WashMonument WhiteHouse.jpg
|
Emblemen
|
|
Polityk
|
Lan
|
Feriene Steaten
|
Federaal distrikt
|
District of Columbia
|
Gemeente
|
Washington, D.C.
|
Sifers
|
Ynwennertal
|
632.323
(2012)
|
Oerflak
|
177 km²
|
Befolkingsticht.
|
3.977 / km²
|
Stedekloft
|
5.703.948
(2012)
|
Hichte
|
0-125 m
|
Oar
|
Stifting
|
1791
|
Tiidsone
|
UTC
-5
|
Simmertiid
|
UTC-4
|
Koordinaten
|
38°54′17″N 77°0′59″W
|
Offisjele webside
|
www.dc.gov
|
Kaart
|
|
De lokaasje fan Washington, D.C. yn 'e
Feriene Steaten
.
|
Washington, D.C.
is de
haadsted
fan de
Feriene Steaten fan Amearika
. De ofkoarting "D.C." stiet foar
District of Columbia
, de namme fan it spesjale federale distrikt dat yn it libben roppen is foar de Amerikaanske haadsted, sadat dy net yn ien fan 'e
steaten
lizze soe. Washington, D.C. leit oan 'e rivier de
Potomac
, ynklamme tusken de steaten
Firginia
, yn suden en westen, en
Marylan
, yn it noarden en easten. Yn
2012
hie Washington, D.C. ruchwei 630.000 ynwenners, mar yn 'e stedekloft der't it ta heard, dy't teffens dielen fan Firginia, Marylan en
West-Firginia
omfettet, wenje likernoch 5,7 miljoen minsken, wylst de gruttere ferstedske sone der't u.o. ek
Baltimore
ta rekkene wurdt, in befolking hat fan ungefear 8,4 miljoen.
Sa't yn 'e
Amerikaanske Grunwet
festlein is, falt it federale District of Columbia, dat frijwol mei de sted Washington lykslein wurde kin, under de eksklusive jurisdiksje fan it
Amerikaanske Kongres
. Fan gefolgen is Washington, D.C. net fertsjintwurdige yn dat Kongres (dat ommers allinnich de steaten represintearret), en kinne ynwenners fan 'e sted dus net stimme yn ferkiezings foar de
Amerikaanske Senaat
of it
Hus fan Offurdigen
, wat in tear punt is foar de measte Washingtonsters. Foarhinne wie it noch minder, mei't de haadstedsjers doe likemin in stim hiene yn 'e ferkiezing fan 'e Amerikaanske presidint.
Desennialang protteljen oer dy sitewaasje soarge der yn
1961
foar dat mei it oannimmen fan it
Trijeentweintichste Amendemint
de grunwet sa oanpast waard dat de ynwenners fan Washington tenei ek meidwaan koene oan 'e Amerikaanske presidintsferkiezings. It haadstedske distrikt bringt der sunt trije kiesmannen foar yn. Boppedat waard yn
1973
de saneamde
Home Rule Act
fan kreft, dy't derfoar soarge dat Washington, D.C. foar it earst in boargemaster en in gemeenterie krige, en dy't de oerdracht fan beskaat foech regele fan it Kongres nei it nije stedsbestjoer. It Kongres hat lykwols it rjocht holden om alle troch dat stedsbestjoer oannommen wetten te beoardieljen en sa nedich werom te draaien.
Troch it oannimmen fan 'e saneamde
Residence Act
besleat it Amerikaanske Kongres, dat oant dy tiid yn
Philadelphia
gearkaam, yn
1790
, om in nije haadsted bouwe te litten, yn in spesjaal derfoar yn it libben roppen federaal distrikt. De steaten Firginia en Marylan stiene derta elkmis in stik lan of, de al besteande plakken
Georgetown
(Marylan) en
Alexandria
(Firginia) ynbegrepen. De eigentlike stifting fan Washington fun plak yn
1791
, en de sted waard neamd nei de earste presidint fan 'e Feriene Steaten,
George Washington
. Yn
1846
waard it sudlike part fan it District of Columbia, dat u.m. de sted Alexandria omfette, troch in proses dat de
Retrosesje
neamd wurdt, troch it Kongres weromjun oan Firginia. Sadwaande leit Washington, D.C. no hast hielendal benoarden de rivier de Potomac.
Yn Washington, D.C. binne alle trije tuken fan it Amerikaanske federale regear festige: it Kongres, de presidint en it
Heechgerjochtshof
. De fysike skieding fan 'e machten, ut it alde stedsplan fan 1791, kin men noch altiten goed gewaarwurde ut 'e stedsyndieling: oan 'e iene kant fan 'e
National Mall
stiet it
Wite Hus
], der't de presidint as haad fan 'e
utfierende macht
syn sit hat, en oan 'e oare kant stiet it
Kapitoal
, der't it Kongres, as
wetjaande macht
, residearret. Guon fan 'e bekendste Amerikaanske regearingsgebouwen, lykas it
Pentagon
, der't it
Amerikaanske Ministearje fan Definsje
syn sit hat, steane eins buten it District of Columbia, yn 'e steat Firginia. Njonken regearingsgebouwen binne der yn Washington 176 butenlanske
ambassades
festige, in grut ferskaat oan haadkertieren fan ynternasjonale organisaasjes, fakbunen, non-profitorganisaasjes en lobbygroepen, en withoefolle musea en monuminten.
