Podnoszenie ci??arow
? dyscyplina
ci??kiej atletyki
, polegaj?ca na podnoszeniu przez zawodnika
sztangi
o okre?lonej masie.
Podnoszenie ci??arow wykonuje si? dwiema technikami ? rwaniem i podrzutem.
- Rwanie
polega na uniesieniu sztangi z pomostu bezpo?rednio ponad głow? w przysiadzie i wyprostowanie pozycji z utrzymaniem ci??aru nad głow? w prostych r?kach. Zawodnicy wykonuj?cy ten boj trzymaj? sztang? w tzw. szerokim uchwycie.
- Podrzut
jest bojem, w ktorym zawodnicy podnosz? (zarzucaj?) sztang? najpierw na
klatk? piersiow?
, po czym nast?puje tzw. ?wybicie gory”, czyli uniesienie sztangi ponad głow?.
Ka?dy z zawodnikow ma prawo do trzech prob w ka?dej konkurencji.
Sprz?t
W skład sztangi podnoszonej przez zawodnika wchodz?:
1. Gryf ? wykonany ze stali pr?t, na ktory nasuwane s? stalowe obci??niki. W ci??arach m?skich ma on 2,2 m długo?ci i wa?y 20 kg. W ci??arach kobiecych ma on 2,1 m długo?ci i wa?y 15 kg.
2. Obci??niki ? wykonane ze stali kr??ki, du?e o ?rednicy 450 mm i wadze:
- 25 kg /kolor czerwony/
- 20 kg /kolor niebieski/
- 15 kg /kolor ?ołty/
- 10 kg /kolor zielony/
oraz małe o wadze:
- 5 kg /kolor biały/
- 2,5 kg /kolor czerwony
- 2 kg /kolor niebieski/
- 1 kg /kolor zielony/
- 0,5 kg /kolor biały/
3. Zaciski ? wykonane ze stali blokady uniemo?liwiaj?ce zsuni?cie si? obci??nikow z gryfu. Ka?dy wa?y 2,5 kg /para 5 kg/.
Ewolucja programu olimpijskiego
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Podnoszenie ci??arow obecne było ju? w programie pierwszych nowo?ytnych Igrzysk Olimpijskich w Atenach w 1896. Od tego czasu podnoszenie ci??arow rozgrywane było podczas wszystkich igrzysk z wyj?tkiem igrzysk w Pary?u (1900), Londynie (1908) i Sztokholmie (1912).
Pierwszym nowo?ytnym mistrzem olimpijskim w podnoszeniu ci??arow w podrzucie jednor?cz był Brytyjczyk
Launceston Elliot
, ktory uzyskał wynik 71 kg, drugie miejsce zaj?ł Du?czyk
Viggo Jensen
(57,2 kg) a trzecie Grek
Aleksandros Nikolopulos
. W podrzucie obur?cz triumfował Viggo Jensen (111,5 kg), drugi był Launceston Elliot a trzeci Niemiec
Carl Schuhmann
.
Na pierwszych Igrzyskach Olimpijskich w Atenach (1896) i
Saint Louis
(1904) podnoszenie ci??arow przeprowadzono w dwoch kategoriach: podnoszenie jedn? i obiema r?kami.
Atleci
podnosili ci??ar albo jedn? r?k? (do wyboru, praw? lub lew?) albo obiema. Natomiast kategorie wagowe nie istniały.
W 1913 r. podczas mi?dzynarodowego kongresu okre?lono zasady i kategorie wagowe. Było ich pi?? a mianowicie: 60, 67,5, 75, 82,5 i ponad 82,5 kg. Te pi?? kategorii obowi?zywało do IO w
Berlinie
(1936).
Poniewa? podnoszenie ci??arow w Londynie i Sztokholmie nie było rozgrywane wi?c dopiero na igrzyskach w
Antwerpii
w 1920 ponownie pojawiło si? w programie olimpijskim. Na podnoszenie ci??arow składało si?: rwanie jednor?cz, podrzut jednor?cz i podrzut obur?cz.
