1857

1857 сыл.

Туох буолбута [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

Тохсунньу 24 ? Калькутта университета олохтоммут, Со?уруу Азия?а бастакы университет.

Кулун тутар 3 ? Опиум иккис сэриитэ : Франция уонна Британия Кытайга сэрини биллэрбиттэр.
Кулун тутар 26 ? 1856 сыллаахтан (биир сылтан арыый ордук) Саха уобала?ын салайан олорбут бырабылыанньа старшай советнига кавалер Николай Скрябин оннугар к?б?р?нээтэр дуо?уна?ыгар действительнай статскай советник Юлий Штаубендорф (1811-1878) киирбит.
Кулун тутар 29 ? 34-с бенгальскай пехота сипаайа Мангал Пандей Ост-Индскай хампаанньа салататын утары ?р? турууну тэрийбит. Устуоруйа?а Сипаайдар ?р? туруулара диэн ааттанар у?ун дьалхаан са?аламмыт. Ииндийэ?э Улуу Мо?уоллар са?аларыттан сипаай диэн тиэрмининэн сатыы сэрии?ити ааттыыллара.

Алтынньы 31 ? Лаамы бай?алын кытылыгар сытар ?т (Чумикан) сирэ Саха уобала?ыттан Приморье уобала?ыгар бэриллибит. Билигин бу Хабаровскай кыраай сирэ.

Ахсынньы 22 ? Арассыыйа?а бастакы почта маарката тахсыбыт. выпущена первая почтовая марка в России.

Бала?ан ыйын 20 ? Ястремскай Сергей Васильевич (1857-1931) - Саха сиригэр к?ск? кэлэ сылдьан саха тылын грамматикатын ??рэппит ки?и.
алтынньы 10 ? Б?л?? куоратыгар Кондаков Иван Лаврентьевич (1857?1931) ? Саха сиригэр т?р??б?т синтетиичэскэй эрэ?иинэни о?оруу ньыматын бастакынан тобулбут биллиилээх хиимик-учуонай.
Сэтинньи 26 ? Фердинанд де Соссюр ? Швейцария тыл ??рэхтээ?э, Женева лингвистическэй оскуолатын са?алаа?ыныгар семиология уонна структурнай лингвистика т?р?ттэрин укпут ки?и. Фердинанд де Соссюру XX ?йэтээ?и лингвистика "а?атынан" ааттыыллар.

Олунньу 15 ? Михаил Глинка (1804 т?р.), нуучча композитора. "Иккиэн са?а нуучча тылын айбыттара ? биирэ поэзия?а, икки?э муусука?а" - диэн кириитик Владимир Стасов Пушкины уонна кинини эппиттээх.