Abu Bakr al-Bagdadi
(
Arabysk
: ??? ??? ?????????, folut: Abu Bakr al-Bagdadi al-Koeraisji, sekuere
transliteraasje
:
Ab? Bakr al-Ba?dadi al-Quray?i
), wiere
namme
:
Ibrahim Awad Ibrahim Ali Mohammed al-Badri al-Samarrai
(Arabysk: ??????? ???? ??????? ??? ???? ?????? ??????????, sekuere transliteraasje:
Ibrah?m ‘Awad Ibrah?m ‘Al? Mu?ammad al-Badr? al-Samarra?
), (
Samarra
,
28 july
1971
?
Barisja
,
27 oktober
2019
) wie in
Iraaksk
terrorist
dy't de selsbeneamde "
kalyf
" wie fan 'e saneamde "
Islamityske Steat yn Irak en Syrje
" (ISIS). Hy kaam yn
juny
2014
oan 'e macht en hie de lieding oer de ekspansje fan 'e oerhearsking fan syn terroristyske
organisaasje
oer grutte dielen fan noardwestlik
Irak
en noardeastlik
Syrje
. Derby wied er ek ferantwurdlik foar de
Jezidyske Genoside
tsjin 'e
Jezidys
, in
etnysk
-
religieuze
minderheid
yn it noarden fan Irak, en de
seksuele slavernij
fan tuzenen Jezidy-
froulju
en -
famkes
. Nei
de undergong fan ISIS
as territoriale macht yn it neijier fan
2017
doek Al-Bagdadi under en liet er net folle mear fan him hearre. Ein
oktober
2019
waard syn skulplak untdutsen en binnenfallen troch
Amerikaanske
kommando's
, wernei't Al-Bagdadi
himsels opblies
om
finzenskip
te untrinnen.
Al-Bagdadi waard yn
1971
as Ibrahim Awad Ibrahim Ali Mohammed al-Badri al-Samarrai
berne
yn 'e
sted
Samarra
yn sintraal
Irak
. 'Abu Bakr al-Bagdadi' wie in
nom de guerre
dy't er letter oannaam, en dy't ferwiisde nei
Abu Bakr
, de pleatsferfanger fan 'e
profeet
Mohammed
en de earste
kalyf
fan it
Islamityske Ryk
yn 'e
sande iuw
. De
efternamme
"al-Bagdadi" betsjut inkeld "fan
Bagdad
". Hy wie de trede fan fjouwer
soannen
yn 'e
hushalding
fan Awad al-Badri, in
sjeik
fan 'e
Al-Bu Badri
, in
Arabyske
stamme
mei ferskate substammen werunder de
Koeraisjiten
, der't de profeet Mohammed ta heard hie. Al-Bagdadi hold letter ut dat er sels ek in Koeraisjyt wie en dat er derom fan 'e profeet
ofstamme
, hoewol't er der gjin inkeld bewiis foar oanfierde. Hy pleatste simpelwei de stamme-oantsjutting 'al-Koeraisji' efter syn oannommen efternamme 'al Bagdadi'.
Neffens in semy-autorisearre
biografy
dy't Abid Humam al-Atari oer Al-Bagdadi skreau, soe syn
pake
, sjeik Hadj Ibrahim Ali al-Badri, 94 jier wurden weze en it begjin fan 'e
Amerikaanske besetting fan Irak
noch meimakke hawwe. Syn
heit
, sjeik Awad, wie tige behelle yn it
religieuze
libben fan syn stamme en soe Al-Bagdadi syn ierste
godstsjinstunderwiis
jun hawwe. De
namme
fan syn
mem
is net bekend. Ien fan syn
omkes
wurke foar de
feilichheidstsjinsten
fan 'e Iraakske
diktator
Saddam Hoessein
, en twa fan syn
bruorren
tsjinnen yn it
Iraakske Leger
. Ien fan harren
sneuvele
yn 'e
Iraansk-Iraakske Oarloch
, wylst de oare opklom ta in
ofsiersrang
.
Al-Bagdadi folge
middelber underwiis
oan in
skoalle
yn Samarra, der't er in kear sakke foar syn
eineksamens
en it leste jier oerdwaan moast. Inkele
moannen
nei't er slagge wie, waard er
ofkeurd
foar
militere tsjinst
omreden fan syn minne
eagen
. Om't syn eksamensifers te leech wiene om, sa't er woe,
rjochten
of
underwiiskunde
oan 'e
Universiteit fan Bagdad
te
studearjen
, skreau er him ynstee yn oan 'e
Islamityske Universiteit fan Bagdad
, der't er de
islamityske wet
en de
Koraan
bestudearre. Neffens in rapport fan
Amerikaanske
en Iraakske
ynljochtingetsjinsten
ut
2014
hie Al-Bagdadi ek in (
teologysk
)
doktoraat
foar islamityske studzjes dat er behelle hie oan 'e
Saddam Universiteit
yn Bagdad. Oare boarnen halde ut dat er it doktoraat behelle oan 'e Universiteit fan Bagdad of de Islamityske Universiteit fan Bagdad.
