Dizze side giet oer
de Amerikaanske steat Pennsylvania
. Foar oare betsjuttings, sjoch:
Pennsylvania (betsjuttingsside)
.
Pennsylvania
(utspr.: [p?ns?l've:??], likernoch "Pen-s'l-
vee
-njuh"), offisjeel it
Mienebest Pennsylvania
(Ingelsk:
Commonwealth of Pennsylvania
), is ien fan 'e fyftich
steaten
dy't mei-inoar de
Feriene Steaten fan Amearika
foarmje. Pennsylvania, byneamd de
Keystone State
, leit yn it
noardeasten
fan it
lan
, tusken de
Grutte Marren
en de
Atlantyske Oseaan
yn. De
haadsted
is
Harrisburg
, mar de grutste
sted
is
Philadelphia
, wylst ek it grutte
Pittsburgh
binnen de grinzen fan Pennsylvania leit. Neffens in skatting ut
2014
hie de steat doe krapoan 12,8 miljoen ynwenners, wermei't it kwa
befolkingsgrutte
de 6e steat fan 'e Feriene Steaten is. Oangeande
oerflak
is Pennsylvania mei justjes minder as 120.000 km² de 33e steat. Pennsylvania stiet u.m. bekend om syn feraldere
koaleminen
en
stielyndustry
, om 'e
Amish
yn
Lancaster County
en om it
slachfjild fan Gettysburg
.
Pennsylvania is ferneamd nei de stifter fan 'e oarspronklike
Ingelske
koloanje
der't de
Amerikaanske steat
ut fuortkomt,
William Penn
. De rest fan 'e namme ferwiist nei it grutte tal
walden
yn 'e steat (
silva
is
Latyn
foar "wald"), en de folsleine namme betsjut dan ek safolle as "Penns Waldlan". Yn 'e mande mei trije oare Amerikaanske steaten (
Firginia
,
Kentucky
en
Massachusetts
) hjit it offisjeel in "
mienebest
" (
commonwealth
) te wezen ynstee fan in "steat" (
state
), mar dat hat inkeld
juridyske
betsjutting, en komt allinnich fuort ut in
histoaryske
untwikkeling.
Utsjoch oer it
Steatspart World's End
.
De offisjele
bynamme
fan Pennsylvania is de
Keystone State
, untliend oan it begryp
keystone
(letterlik: "kaaistien"), de
stien
dy't de boppeste en derom sintrale en wichtichste posysje ynnimt yn in
stienboge
boppe in
doar
of in
finster
. Mei dy namme wurdt ferwiisd nei de sintrale
geografyske
posysje dy't Pennsylvania ynnaam mank de oarspronklike
Trettjin Koloanjes
, en teffens om't safolle wichtige Amerikaanske
dokuminten
yn 'e Pennsylvania undertekene binne, lykas de
Amerikaanske Unofhinklikheidsferklearring
.
Pennsylvania hat in
oerflak
fan 119.283 km², werfan't 2,7% ut
wetter
bestiet. It hat in
rjochthoekige
foarm, en mjit 274 km fan
noard
nei
sud
en 455 km fan
east
nei
west
. Fan it wetteroerflak heart 1.940 km² ta de
Earymar
, ien fan 'e
Grutte Marren
, wylst 1.269 km² bestiet ut
binnenwetters
. Pennsylvania leit yn 'e
Eastlike Tiidsone
(
UTC
?6,
simmertiid
?5). De steat grinzget yn it
noarden
oan 'e steat
New York
, yn it
westen
oan
Ohio
, yn it
sudwesten
oan
West-Firginia
, yn it
suden
oan
Marylan
, yn it
sudeasten
oan
Delaware
en yn it
easten
oan
Nij-Jersey
. De
sudgrins
fan Pennsylvania leit op 39°43'
noarderbreedte
, en falt gear mei de
Mason-Dixonline
. Yn it sudeasten wurdt de grins foarme troch
Tolvemylssirkel
en de
rivier
de
Delaware
. De
noardgrins
leit op 42° noarderbreedte en de
westgrins
op 80°31'
westerlingte
.
