeniyle gercekle?en olumler nedeniyle onemli bir artı?ı beraberinde getirememi?tir. 2008 yılında Zimbabve'de ya?anan kriz sonrası ulkenin nufusu hızla artmı?, o donemde 800.000 Zimbabveli Botsvana'ya gecerek multeci olarak ya?amını surdurmu?tur. [9]

Dil [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Botsvana'nın ?ngilizce ve Setsvana olmak uzere iki resmi dili mevcuttur. Ulkenin parlamentoda konu?ulan ve gunluk gazetelerin dili ?ngilizce olup, orta o?retim seviyesinden itibaren dersler ?ngilizce o?retilmektedir. Halkın buyuk co?unlu?u ise gunluk hayatta Setsvana dili ile ileti?im kurmaktadır. O?rencilerin okula ba?ladı?ı ilk o?retim seviyesinde dersler Setsvana dilinde verilmektedir.

Din [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulke genelinde yerel dinlere inananların oranı nufusun neredeyse yarısına denk gelmektedir. Botsvana'da halkın %49,2'si yerel dinlere inanırken, %29'u Hristiyan dininin Protestan mezhebine, %9'u Katolik mezhebine gore dini inanclarını ya?amaktadırlar. Avrupalılar tarafından misyonerlik faaliyetleri sonucu o?retilmeyen Afrika Hristiyanlı?ı dinine ise inananların oranı %12 civarındadır. Botsvana'da ?slamiyet hemen hemen hic gorulmemekte olup, 5000 ki?iden biraz fazla ki?inin bu dine mensup oldu?u bildirilmi?tir. [10]

Sosyal durum [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

E?itim [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Botsvana genelinde okuma yazma bilme oranı 2015 tahmini verilerine gore %88,5 olup, bu oran erkeklerde %88, kadınlar da ise %88,9 duzeyindedir. [8] Botsvana, Dunya uzerinde okul zorunlulu?unun bulunmadı?ı cok az sayıda ulkelerden bir tanesi konumundadır. Ulke genelinde bulunan ilk ve orta o?retim okullarının yanı sıra ba?kent Gaborone'de bir universite bulunmaktadır. Ulke genelinde okula gitme suresi hem erkek hem de kız o?rencilerde on uc yıldır.

Sa?lık [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulkede temiz su kaynaklarına ula?abilen nufusun oranı genel Afrika ortalamasına gore yuksek duzeyde olup, 2015 tahmini verilerine gore nufusun %96,2'si temiz kaynaklardan su temin edebilmektedir. Bunun yanı sıra nufusun %63,4'u tam techizatlı sa?lık hizmetlerinden yararlanabildi?i ulkede, nufusun %36,6'sı ilkel ?artlarda sa?lık hizmeti alabilmektedir. Ulke icerisinde ishal , hepatit , sıtma ve tifo [8] cok sık gorulen hastalıklar arasındadır. AIDS , Afrika kıtasının en yuksek oranlarından biri gorulmekte olup, bu oran 2015 tahmini verilerine gore %22,21 duzeyindedir. [8] Bir donem %37 duzeyinde olan oran son yıllarda soz konusu oranlara indirilmi? olsa da ulke dunya uzerinde yeti?kin nufusun bu viruse sahip oldu?u en yuksek ikinci ulke konumundadır. [11]

Ba?ımsızlı?ını kazandıktan sonra sa?lık konusunda onemli adımlar atan ulke, en kucuk yerle?im bolgelerinde bile sa?lık hekimli?i bulundurmaktadır. ?ehirlerde bulunan 17 sa?lık merkezinin yanı sıra, gezici sa?lık birimlerini de bulunduran ulke, bu sayede tum nufusa sa?lık hizmetlerini verebilme olana?ı yakalamaktadır.

