Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Valkebergs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
Lance Armstrong
Lance Armstrong
(
Plano
,
Texas
,
18 september
1971
) ies 'ne veurmalige
Amerikaanse
fietsrenner
. Hae won in de jaore
1999
tot en met
2005
zeve kier achterein de
Runde van Frankriek
gewonne, naodat hae ein paar jaor ierder geneze waor van klietsje
kanker
. Nao zien euverwinning in de Tour van 2005 ies hae gesjtop met fietsrenne. In 2009 maakde hae kort ziene rentree. In
2012
kaom 't Amerikaans antidopinggenoatsjap
USADA
mit besjoldiginge van sjtructureel dopinggebruuk; wie de
UCI
die op 22 oktober van dat jaor euvernaam, raakde hae zien zeve toureuverwinninge kwiet.
Proloog Tour de France 2004
Armstrong begoes zien sjportcarriere es
triatleet
. Al gauw bleek dat hae de meisten aanlek houw veur 't fietse. Es amateurfietser won hae in
1991
't Amerikaans kampioensjap en deeg hae in
1992
met aan de
Olympische Sjpele
in Barcelona. Nao diet evenement woort hae beroepsfietsrenner, bie de
Motorola
-ploog.
Es beroeps reej hae in
1993
veur 't iersj de Tour de France; hae won 'n etappe, meh moos opgeve en koes de runde neet oetrieje. In datzelfde jaor woort hae waereldkampioen in
Oslo
. In
1995
fietsde hae de Runde van Frankriek obbenuujts, en diet kier koes hae waal
Paries
bereike. Ouch in deze Tour won hae 'n etappe, d'n daag naodat ziene plooggenoot
Fabio Casartelli
in de Runde waor gesjtorve nao 'ne val.
In oktober
1996
woort bie Armstrong teelbalkanker geconstateerd, met oetziejinge nao zien
longe
en
hersjene
. Zien doktore zagte haom dat hae 50 procent kans houw um te euverleve, meh diet percentaasj zou in werkelikheid nog e sjtok lieger zin gewaes. Armstrong ondergong twie operaties en
chemotherapie
. Armstrong koos veur 'n experimenteel, meh zjwoar chemotherapie, umdat met conventioneel chemotherapie zien longfuncties zoadanig achteroet zouwe goon dat hae zien fietsrencarriere neet zou kenne hervatte.
In 't vreugjaor van
1998
kaom Armstrong truuk in 't professioneel fietsrenne. In iersjte instantie waor hae neet hiel succesvol, meh in de
Runde van Sjpanje
van datzelfde jaor haolde hae de veerde plaats in 't eindklassement. Armstrong waor ondertosje in deens bie de Amerikaanse ploog van
US Postal
. Ziene ploogleijer
Bruyneel
zoog nao aanleijing van Armstrongs prestatie in de Vuelta waal get in haom es runderenner, en zie gonge ziech riechte op de Runde van Frankriek.
In
1999
won Armstrong veur 't iersj de Tour de France; hae behaolde ouch 4 etappe-euverwinninge dat jaor. In de jaore daonao, van 2000 tot 2005, won hae d'n Tour ouch, meistal met 'n groate dominantie. Armstrong riechde zien gans jaor op de Runde van Frankriek, wat soms waal ins tot kritiek haet geleid, meh 'n succesvol concep bleek te zin. In de Tour haet Armstrong in totaal 22 etappes gewonne, woavan 11 individueel
tiedritte
. Zien ploog haet 3 kier de
plogetiedrit
gewonne. Armstrong ies absoluut recordhouwer wat betref 't aantal Toureuverwinninge;
Jacques Anquetil
,
Eddy Merckx
,
Bernard Hinault
en
Miguel Indurain
komme nao haom met eder 5 gewonne Rundes.