Hjerst
yn
Wyoming County
.
Yn it
noardwesten
hat Pennsylvania in 82 km lange
kustline
oan 'e
Earymar
, wat in ynternasjonale
grins
is mei't oan 'e oare kant fan it
wetter
de
Kanadeeske
provinsje
Ontario
leit. Yn it
sudeasten
hat Pennsylvania fierders in 92 km lange
igge
oan 'e
rivier
de
Delaware
, net fier fan it plak der't dy utmunet yn 'e
Atlantyske Oseaan
. Pennsylvania is de iennichste fan 'e oarspronklike Trettjin Koloanjes dy't gjin diel fan 'e Atlantyske kust omfettet. It heechste punt yn 'e steat is de
Mount Davis
, yn 'e
Appalachen
, op 979 m boppe
seenivo
, en it leechste punt is it oerflak fan 'e rivier de Delaware, oan 'e sudeastgrins, dat op seenivo leit.
De midden fan Pennsylvania wurdt dominearre troch de
Appalachen
, it grutste
berchtme
fan
Noard-Amearika
eastlik fan 'e
Rocky Mountains
. De steat falt utinoar yn fiif regio's. Fan sudeast oan noardwest binne dat: de
Atlantyske Kustflakte
, it
heuvelige foarlan fan 'e Appalachen
, de binnenste
Appalachen
, it
Allegheny-plato
en de
Earyflakte
. De wichtichste
rivieren
fan 'e steat binne de
Delaware
, de
Ohio
, de
Susquehanna
, de
Allegheny
en de
Monongahela
. Der binne yn Pennsylvania gjin
Yndianereservaten
.
Allentown
.
Foarofgeande oan 'e
kolonisaasje
fan it gebiet troch de
blanken
waard Pennsylvania bewenne troch
Yndiaanske
folken
, lykas de
Delawer
(
Delaware
),
Suskehannok
(
Susquehannock
),
Eary
(
Erie
),
Irokezen
en
Sjany
(
Shawnee
). Fan 'e iere
santjinde iuw
of makken ferskate
Jeropeeske
lannen
oanspraak op wat letter sudeastlik Pennsylvania wurde soe. Yn
1631
krongen
Steatske
kolonisten
fanut
Zwaanendael
, yn it hjoeddeistige
Delaware
, it gebiet binnen om it by harren
WIC
-
koloanje
Nij-Nederlan
te foegjen. Yn
1638
festigen
Sweedske
kolonisten yn deselde krite de koloanje
Nij-Sweden
(dy't lykwols yn
1655
troch de Nederlanners ferovere en by Nij-Nederlan foege waard). En yn
1664
joech
kening
Karel II fan Ingelan
tastimming en wreidzje de
Ingelske
koloanje Firginia
yn noardlike rjochting ut nei itselde gebiet.
Datselde jiers feroveren de Ingelsen yn it ramt fan 'e
Twadde Ingelske Oarloch
Nij-Nederlan op 'e
Republyk fan de San Feriene Nederlannen
, en yn
1667
waard by de
Frede fan Breda
befestige dat it gebiet yn Ingelske hannen bliuwe soe. Under de
Tredde Ingelske Oarloch
werovere de WIC lykwols Nij-Nederlan, en fierde der in yndieling yn
distrikten
yn der't
Upland County
, de aldste
county
fan Pennsylvania, syn untstean oan tanket. Twa jier letter, doe't tusken Ingelan en de Republyk de
Frede fan Westminster
sletten waard, krige Ingelan lykwols Nij-Nederlan wer werom, yn ruil foar it folle lukrativere
Suriname
.
William Penn
slut in
ferdrach
mei de
Yndianen
op in
skilderij
fan
Edward Hicks
.
