Motocyklowe mistrzostwa ?wiata
(
ang.
Grand Prix motorcycle racing
) ? najbardziej presti?owe na ?wiecie zawodowe wy?cigi
motocyklowe
, odpowiednik samochodowej
Formuły 1
, nazywane te? ?klas? krolewsk?”, organizowane przez
Mi?dzynarodow? Federacj? Motocyklow?
(FIM). Rozgrywane s? od 1949 roku
[1]
. Pierwszym wy?cigiem zaliczanym do tego cyklu był wy?cig o
Tourist Trophy Wyspy Man
. W zawodach tych uczestniczyli zawodnicy, ktorzy startowali na motocyklach o pojemno?ci 250 cm³, 350 cm³ oraz 500 cm³. Ta ostatnia była najwa?niejsz? kategori? do
2001
roku, kiedy to zast?piona została klas?
MotoGP
. Pierwszym mistrzem ?wiata w najwy?szej klasie był
Leslie Graham
pochodz?cy z
Wielkiej Brytanii
[2]
.
Mistrzostwa obecnie składaj? si? z 19 wy?cigow tzw.
Grand Prix
, odbywaj?cych si? na kontynentach:
europejskim
,
ameryka?skim
,
azjatyckim
oraz w
Australii
[3]
. Zawodnik, ktory zdob?dzie najwi?cej punktow podczas wszystkich wy?cigow, zdobywa mistrzostwo ?wiata.
?Krolewska klasa” jest poligonem do testowania najnowszych technologii z dziedziny konstrukcji motocykli i ich opon.
Motocykle
te maj? mas? od 135 do 165
kg
(w zale?no?ci od liczby cylindrow),
silniki
benzynowe
o pojemno?ci 1000 cm³, osi?gaj?ce moc do ok. 250
KM
i pr?dko?ci do 350
km/h
. W 2016 roku
Andrea Iannone
na torze w
Mugello
osi?gn?ł pr?dko?? 354,9 km/h
[4]
, co było rekordem pr?dko?ci w MotoGP. Obecny rekord wynosi 366.1 km/h i pierwszy raz został uzyskany w 2023 roku na torze w Mugello przez
Brada Bindera
[5]
. Hałas o nat??eniu 130
decybeli
, jaki wytwarzaj?, zmusza kierowcow do u?ywania
stopperow
.
W sezonach 2007?2011 wszystkie motocykle w najwy?szej klasie były wyposa?one w silniki o pojemno?ci zmniejszonej z 990 cm³ do 800 cm³. Powodem były zbyt wysokie pr?dko?ci osi?gane na torze przez zawodnikow. Kolejnym była ?mier? w
2003
roku japo?skiego motocyklisty
Daijiro Kato
po wypadku na japo?skim torze
Suzuka
.
Obecnie w MotoGP uczestniczy 6 producentow:
Yamaha
,
Honda
,
Ducati
,
Suzuki
,
Aprilia
oraz
KTM
[6]
[7]
[8]
.
Od sezonu
2012
pojemno?? motocykli w klasie MotoGP wynosi 1000 cm³.
Mapa przedstawiaj?ca pa?stwa, z ktorych startowali zawodnicy we wszystkich klasach motocyklowych mistrzostw ?wiata
Pierwsze wzmianki jakie ukazały si? na temat szosowych wy?cigow motocyklowych przypadaj? na koniec
XIX w.
we
Francji
. W 1949 r. FIM stworzyła jednolite przepisy torowych wy?cigow motocyklowych oraz zorganizowała motocyklowe mistrzostwa ?wiata
[9]
.
Zasady rozgrywania zawodow uległy znacznym zmianom na przestrzeni 50 lat. Ju? w 1946 roku podczas wy?cigow motocyklowych zabroniono stosowania specjalnych
paliw
oraz silnikow z
turbodoładowaniem
, a w 1958 roku zabroniono stosowania owiewek ?typu lotniczego”.
Podczas ostatniego połwiecza motocykle tak ewoluowały, i? zmusiło to FIM do znacz?cych zmian w regulaminie. Dotyczy to głownie zastosowania nowych materiałow konstrukcyjnych zmniejszaj?cych mas? pojazdow oraz elementow poprawiaj?cych jego dynamik?. Przez długi czas ramy motocykli były wykonywane z rur i elementow
stalowych
, ale pod koniec lat 70. XX w. dominowa? zacz?ły konstrukcje
aluminiowe
. Najnowszym osi?gni?ciem techniki motoryzacyjnej jest coraz szersze i powszechniejsze stosowanie
włokien w?glowych
, ktore z powodzeniem zast?puj? tradycyjne
tworzywa sztuczne
i
metale
. Stosowane s? one głownie do produkcji owiewek, wspornikow, błotnikow czy tarcz hamulcowych.