Tarih [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bechuanaland 1885

Botsvana'nın ba?ımsızlı?ını kazanmadan once hakim oldu?u bolgeler Bechuanaland adı ile anılmaktaydı. O donemlerde Birle?ik Krallık emperyalist guclerinin kıtanın guneyinde ilerlemesi ve Boerlerin kurdu?u Boer Cumhuriyetleri 'nin bolgede art ardına kurdukları devletler ile sıkıntılı bir surec ya?ayan Batsvana halkı icin bu durum bir tehdit olu?turmu?, bunun neticesinde guclerini ve bolgelerini birle?tirerek varlıklarını koruma yolunu secmi?lerdir. [12] Birle?ik Krallık hukumeti, Batsvana halkının birle?erek olu?turdu?u bolgeyi 30 Eylul 1885 tarihinde himayesi altına aldı?ını acıklamı?tır. Bu karar neticesinde yerel halk Boerlerin baskınlarına kar?ı ?ngiliz himayesini elde etmi?tir. Britanya hukumetinin himaye altına alma kararının arka planında bolgede son donemde ya?anan siyasi de?i?imler ve ba?ta altın olmak uzere bolgede bulunan zengin yeraltı madenleri yatmaktaydı. Bolgede, 30 Eylul 1966 tarihinde Botsvana devletinin kurulması ile ?ngiliz hakimiyeti ve himayesi sona ermi?tir. Botsvana ba?ımsızlı?ını kazandıktan sonra ?ngiliz Milletler Toplulu?u uyesi olmu?tur.

?dari yapılanma [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Botsvana bolgeleri

Botsvana kendi icerisinde dokuz ayrı bolgeye ayrılmı? durumdadır. District olarak adlandırılan bolgeler ?u ?ekildedir:

  1. Merkez Bolgesi
  2. Ghanzi Bolgesi
  3. Kgalagadi Bolgesi
  4. Kgatleng Bolgesi
  5. Kweneng Bolgesi
  6. Kuzeydo?u Bolgesi
  7. Kuzeybatı Bolgesi
  8. Guneydo?u Bolgesi
  9. Guney Bolgesi
Ayrıca bakınız: Botsvana'nın bolgeleri

?ehir [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulke nufusunun buyuk bir bolumu do?u bolgelerde ya?amakta olup, ulkenin en buyuk ?ehri aynı zamanda ba?kent konumunda da bulunan Gaborone'dir. Ulkenin 2005 verilerine gore en buyuk uc ?ehir merkezi sırasıyla Gaborone (214.412), Francistown (91.777) ve Molepolole 'dir (65.570).

Ayrıca bakınız: Botsvana'daki ?ehirler listesi

Ekonomi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulke genelinde onemli yer altı madenleri mevcut olup, bu madenlerden elmasın toplamı ulke ihracatının %70'ini olu?turmaktadır. Elmasın yanı sıra bakır , nikel , tuz , gumu? , komur ulkenin sahip oldu?u di?er ba?lıca yer altı madenleridir.

Chobe Ulusal Parkı'nda turizm turları

Turizm gelirleri ulke icin onem arz etmektedir. Botsvana'nın sahip oldu?u onemli ulusal parklar turistlerin bu ulkeyi ziyaret etmesinde oncelikli sebeplerden birini te?kil etmektedir. Ulkede bulunan ulusal parklar ?u ?ekildedir:

Ulkenin para birimi Pula, Dolar ve Euro kar?ısında sa?lam bir yapıya sahiptir.

Ulke Afrika kıtasında bulunan di?er ulkelere gore daha sa?lam bir ekonomik altyapıya sahiptir. Son donemlerde ekonomisi yıllık %9 dolaylarında buyuyerek en fakir ulkelerden biri konumundan, orta duzeyde bir ulke konumuna gelmi?tir. Afrika icerisindeki devletler arasında en yuksek kredi derecelendirme notuna sahip olan Botsvana, 2007 yılında ABD'de ba?layan ekonomik krizin etkisi ile iki donem ardı ardına ekonomik buyume yakalamayarak resesyona girmi?tir. [13]

Ula?ım [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Karayolu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulke genelinde ?ehirler arasında var olan karayollarının co?u asfaltlanmı? konumdadır. Bunun haricinde kalan ikinci derece yolların co?u toprak ve cakıldan olu?maktadır. Ulusal Park icerisinde yer alan yolların bircok bolumunde derin cukurlar mevcuttur. Ozellikle ya?mur donemlerinde ?iddetli ya?mur nedeniyle bircok yol zarar gormekte ve kullanılamaz bir hal alabilmektedir.

Trans-Kalahari Koridoru olarak adlandırılan ve Guney Afrika Cumhuriyeti ?ehri Johannesburg ile Namibya ?ehri Windhoek 'u birbirine ba?layan otoyol Botsvana'dan gecmektedir.

