С??л 서울
Онцгой хот
С??л Онцгой Хот 서울特別市
Ш?нийн С??л Тогс?г?н Каннам д??рэг Хотын ?зэмж Гёндон зах Чонгечонь Кёнбуг орд
Далбаа Тамга С?лд
Уриа:  "С??л, миний с?нс" [1]
Дуулал: байхг?й [2]
Show Seoul Show South Korea
Солбицол: 37°33′36″N 126°59′24″E  /  37.56000°N 126.99000°E  / 37.56000; 126.99000 Солбицол : 37°33′36″N 126°59′24″E  /  37.56000°N 126.99000°E  / 37.56000; 126.99000
Улс	?мн?д Солонгос
Б?с нутаг	С??л Нийслэл
??сгэн байгуулагч	Ген. И Сонге
Д??рэг	25 д??рэг
Засаг захиргаа
?  Т?р?л	Хотын дарга?з?вл?л
?  Биет	С??л Хотын Захиргаа С??л Хотын З?вл?л
?   Хотын дарга	О Се Хун ( Ард т?мний х?ч )
?   ?ндэсний Ассамблей	49
Газар нутаг [3]
?   Онцгой хот	605.21 км 2 (233.67 бээр 2 )
?  Б??гн?р?л	12,685 км 2 (4,898 бээр 2 )
?нд?р	38 м (125 фут)
Хамгийн ?нд?р цэг ( Пугагсань )	836.5 м (2,744.4 фут)
Х?н ам   (2Q 2023) [5]
?   Онцгой хот	9,659,322
?  Байр	1-р байр
?  Нягтрал	16,000/км 2 (41,000/бээр 2 )
?   Б??гн?р?л	26,037,000 [4]
?  Нягтрал	2,053/км 2 (5,320/бээр 2 )
?   Ард т?мний нэр	С??лч??д
?  Аялга	Гёнги
Нутгийн Нийт Б?тээгдэх??н (2020) [6]
?  Нийт	\ 444.5 их наяд $ 355.6 тэрбум
Цагийн б?с	UTC+9 (Солонгосын Стандарт Цаг)
ISO 3166 код	KR-11
?нг?	С??л Улаан [7]
Цэцэг	Форситиа

С??л (хуучнаар Сеул ; 서울 ^{солонгос}   [со?ль] , ≪нийслэл≫) ? ?мн?д Солонгос улсын нийслэл , 10 сая х?нтэй хот юм.

С??л хот улсынхаа ?рн? умард хэсэгт Кёнги аймгаар х?рээлэгдэн, Инчон хоттой хаяа залган оршдог. Хотын харьяалах талбай 605 км² байна. Засаг захиргааны хуваариар улсын нэгд?гээр дэсийн нутаг болох онцгой хот юм. 10 сая х?н оршин сууж байгаагаараа улсдаа тэрг??лэх б?г??д дэлхийд 8-р байрт жагсах их хот болно. С??лийн эргэн тойронд хотын б??гн?р?л бий болсон б?г??д энэх?? С?дугвонь б?сэд улсын тал хувь буюу 25 сая х?н оршин сууж байна.

С??л хотын дундуур Хань м?р?н урсдаг б?г??д эртнээс энд суурин ??сч х?гжжээ. НТ? 18 онд Пэгжэ улс энэ хавьд т?вл?сн??с эхлээд ?дг?? х?ртэл улсын нийслэл болон х?гжжээ. С??лд ЮНЕСКО-гийн дэлхийн ?вийн газар болох Чандог ордон , Хуасон цайз , Жунмю с?м , Намхань уулын цайз , Чусоний вангуудын бунхан зэрэг т??хийн дурсгалт газар байна. С??л хот П?хань зэрэг уулсаар х?рээлэгдсэн. Хотыг харах ?рг?н цэцэрлэгт х?рээлэнтэй. С??лийн цамхаг , Тундэм?ний загварын ордон , Лотте Уорлд , Сарны гэрлийн солонгот х?рхрээ зэрэг орчин ?еийн ?зэмж цогцолжээ. Солонгос поп , Солонгос давалгааны гол газар б?г??д дэлхийд эхний 10-т орох тоо буюу жилд 10 сая гаран жуулчин ирж сонирхдог.