Ju? na kolejnych igrzyskach w Pary?u (1924) ci??arowcy rywalizowali w a? pi?ciu bojach: rwanie jednor?cz, podrzut jednor?cz, wyciskanie, rwanie i podrzut. Ale ju? w
Amsterdamie
(1928) i kolejnych igrzyskach a? do
Monachium
(1972) podnoszenie ci??arow składało si? z trzech bojow a mianowicie: wyciskania, rwania i podrzutu. W 1947 r.
Mi?dzynarodowa Federacja Podnoszenia Ci??arow
(IWF) zdecydowała si? doda? szost? kategori? wagow? a była ni? waga do 56 kg. W 1951 r. na krotko przed igrzyskami w
Helsinkach
powi?kszono liczb? kategorii do siedmiu (56, 60, 67,5, 75, 82,5, 90 i +90 kg) zast?puj?c kategori? +82,5 kg kategori? do 90 kg i dodaj?c wag? +90 kg. Te siedem kategorii obowi?zywało a? do igrzysk w
Meksyku
w 1968 r.
Na igrzyskach w Monachium (1972) kategorii było ju? dziewi??. Mi?dzynarodowa Federacja Podnoszenia Ci??arow dodała do programu igrzysk kategori? 52 kg, 110 kg i +110 rezygnuj?c z kategorii +90 kg. Układ wag wygl?dał nast?puj?co: 52, 56, 60, 67,5, 75, 82,5, 90, 110 i +110.
Na Igrzyskach Olimpijskich w
Montrealu
(1976) po raz pierwszy rozegrano dwuboj olimpijski a nie jak dot?d trojboj. Ju? na Mistrzostwach Europy w
Madrycie
w 1973 r. podnoszenie ci??arow składało si? tylko z rwania i podrzutu. Wyciskanie było bojem zbyt urazowym, co było spowodowane przez odchylanie si? przez zawodnikow w tył w czasie prob, w celu zaanga?owania dodatkowych mi??ni klatki piersiowej. Efektem były kontuzje plecow, a ponadto problemy w ocenie poprawno?ci wykonania boju ? wyciskanie miało by? wykonane w pozycji stoj?cej, w pionie, poprzez uniesienie sztangi z wysoko?ci barkow ponad głow? ? tymczasem, wobec braku wymiernych kryteriow uznania postawy za pionow?, wynik zawodow cz?sto zale?ał tylko od subiektywnej oceny s?dziego. Dlatego wyeliminowano je z podnoszenia ci??arow na wniosek m.in. Polskiego Zwi?zku Podnoszenia Ci??arow (PZPC).
W
Moskwie
(1980). kategorii wagowych było ju? dziesi?? po tym jak dodano kategori? 100 kg. Te dziesi?? kategorii wagowych (52, 56, 60, 67,5, 75, 82,5, 90, 100, 110 i +110) obowi?zywało do igrzysk w
Atlancie
. Jednak ju? w 1993 r. zacz?to dyskusj? nad zmian? tych zasad. Władze IWF jako swoj wyraz bezpardonowej walki z
dopingiem
chciały aby uwa?ane za ?nieczyste” stare rekordy wymaza? poprzez zmian? limitow wagowych. Tak wi?c ju? od 1993 r. obowi?zywało dziesi?? nowych kategorii a były to: 54, 59, 64, 70, 76, 83, 91, 99, 108 i +108 kg. Taki stan trwał tylko pi?? lat kiedy to 1 stycznia 1998 r. liczb? kategorii zmniejszono do o?miu. Decyzja ta zwi?zana była z wprowadzeniem do programu Igrzysk Olimpijskich podnoszenia ci??arow kobiet (2000).