In
2005
woort
Discovery Channel
de sjponsor van zien ploog. Op
24 juli
2005
behaolde Armstrong zien letste euverwinning, met 't winne van ziene zevende Tour de France. Op 't moment dat hae euver de sjtreep gong op de
Champs-Elysees
kaom d'r 'n veurluipig ing aan zien fietsrencarriere.
In september
2008
maakde Armstrong bekend dat hae in 2009 zou truukkomme in 't professioneel fietserenne. Zien iersjte wedsjtried waor de
Tour Down Under
van 2009. In de Tour de France van 2009 haolde hae de derde plaats in 't klassement.
Armstrong haet bekend gemaak dat hae in 2010 met 'n eige ploog zal komme, gesjponsord door
RadioShack
.
Armstrong ies al in zien carriere dekser devan besjoldig dat hae
doping
zou numme. Hae ies evvel noats positief getes veur e verbaoje miedel, behalve eine kier in 1999 veur
corticoide
, meh diet bleek 'n ingredient van 'ne legale creme tege onder andere zaalpien te zin.
Armstrong ies behandeld door de Italiaanse arts
Michele Ferrari
, dae in 2004 veroordeild woort vanwege illegaal versjpreiing van mediciene en onsjportief gedraag. Ferrari woort ouch devan besjoldig fietsrennersj van doping veurzeen te hobbe, meh vanwege gebrek aan bewies ies hae daovan vriegesjproke. Armstrong zelf zaet dat hae Ferrari allein haet geconsulteerd euver zien dieet en euver huegdetraininge.
In augustus 2005, eine maond naodat hae met fietsrenne gesjtop waor, woort hae obbenuujts besjoldeg van dopinggebroek, op basis van monstersj oet 1999.
De besjoldiginge kaome in 'n struimversjnelling nao de bekentenis van collega
Floyd Landis
. In 2010 gaof dae neet allein toe zelf doping te hobbe gebroek - haom waor daoveur al 't winne van de Runde van Frankriek van 2006 aafgepak - meh dat ouch andere bie US Postal, woa-onder Armstrong, gedopeerd waore gewaes. 't Amerikaans anti-dopinggenoatsjap
USADA
gong de klachte onderzeuke en concludeerde in augustus 2012 dat Armstrong zien dopinggebroek beweze waor. De
UCI
naom dees conclusie op
22 oktober
van datzelfde jaor euver, hiedoor raakde de Amerikaan zien zeve Tourzeges en ander pries kwiet. Hae gong neet detege in beroop.
Op
17 januari
2013 bekende hae, in 'n (ieder opgenomme) interview met
Oprah Winfrey
, publiekelik dat hae inderdaad sjtructureel doping houw gebruuk.
LiveStrong en de Lance Armstrong Foundation
[
bewirk
|
bron bewerke
]
Lance Armstrong haet de
Lance Armstrong Foundation
opgeriech, 'n organisatie die kankerpatiente ondersjteunt en geld vriemaak veur onderzeuk nao kanker. In 2004 ontworp Armstrong 't gael Livestrong-ermbendsje. In mei 2005 waore d'r mie es 50 miljoan ermbendsjes verkoch. In samewerking met
Nike
zamelde me op dees maneer mie es 5 miljoan dollar in veur de Lance Armstrong Foundation.
- Waereldkampioensjap
, Oslo, 1993
- 22 etappes in de
Runde van Frankriek
(1993 (1x), 1995 (1x), 1999 (4x), 2000 (1x), 2001 (4x), 2002 (4x), 2003, 2004 (5x), 2005 (1x))
- Clasica San Sebastian
, 1995
- Tour du Pont, 1995 en 1996
- Waalse piel
, 1996
- Etappe in
Paries-Nice
, 1996
- Runde van Luxemburg, 1998
- 7x Runde van Frankriek, 1999-2005
- Grand Prix Eddy Merckx, 2000
- Grand Prix Eddy Merckx, 2000
- Runde van Zjwitserland, 2001
- Midi Libre, 2002
- Dauphine Libere
, 2002 en 2003