De
Frequenz
(
lat.
frequentia
, Mannigkeit) is en
physikaalsche Grott
. Se beschrifft de Mannigkeit vun en perioodschen Vorgang, also wo faken lopt en Vorgang af, de sik regelmatig wedderholt. Bispelen hierfor sund de Hartfrequenz vun en Person, de tomeist as Pulsslaag in de Minuut angeven warrt oder ok de Frequenz vun en
Toon
, den een horen kann un tomeist in Swingen in de Sekunn angeven warrt.
De Frequenz warrt in Formeln mit de
Formeltekens
f
oder
ν
dorstellt. Defineert warrt se normalerwies as de Tall vun Begeevnissen Δ
N
in en bestimmte Tietduer Δ
t
:
.
De Tietruum Δ
t
kann free wahlt warrn un mutt bi en perioodschen Vorgang nicht op en sunnere Tieteenheit fastleggt warrn. Dat speelt keen Rull, of 1 Swingen in 20 ms, 50 Swingen in 1 s oder 3000 Swingen in 1 min stattfinnt. De Frequenz is in all Fall de sulve.
De Tall Δ
N
kann jede positive
Reelle Tall
wesen. De Frequenz kann in dit Rebeet stopenlos jeden Weert annehmen. Sunners licht is se aver digital to faten, vun wegen dat Δ
N
dor Tellen bestimmt warrn kann, so dat en digitalen Weert in Tellstopen entsteiht.
Sinn hett de Angaav vun en Frequenz bi Begeevnisse, de sik regelmatig wedderholt, also bi Begeevnissen mit en fasten Tietafstand toenaner. Disse Tietafstand warrt as
Periood
oder Swingduer
T
betekent. De Frequenz is de
Kehrweert
vun de Periood:
.
Angeven warrt de Frequenz tomeist in de Eenheit
Hertz
mit dat
Eenheitenteken
Hz
. Noomt is de Eenheit na den duutschen Physiker
Heinrich Rudolf Hertz
. Na de Glieken, de baven steiht, is se afleidt vun de
SI-Eenheit
Sekunn mit dat Eenheitenteken
s
as
.
Disse Eenheit warrt blots for de Frequenz bruukt, nich aver for sunnere Grotten, de okk in 1/s angeven warrt, as to’n Bispeel de Dreihtall oder de Krinkfrequenz.
Unner de Umloopfrequenz oder
Dreihtall
n
warrt de Tall vun Umdreihn in en Tietduer verstahn. AS Eenheit warrt hier faken 1/min bruukt oder (nich na DIN) U/min (
Umdreihn pro Minuut
) oder Rpm (
Rounds per Minute
). De Periood
T
warrt in dissen Fall as Umloopduer betekent:
.
For sinusordige Vorgang
warrt in de Physik un in de Elektrotechnik faken de
Krinkfrequenz
ω
bruukt, de for en Winkel in en bestimmte Tietduer steiht:
. Dorbi gellt 1 Periood
360° = 2π
rad
= 2π.
Bi en Affolg vun perioodsche elektrische Impulsen (Spannungs- oder Stroomstoten) warrt unner
Folgfrequenz
de Tall vun de Impulsen in en Tietduer betekent in’n Unnerscheedt to de Frequenzen vun sinusformige Swingen. dor de in’n Sinn vun de
Fourieranalysys
(k. unnen) de Kurvenform vun’n enkelten Impuls beschreven warrn kann. Bispeelen:
- In de Radartechnik warrt vun de
Impulsfolgfrequenz
snackt.
- In de Medizin warrt de
Puls
as Tall vun de Hartslaag in en wahlbore Tietspann (t. B. ¼ Minuut) meten un in de Eenheit Slaag in de Minuut angeven. Man seggt dorto ok Pulsfrequenz.
- Wenn in’n
Maschienenbo
, nauer in de Andriefstechnik, de Tall vun de
Heven
op en Tietspann vun en Zylinder oder en annern Linearandrief angeven warrt, warrt ok vun de
Heevfrequenz
snackt.
De Mannigkeit vun en Vorgang mutt nich jummer op de Tiet betogen wesen. Man kann en Begeevnismannigkeit ok op en ruumliche Utdehnen betehn un snackt den vun de
Oortsfrequenz
oder in eenige Anwennen ok vun de
Bulgentall
.
For de Frequenz ν vun en
Bulg
, also en Vorgang, de in Ruum
un
Tiet perioodsch is, gellt:
wobi
v
d Utbreedtsnelligkeit un de Bulg in dat umgeven
Medium
is un
λ
de
Bulgenlang
. De Bulgenlang hett mit de Tiet nix to doon, se is en Groot, de vun’n Oort beschrifft. For Licht in en Medium mit de
Breektall
n
is
wobi
c
de
Lichtsnelligkeit
in’t Vakuum betekent.
- Bispeelweerten for Frequenzen
- Frequenzen vun Toon, de en Minsch horen kann: ruchweg 20 Hz … 20 kHz, wobi de bovere Weert mit dat Oller op unner 10 kHz runner geiht.
- Freqeunz for’t Kennen vun Spraak: ruchweg 200 Hz … 4
k
Hz
- Frequenz for’t Licht, dat vun Minschen sehn warrn kann: ruchweg 400 … 750
T
Hz
Swingen, de streng
sinusformig
sund, kamt in de Natur kuuum vor. Dat liggt nich blots an de Bulgenform vun’t Swingen, man ok in’t tietlich begrenzte Signal vun en Swingen, vun wegen dat en mathemaatsch naue Sinusswingen ahn Enn anduert.
Man jede begrenzte Swingvorgang, ok wenn de de Form vun en Sinusswingen hett, is en Overlagern vun vele verschedene Frequenzen, de in en
Frequenzspektrum
dorstellt warrn kunnt. En woren physikaalschemn Swingvorgang besteiht normalerwies ut en Mischen vun unendlich vele Frequenzen, de elk en infinitesimalen Andeel an’t Samtsignal hebbt. Ut denn Grund kann een Frequenzen mathemaatsch as
Eenheitsvekters
vun en
Vekterruum
opfaten, de sulvst nich mehr Elementen vun dissen Vekterruum sund.
Jede perioodsche Vorgang lett sik mit Help vun de
Fourieranalyys
as Summ vun all Frequenzandelen dorstellen, de in em vorkamt.
- Nedderfrequenz
betekent Frequenzen in’t Rebeet vun de horboren Schallbulgen, also ruchweg 20 … 20000 Hz.
- Hoochfrequenz
betekent in de Narichtentechnik Frequenzen over 3
M
Hz, warrt in annere Disziplinen aver anners defineert.
- Normfrequenzen
sund fastleggte Frequenzen for akustische Meten.
- Horst Stocker:
Taschenbuch der Physik.
4. Oplaag, Verlag Harry Deutsch, Frankfort an’n Main, 2000,
ISBN 3-8171-1628-4
- Michael Dickreiter:
Handbuch der Tonstudiotechnik.
6. Oplaag, K.G. Saur Verlag KG, Munchen, 1997,
ISBN 3-598-11320-X