Neffens in offisjele skatting troch it
Amerikaanske Folkstellingsburo
op grun fan gegevens fan 'e folkstelling fan
2010
hie Washington, D.C. yn
2012
in
befolking
fan 632.323 minsken. Dat kaam del op in
befolkingstichtens
fan 3.977 minsken de km². Neffens gegevens fan 'e folkstelling fan
2010
wie doe fan 'e befolking fan Washington, D.C. 13,0% alder as 65 jier en 24,0% jonger as 18 jier. Fierders bestie sa'n 45% fan 'e hushaldings ut
ien persoan
, wylst yn
2013
18,8% fan 'e befolking under de
earmoedegrins
libbe.
Wat de
etnyske
opbou fan 'e befolking oangiet, dy wie yn
2010
sa: 50,7%
swarten
; 34,8%
blanken
; 9,1%
Latino's
; 2,7%
Aziaten
; 0,3%
Yndianen
; 2,4% oaren of fan mingd etnysk komof. Yn 2010 wennen der 81.734
ymmigranten
yn Washinton, D.C., werfan't in protte ofkomstich wiene ut
El Salvador
,
Fjetnam
en
Etioopje
.
- William Reily
(1853-1876),
militer
- Billie Burke
(1884-1970),
aktrise
- John Foster Dulles
(1888-1959),
politikus
en
minister
- Euphemia Lofton Haynes
(1890-1980),
wiskundige
- J. Edgar Hoover
(1895-1972), direkteur fan 'e
FBI
- Helen Hayes
(1900-1973), aktrise
- Pat Buchanan
(1938), politikus
- Connie Chung
(1946),
sjoernaliste
en
nijslezeresse
- Jonathan Banks
(1947),
akteur
- Al Gore
(1948), politikus,
fise-presidint
fan de
Feriene Steaten
en miljeu-aktivist
- Tipper Gore
(1948),
fise-presidintsfrou
- Samuel L. Jackson
(1948), akteur
- William Hurt
(1950), akteur
- Noor fan Jordaanje
(1951),
keninginne
-mem fan
Jordaanje
- Bill Nye
(1955),
presintator
,
komyk
en akteur
|
|
- Larry Hogan
(1956), politikus en guverneur fan
Marylan
- John F. Kennedy jr.
(1960-1999),
abbekaat
en societystjer
- Christopher Meloni
(1961), akteur
- Henry Rollins
(1961),
sjonger
,
skriuwer
en
aktivist
- Jane Lindskold
(1962), skriuwster
- Louis C.K.
(1967), komyk en akteur
- Taraji P. Henson
(1970), aktrise en sjongster
- Dave Chappelle
(1973), komyk
- Alyson Hannigan
(1974), aktrise
- Jon Bernthal
(1976), akteur
- Katherine Heigl
(1978), aktrise
- Mya
(1979),
sjongster
,
lietsjeskriuwster
en aktrise
- Lacey Duvalle
(1982),
pornoaktrise
- Isabelle Fuhrman
(1997), aktrise
|
- Abraham Lincoln
(1809-1865),
politikus
en
presidint fan 'e Feriene Steaten
- Charles J. Guiteau
(1841-1882),
moardner
fan presidint James Garfield
- William Philo Clark
(1845-1884),
militer
en
taalkundige
- Marcus Reno
(1834-1889), militer
- Frederick Douglass
(1818-1895),
aktivist
,
predikant
,
publisist
en
steatsman
- William Royall
(1825-1895), militer
- Joseph J. Reynolds
(1822-1899), militer
- David S. Stanley
(1828-1902), militer
- Eugene A. Carr
(1830-1910), militer
- Holle Hoarn-Bear
(1850-1913),
opperhaad
fan 'e
Brulee
-
Lakota
|
|
- Robert Peary
(1856-1920),
untdekkingsreizger
- Anson Mills
(1834-1924), militer,
utfiner
en
undernimmer
- Woodrow Wilson
(1856-1924), politikus en presidint fan 'e Feriene Steaten
- Nelson A. Miles
(1828-1902),
generaal
- Luther Hare
(1851-1929), militer
- Herman Hollerith
(1860-1929),
statistikus
en
utfiner
- Zitkala-?a
(1876-1938), skriuwster, aktiviste en
musika
- Dwight Eisenhower
(1890-1969), generaal, politikus en presidint fan 'e Feriene Steaten
- Richard L. Coe
(1914-1995),
teater
- en
filmkritikus
- Ruth Bader Ginsburg
(1933-2020),
opperrjochter
|
Washington, D.C. hat in fochtich
subtropysk klimaat
, mei hjitte, neare
simmers
, waarme
maitiden
en
hjersten
en koele oant kalde
winters
. Yn
july
, de waarmste moanne, is de trochsneed
temperatuer
oerdeis 31,3 °C, en yn
jannewaris
, de kaldste moanne, is dat 6,3 °C. Rekortemperatueren wiene 41 °C op
20 july
1930
en ?26 °C op
11 febrewaris
1899
. Washington, D.C. kriget jiers trochinoar 1.009,4 mm
delslach
, mei derunder oer it hiele winterhealjier ferdield 39,1 sm
snie
.