Амман

Амман
Уур амьсгалын диаграмм
	Температур °C , Тунадас мм
	Эх сурвалж: WMO

	Амман ;
	;
Улс	Йордан
- Нийт	км²

Амман ( Араб : ???? ‘Amm?n) нь Йорданы нийслэл хот юм. Х?н ам нь 1 сая 200 мянга гаруй б?г??д улсынхаа х?н амын 4-ний 1-ийг эзэлнэ. Йордан улсын эдийн засаг, улс т?р, аж ?йлдвэрийн т?в хот болно.

Амман нь орчин ?еийн ?нд?р барилгууд с?ндэрлэхийн зэрэгцээ эртний байдлаа хадгалж ?лдсэн д??рг??дтэй. Йордан голд ойрхон орших б?г??д Ес?с Христийг угаасан гэх газар х?ртэл машинаар 45-хан минут яваад х?рдэг тул Христосын шашинтнууд олноороо зочилдог.

Т??х [ засварлах | кодоор засварлах ]

Амман хотын нутаг нь Шинэ чулуун зэвсгийн ?е буюу 9000 жилийн ?мн??с байнгын оршин суугчидтай болж, Эртний Египетийн захиргаанд байхдаа Амун буюу Амэн бурхны нэрээр Аммон хэмээн нэрлэгджээ. Шинэ гэрээнд Аммончуудын амьдардаг хот ( Раба буюу Рабат ) хэмээх нэрээр бичигдсэн байдаг. Улмаар Ж??д хэлээр Рабат Аммон хэмээн дуудагдах болсон тус хот нь Ассирын эзэнт улс , Персийн эзэнт улс , Македоны эзэнт улсын захиргаанд орж явсан б?г??д Птолемейн Египетийн хараанд байхдаа Птолемей II -ын Филадельфос （Philadelphos）-аас гаралтай грек хэлний Филадельфи хэмээн нэрлэгдэж байв.

Филадельфи нь МЭ? 1-р зуунд Ромын эрхшээлд орж, Ромын эзэнт г?рний н?л??г??р Христосын шашин нэвтэрчээ. Гэвч олон удаагийн газар х?дл?лтийн улмаас тус хот нь аажмаар м?хс?н байна.

1887 онд Оросын Хаант Улсын дарлалаас зугтан Умард Кавказаас Оттоманы эзэнт г?рний харьяа Сирид д?рвэж ирсэн черкесчууд Филадельфи хотын туурин дээр нутаглаж эхэлснээр Амман хотын шинэ т??х бичигдэж эхэлжээ. 1900 онд Оттоманы эзэнт улсын султан 、 Абдулхамид II нь Дамаскаас Медина х?ртэл т?м?р зам барих тушаал гаргасан б?г??д тус т?м?р замын нэг ?рт?? нь Амманд байрлаж, ??нийг дагаад тус хотын х?гжил т?ргэсчээ. 1921 онд Английн харьяаны шинэ засаг захиргааны нэгж ??сч, Амманыг нийслэлээ болгосон байна.

1946 онд Транс-Йорданы хаант улс бий болж, тусгаар тогтнолоо олмогц нийслэл хот нь болсон хэдий ч тэр ?ед х?н ам нь д?нг?ж 20 мянга орчим байлаа. 1949 онд Израил улсын тусгаар тогтнолоос ??дсэн б?с нутгийн тогтворг?й байдлын д?нд Палестины д?рвэгсэд Йордан голын баруун эргээс Йордан руу цутгаж, Амманы х?н ам эрс ?счээ. 1990-ээд онд Палестин , Ирак зэрэг улсуудаас д?рвэгсэд, шилжин суурьшигчид т?вл?рч, Амман хот нь баруун тийш хурдацтайгаар тэлж буй. ??ний улмаас хотын усан хангамж х?рэлцээг?й болж эхэлж байгаа.

Палестины Ч?л??л?х Байгууллага （PLO）-ын т?в нь 1970 онд гарсан Йорданы иргэний дайны улмаас Ливан руу х??гд?х х?ртлээ Амманд байсан юм.

Газарз?й [ засварлах | кодоор засварлах ]

Амман хот нь Йорданы баруун хойд хэсэгт, дов толгод ихтэй б?с нутагт оршино. Анх тус хот нь долоон толгой дээр байгуулагдсан боловч ?дг?? ойр орчмын 19 толгой х?ртэл газар нутгаа тэлжээ.

Цаг уур [ засварлах | кодоор засварлах ]

Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Амман

	1-р сар	2-р сар	3-р сар	4-р сар	5-р сар	6-р сар	7-р сар	8-р сар	9-р сар	10-р сар	11-р сар	12-р сар
Маx. Температур ( °C )	12.3	13.7	17.2	22.6	27.8	30.8	32.0	32.4	30.7	27.1	20.4	14.4	Ø	23.5
Мин. Температур (°C)	3.6	4.2	6.1	9.5	13.5	16.6	18.5	18.6	16.6	13.8	9.3	5.2	Ø	11.3

Тунадас ( мм )	63.4	61.7	43.1	13.7	3.3	0.0	0.0	0.0	0.3	6.6	28.0	49.2	Σ	269.3

Бороотой ?д?р ( d )	11.0	10.9	8.0	4.0	1.6	0.1	0.0	0.0	0.1	2.3	5.3	8.4	Σ	51.7

Хур тунадас

Х у р т у н а д а с	63.4	61.7	43.1	13.7	3.3	0.0	0.0	0.0	0.3	6.6	28.0	49.2
	1-р сар	2-р сар	3-р сар	4-р сар	5-р сар	6-р сар	7-р сар	8-р сар	9-р сар	10-р сар	11-р сар	12-р сар

Эх сурвалж: WMO

Зам тээвэр [ засварлах | кодоор засварлах ]

Амман хотын тэнгэрт гарах гарц нь хотын т?в??с ?мн? з?гт машинаар 30 орчим минутын зайд байх К?йн Ареа олон улсын нисэх онгоцны буудал болно.

Газрын тээврийн хувьд, Йорданы бусад хотууд болон х?рш улсуудын хотууд руу автобус тогтмол явдаг. Ирак зэрэг х?рш орнууд руу таксигаар ч явах боломжтой. Оттоманы эзэнт улсын ?ед баригдсан т?м?р замаас Дамаск-Амманы хоорондох хэсэг нь одоо ажилладаг ч долоо хоногт хэдхэн цуваа явдаг.