Azia
esas la maxim vasta e populoza
kontinento
de la
mondo
, ed esas quar-ople plu granda kam
Europa
. Ol kovras 8,6% de la tota surfaco di la planeto, e havas cirkume 60% de lua tota habitantaro. Azia ed Europa formacas kune la superkontinento
Eurazia
.
- Surfaco
: 44,4 milioni km².
- Habitanti
: 3 879 milioni (
2010
)
[1]
.
Yen listo pri la nedependanta landi qui havas teritorii en Azia. La maxim populoza lando del mondo,
Popul-Republiko Chinia
jacas en Azia.
Infre esas la listo di maxim alta monti di Azia e dil mondo. Lia
altitudi
superiras 8 mil metri, ed omni jacas en la montaro
Himalaya
.
Monto Everest
||
K2
||
Kangchenjunga
||
Lhotse
||
Makalu
||
Cho Oyu
||
Dhaulagiri la 1ma
||
Manaslu
||
Nanga Parbat
||
Annapurna la 1ma
||
Gasherbrum la 1ma
||
Faichan Kangri
||
Gasherbrum la 2ma
||
Shishapangma
La 3 maxim granda fluvii di Azia esas:
- Yangcekiang
5.630 km.
- Yenisei
(kun Angara-Selenga) 5.390 km.
- Mekong
4.500 km.
Aralo
|
Baikalo
|
Maro di Bering
|
Gulfo di Oman
|
Indiana Oceano
|
Jordan
|
Kaspia Maro
, Kaspio |
Maro di Arabia
|
Mortinta Maro
| Pacifika Oceano,
Pacifiko
|
Reda Maro
Andaman
|
Bali
|
Borneo
|
Chipro
|
Java
|
Luzon
(
Filipini
) |
Kurili
|
Singapur
|
Honshu
,
Hokkaido
,
Kyushu
,
Shikoku
(
Japonia
) |
Sri Lanka
|
Sumatra
|
Taiwan
Kanalo di Suez
|
Dardaneli
|
stretajo di Cushima
|
Stretajo di Hormuz
|
Stretajo di Melaka
|
stretajo di Taiwan
Yen la 20 maxim granda
TNP
de Azia.
[14]
Rango
|
Lando
|
TNP (2009)
Miliardi di
Dolari
|
1
|
PR Chinia
|
$8 789
|
2
|
Japonia
|
$4 137
|
3
|
India
|
$3 560
|
4
|
Rusia
|
$2 116
[10]
|
5
|
Sud-Korea
|
$1 356
|
6
|
Indonezia
|
$969,2
|
7
|
Iran
|
$876
|
8
|
Turkia
|
$863,3
|
9
|
Taiwan
|
$717,7
|
10
|
Saudi-Arabia
|
$585,8
|
11
|
Tailando
|
$538,6
|
12
|
Pakistan
|
$449,3
|
13
|
Malaizia
|
$381,1
|
14
|
Filipini
|
$324,8
|
15
|
Hong Kong
|
$301,6
|
16
|
Vietnam
|
$258,1
|
17
|
Bangladesh
|
$242,4
|
18
|
Singapur
|
$235,7
|
19
|
Israel
|
$206,8
|
20
|
Unionita Araba Emirii
|
$201,4
|
?
|
Totalo 20 landi:
|
27 109,8
|
Azia esas la maxim granda produktero e konsumero di
nutrivi
di la Tero, e havas le maxim granda jaceyi di minerali dil planeto.
Popul-Republiko Chinia
- la maxim granda ekonomio de la regiono - divenis la 6ma granda
ekonomio
dil mondo en
2006
, e kreskas mezavalore 9,5% omnayare. Altra du granda ekonomii esas
Indiana
e
Japoniana
.
Landi exemple
Japonia
o
Israel
havas moderna
industriala
ekonomii. On remarkas anke tale nomizita
Aziana Tigri
:
Sud-Korea
,
Republiko Chinia
(Taiwan),
Singapur
e
Hong Kong
.