Afro-Amerikanen
|
Ferneamde Afro-Amerikanen. Boppeste rige f.l.n.rj.:
Frederick Douglass
,
Sammy Davis jr.
,
Ella Fitzgerald
,
Jesse Jackson
; 2e rige:
Michelle Obama
,
Booker T. Washington
,
Martin Luther King
,
Cherokee d'Ass
; 3e rige:
Eddie Murphy
,
Michael Jordan
,
Condoleezza Rice
,
Malcolm X
; 4e rige:
Louis Armstrong
,
Nyomi Banxxx
,
Rosa Parks
,
Oprah Winfrey
; 5e rige:
Wesley Snipes
,
Beyonce Knowles
,
Muhammad Ali
en
Lil' Kim
.
|
flagge
|
|
|
|
|
|
|
|
populaasje
|
oantal
|
42.021.000
(2010)
|
taal
|
Ingelsk
,
Louisiaansk Kreoalsk-Fransk
,
See-eilansk Kreoalsk-Ingelsk
|
godstsjinst
|
kristendom
,
islaam
|
erkenning
|
steatsdragend folk
|
gjin eigen steat
|
erkende
minderheid
|
gjin spesifike erkenning
|
fersprieding
|
Feriene Steaten
:
|
42.021.000
|
|
De
Afro-Amerikanen
as
Afrikaansk-Amerikanen
binne ynwenners fan 'e
Feriene Steaten fan Amearika
, der't harren foaralden yn 'e perioade foarofgeande oan 'e
Amerikaanske Boargeroarloch
(
1861
-
1865
) as
slaven
ut
Afrika
wei nei ta brocht binne. De oantsjutting wurdt ek brukt foar lju dy't mar foar in diel fan negerslaven ofstamje (en ornaris foar de rest fan blanke slavehalders). Ut en troch wurde Afro-Amerikanen ek wol
swarte Amerikanen
as
Afrikaanske Amerikanen
neamd, mar dat is eins in bredere groep, dy't ek Afrikaanske
ymmigranten
omfiemet dy't har tusken
1860
en hjoed yn 'e Feriene Steaten nei wenjen set hawwe. De Afro-Amerikanen binne yn omfang de twadde
rasiale
en
etnyske
minderheid en de trede rasiale en etnyske groep fan 'e Feriene Steaten, nei de
Latino's
en de
blanke
mearderheid.
De measten fan harren stamje streekrjocht of fan Afrikaanske slaven ut
West
- of
Sintraal-Afrika
, mar de foaralden fan guon fan harren hawwe in "tuskenstop" makke as slaven yn it
Karibysk Gebiet
, of, folle minder faak, yn
Sintraal
- of
Sud-Amearika
. In soad resintere ymmigranten ut Afrika en harren ofstammelingen identifisearje har as Afro-Amerikanen, hoewol't se strikt nommen net ta dy groep hearre. De Afro-Amerikanen wurde feriene troch in mienskiplike
skiednis
fan
slavernij
,
diskriminaasje
,
rasseskieding
en de
Amerikaanske Boargerrjochtebeweging
. Hoewol't de trochsneed Afro-Amerikaan noch altyd minder
underwiis
genoaten hat as de trochsneed Amerikaan, minder sun is, in koartere libbensferwachting hat en op
ekonomysk
med in swakkere posysje ynnimt, hat de ynfloed fan 'e Afro-Amerikanen op 'e Amerikaanske
kultuer
sunt de sechtiger jierren unbidige grut west, fral as it om
muzyk
,
tillefyzje
en
film
giet. Der binne hjoed de dei mear as 42 miljoen Afro-Amerikanen.