Botsvana'da bulunan otoyollar ?u ?ekildedir:

?smi Guzergah Uzunluk
A1 Guney Afrika Cumhuriyeti sınırı - Ramatlabama - Lobatse - Gaborone - Francistown - Zimbabve sınırı 590 km
A2 Guney Afrika Cumhuriyeti - Botsvana sınırı - Pioneer Gate - Lobatse - Ghanzi - Namibya sınırı 755 km
A3 Francistown - Maun - Ghanzi 810 km
A10 Gaborone - Kanye 92 km
A12 Guney Afrika Cumhuriyeti sınırı - Tlokweng Gate - Gaborone - Lethlakeng 129 km
A14 Palapye - Orapa 260 km
A15 Serule - Sefhophe 90 km
A20 Sekoma - Tshabong 280 km
A30 Francistown - Orapa 230 km
A32 Dukwi - Sowa 36 km
A33 Nata - Kazungula - Ngoma Bridge - Namibya sınırı 370 km
A35 Sehitwa - Mohembo West 300 km

Demiryolu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulkede Botsvana devlet demiryolları olan Botswana Railways , mevcut olan toplam 700 km'lik demiryolunu i?letmektedir. Demiryolu a?ı Guney Afrika Cumhuriyeti sınırından, Lobatse, Gaborone, Francistown'dan Zimbabve ?ehri Plumtree'ye kadar uzanmaktadır. Ulke genelinde genel olarak urun ta?ıma i?leminde tren kullanılmakta olup, yolcu ta?ımacılı?ı ekonomik sebeplerden dolayı 1 Nisan 2009 tarihinde durdurulmu?tur. [14]

Havayolu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Merkezi Gaborone'de bulunan ve 1972 yılında kurulan Air Botswana ulkenin havayolu ?irketi konumundadır. Air Botswana ulusal ve uluslararası ucu?lar gercekle?tirmekte olup, bunyesinde 2016 verilerine gore be? adet ucak bulundurmaktadır. [15] Botsvana genelinde karayolu ba?lantılarının uzun olması, yolların da pek sa?lıklı olmaması nedeniyle bircok irili ufaklı havaalanları bulunmakta olup, bu alanlardan dort tanesi uluslararası havaalanı olarak kabul edilmektedir. Ulke icerisinde Francistown, Gaborone, Kasane ve Maun ?ehirlerine ucu?lar gercekle?tiren Air Botswana, Kasım 2016 verileri itibarıyla ulke dı?ında Guney Afrika Cumhuriyeti'nde Johannesburg ve Cape Town , Kenya'da Nairobi , Malavi'de Blantyre ve Lilongwe ile Zimbabve'de Victoria Falls ?ehirlerine direkt ucu?lar gercekle?tirmektedir. [16]

Air Botswana'nın bunun haricinde Qatar Airways ile ortak ucu? gercekle?tirme konusunda anla?maları bulunmaktadır. [17]

Ulke genelinde bulunan uluslararası havalimanları ?u ?ekildedir:

Havalimanı ismi Merkez ?ehir Bolge ICAO IATA Koordinat Havalimanı ce?idi
Francistown Uluslararası Havalimanı Francistown Kuzeydo?u FBFT FRW 21°09′36″S 27°28′30″E ? / ? 21.160°G 27.475°D ? / -21.160; 27.475 ? ( Francistown Airport ) Uluslararası
Kasane Havaalanı Kasane Kuzeybatı FBKE BBK 17°49′59″S 25°09′43″E ? / ? 17.833°G 25.162°D ? / -17.833; 25.162 ? ( Kasane Airport ) Uluslararası
Maun Havaalanı Maun Kuzeybatı FBMN MUB 19°58′23″S 23°25′52″E ? / ? 19.973°G 23.431°D ? / -19.973; 23.431 ? ( Maun Airport ) Uluslararası
Sir Seretse Khama Uluslararası Havalimanı Gaborone Guneydo?u FBSK GBE 24°33′18″S 25°55′05″E ? / ? 24.555°G 25.918°D ? / -24.555; 25.918 ? ( Sir Seretse Khama International Airport ) Uluslararası

Spor [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

BFA arması

Ulkenin en sevilen spor dalı futboldur . Ulke futbolu 1970 yılında kurulan Botsvana Futbol Federasyonu ( Botswana Football Association - BFA ) tarafından yonetilmektedir. [18] Ulkede on altı takımın katıldı?ı ve Botswanan Premier League olarak adlandırılan ulusal bir lig duzenlenmektedir. Ulkenin en ba?arılı futbol takımı bugune kadar elde etti?i 13 ?ampiyonluk ile Township Rollers FC takımıdır.