Neffens guon berjochten soe Al-Bagdadi al yn syn
jonkheid
, under it
rezjym
fan Saddam Hoessein, in
islamistyske
revolusjoner
wurden weze trochdat er him by de
Moslimbruorskip
joech. Under de
Amerikaanske ynfal yn Irak
, yn
2003
, wied er foar 't neist as
soennitysk
geastlike
ferbun oan in
moskee
. Doe't de
Amerikaanske besetting fan Irak
oanhold, wie Al-Bagdadi belutsen by de formaasje fan 'e militante fersetsgroep Djamaat Djaysj Ahl al-Sunnah wa-l-Djamaah. Hy hie yn dy
organisaasje
de funksje fan
foarsitter
fan it
komitee
oangeande de
sjaria
(islamityske wet).
Op
2
of
4 febrewaris
2004
waard Al-Bagdadi yn 'e neite fan
Falludja
troch de Amerikanen
arrestearre
, wernei't er
finzenset
waard yn 'e beruchte
Abu Graib-finzenis
en dernei yn
Kamp Bucca
. Neffens guon lezings fan syn biografy soe der under ynfloed fan mei-finzenen en de minne behanneling fan 'e
sipiers
syn radikalisearring ta
gewelddiedige
ekstremist plakfun hawwe. Neffens
ynformaasje
ut 'e
argiven
fan it
Amerikaansk Ministearje fan Definsje
waard Al-Bagdadi festholden as in "boargerlik finzene" under de namme "Ibrahim Awad Ibrahim al-Badry", mei as
berop
sekretarieel meiwurker
.
Op
8 desimber
2004
waard er frijlitten as in finzene dy't de muoite fan it festhalden net wurdich achte waard. Berjochten yn beskate
kranten
en fan beskate
tillefyzjestjoerders
wolle ynstee hawwe dat Al-Bagdadi fan
2005
oant
2009
yn Kamp Bucca ynternearre wie. Dy berjochten binne basearre op in
fraachpetear
mei
kolonel
Kenneth King, in eardere
kommandant
fan Kamp Bucca, en wurde net understipe troch de gegevens fan it Amerikaansk Ministearje fan Definsje.
Nei syn frijlitting sleat Al-Bagdadi him yn
2006
mei syn groep Djamaat Djaysj Ahl al-Sunnah wa-l-Djamaah oan by de
Mudjahediin Sjoera Ried
, dy't datselde jiers noch omneamd waard ta
Islamityske Steat yn Irak
(ISI). Al-Bagdadi krige yn 'e nije organisaasje op 'e nij it tafersjoch oer de sjaria. ISI wie ek wol bekend as Al-Qaida yn Irak, en wie in underdiel fan 'e wraldwide
terroristyske
organisaasje
Al-Qaida
. Nei de
dea
fan
Abu Omar al Bagdadi
, de lieder fan ISI, waard Al-Bagdadi op
16 maaie
2010
ta nije lieder utroppen. Yn dy hoedanichheid wied er einferantwurdlike foar, en belutsen by de planning en fasilitearring fan, in grut tal terroristyske
oanslaggen
. Yn
maart
en
april
2011
allinnich al easke ISI de ferantwurdlikheid op foar 23 oanslaggen yn sudlik Irak.
Fierste utwreiding fan it grungebiet fan 'e saneamde "
Islamityske Steat yn Irak en Syrje
" (werjun yn lila-eftich griis) yn
maaie
2015
. (
Koerdysk
gebiet yn gielgrien, gebiet under behearsking fan it
Iraakske
regear
yn pears, gebiet under behearsking fan it
Syryske
regear yn roze, gebiet yn 'e hannen fan Syryske
opstannelingen
yn ljochtgrien.)
Nei de dea fan
Osama bin Laden
, de lieder en oprjochter fan Al-Qaida, op
2 maaie
2011
by in oanfal troch Amerikaanske
kommando's
op syn gebouwekompleks yn it
Pakistaanske
Abbottabad
, liet Al-Bagdadi in boadskip utgean weryn't er mei gewelddiedige ferjilding drige. Dat makke er wier mei
in weach fan selsmoardoanslaggen
op
15 augustus
fan dat jier, der't mear as 70 deaden by foelen. Op
22 desimber
2011
waard Bagdad troffen troch
in rige koordinearre bomoanslaggen
werby't teminsten 63 minsken omkamen en nochris 180
ferwune
rekken.