Namme
De term "Afro-Amerikanen" (
African Americans
) is de leste ut in rige nammen dy't yn 'e Feriene Steaten brukt waarden om it swarte befolkingsdiel oan te tsjutten. Oarspronklik spriek men fan "nikkers" (
niggers
), in wurd dat begun as in neutrale term, mar dat tsjintwurdich as tige oantstjitjaand beskoge wurdt. Neitiid kaam "
negers
" (
negroes
) in hoart yn 'e moade, wat eins ienfaldichwei it
Spaansk
/
Portegeeske
wurd foar "swart" is, mar ek dat krige meitiid in negative lading, en wurdt sadwaande net folle mear brukt. Tsjintwurdich sprekt in faak fan "swarten" (
blacks
), mar ek dat is in gefoelige term; as men polityk korrekt weze wol, kin men better fan "Afro-Amerikanen" sizze, in term dy't foar it earst oan 'e ein fan 'e jierren sechtich fan 'e
tweintichste iuw
ynfierd waard.
Skiednis
Iere skiednis
De earste
Afrikaaanske
slaven
arrivearren yn
Noard-Amearika
yn
1526
, as underdiel fan 'e mislearre
Spaanske
koloanje
San Miguel de Gualdape
, dy't wierskynlik sitewearre wie oan 'e
Winyahbaai
, yn it hjoeddeistige
Sud-Karolina
. De earste permaninte
Jeropeeske
koloanje yn Noard-Amearika,
Sint-Augustinus
, yn
Floarida
, dy't yn
1565
stifte waard troch
Pedro Menendez de Aviles
, omfette ek in tal Afrikaanske slaven, sawol as frije
swarten
.
Yn
1619
fierden de
Britten
foar it earst "in tweintichtal negers" yn yn harren koloanje te
Jamestown
, yn
Firginia
. Yn 't earstoan wiene dat net slaven mar
kontraktarbeiders
, al wie der yn 'e praktyk net folle ferskil. Kontraktarbeiders giene in kontrakt oan om foar harren ferfier nei de
Nije Wrald
te beteljen troch der op it plak fan oankomst foar te wurkjen. It wiene like faak blanken as swarten, mar se koene krekt as slaven kocht, ferkocht en ferpachte wurde, en as se oerhearrich wiene of besochten ut te naaien, mochten se slein wurde. Wol wie it sa dat se nei in yn 't foar feststelde perioade harren kontrakt ferfolle hiene, en yn frijheid steld waarden. Ek wie it sa dat se yn har frije tiid, as se dy al hiene, har eigen
gewaaksen ferbouwe
of
fee
halde mochten, werfan't se de opbringst bruke koene om earder oan har kontrakt te foldwaan, en dus feitlik harsels frij te keapjen. Afrikaanske kontraktarbeiders trouden mei oare Afrikanen en soms mei blanken en
Yndianen
, en tsjin
1650
wiene der yn 'e omkriten fan Jamestown ferskate rike swarte famyljes fan grutgrunbesitters.
Slavernij
It ierst bekende gefal fan slavernij sunder ein datearret ut
1640
, doe't in
gerjochtshof
yn Firginia de swarte kontraktarbeider
John Punch
feroardiele ta libbenslange tsjinstberens oan syn master Hugh Gwyn om't er earder utpykt wie. Stadichoan rekke tsjin 'e ein fan 'e
santjinde iuw
it ferskynsel slavernij mear ynboargere, mar derby wiene it net inkeld blanken dy't swarte slaven holden, mei't ek frije swarten en Yndianen slaven yn besit hiene. It bekende konsept fan slavernij op rasiale basis begun him pas letter te untjaan, mei as ierste begjin de ynfier fan alve swarte slaven troch de
Westyndyske Kompanjy
yn 'e
Steatske
koloanje
Nij-Nederlan
, yn
1625
. Lykwols waarden der alle slaven yn frijheid steld doe't dat gebiet letter yn
Britske
hannen foel.
Massachusetts
wie de earste Britske koloanje dy't de slavernij ynfierde, yn
1641
. Yn
1662
waard der yn Firginia in
wet
oannommen weryn't festlein waard dat de bern fan slavinnen deselde status as harren mem krigen (ynstee fan deselde status as harren heit, sa't it yn 'e
Ingelske
wet regele wie). En yn
1699
waard der under in oare wet yn Firginia bepaald dat alle frije swarten ut 'e koloanje deportearre wurde moasten, in soarte fan
etnyske suvering
dus, wermei't alle efterbliuwende swarten doe lykslein wurde koene mei slaven.