Wraz z rozwojem motocykli styl jazdy rownie? uległ zmianie w porownaniu z tym z lat 50. i 60. Obecnie dominuj?cym stylem jazdy jest tzw. ?wysuni?te biodro”. Technika ta polega na maksymalnym przesuni?ciu masy ciała do wewn?trz zakr?tu. Jako pierwszy ten sposob jazdy zaprezentował
Fin
Jarno Saarinen
. Dzi?ki znacz?cemu post?powi w konstrukcji
opon
i zawiesze? motocykli jazda z wysuni?tym biodrem stała si? powszechnym sposobem na jeszcze szybsz? jazd?.
Klasy składowe MM? na przestrzeni lat
- 1949: Start motocyklowych mistrzostw ?wiata.
- 1957:
Gilera
,
Mondial
i
Moto Guzzi
wycofuj? si? na koniec sezonu.
- 1958:
MV Agusta
wygrywa klasyfikacje klasyfikacje indywidualn? i dru?ynow? we wszystkich 4 klasach. Zabronienie stosowania owiewek ?typu lotniczego”.
- 1959: MV Agusta broni wszystkich 8 mistrzostw.
Honda
debiutuje w
TT Wyspy Man
.
- 1960: MV Agusta ponownie broni wszystkich tytułow.
- 1961:
Gary Hocking
zostaje pierwszym mistrzem ?wiata klasy 500 cm
3
pochodz?cym spoza Europy.
- 1962: Wprowadzenie klasy 50 cm³.
- 1964:
John Surtees
wygrywa w
Formule 1
i zostaje jedynym zawodnikiem w historii, ktory został mistrzem ?wiata w
Formule 1
i MM?.
- 1966: Pierwsze mistrzostwo ?wiata
Giacomo Agostiniego
Honda
wygrywa wszystkie 5 klas dru?ynowo.
- 1967: Ostatni rok z nieograniczon? liczb? cylindrow.
- 1968?1972:
Giacomo Agostini
(
MV Agusta
) wygrywa klas? 500 cm
3
i 350 cm
3
cztery razy z rz?du (w latach 1968?1970 wygrywa wszystkie 54 wy?cigi tych klas, w ktorych startował).
- 1972: ?mier?
Gilberto Parlottiego
w TT Wyspy Man, bojkot czterech ostatnich rund przez zawodnikow ze wzgl?du na bezpiecze?stwo.
- 1973: ?mier?
Jarno Saarinena
i
Renzo Pasoliniego
podczas
GP Włoch
na
Monzy
.
- 1975:
Giacomo Agostini
(
Yamaha
) po raz ostatni wygrywa klas? 500 cm
3
.
Yamaha
jest pierwszym teamem spoza
Europy
, ktory wygrywa mistrzostwo.
- 1976:
Barry Sheene
wygrywa pierwsze mistrzostwo dla Suzuki. TT Wyspy Man znika z kalendarza motocyklowych mistrzostw ?wiata.
- 1977:
Giacomo Agostini
ko?czy karier?.
GP Wielkiej Brytanii
wchodzi do kalendarza zamiast TT Wyspy Man.
- 1978?1980:
Kenny Roberts
wygrywa klas? 500 cm
3
(w 1978 roku wygrywa jako debiutant w najwy?szej klasie).
- 1980:
Patrick Pons
i
Malcolm White
(pasa?er
Phila Love'a
w klasie sidecar) gin? w GP Wielkiej Brytanii.
- 1982: Yamaha jako pierwsza u?ywa silnikow V4.
- 1982:
Jock Taylor
(pasa?er Benga Johanssona w klasie sidecar) ginie w
GP Finlandii
, ktore po sezonie opuszcza kalendarz MotoGP.
- 1982: Klasa 350 cm
3
opuszcza MM?.
- 1984:
Michelin
dostawc? opon, klasa 50 cm
3
zmienia si? w klas? 80 cm
3
.
- 1987: Tzw. ?Push start"(startuj?cego zawodnika pchaj? mechanicy) został zakazany.
- 1988: Zostaje wprowadzony
hamulec tarczowy
.
- 1988:
Alfred Heck
(pasa?er Andreasa Rackego) ginie w
GP Francji
.
