Istoria [ modificar | Modificar lo codi ]

1471  : en Africa Orientala , plusors estats musulmans capiteron de s'unir per declarar una ≪  guerra santa  ≫ contra Etiopia . Dins aquo, seis atacas fogueron rebutadas (→ 1473 ).
1471  : mort de l'emperaire inca Pachacutec que foguet remplacat per son fiu Tupac Yupanqui . Son reine marquet lo comencament de l'expansion territoriala inca. Bastiguet tanben plusors monuments importants ( Temple dau Soleu , Machu Picchu ...).
1472  : inquiets de l'emergencia dau Principat de Moscou , lei caps dau reiaume de Polonha - Lituania e dau Khanat de l'Orda d'Aur signeron una alianca.
1473-1474  : tocadas per una epidemia, leis armadas etiopianas en guerra contra sei vesins musulmans degueron se retirar vers sei frontieras onte capiteron de blocar diverseis atacas. Aquo entrainet una pausa dins lei combats.
1473-1478  : en Mesoamerica , campanha victoriosa dau tlatoani Axayacatl que capitet de sometre la vila de Tlatelolco e lei pobles de la Vau de Toluca en 1473 . Pasmens, aquo entrainet una reaccion dei Tarascs que capiteron d'expulsar leis Astecs de la region de Toluca.
1475  : conquista dau comptador genoes de Caffa en Crimea per leis Otomans .
1478  : mort dau negus Baeda Maryam que foguet remplacat per son fiu Eskender ( 1478 - 1494 ) qu'era encara un enfant de set ans. Una regencia dirigida per la reine Romna, l'abat Tasfa Giyorgis e lo senhor Amda Mikael foguet establida. Dins lei fachs, Amda Mikael dirigiguet lo pais car Romna se retiret rapidament au monasteri de Debre Libanos e car Tasfa Giyorgis avia pas lei competencias necessarias per dirigir leis afaires de l'Estat.
1478  : en Insulindia , conquista de Trowulan per lei forcas dau reiaume de Kediri e mort dau rei Kertabumi . Aquo entrainet la disparicion de Majapahit que foguet annexat per lo venceire ^[1] .
1479  : fin de la Premiera Guerra Turcoveneciana (iniciada en 1463 ). S'acabet per una victoria otomana . Venecia deguet acceptar la perda de Morea , de Negroponte e d' Albania . En mai d'aquo, deguet pagar una importanta indemnitat per gardar sei privilegis comerciaus.
1479  : conquista dau Sultanat de Jaunpur per lei tropas de Bahlul Lodi . Aquo marquet la restauracion de la poissanca dau Sultanat de Delhi apres lei pilhatges de Tamburlan .

Cultura [ modificar | Modificar lo codi ]

1479  : per la festa dau fuoc noveu , leis Astecs acaberon la realizacion de la ≪  Peira dau Soleu  ≫ qu'es uei venguda un simbol major de l'art precolombian. Es un disc monolitic de basalt de de 3,6 metres de diametre e de 1,22 metre d'espessor que son pes es d'aperaqui 24 tonas. Sa foncion precisa es desconeguda mai era probablament un cuauhxicalli , es a dire un autar e un receptacle de sacrifici .

Sciencias e tecnicas [ modificar | Modificar lo codi ]

1472  : publicacion de Theoricae novae planetarum de l' astronom e matematian austrian Georg von Peuerbach ( 1423 - 1461 ). Son obratge aguet la particularitat d'esser lo premier libre d' astronomia que foguet estampat e que conoguet una difusion larga.
1477  : en Franca , per accelerar lei comunicacions, creacion dau Releu dei Postas per lo rei Lois XI .

Deces [ modificar | Modificar lo codi ]

Liames internes [ modificar | Modificar lo codi ]

Bibliografia [ modificar | Modificar lo codi ]

Notas e referencias [ modificar | Modificar lo codi ]

1. ↑ Ranawijaya , rei de Kediri e fiu de Singhawikramawardhana qu'era lo rei legitim de Majapahit cacat per una revouta de Kertabumi en 1468 , proclamet la reconstitucion de Majapahit . Pasmens, dins lei fachs, lo govern e l'administracion demoreron aquelei de son reiaume de Kediri.