Tsjin
1775
foarmen negerslaven en frije swarten mei-inoar (al wie de earste groep folle grutter as de twadde) sa'n 20% fan 'e befolking fan 'e trettjin oarspronklike Amerikaanske koloanjes. Dat wie fierhinne in gefolch fan 'e
Atlantyske slavehannel
. Harren tal wie it grutst yn 'e sudlike gebieten,
Firginia
en
Noard
- en
Sud-Karolina
, der't slaven nedich wiene om 'e grutte
tabaks
- en
katoenplantaazjes
te bewurkjen. Under de
Amerikaanske Unofhinklikheidsoarloch
fochten sawol slaven as frije swarten oan 'e kant fan 'e Amerikaanske kolonisten tsjin 'e Britten. Sa spile de Afro-Amerikaan
James Armistead
yn
1781
in wichtige rol by it beheljen fan 'e Amerikaanske oerwinning by
Yorktown
.
Nei't de
Feriene Steaten
harren unofhinklikheid wun hiene, begunen de noardlike
steaten
al rillegau de slavernij of te skaffen.
Massachusetts
(doe noch ynklusyf
Maine
) en
Pennsylvania
yn
1780
;
Nij-Hampshire
yn
1783
;
Rhode Island
en
Konettikut
yn
1784
;
Fermont
yn
1793
;
New York
yn
1799
; en
Nij-Jersey
yn
1804
. Yn
1808
waard boppedat foar it hiele grungebiet fan 'e Feriene Steaten de ymport fan nije slaven ut it butenlan ferbean. Neitiid skaften de noardlike (en westlike) territoaria de slavernij of sadree't se as folweardige steaten ta de
Amerikaanske Uny
talitten waarden:
Ohio
yn
1802
;
Indiana
yn
1816
;
Illinois
yn
1818
;
Iowa
yn
1846
;
Michigan
en
Wiskonsin
yn
1848
;
Kalifornje
yn
1850
;
Minnesota
yn
1858
;
Oregon
yn
1859
; en
Kansas
yn
1861
. Yn it
Suden
wie de slavernij tsjin dy tiid lykwols in ynstitut wurden dat krusjaal wie foar de regionale
ekonomy
en weroan't dus net toarne wurde mocht.
De Boargeroarloch en de ofskaffing fan de slavernij
Tsjin
1860
wiene der 3½ miljoen negerslaven yn it Amerikaanske Suden, wylst nochris 500.000 frije swarten benammen yn it Noarden libben. Fan 'e
Amerikaanske Boargeroarloch
wurdt faak tocht dat dy utfochten waard tusken de smjuntefige Sudlike slavehalders en de rjochtskepen Noardliken dy't de slaven befrije woene, mar dat is in misbegryp. Yn it foarste plak bestie mar in relatyf lyts part fan 'e blanke befolking fan it Suden ut rike plantaazje-eigners dy't grutte oantallen slaven yn besit hiene. Folle mear blanken wiene earme
gerniers
of
komelkers
dy't harsels mar kwealk itende halde koene, lit stean in espel slaven. Fierders seach yn it Noarden de grutte mearderheid fan 'e befolking krektlyk sa del op 'e swarten as dat de Sudlike blanken dat diene;
rasisme
wie yn dy tiid yn 'e hiele maatskippij ynstitusjonalisearre. De
abolysjonistyske beweging
, de "ofskaffers", dy't de slavernij ofskaffe woene en it "
Undergrunske Spoar
" (
Underground Railroad
) bewurkmasteren om untsnapte slaven te helpen en untkom nei
Kanada
ta, omfette mar in relatyf lyts, sij it wol ludroftich groepke lju.
