2008 (MMVIII) waor e sjrikkeljaor wat begos op 'nen daensdig .

Gebaortenisse [ bewirk | bron bewerke ]

jannewarie

• 1 - Malta en Cyprus veure d'n euro in.
• 14 - MESSENGER kump bij zienen ierste flyby op zie diechste punt bij Mercurius .
• 24 - In Goma ( Kongo-Kinshasa ) weurt e vreidesakkoord geteikend wat 'n ind maak aon 't Kivuconflik .

fibberwarie

• 4 - Iran lanceert 'n raket de ruimde in.
• 13 - D'n Australische premier Kevin Rudd beujt zien excuses aon veur de Gestole Generaties .
• 17 - Kosovo verklaort ziech oonaofhenkelek vaan Servie . De weke daonao zal 't door diverse veural westerse len weure erkind.
• 24 - Fidel Castro weurt nao 49 jaor door zie broor Raul opgevolg es leier vaan Cuba .

miert

• 2 - Premier Dmitri Medvedev weurt tot nuie president vaan Rusland gekoze.
• 24 - In Bhutan weure de ierste parlemintsverkezinge oets gehawwe. Tot daan touw waor 't land ummer 'n absolute monarchie .
• 25 - 't Leger vaan de Comore velt met holp vaan de Afrikaanse Unie 't door de rebelle beheers eiland Anjouan binne.
• 27 - Geert Wilders publiceert zienen anti-islamfilm Fitna op 't Internet.
• 28 - Wetensjappers vinde de ajdste klaankrezjistratie oets: 'n opnaom door Edouard-Leon Scott de Martinville vaan 't leedsje Au clair de la lune oet 1860 . Trokhure waor toen neet meugelek, meh met modern digitaol techniek geit dat wel.

april

• 2 - Albanie en Kroatie trejje touw tot de NAVO .
• 3 - De grenseuvergaank in de Ledrastraot in Nicosia geit veur 't iers sinds de deiling ope.
• 27 - In Amstetten ( Oosteriek ) weurt Josef Fritzl gearresteerd, dee zien dochter 24 jaor laank heet opgeslote en misbruuk.

mei

• 3 - Orkaan Nargis raos door Birma , met mie es 138.000 doeje tot gevolg.
• 12 - 'nen Eerdsjok met 'n krach vaan 7,9 op de Memint-Magnitudesjaol raak de Chinees provincie Sichuan . Zoeget 87.000 lui koume um.
• 23 - De Unie vaan Zuid-Amerikaanse Naties (UZAN) weurt opgeriech. In ierste instantie zien alle zelfstendege len op 't continent lid.
• 28 - 't Parlemint vaan Nepal stump met 'n groete mierderheid veur 't ind vaan de monarchie . Sindsdeen is 't land 'n fidderaol rippubliek.

juni

• 1 - Bij 'ne brand in 't archief vaan Universal Music goon mastertapes vaan hoonderde muzikante verlore.
• 7 - 29 - 't Europees kampioensjap hierevoetbal weurt gehawwe in Zwisterland en Oosteriek. D'n titel geit nao Spaanje .
• 11 - De Fermi Gamma-ray Space Telescope weurt gelanceerd.
• 11 - De Canadese premier Stephen Harper beujt in naom vaan de regering officieel zien excuses aon veur 't systeem vaan kossjaole veur de cultureel assimilatie vaan inheimse volker.
• 30 - De leste kojl vaan Duusborg geit touw.

juli

• 1 - 't Roukverbood in Nederland weurt verstrengk. Dit beteikent oonder mie tot in (de mieste) kaffees neet mie maag weure gerouk.
• 2 - 15 giezelere, oonder wee Ingrid Betancourt , weure door regeringstroppe bevrijd oet han vaan de FARC .
• 13 - De Mediterraon Unie weurt opgeriech.
• 21 - Radovan Karad?i? , president vaan de Republika Srpska in d'n Oorlog in ex-Joegoslavie , weurt gearresteerd.
• 27 - Bij twie bomaonsleeg in Istanbul valle 13 doeje.

augustus

• 1 - Elf bergbeklummers koume um op de K2 .
• 6 - President Sidi Ould Cheikh Abdallahi vaan Mauritanie weurt aofgezat in 'ne coup.
• 7 - Georgie velt 't aofgesjeie deil Zuid-Ossetie binne. Dit heet 'n interventie vaan Rusland tot gevolg.
• 8 - 24 - Olympische Zomerspeule in Peking . Nederland haolt zeve gouwe, vief zelvere en veer broonze medajes, 't Belsj haolt twie gouwe medajes.
• 20 - Vloch 5044 vaan Spanair stort neer op vleegveld Madrid-Barajas , met 154 doeje tot gevolg.
• 26 - Rusland erkint Zuid-Ossetie en Abchazie es oonaofhenkeleke staote.

september

• 10 - In de Large Hadron Collider 't CERN geit veur 't iers de protonestraol roond.
• 14 - Kredietcrisis : De Amerikaanse baank Lehman Brothers vreug faillissemint aon.
• 23 - Bij 'n sjeetpartij in Kauhajoki ( Finland ) koume elf lui um, oonder wee d'n daoder.
• 28 - De Falcon 1 vaan SpaceX maak es ierste particuleer ruimtetuig e rundsje um de eerde.

oktober

• Bij Ittere en Haare weurt begos met 't Grensmaosprojek , wat de Maos mie natuurleke ruimte moot beeje en euverstruiminge in 't vervolg moot veurkoume.
• 3 - Kredietcrisis: 't Nederlands deil vaan Fortis , boe-oonder ABN AMRO , weurt gans genationaliseerd .
• 7 - De meziekdeens Spotify kump in Zwede (es ierste land) online.
• 11 - De Ieslandse baank Icesave geit failliet. Dit dupeert ouch vaol spaorders in Nederland.
• 22 - De Indiase ruimtevaartorganisatie ISRO lanceert de Chandrayaan-1 .
• 31 - Vleegveld Tempelhof in Berlien geit touw.
• 31 - Satoshi Nakamoto publiceert de cryptovaluta Bitcoin .