Mi?dzynarodowy Komitet Olimpijski
(MKOL) zgadzaj?c si? na to dał limit maksymalnie pi?tnastu kategorii wagowych ł?cznie dla m??czyzn i kobiet. Utworzono osiem wag dla m??czyzn (56, 62, 69, 77, 85, 94, 105 i +105 kg) i siedem dla kobiet (48, 53, 58, 63, 69, 75 i +75 kg). Od 1 stycznia 2017 roku w kobiecej seniorskiej i juniorskiej (U20) sztandze obowi?zuje tyle samo kategorii wagowych, jak u m??czyzn ? osiem. Zniesiona została waga +75 kg, a nowe wprowadzone kategorie to 90 kg i + 90 kg. Nowe kategorie wagowe kobiet to: 48 kg, 53 kg, 58 kg, 63 kg, 69 kg, 75 kg, 90 kg, + 90 kg.
Nale?y doda?, ?e od Igrzysk Olimpijskich w Pary?u (1924) a? do dzi? w ka?dym z bojow obowi?zywał limit trzech podniesie?. Do roku 1998 obowi?zywała zasada, ?e pomi?dzy pierwszym podej?ciem a drugim powinna by? ro?nica przynajmniej 5 kg, a pomi?dzy drugim a trzecim podej?ciem przynajmniej 2,5 kg. Oznaczało to, ?e na sztang? dokładano po 2,5 kg. Od roku 1998 na sztang? mo?na dokłada? po 1 kg w ka?dym podej?ciu czyli tzw. boju. Mo?liwe było otrzymanie dodatkowego, czwartego podej?cia, nawet o 0,5 kg (np. proba bicia rekordu ?wiata), ktore jednak nie było wliczane do wyniku w trojboju a po?niej w dwuboju.
Atletyka
jako forma ?wicze? siłowych ma bardzo dług? histori?. Od tysi?cy lat ci??kie warunki ?ycia zmuszaj? człowieka do pracy. W pocz?tkach dziejow człowieka była to nie?wiadoma aktywno?? fizyczna kierowana głownie ochron? ?ycia i zdobywania po?ywienia. Znacz?c? rol? w rozwoju atletyki miała naturalna ch?? ka?dego młodego człowieka do pokazania innym swojej
siły
i
sprawno?ci
.
Ci??ka atletyka na przestrzeni wiekow
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Kult
siły
znale?? mo?na we wszystkich staro?ytnych
kulturach
?wiata. Wspominaj? o tym stare legendy
Indian
, ceremonie ?wi?teczne ludzi wysp Oceanu Spokojnego, kroniki starochi?skie,
wedy
hinduskie lub
sagi
staroskandynawskie. Wspomina o tym rownie?
Stary Testament
opisuj?c walk?
Dawida
z
Goliatem
jak i
Samsona
, Hebrajczyka znanego z nadludzkiej siły, ktory obaliwszy kolumny podtrzymuj?ce strop ?wi?tyni
Filistynow
zgin?ł razem z jego prze?ladowcami. Mitologia grecka ukazuje nam
Heraklesa
i jego ?12 prac”, podczas wykonywania ktorych musiał wykaza? si? nie tylko pomysłowo?ci? i sprytem, ale rownie? nadludzk? sił?.
Mimo ?e podnoszenie ci??arow nie wchodziło w skład programu Igrzysk w staro?ytno?ci, to Grecy czcili
herosow
jako
połbogow
. Spo?rod wszystkich zapa?nikow w staro?ytnych igrzyskach najwi?ksz? sław? jako siłacz uzyskał
Milon z Krotonu
, wielokrotny mistrz olimpijski w zapasach. Jednym uderzeniem pi??ci potrafił zabi? byka i swobodnie nosi? go na barkach wokoł stadionu, a z kilkunastoma atletami zało?ył si?, ?e nie zepchn? go z naoliwionego kamiennego dysku i zakład ten wygrał.