Dat hoewol't de slavernij wol deeglik in striidpunt foarme tusken Noard en Sud, en datoangeande holp om 'e beide lansdielen faninoar te ferfrjemdzjen, draaide de Boargeroarloch dy't yn
1861
utbriek, der oarspronklik net om. It wie ynstee te dwaan om 'e rjochten fan 'e ofsunderlike steaten foar it nasjonale regear oer, en teffens spilen
ekonomyske
motiven in rol. It Suden, in ruraal
lanbougebiet
dat bestie fan 'e
eksport
fan
katoen
en
tabak
, wie fan miening dat de steaten
soeverein
wiene en dat it nasjonale regear him deryn skikke moast. It
yndustriele
Noarden, dat baat hie by in beheining fan
yn
- en
utfier
om 'e eigen fabriken te beskermjen tsjin butenlanske konkurrinsje, wie derfan oertsjuge dat de Amerikaanske Uny soeverein wie en dat steatsregearings der wiene om 'e besluten ut te fieren dy't yn
Washington
nommen waarden. Pas doe't de Boargeroarloch al in pear jier oan 'e gong wie, tekene de Noardlike presidint
Abraham Lincoln
de
Proklamaasje fan Emansipaasje
wermei't er de slaven befrijde (ynsafier't se yn gebieten libben dy't troch de Noardliken behearske waarden). Om 'e earlikheid te bewarjen moat derby oantekene wurde dat dat net inkeld bedoeld wie om in ein te meitsjen oan in ferdjerlike praktyk, mar ek as strafmaatregel tsjin it Suden en om yn 'e oarloch moreel de boppehan te krijen. Neigeraden dat de Noardlike troepen fierder opteagen, waarden de slaven yn it Suden sadwaande befrijd, en mids
1865
wie
Teksas
de leste steat der't de slavernij ofskaft waard.
Nije underdrukking
De perioade fan 'e weropbou nei de Boargeroarloch wie yn 't earstoan in tiid fan grutte foarutgong foar de befrijde negerslaven yn it Suden. Se (d.w.s. de manlju) mochten foar it earst
stimme
yn nasjonale, steats- en pleatslike ferkiezings, se rjochten eigen
tsjerken
,
skoallen
en ferienings op, en untwikkelen in bloeiende
kultuer
. Yn 'e 1870-er jierren kaam der lykwols in weromslach yn 'e foarm fan diskriminaasje en yntimidaasje troch blanken. It wie yn dy tiid dat de rasistyske
Ku Klux Klan
oprjochte waard. Yn 'e 1890-er jierren namen de Sudlike steaten ien foar ien saneamde
Jim Crow
-wetten
oan, dy't de
rasseskieding
en de utsluting fan swarten fan it kiesrjocht fan hegerhan opleine. De measte Afro-Amerikanen leine har der by del en bearden hearrich en underdienich te wezen om net it slachtoffer te wurden fan rasistysk geweld. Yn
1896
stelde it
Amerikaansk Heechgerjochtshof
de Sudlike steaten op it med fan 'e rasseskieding yn 'e saak
Plessy vs. Ferguson
yn it gelyk.
De Afro-Amerikaanske Folksferhuzing en de Boargerrjochtebeweging
Om't de swarten yn it Suden behalven it stimrjocht ek frijwol eltse
ekonomyske
untwikkelingsmooglikheid untsein waard, kaam oan it begjin fan 'e
tweintichste iuw
de
Afro-Amerikaanske Folksferhuzing
op gong. Derby lieten hunderttuzenen earme swarten de utsichtleaze sitewaasje yn it Suden efter har om nei de grutte steden yn Noarden te ferfarren. Se bedarren fral yn 'e steden oan 'e hegere eastkust (
Philadelphia
,
Washington, D.C.
,
Baltimore
,
New York
en yn mindere mjitte
Boston
) en yn it
Midwesten
(
Chicago
,
Detroit
), der't se meastal it minst beteljende wurk ferrjochten as fabryksarbeiders en yn earme wiken kamen te wenjen dy't faak net folle mear as
getto's
wiene.