Op
28 febrewaris
1681
skonk
kening
Karel II fan Ingelan
in
oarkunde
oan 'e
quaker
William Penn
, weryn't dy de rjochten krige op in unbidich grut gebiet yn
Noard-Amearika
. Dizze transaksje wie bedoeld om 'e
skuld
fan 'e kening oan Penn syn
heit
,
admiraal
William Penn
, werom te beteljen, dy't
￡
16.000 bedroech (omrekkene yn
jild
fan
2008
wie dat ￡2,1 miljoen). Penn wie fan doel om yn it gebiet in nije koloanje te stiftsjen, dy't in taflechtsoard wurde moast fan 'e oan
godstsjinstferfolgings
bleatsteande
quakers
. De kening neamde it gebiet nei him 'Pennsylvania', eat der't er Penn tige mei yn
ferlegenheid
brocht, mei't dy bang wie dat de lju tinke soene dat er it gebiet nei himsels ferneamd hie. Letter yn
1681
underhannele
Penn mei it
Delawer
-
opperhaad
Tamanend
(under de Ingelsen fan dy tiid better bekend as Tammany). Derby wist er sawol it lan te
keapjen
der't er ferlet fan hie, as in duorjende
frede
te sluten. It wie it begjin fan in lange perioade fan
freonskiplike
relaasjes tusken de quakers en de
Yndianen
. It
Ferdrach fan Penn
wie ien fan 'e seldsume
ferdraggen
tusken blanken en Yndianen dat nea troch de blanken brutsen waard.
Oarspronklik hearde ta Pennsylvania ek de lettere steat
Delaware
, in gebiet dat yn dy tiid oantsjut waard as de 'Nedergreefskippen' (
Lower Counties
). Tsjin
1704
wie Pennsylvania lykwols sa grut wurden, dat de koloniale
assimblee
fun dat it gebiet wol sunder de lestige Nedergreefskippen koe. Sadwaande untstiene der doe twa
folksfertsjintwurdigings
, hoewol't de erven Penn oant de
Amerikaanske Revolusje
beide gebieten yn
pacht
holden en der altyd ien en deselde
guverneur
foar beneamden.
De
autodyk
U.S. Route 220 yn it foarlan fan 'e
Appalachen
.
Yn 'e
achttjinde iuw
rekke Pennsylvania yn in slepend konflikt behelle mei de
koloanje Konettikut
, ien fan 'e oare Britske koloanjes yn Noard-Amearika. De oarspronklike oarkunde fan Konettikut omfieme nammentlik alle lan dat nei it westen ta yn it ferlingde fan 'e koloanje lei, oan 'e
Stille Oseaan
ta. Doe't Konettikut nei oanlieding derfan yn
1753
in njoggende
county
stifte,
Westmoreland
, dat tusken de rivieren de
Susquehanna
en de
Delaware
yn komme moast te lizzen (no foarby de westgrins fan 'e steat), late dat ta de
Pennamityske Oarloggen
mei Pennsylvania, dat oanspraak makke op itselde gebiet. Dat (net botte bloedige) konflikt duorre fuort oant Konettikut it gebiet yn
1784
ofstie oan Pennsylvania. Yn
1763
hie Pennsylvania folle mear te lijen under de
Oarloch fan Pontiac
, werby't
delsettings
en
boerespultsjes
oan 'e
foargrins fan 'e kolonisaasje
oanfallen waarden troch in koalysje fan Yndiaanske stammen under lieding fan it opperhaad
Pontiac
.
Fan likernoch
1765
of woeks yn Pennsylvania de
untefredenens
oan oer it
Britske
bestjoer
fan 'e koloanje. Ien fan 'e lieders fan 'e
protesten
wie de
politikus
John Dickinson
, dy't de
auteur
wie fan u.m. de
Declaration of Rights and Grievances
("Ferklearring fan Rjochten en Griven") en fan 'e
Letters from a Farmer in Pennsylvania, to the Inhabitants of the British Colonies
("Brieven fan in Boer ut Pennsylvania, oan de Ynwenners fan 'e Britske Koloanjes"). Under de
Amerikaanske Unofhinklikheidsoarloch
, dy't yn
1774
utbriek, waard
Philadelphia
de yn 't earstoan ynformele
haadsted
fan 'e nije
Feriene Steaten
. It wie der dat it
Kontinintaal Kongres
gearkaam, mei fertsjintwurdigers fan alle
opstannige
koloanjes, en der waard ek, yn
maaie
1775
, de
Amerikaanske Unofhinklikheidsferklearring
opsteld en undertekene. Letter, doe't de
Amerikaanske Grunwet
skreaun waard, fun dat op 'e nij plak yn Philadelphia. Nei't de Feriene Steaten yn
1783
harren unofhinklikheid wun hiene, wie Pennsylvania op
12 desimber
1787
de twadde steat dy't de Grunwet
ratifisearre
, fiif dagen nei
Delaware
.