Botsvana milli futbol takımı 2012 yılında duzenlenen 2012 Afrika Uluslar Kupası 'nda yer alarak tarihinin en buyuk ba?arılarından birini elde etmi?tir. Zebralar olarak adlandırılan Botsvana milli futbol takımı FIFA sıralamasında 2017 yılı verilerine gore 116. sırada bulunmakta olup, 2010 yılında elde etti?i 50. sıra ile en iyi sıralamasını elde etmi?tir. [19]

Botsvana ulke tarihinin ilk olimpiyat madalyasını 2012 yılında kazanmı?tır. 2012 yılında Londra 'da gercekle?tirilen olimpiyatlarda orta mesafeci Nijel Amos 800 metrede elde etti?i 1:41.73 ile kariyerinin en iyi derecesini elde ederek gumu? madalyanın sahibi olmu?tur. [20]

Galeri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • Botsvana yaban hayatı
    Botsvana yaban hayatı
  • Botsvana yerlileri
    Botsvana yerlileri

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ a b c d "IMF Country Specific Data" . 11 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 A?ustos 2019 .  
  2. ^ "GINI index (World Bank estimate)" . World Bank. 13 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 20 Nisan 2019 .  
  3. ^ "Human Development Report 2020" (PDF) (?ngilizce). United Nations Development Programme . 15 Aralık 2020. 15 Aralık 2020 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Aralık 2020 .  
  4. ^ [Ian Brownlie, Ian R. Burns: Botswana-Zambia (Quadripoint issue). In: African Boundaries: A Legal and Diplomatic Encyclopaedia. C. Hurst & Co., London 1979, ISBN 0-903983-87-7 , Sayfa 1098-1108.; African tripoints adı ile ozeti: Botswana-Namibia-Zambia, Michael Donner / Jesper Nielsen] (?ngilizce/Almanca)
  5. ^ "Dortlu sınır bolgesi" . 25 Ekim 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2013 .  
  6. ^ [Salzburger Nachrichten, 16.Oktober 2009 "Botswana - ein Lichtblick in Afrika"] (Almanca)
  7. ^ Livingstone, Sayfa 200-201. 1857.
  8. ^ a b c d Kaynak hatası: Gecersiz <ref> etiketi; CIA isimli refler icin metin sa?lanmadı (Bkz: Kaynak gosterme )
  9. ^ [Betts, Alexander; Kaytaz, Ezra (2009). National and international responses to the Zimbabwean exodus: implications for the refugee protection regime. Research Papers. 175. Policy Development and Evaluation Service, United Nations High Commissioner for Refugees.]
  10. ^ "www.state.gov" . 13 Nisan 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 7 Mayıs 2015 .  
  11. ^ Dunya genelinde HIV virusu - Botsvana'nın konumu 8 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce)
  12. ^ [1] 17 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (Almanca)
  13. ^ Ekonomik de?erler 15 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce)
  14. ^ "Botsvana demiryolları yolcu ta?ımacılı?ını durduruyor" . 3 Mayıs 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 3 Mayıs 2012 .  
  15. ^ "www.planespotters.net" . 8 Kasım 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 Mart 2017 .  
  16. ^ "www.airbotswana.co.bw" . 9 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 Mart 2022 .  
  17. ^ "www.thepeninsulaqatar.com" . 23 Mart 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 Mart 2017 .  
  18. ^ "Botsvana Futbol Federasyonu Resmi Sitesi" . 13 ?ubat 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Ekim 2020 .  
  19. ^ "de.fifa.com" . 7 Haziran 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 Mart 2017 .  
  20. ^ "www.sports-reference.com" . 10 Temmuz 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 3 Mart 2016 .  

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Wikimedia Atlas'da Botsvana

" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Botsvana&oldid=32644804 " sayfasından alınmı?tır