It untstean fan dizze nije befolkingsgroep yn 'e noardlike steaten, en de muoisume ekonomyske untwikkeling fan 'e Afro-Amerikanen yn 'e gruttere steden fan it Suden lei de basis fan in mienskip dy't nei de
Twadde Wraldoarloch
gjin genoegen mear naam mei de hanthavening fan 'e status quo. Sa kaam om
1954
hinne de
Amerikaanske Boargerrjochtebeweging
op, dy't sa neamd waard om't de oanhingers derfan (dat trouwens net inkeld swarten wiene) foar de Afro-Amerikanen deselde boargerrjochten opeasken as dy't de blanke Amerikanen genoaten. De striid dy't derut fuortkaam, en dy't oant
1968
duorje soe, waard fan 'e kant fan 'e Afro-Amerikanen en harren bunsgenoaten oer it algemien min ofte mear op
pasifistyske
wize fierd, mar der waard troch de Amerikaanske autoriteiten, fral yn it Suden, mei grou geweld tsjin optreden.
De wichtichste lieder ut dy tiid wie de swarte
dumny
Martin Luther King
, dy't in foarbyld naam oan 'e geweldleaze striid foar de unofhinklikheid fan
Britsk-Ynje
troch
Mahatma Gandhi
. In oare lieder wie
Malcolm X
, dy't in folle radikalere halding oannaam. Beide mannen waarden uteinlik fermoarde troch harren politike tsjinstanners. U.m. troch de saneamde
Mars op Washington
en de taspraak dy't dumny King der oan 'e foet fan it
Tinkteken foar Lincoln
hold (bekend fan syn utspraak
I have a dream...
), kaam it Amerikaanske regear under druk te stean om wat oan 'e sitewaasje te dwaan. Under de presidinten
John F. Kennedy
en
Lyndon B. Johnson
waarden doe ferskate wetten oannommen dy't de rasseskieding en oare rasistyske regeljouwing ferbeane. Sa waard mei de
Boargerrjochtewet fan 1964
alle diskriminaasje op it med fan husfesting, wurk en
fakbunen
ferbean, en joech de
Kiesrjochtwet fan 1965
it federale regear foech om tafersjoch te halden oer de registraasje fan kiezers en it halden fan ferkiezings yn 'e ofsunderlike steaten. Fan
1966
oant
1975
soarge de saneamde
Black Power
-beweging foar in utwreiding fan 'e politike doelen fan 'e Boargerrjochtebeweging ta ekonomyske selsstannichheid en frijheid fan blanke autoriteit.
Sunt 1975
Hoewol't de Afro-Amerikanen hjoed de dei yn trochsneed noch altyd ta de earmere lagen fan 'e Amerikaanske maatskippij hearre, hawwe se sunt
1975
dochs substansjele politike en ekonomyske foarutgong boekt. Yn
1989
waard
Douglas Wilder
de earste Afro-Amerikaan yn 'e skiednis fan 'e Feriene Steaten dy't keazen waard ta it amt fan guverneur. Yn
2000
wiene der 8.936 Afro-Amerikanen dy't in iepenbier amt ferfollen, mei derunder leden fan it
Amerikaanske Hus fan Offurdigen
, leden fan 'e
Amerikaanske Senaat
, guverneurs en opperrjochters. Yn
2001
wiene der yn totaal 484 swarte
boargemasters
yn 'e Feriene Steaten.
Op
4 novimber
2008
waard de
Demokratyske
senator
Barack Obama
de earste swarte man dy't keazen waard ta it amt fan presidint fan 'e Feriene Steaten. Derby moat trouwens oantekene wurde dat Obama, mei in
Keniaanske
heit en in blanke Amerikaanske mem, eins strikt nommen gjin Afro-Amerikaan is (mei't er net ofstammet fan lju dy't foar de Boargeroarloch as slaven nei Noard-Amerika ta brocht binne), al is syn frou
Michelle Obama
dat wol. By de ferkiezings yn 2008 stimde goed 95% fan 'e Afro-Amerikanen op Obama, dy't ek in oerweldigjende de mearderheid fan jonge heech oplate blanke kiezers efter him krige, en in mearderheid fan 'e
Aziaten
en
Latino's
. Yn
2012
waard Obama werkeazen foar in twadde termyn.