De
Presidintswente
yn
Philadelphia
, der't
George Washington
en
John Adams
residearren yn 'e tiid dat it
Wite Hus
noch boud wurde moast.
Yn
1790
waard Philadelphia formeel oanwiisd as de federale haadsted fan 'e Feriene Steaten, wylst fan
1791
of wurke waard oan 'e oanlis fan 'e nije haadsted
Washington, D.C.
Dy wie lykwols pas yn
1800
safierhinne klear dat it nasjonale
regear
derhinne ferhuzje koe. Philadelphia wie oant
1799
ek de haadsted fan Pennsylvania. Dernei hie it regear fan 'e steat syn sit yn
Lancaster
, oant yn
1812
foargoed
Harrisburg
de haadsted waard. It alde steatskapitoal, it saneamde
Hills Capitol
, waard der yn
1821
yn gebruk nommen, mar
brande
op
2 febrewaris
1897
under in
sniestoarm
of. It hjoeddeistige
Steatskapitoal fan Pennsylvania
kaam yn
1907
ree.
Yn
1859
begun yn Pennsylvania de earste
kommersjele
eksploitaasje
fan
ierdoalje
yn 'e wrald, doe't
Edwin Drake
yn
Titusville
mei sukses in
ierdoaljeboarne
oanboarde. Dat foarfal late ta de earste grutte oalje-
boom
fan 'e Amerikaanske skiednis. De
Demokraat
James Buchanan
, dy't fan
1857
oant
1861
presidint fan 'e Feriene Steaten
wie, wie de iennichste presidint ea dy't ut Pennsylvania ofkomstich wie. Hy regearre yn in drege tiid, doe't sawol yn it Noarden (der't Pennsylvania ta hearde) as yn it
Suden
de hollen almar hjitter waarden.
De
Slach by Gettysburg
, under de
Amerikaanske Boargeroarloch
(
1
-
3 july
1863
).
Uteinlik late dat, in pear
moannen
nei de ofrin fan Buchanan syn presidintskip, ta it utbrekken fan 'e
Amerikaanske Boargeroarloch
(
1861
-
1865
). Under dat konflikt focht Pennsylvania foar de
Feriene Steaten
tsjin 'e Sudlike
Konfederearre Steaten fan Amearika
, dy't har besochten
of te skieden
. Nei skatting tsjinnen der sa'n 350.000 Pennsylvanen yn it
Noardlike Leger
, ynkl. 8.600
Afro-Amerikaanske
frijwilligers
. It hichtepunt fan 'e striid foel foar Pennsylvania yn
1863
, doe't it Konfederearre
Leger fan Noardlik Firginia
, under
generaal
Robert E. Lee
, djip yn 'e steat trochkrong, mar yn 'e ferneamde
Slach by Gettysburg
weromslein waard troch de Noardliken under generaal
George G. Meade
. Hoewol't de
oarloch
neitiid noch twa jier oanhold, kin der in goede saak makke wurde om 'e bewearing te underbouwen dat it Suden de striid by Gettysburg foargoed ferlear.