С??л ?мн?д Солонгос улсын эдийн засаг, санх??гийн гол т?в б?г??д Каннам д??рэг ихэд х?гжс?н. Самсон , ЛЖ , Хёндай-Киа зэрэг дэлхийд нэр х?ндтэй олон компани энд т?л?вл?жээ. С??лд хурдны галт тэрэг , метро байна. С??лийг зорьсон агаарын тээврийн гол буудал Иньчоний олон улсын нисэх буудал нь 2005-2013 онд дараалан дэлхийн шилдэг нисэх буудлаар шалгарчээ. Лотте Уорлд цамхаг 123 давхар б?г??д хотын хамгийн ?нд?р байшин юм.

С??л 1986 оны Азийн наадам , 1988 оны зуны олимп , 2002 оны Х?лб?мб?гийн ДАШТ , 1980 оны Орчлонгийн сайхан х??хэн , 2010 оны Их хорийн уулзалт зэрэг спорт, улс т?рийн наадам, уулзалтыг х?лээн авч зохион байгуулжээ.

Нэр [ засварлах | кодоор засварлах ]

Энэ газар т??хэнд олон нэрээр тэмдэглэгджээ.

Пэгжэ улсын ?ед Виресон (慰禮城) гэж байв. Т??нээс нааш Шилла улсын Ханж? (한주), Гуулин улсын Намгён (南京), Чусонь улсын Ханьсон (漢城), Ханьян (漢陽) гэсэн нэртэй байлаа. Японы харьяаны ?ед Кэйжо (京城) гэгдсэн. ?дг?? солонгосоор ≪нийслэл≫ гэсэн утга б?хий ≪Сораболь≫ (徐羅伐) хэмээх эртний ?гээс улбаалж Со?ль (서울) гэж байна.

Монгол улсад орос кирилээс улбаалж Сеул гэж байснаа БНСУ-ын албан х?сэлтээр С??л гэх болсон.

Т??х [ засварлах | кодоор засварлах ]

?н??гийн С??л байгаа Хань м?рний эрэгт НТ? 4000 жилийн тэртээгээс суурин ??счээ. Нийтийн тооллын эхлэх ?еийн Пэгжэ улсын нийслэл Виресон энэ хавьд байсныг нь сударт тэмдэглэжээ. С??лийн гаднах П?ннабтусон хэмээх газар доор орсон овгор ханыг Виресоны хэрэм гэдэг. Энэ хавь Гурван улс буюу Когурё -Пэгжэ, 6-р зууны Когурё- Шиллагийн ?еийн дайны талбар, чухал ач холбогдолт газар байжээ.

Нэгдсэн Шиллаг залган тогтсон Гуулин улс Кэгёнд нийслэл байгуулсан ба 11-р зуунд С??л хавьд зуны ордон барьж ?мн?д нийслэл болгосноор суурин ихэд тэлжээ. Гуулин улсыг залгасан Чусонь улс нийслэлийг С??лд н??лгэсэн ба Ханьян, дараа нь Ханьсон гэж нэрийджээ. 14-р зуунд баригдсан Кёнбуг ордонд 1592 он х?ртэл улсын ван заларч байв. 1405 онд баригдсан Чандугг?н ордон нь 1611-1872 онд вангийн ордон болжээ.

Дээр ?ед хот ан амьтан, хулгай дээрмээс сэргийлсэн чулуун хэрэмтэй байв. Хот томрохын хэрээр хэрмээс гадагш гарч тэлжээ. Хотын хаалгууд одоо хотын т?вд байна. ??нд Намдэм?нь , Тундэм?нь зэрэг ?мн?д, дорнод хаалга багтана. Чусоний ?ед хотын хаалгыг хонхны дуугаар нээж хаадаг байжээ. Хэдэн зуунд хаалттай байсны дараа 19-р зуунд С??л харийнханд хаалга нээж, орчин ?еийн хот байгуулжээ. Азийн орнуудаас анх удаа хааны ордондоо цахилгаан нэвтр??лсэн нь С??л хот байв.