Taal
Afro-Amerikaansk-Ingelsk
Afro-Amerikanen binne yn grutte mearderheid
Ingelsktalich
, fral as de term yn 'e inge sin brukt wurdt, en resinte Afrikaanske ymmigranten dus net meirekkene wurde. It
dialekt
fan it
Amerikaansk-Ingelsk
dat noch altyd troch de measte Afro-Amerikanen sprutsen wurdt, is it
Afro-Amerikaansk-Ingelsk
. Allinne de heger oplate elite sprekt dit net mear, om't dy derop delsjocht en derom it Standert-Amerikaansk-Ingelsk oannommen hat. It Afro-Amerikaansk-Ingelsk (yn
Jeropa
it bekendst fan
rapmuzyk
) wurdt karakterisearre troch in wat teamerige utspraak en gearlukings fan wurden. It liket sterk op it
Sudlik Amerikaansk-Ingelsk
, dat sprutsen wurdt troch de blanken yn it Suden.
Men soe ferwachtsje kinne dat dy oerienkomsten feroarsake wurde trochdat de slaven foarhinne it spraakgebruk fan har eigners oernommen hawwe, mar dat is sa net. Paradoksalernoch is it krektoarsom gien. It dialekt fan 'e slaven is wierskynlik ier yn syn untwikkeling sterk beynfloede troch it ferienfaldige
Pidzjin-Ingelsk
dat se oarspronklik brukten om mei-inoar te kommunisearjen doe't se noch ferskillende Afrikaanske memmetalen hiene. Letter lieten de rike plantaazjehalders harren bern fierhinne grutbringe troch in
mammy
, in aldere slavinne dy't as bernefamke fungearre. Sa learden de bern fan 'e meast foaroansteande boargers yn it Suden dus praten fan 'e negerslaven, wat meitiid in unutwiskbere ynfloed op har spraakgebruk hie. De minder rike blanken fan it Suden, dy't gjin slaven hiene, pasten har oan it spraakgebruk fan 'e maatskiplike elite oan, en sa untstie it Sudlik Amerikaansk-Ingelsk.
In oare namme foar Afro-Amerikaansk-Ingelsk is
Ebonics
, dat yn
1973
gearstald waard ut
ebony
("ebbehout"; d.w.s. "swart") en
phonics
("fonetika"). Dizze term krige pas bekendheid doe't yn desimber
1996
in skoaldistrikt yn
Oakland
, yn
Kalifornje
,
Ebonics
de status fan skoalfak joech, om't men yn noed siet oer it lege prestaasjenivo fan 'e Afro-Amerikaanske skoalbern en wol begriep dat it ferskil tusken it Standertingelsk dat de bern op skoalle learden en it Afro-Amerikaansk-Ingelsk dat se thus sprieken der foar in diel debet oan wie. It die bliken dat dit in unbidich kontroversjele kwestje wie, sawol under blanken as under Afro-Amerikanen, en in moanne letter moast it beslut under swiere publike druk weromdraaid wurde.
[1]
Oare talen
Njonken de sprekkers fan it Afro-Amerikaansk-Ingelsk binne der noch twa oare lytse groepkes binne de Afro-Amerikaanske mienskip. De
See-eilankreoalen
fan 'e
See-eilannen
, in
eilannerige
dy't him utstrekt fan 'e noardeastkust fan
Floarida
fia de kusten fan
Georgia
en
Sud-Karolina
hast oan
Noard-Karolina
ta, sprekke it
See-eilansk Kreoalsk-Ingelsk
, in taal mei in Ingelske basis mar dy't in protte eleminten gemien hat mei de oarspronklike Westafrikaanske talen fan 'e negerslaven. De isolaasje fan 'e eilannen hat dizze taalfoarm de mooglikheid jun om him te untjaan. It See-eilansk Kreoalsk-Ingelsk wurdt ek wol
Gullah
neamd, al wurdt dy namme troch in protte lju as lytsachtsjend beskoge.