Jednak?e Milon z Krotonu nie był najsilniejszy. Elianos zapisał, ?e Titormos z Etoli nosił ogromny kamie?, ktory Milon ledwo mogł podnie??. Kiedy Milon zobaczył Titormosa nios?cego ten kamie? wykrzykn?ł: ?Zeusie zesłałe? nam drugiego
Herkulesa
?”
Tak?e w Grecji znaleziono wa??cy 143,5
kg
kamie?, na ktorym widnieje napis ?Bybon uj?wszy mnie jedn? r?k? przerzucił przez głow?”. Kamie? ten jest wyrze?biony w taki sposob aby mo?na go łatwo chwyci?. Obecnie wystawiony jest on w muzeum Staro?ytnej Olimpii.
W
Europie
podnoszenie ci??arow wywodziło si? z jarmarcznych popisow w?drownych
atletow
XVII i XVIII
w
. W drugiej połowie XVIII w.
Anglik
William Curtis został ogłoszony najlepszym sztangist?
?wiata
. W tym samym czasie w
Londynie
funkcjonowała szkoła atletyczna Attila, kształc?ca atletow
cyrkowych
. W 1891 r. w
Niemczech
zawi?zał si? zwi?zek
Deutscher Athletenbund
, a w 1885 r. w
Petersburgu
z inicjatywy
Polaka
Włodzimierza Krajewskiego powstało Koło Miło?nikow Atletyki (Kru?ok Lubitielej Atletikie). W 1887 r. w Londynie odbył si? pierwszy mi?dzynarodowy
miting
atletyczny zawodowcow i amatorow. W 1891 r. w Londynie odbyły si? zawody z udziałem 7 zawodnikow z 6 pa?stw, ktore uznane zostały przez historykow za pierwsze mistrzostwa ?wiata. W 1896 r. odbyły si? pierwsze Mistrzostwa Europy bez podziału na wagi ? zwyci??ył Niemiec Hans Beck. O zwyci?stwie decydowały proby 10 ro?nych konkurencji ci??arowych. W 1913 r. w
Berlinie
probowano powoła? do ?ycia mi?dzynarodow? federacj?. Proba ta nie powiodła si?, ale doprowadziła jednak do ustalenia przepisow i
regulaminow
, redukuj?c m.in. dziesi?cioboj do pi?cioboju. W 1920 r. powstała
Mi?dzynarodowa Federacja Podnoszenia Ci??arow
(
Federation Internationale Halterophile
? FIH, ktorej bezpo?rednim kontynuatorem jest obecna
International Weightlifting Federation
? IWF). Obecnie IWF skupia krajowe zwi?zki z 187 pa?stw ze wszystkich
kontynentow
. Zrzesza te? pi?? federacji kontynentalnych ?
Europy
(EWF),
Azji
(AWF),
Afryki
(WFA), Pan-Ameryka?skiej (PAWF) i
Oceanii
(OWF).
Od pierwszych mistrzostw ?wiata w Londynie do roku 2007 zawody tej rangi rozegrano siedemdziesi?t siedem razy w tym trzy razy w
Warszawie
(1959, 1969, 2002) i raz we Wrocławiu (2013).
Podnoszenie ci??arow na ziemiach polskich
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Sport atletyczny na ziemiach polskich był mocno opo?niony w stosunku do
Europy zachodniej
. Tam podnoszenie ci??arow i
zapasy
uprawiane były ju? w XVIII w. W
Polsce
dopiero na przełomie XIX i XX w. sporty te stały si? szerzej popularne.
Wa?n? rol? w rozwoju atletyki na ziemiach polskich, jak i w
Europie
, odegrały przedstawienia
cyrkowe
, prezentuj?ce dwie formy: konkurencje siłowe i walki zapa?nicze. Przedstawienia takie szybko nabrały charakteru sportowego.