november

• 4 - Barack Obama versleit John McCain en weurt verkoze tot president vaan de Vereinegde Staote . Heer is d'n iersten zwarte oets dee die positie geit bekleie.
• 26 - 29 - De islamistische terreurgrop Lashkar-e-Taiba veurt diverse aonsleeg in de Indiase stad Bombay oet boebij alles biejein 164 lui umkoume.

december

• 5 - 't Gereemsel wat in 1991 bij Jekaterineborg waor gevoonde en 't jaor dao-op nao sjeelanalyse aon tsaar Nicolaas II waor touwgesjreve, bliek noe nao DNA -oonderzeuk met zekerheid vaan d'n tsaar te zien.
• 10 - Op 't Kenaaleiland Sark weure veur 't iers verkezinge gehawwe. Tot daan touw woort 't - es leste plaotske in Europa - fedaol geregeerd.
• 18 - De Rwandatribbenaol bevint Theoneste Bagosora en twie aander hoeg officere oet 't Rwandees leger sjoldeg aon de genocide vaan de jaore negenteg.
• 23 - In Guinee weurt kort nao d'n doed vaan dictator Lansana Conte 'ne coup gepleeg.
• 27 - Bij Israelische lochaonvalle op de Gazastroek valle mie es 220 doeje.
• 31 - 'n Sjrikkelseconde weurt ingelas.

Nobelprieze [ bewirk | bron bewerke ]

• Natuurkunde :
  • Makoto Kobayashi en Toshihide Maskawa "um de oontdekking vaan d'n oersprunk vaan de gebroke symmetrie die 't natuurlek veurkoume vaan teminste drei femilies quarks veurspaolt."
  • Yoichiro Nambu "um de oontdekking vaan 't mechanisme vaan spontaon gebroke symmetrie in subatomair fysica ."
• Sjemie : Osamu Shimomura , Martin Chalfie en Roger Y. Tsien "veur de oontdekking en oontwikkeling vaan 't greun fluorescerend eiwit (GFP)."
• Geneeskunde :
  • Harald zur Hausen "um zien oontdekking vaan minseleke papilloomvirusse die eierstekkaanker veroerzake."
  • Francoise Barre-Sinoussi en Luc Montagnier "um hun oontdekking vaan 't minselek immunodefekvirus ."
• Literatuur : Jean-Marie Le Clezio , "oteur vaan nui vertrekpunte, poetisch aventuur en sensueel extaas, verkinner vaan 'n minsheid veurbij en oonder de heersende besjaving."
• Vrei : Martti Ahtisaari "um zien inspanninge op miejer continente in mie es drei decennia um internationaol conflikte op te losse."
• Economie : Paul Krugman "um zien analyse vaan handelspetroene en de locatie vaan economische activiteit."

Persoen vaan 't Jaor [ bewirk | bron bewerke ]

Barack Obama

Films [ bewirk | bron bewerke ]

• The Hurt Locker
• The Dark Knight
• Lat den ratte komma in
• Anvil: The Story of Anvil

Gebaore [ bewirk | bron bewerke ]

• 12 meert - Benjamin Pieter Floris van Vollenhoven, zoon van Prins Bernhard en Annette Sekreve
• 16 april - Eleonore van Belgie , Belsje prinses
• 3 september - Julia Carolina Catharina, dochter van Prinses Margarita en Tjalling ten Cate
• 19 november - Pieter Anton Maurits Erik van Vollenhoven, Prins Pieter-Christiaan en Anita van Eijk

Gesjtorve [ bewirk | bron bewerke ]

• 17 jannewarie - Carlos (64), Franse zenger (hit in de jaore '70: Big Bisou)
• 17 jannewarie - Bobby Fischer (64), Amerikaans-Ieslandse sjaker
• 22 jannewarie - Heath Ledger (28), Australische acteur
• 27 jannewarie - Soeharto (86), Indonesische generaal en politicus (o.a. president 1967-1998)
• 2 fibberwarie - John Fredrix (62), Nederlands-Limburgse voetballer
• 5 fibberwarie - Maharishi Mahesh Yogi (90), Indiase lierer
• 7 fibberwarie - Benny Neyman (56), Nederlandse zenger
• 19 miert - Hugo Claus (78), Belzje sjriever
• 5 april - Charlton Heston (84), Amerikaanse filmacteur, publicis en borgerrechteactivis (o.a. president van de National Rifle Association 1998-2003)
• 6 april - Jeu Sprengers (69), Nederlandse sjportbesjtuurder (o.a. veurzitter van de KNVB )
• 7 mei - Thijs Woltgens (64), Nederlandse politicus en besjtuurder van de PvdA
• 5 augustus - Eef Kamerbeek (74), Nederlandse atleet (tieenkamper)
• 26 augustus - Stan Storiman , Nederlandse cameramaan (39)
• 11 oktober - Jorg Haider , Oosteriekse politicus (57)
• 14 november - Norbert Schmelzer (87), Nederlandse politicus
• 19 november - Pierre Huyskens (77), Limburgse sjriever, journalis en carnavalis
• 19 november - Herman Kuiphof (89), Nederlandse sjportjournalis en televisieversjlaaggaever

Jubilea [ bewirk | bron bewerke ]

• 27 mei - RSC Anderlecht besteit 100 jaor.
• 19 juli - Feyenoord besteit 100 jaor.