En fierders binne der dan noch de
Louisiaanske Kreoalen
fan
New Orleans
en de
Mississippydelta
, dy't
Louisiaansk Kreoalsk-Fransk
sprekke. De Louisiaanske Kreoalen binne yn grutte mearderheid ofstammelingen fan 'e slaven fan 'e tsientuzenen blanken en fan 'e frije kleurlingen (
gens de couleur libre
, faak mei har eigen negerslaven), dy't nei New Orleans ta flechten doe't yn
1804
de Franske koloanje
Sint-Domenikus
(
Saint-Domingue
) unofhinklik waard under de namme
Haity
, werby't de eardere slaven dere de macht yn 'e hannen krigen. Tsjin
1809
wie troch dizze ymmigraasje, der't de Amerikanen it leafst it near op lein hiene, as se mar witten hiene hoe, New Orleans foar likernoch 90% Fransktalich en foar 63% swart wurden (wermei't it de "swartste" sted fan 'e Feriene Steaten wie; op it twadde plak lei
Charleston
, yn
Sud-Karolina
, dat foar 53% troch swarten bewenne waard). Tsjintwurdich foarmje de Louisiaanske Kreoalen yn New Orleans in unmisber part fan 'e pleatslike kultuer.
Leauwe
De Afro-Amerikanen binne foar it meastepart
kristenen
en leden fan
protestantske
tsjerken
(78%), werby't fral de denominaasje fan 'e
baptisten
grutte oanhing hat. Ek binne in soad Afro-Amerikanen lid fan
pinkstertsjerken
en fan 'e
Jehova's Tsjugen
. Sa'n 5% hearre ta de
Roomsk-Katolike Tsjerke
, werunder frijwol alle Louisiaanske Kreoalen.
Moslims
meitsje 1% fan 'e Afro-Amerikanen ut (mar Afro-Amerikanen foarmje 20% fan 'e Amerikaanske moslims). Sokke moslims binne gjin resinte migranten, mar lju dy't, fral under ynfloed fan 'e
Black Power
-beweging, weromkeare woene nei de
religy
fan harren foaralden. Fan 'e ferskate islamityske Afro-Amerikaanske groepen timmeret fral de kontroversjele
Nation of Islam
tradisjoneel sterk oan 'e wei.
It is trouwens de fraach ynhoefier't de islaam yndie de godstsjinst wie fan 'e oarspronklike Afrikanen dy't ta slaaf makke waarden. Nei alle gedachten wie mar 15-30% fan harren moslim, wylst in folle heger persintaazje ut oanhingers fan
natoerreligyen
bestie. En dat is de reden dat in part fan 'e Afro-Amerikanen aktyf besiket om eleminten fan sokke natoerreligyen yn har libben yn te passen, lykas it
Kwanzaa
-feest, dat wol fierd wurdt yn it stee fan
kryst
en
ald en nij
. Fierders hawwe 20.000 oant 200.000 Afro-Amerikanen it
joadendom
oannommen.
Demografy
Neffens gegevens fan 'e Amerikaanske folkstelling fan
2010
wiene der doe 42.020.743 Afro-Amerikanen yn 'e Feriene Steaten, werunder 3.091.424 persoanen fan mingd
rasiaal
komof, dy't harsels ek ta oare
etnyske groepen
rekkenen. Mei-inoar kaam dat ut op 13,6% fan 'e totale Amerikaanske befolking. Yn
2000
wiene der yn 'e Feriene Steaten noch 34,6 miljoen Afro-Amerikanen, dy't 12,3% fan 'e befolking utmakken, en men kin dus stelle dat harren befolkingsoandiel groeit.
It heechste oandiel fan 'e befolking, 50,1%, meitsje de Afro-Amerikanen ut yn 'e Amerikaanske federale haadsted
Washington, D.C.
Hoewol't se fierders prosintueel ek fral sterk binne yn it
Amerikaanske Suden
, yn steaten as
Mississippy
,
Louisiana
,
Georgia
,
Sud-Karolina
en
Alabama
, libje der yn absolute oantallen mear Afro-Amerikanen yn noardlik en westlike steaten as
New York
en
Kalifornje
. By de sifers yn 'e understeande tabel wurdt trouwens gjin underskie makke tusken Afro-Amerikanen yn 'e inge sin en oare swarte Amerikanen.