Al-Bagdadi bleau de lieder fan ISI oant dy organisaasje utwreide nei
Syrje
, dat op dat stuit ferskuord waard troch de
Syryske Boargeroarloch
. ISI neamde himsels sadwaande op
8 april
2013
om ta de
Islamityske Steat yn Irak en Syrje
(ISIS) (soms ek ut it
Arabysk
oerset as "Islamityske Steat yn Irak en de
Levant
", ISIL). Tagelyk dermei makke Al-Bagdadi bekend dat ien fan 'e faksjes yn 'e Syryske Boargeroarloch,
Djabhat al-Nusra
, no yn ISIS opgean soe. De lieder fan Al-Nusra,
Abu Mohammed al-Djulani
, spriek dat daliks tsjin en frege stipe fan 'e nije lieder fan Al-Qaida,
Ayman al-Zawahiri
. Dyselde joech derop in ferklearring ut weryn't er stelde dat er ISIS opheft hie en dat ISI syn aktiviteiten ta Irak beheine moast.
Al-Bagdadi lei dat beslut yn
april
2013
njonken him del en briek dermei mei Al-Qaida. Hy naam it befel oer 80% fan 'e butenlanske striders fan Al-Nusra oer en ferdreau dy organisaasje yn
jannewaris
2014
ut 'e Syryske sted
Rakka
. Dyselde moanne funen der fuleindige gefjochten plak tusken ISIS en Al-Nusra yn it Syryske
guvernemint
Deir ez-Zor
, werby't hunderten striders sneuvelen. Neffen ferskate
Westerske
boarnen waarden Al-Bagdadi en ISIS foar harren striid tsjin Al-Qaida en Al-Nusra
finansierd
troch
Saudy-Araabje
en
Katar
, en koe ISIS oan nije striders komme troch benammen yn Saudy-Araabje te
rekrutearjen
.
Begjin
juny
2014
sette ISIS lykwols utein mei
in offinsyf
tsjin
regearingstroepen
yn noardlik
Irak
, mei as bedoeling om 'e
haadsted
Bagdad
yn te nimmen en it troch
sjiiten
dominearre
regear
fan
premier
Noeri al-Maliki
under fuotten te heljen
. Ta
untsetting
fan alle waarnimmers sakke de wjerstan fan it Iraakske Leger frijwol fuortendaliks yn en koene de ISIS-striders hast sunder slach of stjit de grutte sted
Mosul
ynnimme. Fan gefolgen ynterveniearren de
Feriene Steaten
en in koalysje fan
Westerske
en
Arabyske
bunsgenoaten op
13 juny
mei
loftoanfallen
yn 'e striid en setten utein mei de
Oarloch tsjin ISIS
.
Op
29 juny
2014
kundige ISIS de oprjochting fan in wraldwiid
kalifaat
of, werby't Al-Bagdadi ta
kalyf
utroppen waard. ISIS stie fan dy tiid of bekend as de Islamityske Steat (IS), mei't dy net mear ta Irak en Syrje beheind wie. Dy beslissing krige ut 'e hiele
Arabyske wrald
in protte
krityk
, mei't neffens islamityske
rjochtslearden
in kalyf inkeld troch de hiele islamityske leauwensmienskip (
umma
) oanwiisd wurde koe, en net troch in lyts groepke ekstremisten. Der loek Al-Bagdadi him neat fan oan; ynstee liet er in ferklearring utgean weryn't er oankundige dat er opmarsjearje soe nei "
Rome
" (ornaris ynterpretearre as
pars pro toto
-oantsjutting foar it
Westen
, mei't Rome as de sit fan 'e
paus
fan 'e
Roomsk-Katolike Tsjerke
yn 'e belibbing fan in protte
moslims
it sintrum fan 'e Westerske wrald is). Op
5 novimber
stjoerde er ek in boadskip oan Al-Zawahiri, fan wa't er easke dat dy
trou
swarre soe oan him as kalyf. Al-Zawahiri die dat net.
Begjin
augustus
late de opmars fan IS yn noardlik Irak ta de
Jezidyske Genoside
, werby't Al-Bagdadi ferantwurdlik wie en nei alle gedachten opdracht joech ta de
utruging
fan 'e
etnysk
-
religieuze
Jezidyske
minderheid
. Allinnich al by it
Bloedbad fan Sindjar
foelen fan
3
oant
13 augustus
likernoch 3.500
deaden
doe't IS de Jezidyske
eklave
by de sted
Sindjar
oanfoel. Dernjonken waarden 4.200 oant 10.800 Jezidyske
froulju
en
famkes
troch IS
untfierd
om as
seksslavinnen
brukt en ferhannele te wurden. Nochris 50.000 Jezidys sochten beskul yn it
Sindjarberchtme
, der't se sunder
iten
en
drinken
fest kammen te sitten doe't IS-striders harren dere
belegeren
. Amerikaanske bombardeminten en in offinsyf troch
Koerdyske
pesjmerga's
fan 'e
PKK
en de
YPG
brieken lang om let troch de besingeling hinne en sadat it meastepart fan 'e
flechtlingen
fia in feilige korridor reden wurde koe.