- 1989:
Ivan Palazzese
(
Aprilia
) ginie w klasie 250 cm
3
w GP Niemiec na
Hockenheim
.
- 1990: Klasa 80 cm
3
opuszcza MM?.
- 1993:
Shin’ichi It?
przekracza pr?dko?? 320 km/h na
Hockenheim
.
- 1993:
Nobuyuki Wakai
(
Suzuki
) ginie w klasie 250 cm
3
w GP Hiszpanii.
- 1994:
Simon Prior
ginie w wypadku 7 sidecarow w
GP Niemiec
.
- 1996: Wycofanie klasy
sidecar
po sezonie.
Casey Stoner
- 1998: Przej?cie na paliwo bezołowiowe.
- 2000:
Kenny Roberts Jr.
wygrywa ostatnie mistrzostwo dla
Suzuki
.
- 2001:
Valentino Rossi
wygrywa swoje pierwsze mistrzostwo w najwy?szej klasie.
- 2002: MotoGP zast?puje klas? 500 cm
3
.
- 2003:
Daijir? Kat?
ginie uderzaj?c w barier? w
GP Japonii
w klasie MotoGP.
- 2004:
Makoto Tamada
wygrywa pierwszy wy?cig dla opon
Bridgestone
(GP Brazylii).
- 2007:
Casey Stoner
wygrywa ostatnie mistrzostwo dla Ducati. Pojemno?? silnika motocykla MotoGP jest ograniczona do 800 cm
3
.
- 2008:
Dunlop
wycofuje si? z MotoGP.
- 2009: Jak na razie ostatnie mistrzostwo ?wiata wywalczone przez
Valentino Rossiego
.
Michelin
wycofuje si? z MotoGP,
Bridgestone
zostaje jedynym dostawc? opon.
Kawasaki
zawiesza działalno?? w MotoGP.
Dani Pedrosa
ustanawia rekord pr?dko?ci 349,288 km/h na
Mugello
.
- 2010:
Moto2
zast?puje klas? 250 cm
3
.
Shoya Tomizawa
ginie w
GP San Marino
Moto2
.
- 2011:
Marco Simoncelli
ginie w wy?cigu MotoGP w Malezji.
Suzuki
wycofuje si? z MotoGP na koniec sezonu.
- 2012:
Moto3
zast?puje klas? 125 cm
3
. Zwi?kszenie pojemno?ci silnikow motocykla MotoGP do 1000 cm
3
.
- 2013:
Marc Marquez
najmłodszym mistrzem ?wiata i zostaje pierwszym debiutantem od 1978 roku, ktory zdobył mistrzostwo ?wiata w najwy?szej klasie
[10]
.
Marc Marquez
zalicza wypadek przy pr?dko?ci 338 km/h (przeci??enie wynosiło ponad 25
G
) na torze
Mugello
, jest to ?najszybszy” wypadek w historii MotoGP, zawodnikowi nic si? nie stało
[11]
. Zostaje wprowadzony dwucz??ciowy format kwalifikacji w klasie MotoGP.
- 2014: Likwidacja CRT na rzecz klasy Open. Nowy rekord pr?dko?ci:
Andrea Iannone
na torze
Mugello
osi?gn?ł pr?dko?? 349,6 km/h
[12]
. Do sezonu 2014 wł?cznie wy?cigi rozgrywano na 71 torach.
- 2015:
Suzuki
wraca do MotoGP.
- 2016:
Michelin
głownym dostawc? opon klasy MotoGP, likwidacja klasy Open.
Luis Salom
ginie w treningu przed
GP Katalonii
w klasie
Moto2
. Stawk? opuszcza mistrz ?wiata z 2006 roku Nicky Hayden.
- 2017: KTM startuje w klasie Moto GP.
- 2018: Karier? ko?czy
Dani Pedrosa
.
- 2019: Szosty mistrzowski tytuł Marqueza, trzecie wicemistrzostwo z rz?du Dovizioso,
Jorge Lorenzo
ko?czy wy?cigow? karier?. Klasa Moto2 zmienia jednostki nap?dowe na firm?
Triumph
o pojemno?ci 750 centymetrow sze?ciennych.
- 2020:
Joan Mir
i ekipa
Suzuki
zdobywaj? tytuły mistrzowskie.
- 2021:
Fabio Quartararo
pierwszym francuskim mistrzem ?wiata,
Ducati
mistrzem konstruktorow. Siedmiokrotny mistrz ?wiata klasy krolewskiej,
Valentino Rossi
, ko?czy wy?cigow? karier?.