Szczegolnie w zapasach
Polacy
odnosili spektakularne sukcesy na arenie mi?dzynarodowej. Mistrzami ?wiata w zapasach byli:
Władysław Pytlasi?ski
,
Piotr Cherudzi?ski
,
Zbyszko Cyganiewicz
. Działalno?? zawodowych atletow, a tak?e rozwoj struktury organizacyjnej, walnie przyczyniły si? do rozwoju podnoszenia ci??arow. Ju? pod koniec XIX
w
. w
Warszawie
rozpocz?to czyni? starania o utworzenie Polskiego Towarzystwa Atletycznego. W tym czasie do Polski powrocił Władysław Pytlasi?ski. Znakomity
atleta
szybko znalazł ch?tnych do zgł?biania tajnikow atletycznej
sztuki
, ale nie doprowadziło to do zorganizowania i uporz?dkowania działalno?ci sympatykow atletyki.
23 pa?dziernika 1920 r. w
Bytomiu
powołano do ?ycia Gorno?l?ski Zwi?zek Ci??kiej Atletyki. Prezesem zwi?zku został
Stanisław Flieger
, a naczelnikiem
Alojzy Budniok
.
Działania na
?l?sku
mocno zdopingowały działaczy w Warszawie, ktorzy rozpocz?li starania o utworzenie własnej
organizacji
, ktora kierowałaby działalno?ci? sekcji atletycznych. Starania te 5 marca 1922 r. zostały uwie?czone sukcesem. Do ?ycia powołano
Polskie Towarzystwo Atletyczne
, ktorego prezesem został Władysław Pytlasi?ski. Do PTA z czasem przyst?puj? mniejsze towarzystwa atletyczne z
Łodzi
,
Pabianic
,
Poznania
i
Inowrocławia
, ktore to dobrowolnie przyst?piły do warszawskiej organizacji. Nie zrobił tego tylko GZCA.
W 1924 r. GZCA podczas Walnego Zjazdu zmienił sw? nazw? na Polski Zwi?zek Ci??ko?Atletyczny (PZCA).
Istniej?cy wowczas Zwi?zek Polskich Zwi?zkow Sportowych uznał tylko PTA jako ?zacz?tek” Polskiego Zwi?zku Atletycznego i w 1923 r. przyj?ł warszawskie towarzystwo do ZPZS jako swego członka. 8 listopada Mieczysław Orłowicz zło?ył
projekt
statutu
Polskiego Zwi?zku Atletycznego, ktory przyj?to po niewielkich poprawkach. 6 grudnia 1925 r. w
Katowicach
odbył si? ogolnopolski zjazd, na ktorym po wielu perturbacjach do ?ycia powołano
Polski Zwi?zek Atletyczny
z siedzib? w Katowicach, a prezesem został dr Mieczysław Orłowicz. Podnoszenie ci??arow poł?czone było wtedy ?ci?le z zapasami i nowo powołany zwi?zek zrzeszał zarowno ci??arowcow, jak i zapa?nikow. PZA 15 marca 1926 został przyj?ty do Mi?dzynarodowej Federacji Podnoszenia Ci??arow.
Podczas pierwszego zjazdu PZA, rownie? 6 grudnia 1925 r., odbyły si? zawody w zapasach i podnoszeniu ci??arow. Uznano je za pierwsze mistrzostwa Polski ci??arowcow. Nale?y doda?, ?e wspolne mistrzostwa Polski dla ci??arowcow i zapa?nikow rozgrywano a? do Mistrzostw Polski w 1952 r. w
Elbl?gu
.
W 1926 r. do PZA przyst?puj? nowe okr?gowe zwi?zki ? lwowski i stanisławowski, a dwa lata po?niej rozdzielaj? si? okr?gi pozna?ski i pomorski. W lutym 1939 r. w PZA zarejestrowanych było 1617 zawodnikow skupionych w 63 klubach.
Do ?wiczeniach siłowych u?ywano prymitywnych pomostow,
sztang
i ci??arow krotkich i długich. Pod koniec lat dwudziestych zacz?to wykorzystywa? now? sztang? Berga. Powszechnie u?ywane były sztangi i
hantle
napełniane piaskiem,
?rutem
lub
ołowiem
.