Yn
1923
stifte presidint
Calvin Coolidge
yn Pennsylvania, dat 9% fan alle
bosken
fan 'e Feriene Steaten beslacht, it manske
Nasjonaal Wald Allegheny
. Om dyselde snuorje hinne kaam under de
Afro-Amerikaanske Folksferhuzing
in grutte kloft
swarten
ut it Suden wei, der't se te lijen hiene under
earmoede
en
diskriminaasje
. Hja setten har u.m. yn
Philadelphia
en
Pittsburgh
nei wenjen, om as
fabryksarbeiders
yn benammen de
stielyndustry
in better bestean op te bouwen. De stielfabriken rekken lykwols fan 'e
1970
-er jierren of yn 'e nederklits, en in protte moasten slute. Ek de
koaleminen
diene it sunt dy tiid min, mei as gefolch dat benammen yn westlik Pennsylvania, dat ta de saneamde
Roastgurdle
(
Rust Belt
) rekkene wurdt, grutte
wurkleasheid
untstie.
It saneamde Hills Capitol, it steatskapitoal fan Pennsylvania fan
1821
oant it ofbaarnde yn
1897
.
Pennsylvania bestiet bestjoerlik ut 67
countys
. De
steatshaadsted
,
Harrisburg
, leit yn
Dauphin County
, yn it sintrale
suden
fan 'e steat. Krekt as alle Amerikaanske steaten wurdt Pennsylvania bestjoerd troch in
steatsregear
mei oan it haad de
guverneur
. De
wetjaande macht
is yn 'e hannen fan 'e
Algemiene Assimblee fan Pennsylvania
, dy't bestiet ut 'e Steatssenaat mei 50 sitten en it Steatshus fan Offurdigen mei 203 sitten. Yn 'e
Amerikaanske Senaat
wurdt Pennsylvania, lykas alle Amerikaanske steaten, fertsjintwurdige troch 2
senators
. Yn it
Amerikaanske Hus fan Offurdigen
hat Pennsylvania 18 sitten.
It
politike lanskip
fan Pennsylvania wurdt behearske troch de beide grutte Amerikaanske
politike partijen
, de
Demokratyske Partij
en de
Republikeinske Partij
. Alle oare partijen spylje mar in tige marzjinale rol. Sa is mar 0,6% fan 'e registrearre kiezers lid fan 'e
Libertaryske Partij fan Pennsylvania
, tsjin 49,6% foar de Demokraten en 36,7% foar de Republikeinen.
It hjoeddeistige Steatskapitoal fan Pennsylvania.
Pennsylvania is in
swingsteat
, dy't by
ferkiezings
soms de Demokratyske Partij stipet, en soms de Republikeinske Partij. Sa fersloech de Demokratyske presidintskandidaat
John Kerry
by de
Amerikaanske presidintsferkiezings fan 2004
yn Pennsylvania de sittende Republikeinske presidint
George W. Bush
, en wun de Demokraat
Barack Obama
it der by de
presidintsferkiezings fan 2008
fan Republikein
John McCain
. Mar by de
presidintsferkiezings fan 2016
keas de steat yn mearderheid foar de Republikein
Donald Trump
ynstee fan foar de Demokratyske kandidate
Hillary Clinton
.
It
bruto steatsprodukt
fan Pennsylvania wie yn
2013
$
644 miljard. It BSP per lid fan 'e
befolking
bedroech $47.274. As de steat in unofhinklik lan west hie, soe de Pennsylvaanske
ekonomy
dermei de op santjin nei grutste fan 'e wrald weze. De measte
yndustry
yn 'e steat is festige yn it eastlik sintrale diel (om
Allentown
-
Bethlehem
-
Easton
hinne), en yn 'e fjouwer hoeken fan 'e Pennsylvania: yn
Philadelphia
, yn 'e sudeasthoeke;
Pittsburgh
, yn 'e sudwesthoeke;
Erie
, yn 'e noardwesthoeke; en
Scranton-Wilkes-Barre
yn 'e noardeasthoeke. De yndustry bestiet foar it grutste part ut feraldere
stielfabriken
dy't ta de saneamde
Roastgurdle
(
Rust Belt
) rekkene wurde. Fierders is der in protte
mynbou
fan
stienkoal
.
In fuortroastkjend
stielfabryk
yn
Bethlehem
.