- 2022:
Francesco Bagnaia
drugim w historii
Ducati
mistrzem ?wiata,
Aprilia
zostaje w pełni fabrycznym teamem,
Andrea Dovizioso
zako?czył karier?.
Suzuki
po raz drugi opuszcza klas? krolewsk?.
- 2023: Bagnaia broni tytuł mistrzowski w klasyfikacji kierowcow, natomiast
Ducati
w klasyfikacji konstruktorow, satelicka ekipa Ducati,
Pramac Racing
, wywalczyła tytuł mistrzow w?rod zespołow, po raz pierwszy wprowadzono do rywalizacji wy?cigi sprinterskie,
Aprilia
zyskała ekip? satelick?.
W historii wszystkich kategorii MM? wszystkie miejsca na podium jednego wy?cigu zajmowali reprezentanci
Włoch
,
Wielkiej Brytanii
,
Niemiec
,
Argentyny
,
USA
,
Francji
,
Hiszpanii
i
Japonii
[13]
.
Mistrzowie 500 cm³/MotoGP
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Marc Marquez
i
Valentino Rossi
podczas GP Wielkiej Brytanii 2013
Jorge Lorenzo
podczas GP Portugalii 2011
Loris Capirossi
,
Nicky Hayden
i
Valentino Rossi
podczas GP Malezji 2005
GP Włoch 2003
Kevin Schwantz
podczas GP Japonii 1993
Wayne Rainey
podczas GP Japonii 1989
Giacomo Agostini
podczas GP Niemiec 1976
Holenderskie TT w 1960 roku
Najlepsi zawodnicy w historii
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Start do GP Francji 2013 w klasie Moto3
Mistrzowie ?wiata najwy?szej klasy to:
- Giacomo Agostini
(68 wygranych GP) ? 8 tytułow ,
- Valentino Rossi
(89 zwyci?stw) ? 7 tytułow M?,
- Marc Marquez
(50 zw.) ? 6 tytułow,
- Michael Doohan
(54 zw.) ? 5 tytułow,
- Mike Hailwood
(37 zw.),
Eddie Lawson
(31 zw.),
John Surtees
(22 zw.) i
Geoff Duke
(22 zw.) ? 4 tytuły,
- Kenny Roberts
(22 zw),
Jorge Lorenzo
(47 zw.) i
Wayne Rainey
(24 zw.) ? 3 tytuły,
- Casey Stoner
(38 zw.),
Freddie Spencer
(20 zw.),
Barry Sheene
(19 zw.),
Phil Read
(11 zw.),
Umberto Masetti
(6 zw.) ? 2 tytuły,
- Nicky Hayden (3 zw.),
Kenny Roberts Jr.
(8 zw.),
Alex Criville
(15 zw.),
Kevin Schwantz
(25 zw.),
Wayne Gardner
(18 zw.),
Franco Uncini
(5 zw.),
Marco Lucchinelli
(6 zw.),
Gary Hocking
(8zw.),
Leslie Graham
(5 zw.),
Libero Liberati
(4 zw.) ? po jednym tytule.
W hali sław s? te?:
- Daijir? Kat?
(1 mistrzostwo klasy 250 cm
3
, wygrał w sezonie 2001 11 wy?cigow z 16, zgin?ł w 2003 roku na torze
Suzuka)
,
- Marco Simoncelli
(1 mistrzostwo klasy 250 cm
3
, zgin?ł w 2011 roku na torze
Sepang
),
- Anton Mang
(2 mistrzostwa klasy 350 cm
3
i 3 klasy 250 cm
3
),
- Angel Nieto
(7-krotny mistrz ?wiata klasy 125 cm
3
),
- Jim Redman
(4 mistrzostwa klasy 350 cm
3
i 2 klasy 250 cm
3
),
- Jarno Saarinen
(1 mistrzostwo klasy 250 cm
3
, pierwszy zawodnik je?d??cy stylem ?wysuni?te biodro”),
- Carlo Ubbiali
(3 mistrzostwa klasy 250 cm
3
i 6 klasy 125 cm
3
).
Pogrubionym drukiem zaznaczeni s? kierowcy, ktorzy nie zako?czyli kariery. W nawiasie podana została liczba zwyci?stw w najwy?szej klasie 500 cm
3
i MotoGP. Liczba zwyci?stw zawodnikow startuj?cych obecnie jest aktualna na dzie? 11.04.2016.