Druga wojna ?wiatowa na ponad 5 lat przerwała ?ycie sportowe w Polsce, ale to nie powstrzymało warszawskich zapa?nikow, ci??arowcow, gimnastykow i bokserow, ktorzy w czasie okupacji zbierali si? i ?wiczyli na zapleczu sklepu elektrycznego prowadzonego przez braci Szczeblewskich przy ul. Ho?ej. Zaraz po zako?czeniu wojny ocaleli działacze zacz?li d??y? do reaktywowania PZA. W 1946 r. reaktywowano PZA, na ktorego czele stan?ł
Eugeniusz Chotomski
.
Pierwsze po wojnie walne zebranie PZA, ktore odbyło si? 4 kwietnia 1948 r., prezesem wybrało
Wacława Ziołkowskiego
. W 1951 r. wskutek zarz?dzenia władz
pa?stwowych
wszystkie zwi?zki sportowe zostały zlikwidowane, a w ich miejsce powstały sekcje przy Głownym Komitecie Kultury Fizycznej. W jednej z takich sekcji, Sekcji Atletyki
GKKF
, zgrupowano podnoszenie ci??arow, zapasy i judo. W tym samym czasie ci??arowcy zaczynaj? wychodzi? z cienia zapa?nikow.
W 1952 r. polscy ci??arowcy po raz pierwszy stan?li do walki o olimpijskie laury.
Do rozwoju podnoszenia ci??arow walnie przyczynili si? sztangi?ci
ZSRR
, ktorzy podczas swych wizyt uczyli Polakow techniki, a tak?e
metodyki
treningu
.
Sport ci??arowy prze?ywa rozkwit i oczywiste staje si? oddzielenie go od zapasow. 29 grudnia 1954 r. na plenarnym posiedzeniu Sekcji Atletyki GKKF powołano do ?ycia dwie oddzielne sekcje: Zapa?nicz? i Wolnej Walki oraz Podnoszenia Ci??arow i
Judo
z przewodnicz?cym
Czesławem Borejsz?
. W 1956 r. działacze Sekcji PCiJ postanawiaj? dokona? kolejnego podziału i we wrze?niu 1956 r. powstaje samodzielna Sekcja PC. Nowym przewodnicz?cym zostaje
Tadeusz Kochanowski
. Sekcja istniała do 2 marca 1957 r., kiedy to na krajowym zje?dzie delegatow wojewodzkich komitetow kultury fizycznej, zrzesze? sportowych i członkow Sekcji PC, podj?to jednomy?lnie uchwał? powołuj?c? do ?ycia Polski Zwi?zek Podnoszenia Ci??arow z prezesem Tadeuszem Kochanowskim na czele.
Tadeusz Kochanowski zrezygnował ze stanowiska prezesa w sierpniu 1959 r., a funkcj? t? powierzono
Januszowi Przedpełskiemu
, ktory pełnił j? do 2006 r.
W 1961 r. na III Krajowym Zje?dzie Delegatow PZPC w zwi?zku z przej?ciem opieki nad
kulturystyk?
zmieniono nazw? zwi?zku na Polski Zwi?zek Podnoszenia Ci??arow i Kulturystyki. Wiceprezesem do spraw kulturystyki wybrano red. Stanisława Zakrzewskiego. Maria? ten trwał jednak bardzo krotko, bo ju? w 1965 r. przywrocono star? nazw? ? PZPC. Kultury?ci przeszli pod opiek? Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej.
Lata sze??dziesi?te i siedemdziesi?te to ?złote lata” polskiego sportu ci??arowego. Obok licznych sukcesow na arenie mi?dzynarodowej to tak?e wzrost liczby klubow i sekcji oraz liczby zawodnikow, trenerow i instruktorow.