Франц , Америк зэрэг оронтой худалдаа хийдэг болсон ба С??лийн цахилгааны газар, Цахилгаан тэрэгний газар зэрэг нь Америк-Солонгосын хамтарсан ?мчл?лийнх байв. Хот х?гжиж Дорнын хамгийн цэвэрхэн хот хэмээгдэх болсон.

1910 оны гэрээгээр Японы харьяанд орсны дараа хотын нэрийг солонгосоор Кёнсон, японоор Кэйжо хэмээжээ. Японы арга технологи хэрэглэгдэх болж ?рнийн хийцийн барилга баригдах болов. Дэлхийн хоёрдугаар дайны эцэст С??л хот Японы эзэрхийллээс ч?л??л?гдс?н.

1945 онд нийслэлийн нэрийг ?н??гийн нэрээр буюу С??л хэмээн нэрийдэгдэж БНСУ байгуулагдав. 1950-1953 оны Солонгосын дайнаар С??л ихэд с?йрсэн. 191 мянган барилга, 55 мянган байшин, 1000 ?йлдвэр с?йджээ. Улсын нийслэл т?р хугацаанд П?саньд шилжсэн. Дайны дараа С??лийг чиглэсэн их н??дэл болж байв. 1955 онд хотын х?н ам 1.5 саяд х?рсэн.

Дайны дараа С??л орчин ?еийн хийц б?хий барилга байшинтай сэргээн босгогдсон. 1960-аад онд аж ?йлдвэржиж ажиллах х?чний шилжилт С??л болон бусад том хотуудыг чиглэжээ. 1970-аад онд С??лийн хэмжээ томорч ойр орчны сууриныг хаман нэгтгэжээ.

С??л улсын эдийн засаг, улс т?р, соёлын гол т?в б?г??д улсын х?н амын 20% амьдарч, 50% нь ойр орчимд амьдарч байна.

С??лд Самсон , СК , Хёньдай , ПОСКО , ЛЖ зэрэг дэлхийд томоохон компаниудын т?в байр байрлажээ.

С??л 1986 оны Азийн наадам , 1988 оны зуны олимп , 2002 оны Х?лб?мб?гийн ДАШТ -ийг зохион байгуулсан.

Газар з?й [ засварлах | кодоор засварлах ]

С??л хот ?мн?д Солонгос орны ?рн? умард биед, далайн т?вшнээс дээш 20-40 м ?нд?рт, улсын хилээс 50 км зайнд оршдог. Хотын дундуур Хань м?р?н урсаж хотыг ?мн?д умард хоёр хэсэг болгон хуваажээ.

1394 онд Иньвансань , Намсань , Нагсань , Пугагсань д?рв?н уулын дунд багтаж байсан бол тэлсээр одоо найман уулын дунд гэж яригдаж, 15 км радиустай тойрогт багтах 605 км² газрыг харъяалдаг болжээ. Нутгийн баруун хэсэг м?рний адаг, нам доор газар байна.

Хотын уламжлалт т?в хэсэг нь Жунну , Чун д??рэг бол ?н??гийн санх??гийн т?в нь Ёиду , эдийн засаг нь т?в Каннам д??рэг болсон.

Уур амьсгал [ засварлах | кодоор засварлах ]

С??л нь ?мн?д Солонгосын бусад нутагтай ижил, чийглэг уур амьсгалтай . Учир нь Солонгосын хойг гурван талаараа далайгаар х?рээлэгдэнэ ^[8] . Зундаа халуун, чийглэг, наймдугаар сард хамгийн их хална. Энэ ?ед дундаж температур 22-30 °C байна. ?в?лд?? дунджаар -7 °C-1 °C байна. ?в?лд?? харьцангуй хуурай байх ба жилд дунджаар 28 ?д?р цас орно.