Aktualny system punktacji.
| Miejsce
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
od 16
|
NU
|
DSQ
|
| Punkty
|
25
|
20
|
16
|
13
|
11
|
10
|
9
|
8
|
7
|
6
|
5
|
4
|
3
|
2
|
1
|
0
|
0
|
0
|
Tory na ktorych s? obecnie rozgrywane wy?cigi zaliczane do MM?.
Pa?stwa, w ktorych były (kolor czerwony) lub s? (kolor zielony) rozgrywane wy?cigi MotoGP
Liczba wy?cigow w sezonach MotoGP
Doha
,
Losail International Circuit
Austin
,
Circuit of the Americas
Santiago del Estero
,
Autodromo Termas de Rio Hondo
Jerez de la Frontera
,
Circuito Permanente de Jerez
Le Mans
,
Circuit de la Sarthe
Mugello
,
Mugello Circuit
- Barcelona
,
Circuit de Barcelona-Catalunya
Assen
,
TT Circuit Assen
Spielberg
,
Red Bull Ring
Hohenstein-Ernstthal
,
Sachsenring
Brno
,
Masaryk Circuit
Northamptonshire
/
Buckinghamshire
,
Silverstone Circuit
Misano Adriatico
,
Misano World Circuit Marco Simoncelli
- Alcaniz
,
Ciudad del Motor de Aragon
Buriram,
Chang International Circuit
Kuala Lumpur
,
Sepang International Circuit
Phillip Island
,
Phillip Island Grand Prix Circuit
Motegi
,
Twin Ring Motegi
- Walencja
,
Circuit Ricardo Tormo
Tory na ktorych wy?cigi zaliczane do MM? były rozgrywane w 10 ostatnich latach (2004?2013), ale nie ma ich teraz w kalendarzu.
Dane techniczne motocykli w
2014
roku
[14]
.
Kokpit w motocyklu
Daniego Pedrosy
| Parametr
|
MotoGP
|
Moto2
|
Moto3
|
| Pojemno??
|
1000 cm
3
|
600 cm
3
|
250 cm
3
|
| Moc
|
250 KM
|
140 KM
|
60 KM
|
| Waga minimalna
|
160 kg
|
215 kg
[15]
|
148 kg
|
Kombinezony w MotoGP wykonywane s? głownie ze skory
kangura
, ktora jest bardziej odporna, elastyczna i l?ejsza od skory krowiej. Ponadto posiadaj? ochraniacze w najbardziej nara?onych na kontuzje miejscach: plecach, łokciach i kolanach, ktore ochraniaj? zawodnikow podczas wywrotki, nie mog? jednak kr?powa? ruchow i spowalnia? refleksu zawodnika.
Na plecach zawodnicy maj? na kombinezonie ?garby”, ktore poprawiaj? bezpiecze?stwo, wpływaj? na lepsz? aerodynamik? podczas jazdy i s? miejscem na magazynowanie wody. Zawodnicy posiadaj? rownie? ochraniacze na klatk? piersiow? i kr?gosłup, ktore s? wykonane z karbonu, kevlaru oraz tytanu. R?kawice i buty zawodnikow s? lekkie i elastyczne, daj? motocyklistom odpowiedni zakres ruchow, jednocze?nie s? tak?e specjalnie wzmocnione w miejscach szczegolnie podatnych na urazy.
Na łokcie, ramiona i kolana zawodnicy zakładaj? slidery. S? one wykonane ze specjalnych, termoplastycznych materiałow i pomagaj? zawodnikom w lepszym wyczuciu sytuacji podczas jazdy w zakr?tach (gdzie k?ty nachylenia zawodnika do podło?a dochodz? do 64 stopni).
Honda RC213V
Stworzono rownie? specjalne poduszki powietrzne, ktore uruchamiaj? si? w momencie wywrotki i chroni? kark oraz barki kierowcy. Chwil? po?niej powietrze schodzi, co jest niezwykle istotne w momencie, gdy wywrotka była niegro?na i zawodnik mo?e kontynuowa? jazd?. Wowczas poduszka powietrzna nie kr?puje mu ruchow, ale co wa?niejsze ? w przypadku kolejnej wywrotki ? system zadziała raz jeszcze.
Ponadto zawodnicy podczas opadow deszczu zakładaj? na kombinezon specjalne plastikowe ubrania. Dzi?ki temu kombinezon nie wchłania wody, a co za tym idzie ? nie nabiera na masie, co dodatkowo mogłoby wpływa? negatywnie na osi?gi. Ł?czna waga kombinezonu z ochraniaczami wynosi od 3 do 3,5 kg
[16]
.