W tym czasie w PZPC zarejestrowanych było ponad 12 tysi?cy zawodnikow zrzeszonych w ponad 300 klubach i sekcjach.
Kolejne lata, a szczegolnie lata osiemdziesi?te, zwi?zane z kryzysem pa?stwowym i transformacj? ustrojow?, to stały spadek poziomu polskich ci??arow. W okresie tym działało 175 klubow i sekcji zrzeszaj?cych ok. 5500 zawodnikow. Starzej?ce si? siłownie i sprz?t nie sprzyjały rozwojowi tej dyscypliny.
Lata dziewi??dziesi?te i pocz?tek XXI w. to przyzwoity poziom polskich ci??arow, cho? na pewno nie tak spektakularny, jak w latach swej ?wietno?ci.
Najbardziej utytułowane o?rodki podnoszenia ci??arow w Polsce s? w Opolu. Najpierw Odra Opole a potem Budowlani Opole. Od roku 1975 do 2019 kluby z Opola zostały ł?cznie 27 razy Dru?ynowymi Mistrzami Polski: 8 razy Odra Opole od 1976 do 1988 i a? 27 razy Budowlani Opole od 1992 do 2019. Przez ostatnich 10 lat niezmiennie Dru?ynowymi Mistrzami Polski w Podnoszeniu Ci??arow s? Budowlani Opole. Ponad to w okresie od 1975 do 2019 roku zawodnicy z Opola tylko osiem razy nie pojawiali si? na podium Dru?ynowych Mistrzostw Polski. W sumie kluby Odra Opole i Budowlani Opole zostały w latach od 1975 do 2019 a? 27 mistrzami Polski, 9 razy wicemistrzami i 1 trzecie miejsce
[
potrzebny przypis
]
.
Limity wagowe dla poszczegolnych kategorii były wielokrotnie zmieniane. Od 2018 obowi?zuje podział na 10 kategorii, ale tylko 7 z nich to kategorie olimpijskie
[1]
[2]
:
W 1997 fachowe pismo
World Weightlifting
opublikowało list? 10 najlepszych sztangistow wszech czasow:
- Naim Suleymano?lu
(
Turcja
)
- Imre Foldi
(
W?gry
)
- Waldemar Baszanowski
(
Polska
)
- Mohammad Nasiri
(
Iran
)
- Tommy Kono
(
USA
)
- Arkadij Worobjow
(
ZSRR
)
- Wasilij Aleksiejew
(ZSRR)
- Norbert Schemansky
(USA)
- Jurik Wartanian
(ZSRR)
- Yoshinobu Miyake
(
Japonia
)
Najbardziej utytułowanym sztangist? w historii jest jednak nie uj?ty jeszcze na ww. li?cie
Piros Dimas
(Grecja), ktory jako jedyny w historii zdobył cztery medale olimpijskie, w tym trzy złote, nie licz?c innych tytułow mistrzowskich.
Lista polskich sztangistow ? medalistow IO, M? i ME seniorow
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- S. Zgondek, Podnoszenie ci??arow na Igrzyskach Olimpijskich 1896 ? 1960. Polski Zwi?zek Podnoszenia Ci??arow. Warszawa, luty 1963.
- W. Lipo?ski, Humanistyczna encyklopedia sportu. Wydawnictwo Sport i turystyka. Warszawa 1987
- M. Szyk, Polski sport ci??arowy w latach 1925 ? 2000. Polski Zwi?zek Podnoszenia Ci??arow. Warszawa 2000.
- P. Godlewski, Sport zapa?niczy w Polsce w latach 1890 ? 1939. PTNKF. Pozna? 1994.
- J. Nachyła, Podnoszenie ci??arow. W: Przewodnik sportowy. Red. K. Grzesik. Wydawnictwo Iskry. Warszawa 1976.
| Afryka
|
|
|---|
| Azja
|
|
|---|
| Europa
|
|
|---|
| Oceania
|
|
|---|
| Ameryka
|
|
|---|