It
plattelan
fan Pennsylvania is noch altyd benammen it domein fan 'e
lanbou
. De wichtichste agraryske
utfierprodukten
fan 'e steat binne
poddestuollen
,
apels
,
plomfee
,
krystbeammen
,
suvel
,
mais
,
druven
en
wyn
.
Op it med fan 'e
tsjinstesektor
moat Pennsylvania it benammen hawwe fan it
bank
- en
fersekeringswezen
.
Bedriuwen
ut dy brans binne benammen festige yn
Philadelphia
en de
foarsted
King of Prussia
. Sunt yn
2004
gokken
yn Pennsylvania legalisearre is, hawwe ek in protte
kasino's
har doarren der iepene.
Neffens in offisjele ruzing troch it
Amerikaanske Folkstellingsburo
(op grun fan gegevens fan 'e Amerikaanske
folkstelling
fan
2010
) hie Pennsylvania yn
2014
12.787.209 ynwenners, wat in groei fan 0,67% is yn ferhalding ta de stan fan saken yn
2010
. De
befolkingstichtens
wie yn
2014
107,2
minsken
de km². Fan 'e befolking fan Pennsylvania wie yn
2010
74,5%
berne
yn 'e steat sels, wylst 18,4% berne wie yn in oare
Amerikaanske steat
, 1,5% yn
Porto Riko
of oare
Amerikaanske territoaria
, en 5,6% yn it butenlan.
Befolkingstichtens
yn Pennsylvania.
De grutste
sted
fan 'e steat is
Philadelphia
, mei mear as oardel miljoen ynwenners yn
2011
. Oare gruttere steden binne:
Pittsburgh
(305.000),
Allentown
(119.000),
Erie
(99.000),
Reading
(88.000),
Scranton
(75.000),
Bethlehem
(75.000),
Lancaster
(59.000),
Levittown
(53.000) en de
steatshaadsted
Harrisburg
(49.000).
Neffens gegevens fan 'e Amerikaanske
folkstelling
fan
2010
wie de
etnyske
opbou fan 'e Pennsylvania
befolking
doe sa: 79,2%
blanken
; 11,3%
swarten
; 5,9%
Latino's
; 2,9%
Aziaten
; 0,3%
Yndianen
; 0,4% oaren of fan mingd etnysk komof.
Blanke Pennsylvanen binne fierhinne fan
Midden
-,
Noardwest
- en
Sudjeropeeske
orizjine, mei as grutste oarsprongsgroepen
Dutsers
(28,5% fan 'e totale steatsbefolking),
Ieren
(18,2%),
Italjanen
(12,8%),
Ingelsen
(8,5%),
Poalen
(7,2%),
Fransk-Kanadezen
(4,2%),
Nederlanners
(2,2%),
Slowaken
(2,2%),
Ulstersen
(2,0%),
Skotten
(1,7%),
Russen
(1,6%),
Welsen
(1,5%),
Hongaren
(1,2%) en
Oekrainers
(1,0%).
De
skyline
fan
Philadelphia
.
It
plattelan
fan sudlik sintraal Pennsylvania, en benammen dat fan
Lancaster County
, stiet bekend om 'e
Amish
-mienskippen dy't der wenje. Dat binne
funemintalistyske
minnisten
fan
Dutske
en
Switserske
oarsprong, dy't fierhinne festhalde oan
njoggentjinde-iuwske
technyk
en derom mei
hynder-en-wein
reizgje en nijichheden as de
trekker
,
elektrisiteit
,
tillefoan
en
tillefyzje
ofwize.
It meastepart fan 'e
Latino's
yn 'e steat is fan
Portorikaansk
komof
(2,9% fan 'e steatsbefolking) of fan
Meksikaanske
ofstamming
(1,0%), wylst der ek in oansjenlike mienskip fan
Dominikanen
bestiet. De measte Latino's binne konsintrearre yn
Philadelphia
, de
Lehigh-delling
en it sudlik sintrale part fan 'e steat. Pennsylvania omfiemet gjin
federaal erkende Yndianestammen
, en likemin binne der yn Pennsylvania
stammen mei inkeld erkenning op steatsnivo
.