- Afro-Amerikaanske befolking yn 'e Feriene Steaten per steat
(op grun fan gegevens fan 'e folkstelling fan 2010)
Amerikaanske steat
|
Afro-Amerikanen
|
% fan 'e steatsbefolking
|
New York
|
3.073.800
|
15,2%
|
Floarida
|
2.999.862
|
15,9%
|
Teksas
|
2.979.598
|
11,9%
|
Georgia
|
2.950.435
|
30,0%
|
Kalifornje
|
2.299.072
|
6,7%
|
Noard-Karolina
|
2.048.628
|
21,6%
|
Illinois
|
1.866.414
|
14,9%
|
Marylan
|
1.700.298
|
29,4%
|
Firginia
|
1.551.399
|
19,9%
|
Louisiana
|
1.452.396
|
32,0%
|
Ohio
|
1.407.681
|
12,0%
|
Michigan
|
1.400.362
|
14,2%
|
Pennsylvania
|
1.377.689
|
10,8%
|
Sud-Karolina
|
1.290.684
|
28,5%
|
Alabama
|
1.251.300
|
26,4%
|
Nij-Jersey
|
1.204.826
|
14,5%
|
Mississippy
|
1.074.200
|
37,3%
|
Tennessee
|
1.055.689
|
16,8%
|
Missoury
|
704.043
|
11,5%
|
Indiana
|
591.397
|
9,1%
|
Arkansas
|
449.895
|
15,8%
|
Massachusetts
|
434.398
|
7,0%
|
Konettikut
|
362.296
|
10,3%
|
Wiskonsin
|
359.148
|
6,1%
|
Kentucky
|
337.520
|
7,7%
|
Distrikt Kolumbia
|
301.463
|
50,1%
|
|
Amerikaanske steat
|
Afro-Amerikanen
|
% fan 'e steatsbefolking
|
Oklahoma
|
277.644
|
8,0%
|
Minnesota
|
274.412
|
4,6%
|
Arizona
|
259.008
|
4,2%
|
Washington
|
240.042
|
3,7%
|
Nevada
|
218.626
|
8,1%
|
Kolorado
|
201.737
|
4,3%
|
Delaware
|
191.814
|
21,0%
|
Kansas
|
167.864
|
6,2%
|
Iowa
|
89.148
|
2,7%
|
Nebraska
|
82.885
|
4,5%
|
Oregon
|
69.206
|
2,0%
|
West-Firginia
|
63.124
|
3,6%
|
Rhode Island
|
60.189
|
6,4%
|
Nij-Meksiko
|
42.550
|
3,0%
|
Utah
|
29.287
|
1,3%
|
Alaska
|
23.263
|
4,3%
|
Hawai
|
21.424
|
3,1%
|
Maine
|
15.707
|
1,0%
|
Nij-Hampshire
|
15.035
|
1,2%
|
Sud-Dakota
|
10.207
|
1,1%
|
Idaho
|
9.810
|
1,0%
|
Noard-Dakota
|
7.960
|
1,1%
|
Fermont
|
6.277
|
0,9%
|
Wyoming
|
4.748
|
1,3%
|
Montana
|
4.027
|
0,8%
|
|
Sjoch ek
Boarnen, noaten en referinsjes
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
|
referinsjes
:
- ↑
Crystal, David,
The Penguin Dictionary of Language (Second Edition)
, Londen, 1999 (Penguin),
ISBN 0 14 05 14 163
, s. 97/98.
boarnen
:
Foar oare boarnen en fierdere literatuer, sjoch under:
Notes
,
References
en
Further reading
, op dizze side
.
literatuer
:
- Mintz, Sidney, en Price, Richard
,
De Geboorte van de Afrikaans-Amerikaanse Cultuur
,
Leien
2003,
KITLV
.
|