Биринчи д?йн?л?к согуш
Даталар	28 июль 1914 ? 11 ноябрь 1918
Катышкандар	Европа, Африка и Жакынкы Чыгыш (кыска м??н?тт? - Кытай, Тынч океандын аралдары)
Согуштун себеби	экономикалык империализм, территориалдык жана экономикалык тартышуулар, соода тосколдуктары, милитаризм жана автократия, европалык мамлекеттердин милдеттемелери.
Согуштун жыйынтыгы	Антантанын же?иши. Орусиядыгы Февраль жана Октябрь революциялары, Германиядагы Ноябрь революциясы , Осмон империясынын жана Австро-Венгриянын кыйроосу. Америкалык капиталдын Европага кирип башташы.

Биринчи д?йн?л?к согуш (28 июль 1914 ? 11 ноябрь 1918) ? адамзаттын тарыхындагы э? чо? жана татаал куралданган конфликтердин бири.

Биринчи д?йн?л?к согуш Т?ртт?к союз (Герман империясы, Австрия-Венгрия , Осмон империясы , Болгария) жана Антантa ( Орусия империясы , Франция , Улуу Британия , Бельгия , Сербия, Черногория кийинчерээк Япония , Италия, Румыния, Португалия , Греция, АКШ жана башка бардыгы 34 мамлекет катышкан коалицияларынын ортосундагы согуш.

Сараеводо австрия-венгриялык тактынын мураскери Франц-Фердинанддын ?лт?р?л?ш?н? байланышкан Босния кризисинен улам келип чыккан. Германия Англия менен Франциянын эсебинен жа?ы колонияларды басып алууну, Франция менен Россияны начарлатууну, Европада ?з ?ст?мд?г?н к?ч?т??н? к?зд?г?н.

Австрия-Венгрия Балканда ?з таасирин ке?ейт??г? жана ?з? эзип жаткан элдердин улуттук-боштондук кыймылын басууга умтулган. Англия Германияны начарлатууга, анын колонияларынын бир б?л?г?н басып алууга ?м?тт?нг?н. Франция 1871-жылы Германияга тарттырып жиберген Эльзас менен Лотарингиянын чыгышын кайтарып алууну, ошондой эле Германиянын Саар жана Рейн облустарынын жарымын басып алууну каалаган. Россия Балканда жана Босфор менен Дарданелл кысыктарында ?з ?ст?мд?г?н орнотууга, ошондой эле Германияны экономикалык жактан начарлатууга жана Австрия-Венгриянын Балканда ?ст?мд?к кылуу коркунучун жок кылууга умтулган. Биринчи д?йн?л?к согуш Антантанын же?иши менен аяктады. Биринчи д?йн?л?к согуштун ж?р?ш?нд? согушуп жаткан тараптар 74 миллион кишини аскерге мобилизациялашты. 10 миллионго жакын киши курман болду, 20 миллионго жакыны жарадар, 10 миллионго жакын киши ачарчылыктан жана эпидемиялардан (холера, темгилд?? келте, испан тумоосу) каза болду.

1919-жылы 28-июнда Биринчи д?йн?л?к согуштун б?тк?нд?г? ж?н?нд? Германия менен Версаль тынчтык келишимине кол коюлду. Германиядан Европадагы биртоп жерлер алынып, Франция, Бельгия, Польшага берилди. Германиянын колонияларын же?ип чыккан мамлекеттер ?з ара б?л?п алышкан. Же?илген мамлекеттер, анын ичинде Осмон империясы к?п жеринен ажырап калган. Австрия-Венгриядан Австрия, Венгрия, Чехословакия ?з алдынча мамлекет болуп б?л?н?п чыккан. Австрия-Венгрия жеринин бир б?л?г? Румыния, Италия, ошондой эле кайрадан т?з?лг?н Польша жана Югославия мамлекеттерине кирген. Калып:Hist-stub Калып:War-stub Калып:Mil-stub