De
skyline
fan
Pittsburgh
.
Pennsylvania hat gjin
offisjele taal
dy't as sadanich by
wet
festlein is, mar yn 'e praktyk ferfollet it
Ingelsk
dy funksje. Neffens gegevens fan 'e Amerikaanske
folkstelling
fan
2010
wie dy
taal
doe foar 90,2% fan 'e
befolking
fan Pennsylvania de
memmetaal
. Op it twadde plak kaam it
Spaansk
, dat foar 4,1% fan 'e befolking de memmetaal wie, en dernei folgen it
Dutsk
(it
Pennsylvaansk
ynbegrepen) mei 0,9%, it
Sineesk
mei 0,5%, it
Italjaansk
mei 0,4% en it
Fransk
mei 0,3%.
It
Pennsylvaansk
is ien fan 'e
Heechdutske talen
, dy't fierhinne untstien is op basis fan
dialekten
ut it
Rynlan
, en dy't it naust besibbe is oan it hjoeddeiske
Paltsysk
. Yn it Ingelsk wurdt nei dizze taal almeast ferwiisd as
Pennsylvania Dutch
, wat in
ferbastering
is fan
Pennsylvania Deitsch
, oftewol 'Pennsylvaniadutsk'. Dit is de memmetaal fan 'e measte
tradisjonele
Amish
en teffens fan 'e
Old Order Mennonites
, in oare behaldende
minnistyske
groep, dy't lykwols wol op 'e moderne wize libbet. Under minder behaldende minnistegroepen is de taal frijwol
utstoarn
.
Op it med fan
godstsjinst
bestie yn
2011
82% fan 'e
befolking
fan Pennsylvania ut
kristenen
, werunder 52%
protestanten
, 29%
roomsen
en 1%
eastersk-otterdoksen
. De grutste protestantske denominaasjes wiene de
Feriene Metodistyske Tsjerke
mei 592.000 leden, de
Evangelysk-Lutherske Tsjerke yn Amearika
mei 502.000 leden, de
Presbyteriaanske Tsjerke (FSA)
mei 250.000 leden en de
Feriene Tsjerke fan Kristus
mei 180.000 leden.
It haadgebou fan 'e
Universiteit fan Pennsylvania
, yn
Philadelphia
.
Fierders is der yn Pennsylvania in grutte
minnistyske
mienskip, der't u.m. de
Amish
ta hearre. Hoewol't de steat oarspronklik as koloanje stifte waard om in feilich hinnekommen te bieden foar de oan
godstsjinstferfolging
bleatsteande
quakers
, foarmje dyselden hjoed oan 'e dei mar in tige lytse minderheid yn Pennsylvania.
Ateisten
en
agnosten
foarmen yn
2011
13% fan 'e befolking. Fierders bestie 2% fan 'e ynwenners fan Pennsylvania ut
joaden
, wylst 1% in oare godstsjinst as it kristendom of it joadendom oanhong.
Pennsylvania hat foar it meastepart in fochtich
lanklimaat
, mei neare
simmers
en kalde
winters
. De uterste sudeasthoeke, der't de
sted
Philadelphia
leit, hat lykwols in fochtich
subtropysk klimaat
. Troch it hichteferskil tusken de underskate dielen fan 'e steat binne ek de ferskillen oangeande trochsneed
temperatueren
oansjenlik. Rekortemperatueren wiene 44 °C, op
9
en
10 july
1936
yn
Phoenixville
, en ?41 °C op
5 jannewaris
1904
te
Smethport
.
Delslachhoemannichten
rinne utinoar, en de measte
snie
, oant mear as 250 sm, falt
winterdeis
yn 'e neite fan 'e
Earymar
, yn it noardwesten fan 'e steat. Pennsylvania hat elts jier ek te krijen mei
tornado's
, soms grutte oantallen, mar dy binne oer it algemien lang net sa kreftich as se har yn westliker dielen fan 'e Feriene Steaten foardogge.