Нутгийн хуваарь [ засварлах | кодоор засварлах ]

С??л хот 25 д??рэг (句 г? )-т хуваагддаг. Д??рэг нь хороо болж (東 дун ) хуваагдана. Нийт 423 хороо бий.

Д??ргээс газар нутгаар хамгийн том нь Сочу , хамгийн жижиг нь Ч?н д??рэг юм. Х?н амаар олон нь Сунба д??рэг.

Х?н ам з?й [ засварлах | кодоор засварлах ]

С??л хот 2013 онд 10.4 сая оршин суугчтай байв. Х?н амын тоогоор дэлхийн 8-р олон х?нтэй хот болно. С??л хотын б??гн?р?л С?дугвоньд 25 сая х?нтэй байгаа нь дэлхийд Токиогийн дараа хоёрдугаарт орох их д?н юм. Х?н амын нягт суурьшилтай.

С??лийн оршин суугчид ?ндсэндээ солонгос ?ндэстэн байна. Ц??н хувь буюу 2011 оны байдлаар 281 мянган гадаадын иргэн оршин сууж байгаагийн ихэнх нь Хятад , Японоос иржээ.

С??лд гэмт хэрэг маш бага. Буддын болон христийн шашин х?н амын дунд дэлгэрсэн.

Ах д?? хот [ засварлах | кодоор засварлах ]

С??лийн ах д?? хотын жагсаалт [10]

Тайванийн Тайбэй (1968) Туркийн Анкара (1971) Ираны Тегеран (1972) Америкийн Хонолулу (1973) Америкийн Сан-Франциско (1976) Бразилын Сан-Паулу (1977) Колумбийн Богота (1982)

Индонезийн Жакарта (1984) Японы Токио (1988) Оросын Москва (1991) Австралийн Шинэ ?мн?д Вэльс (1991) Мексикийн Мехико (1992) Хятадын Бээжин (1993) Монголын Улаанбаатар (1995)

Вьетнамын Ханой (1996) Польшийн Варшав (1996) Египетийн Каир (1997) Казахстаны Астана (2004) Америкийн Вашингтон (2006) Узбекистаны Ташкент (2010) Брунейн Бандар-Сери-Бегеван (2012)

Зураг [ засварлах | кодоор засварлах ]

• 
  Чандогг?н ордон
• 
  Тогс?г?н
• 
  Мёндунгийн цогчин дуган
• 
  Ш?нийн хот
• 
  Нийтийн тээврийн автобус
• 
  Лотте Уорлд т?в
• 
  Каннамын гудамж
• 
  Чонгечонь горхи
• 
  ≪Самгёбсаль≫ хоол

Лавлах бичиг [ засварлах | кодоор засварлах ]

1. ↑ " "Seoul, my soul" selected as the city's new slogan" . Seoul Metropolitan Government. 5 April 2023. Archived from the original on 7 May 2023 . Retrieved 11 May 2023 .
2. ↑ "서울市 사이트에 서울 市價인 서울의 讚歌가 없습니다" . Seoul Metropolitan Government. Archived from the original on 2021-09-22 . Retrieved 2021-09-22 .
3. ↑ Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named seoul1
4. ↑ Seoul Capital Area
5. ↑ "City Overview (Population)" . Seoul Metropolitan Government. Archived from the original on 26 November 2021 . Retrieved 26 November 2021 .
6. ↑ "2021年 地域所得(暫定)" .
7. ↑ "Color" . Archived from the original on 11 May 2012 . Retrieved 8 April 2012 .
8. ↑ "BBC Weather - Country Guide" . Archived from the original on 2006-04-23 . Retrieved 2006-04-23 .
9. ↑ С??л хотын уур амьсгалын мэдээ ( Memento 4. Гуравдугаар сар 2016 цахим архивт ) , KMA World Meteorological Organization, 2012-07-17
10. ↑ "Seoul ? Sister Cities" . Archived from the original on 2012-03-25 . Retrieved 2017-06-22 .

Цахим хуудас [ засварлах | кодоор засварлах ]

  Commons: Seoul  ? Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

• Цахим хуудас
• Seoul Газрын зураг