Al-Bagdadi makke himsels neitiid neffens in oerweldigjend tal eachtsjugeferslaggen, sawol fan
slachtoffers
as fan oare IS-leden, skuldich oan 'e searje
ferkrefting
fan "in stikmannich persoanlike seksslavinnen". Derunder wiene ferskate Jezidyske famkes en ek de Amerikaanske
untwikkelingswurkster
Kayla Mueller
. Dyselde soe letter, neffens IS-boarnen, omkommen weze by in bombardemint dat yn
febrewaris
2015
utfierd waard troch de
loftmacht
fan
Jordaanje
, mar in Jezidyske eardere seksslavinne tsjuge dat Mueller troch IS-leden ombrocht wie. Njonken
oarlochsmisdieden
en
misdieden tsjin 'e minsklikheid
makke Al-Bagdadi him ek skuldich oan kulturele misdieden troch opdracht te jaan ta de fernieling fan
ruinesteden
ut 'e
Aldheid
dy't yn 'e hannen fan IS foelen, lykas
Nimrod
en
Hatra
yn Irak yn
maart
2015
, en
Palmyra
yn Syrje yn
maaie
fan dat jier.
De
Amerikaanske
presidint
Donald Trump
makket ein
oktober
2019
de
dea
fan Abu Bakr al-Bagdadi bekend.
De
bomoanslach yn Suruc
, yn
Turkije
, yn
july
2015
, late ta Turkske bombardeminten fan IS-posysjes yn Syrje, en yn
septimber
fan dat jier ynterveniearre
Ruslan
oan 'e kant fan 'e
diktatuer
fan
Basjir al-Assad
yn 'e
Syryske Boargeroarloch
en sette utein mei bombardeminten fan u.o. IS. Tsjin
2017
wiene de kansen keard en moast IS almar mear terrein priisjaan tsjin in meunsterferbun fan Irak,
Iraan
, de Koerdyske pesjmerga's, it regear fan Syrje dat stipe waard troch de Russen, en de Westerske koalysje. Op
10 july
fan dat jier waard Mosul befrijd, op
17 oktober
Rakka
, de
haadsted
fan it kalifaat, en op
3 novimber
folgen
Deir ez-Zor
yn Syrje en
Al-Kaim
yn Irak. Dermei hie IS de striid op it slachfjild ferlern. Mar Al-Bagdadi wie al foar de fal fan Rakka
underdukt
en joech de folgjende beide jierren ut syn skulplak wei lieding oan IS-terroristen, dy't oanhaldend oanslaggen begiene yn sawol it
Midden-Easten
as yn
Jeropa
en
Noard
- en
West-Afrika
. Ferskate kearen brochten de
media
it
nijs
dat Al-Bagdadi deade wie, mar hiderkear bliek dat op falske berjochten of op in misferstan te beresten.
Fan
2011
of stie der in
preemje
fan
$
10 miljoen op 'e holle fan Al-Bagdadi, utlove troch it
Amerikaanske Mininstearje fan Butenlanske Saken
foar in tip dy't ta syn
oanhalding
(
libben
of
dea
) liede soe. Yn
2017
waard dat bedrach ferhege ta $25 miljoen. Op
27 oktober
2019
fierden Amerikaanske kommando's fan it
75e Ranger Rezjimint
de saneamde
oanfal op Barisja
ut, in geheime operaasje by
Barisja
, yn 'e Syryske provinsje
Idlib
, deunby de grins mei
Turkije
, dy't ta de oanhalding fan Al-Bagdadi liede moast. Derfoar waarden se assistearre troch de
Syryske Koerden
en krigen se tastimming fan Ruslan en Turkije om troch loftrom te fleanen dat troch dy beide lannen behearske waard.
By de oanfal flechte Al-Bagdadi, dy't yndie op dat plak oanwezich bliek te wezen, mei twa
bern
fan wa't er nei alle gedachten de heit wie, de tunnels under syn
wente
yn, der't yn it nau dreaun waard. Derop brocht er himsels en de bern om troch in
bomfest
ta
untploffing
te bringen. Oan syn
stoflik omskot
waard letter in
seemansgref
jun om foar te kommen dat syn
gref
in
beafeartsoard
wurde soe foar syn oanhingers. Op
31 oktober
2019
befestige IS dat Al-Bagdadi dea wie en makke tagelyk bekend dat syn opfolger
Abu Ibrahim al-Hasjimi al-Koeraisji
wie.