Kaski wy?cigowe nie s? znacznie inne od tych dost?pnych do u?ytku na normalnych drogach. Ro?ni? si? jedynie detalami, zwłaszcza je?li chodzi o komfort, kształt i rozmiar. Cz??? zewn?trzna jest zbudowana z włokna w?glowego, karbonu, kevlaru i poliuretanu. Wewn?trzna cz??? musi by? natomiast dobrze przymocowana do zewn?trznej powłoki, a przy okazji ma chroni? czaszk? i zapewnia? komfort zawodnikowi. Wy?ciołka musi rownie? dobrze pasowa? do twarzy, a zwłaszcza takich jej cz??ci jak skronie, nos, czoło czy szcz?ka. Wa?na jest rownie? akustyka: zawodnik musi słysze? jak pracuje motocykl oraz rywali, jad?cych za nim lub przed nim. Z przodu kasku znajduje si? wizjer, ktory jest zbudowany z plastiku. Chroni on zawodnika przed owadami, kroplami deszczu czy drobinkami opon.
Poza ochron? ?ycia kask jest te? kluczowym elementem do wyra?enia osobowo?ci zawodnikow, ktorzy umieszczaj? na nich np. symbole, maskotki. Dzi?ki temu ułatwiona jest identyfikacja zawodnikow na torze
[17]
.
Sesje podczas weekendu wy?cigowego
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Aktualna lista sesji, ktore s? rozgrywane podczas weekendu MotoGP. W tabeli podany jest te? czas trwania danego wydarzenia
[18]
.
| Klasa
|
MotoGP
|
Moto2
|
Moto3
|
| Trening 1
|
45 min
|
45 min
|
40 min
|
| Trening 2
|
45 min
|
45 min
|
40 min
|
| Trening 3
|
45 min
[19]
|
45 min
|
40 min
|
| Trening 4
|
30 min
|
brak
|
brak
|
| Kwalifikacje
|
Q1-15 min,
Q2-15 min
[20]
|
45 min
|
40 min
|
| Rozgrzewka
|
20 min
|
20 min
|
20 min
|
| Wy?cig
|
40-45 min
[21]
|
40-45 min
[21]
|
40-45 min
[21]
|
Lista flag stosowanych w MotoGP
[22]
.
Czerwona flaga podczas
GP Indianapolis 2008
|
Dyskwalifikacja. Pokazywana jest razem z tabliczk? z numerem zawodnika.
|
|
Problemy techniczne z motocyklem.
|
|
Zezwolenie na zmian? motocyklu w boksie.
|
 
|
Mokry tor.
|
|
Informacja dla zawodnika, ?e b?dzie dublowany.
|
|
Koniec wy?cigu
|
|
Sygnalizacja niebezpiecznej sytuacji.
|
|
Przerwanie wy?cigu.
|
|
Brak niebezpiecze?stw na torze.
|
Kobiety startuj?ce w motocyklowych mistrzostwach ?wiata
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Informacje przekazywane s? kierowcom przez zespoły poprzez wystawianie tablic na prostej startowej, a od Grand Prix Niemiec 2017 informacje od zespołu mog? by? pokazywane tak?e na desce rozdzielczej motocykla.
W jednej linii startowej wy?cig rozpoczyna trzech zawodnikow.
- L. Graham
(1949)
- U. Masetti
(1950, 1952)
- G. Duke
(1951, 1953-55)
- J. Surtees
(1956, 1958-60)
- L. Liberati
(1957)
 G. Hocking
(1961)
- M. Hailwood
(1962-65)
- G. Agostini
(1966-72, 1975)
- P. Read
(1973-74)
- B. Sheene
(1976-77)
- K. Roberts
(1978-80)
- M. Lucchinelli
(1981)
- F. Uncini
(1982)
- F. Spencer
(1983, 1985)
- E. Lawson
(1984, 1986, 1988-89)
- W. Gardner
(1987)
- W. Rainey
(1990-92)
- K. Schwantz
(1993)
- M. Doohan
(1994-98)
- A. Criville
(1999)
- K. Roberts Jr.
(2000)
- V. Rossi
(2001-05, 2008-09)
- N. Hayden
(2006)
- C. Stoner
(2007, 2011)
- J. Lorenzo
(2010, 2012, 2015)
- M.Marquez
(2013-14, 2016-2019)
- J. Mir
(2020)
- F. Quartararo
(2021)
- F. Bagnaia
(2022-2023)
|