In frou dy't
swier
is.
Dizze side giet oer
persoanen fan it froulik geslacht
. Foar in froulike houliks- of relaasjepartner, sjoch:
frou (oarehelte)
.
In
frou
, ynformeel ek
frommes
,
frommeske
of, noch wat unfatsoenliker,
wiif
, is in
minske
fan it froulik
geslacht
. Yn it deistich spraakgebruk wurdt de oantsjutting 'frou' lykwols utslutend brukt foar in folwoeksen minske fan it froulik geslacht; unfolwoeksen froulju wurdt
famkes
of
bern
neamd. Oan 'e oare kant wurdt yn gearstallings as 'frouljus-wc' gjin underskie nei aldens makke. It minske fan it tsjinstelde geslacht is in
man
.
Krekt as by oare froulike
suchdieren
ervet it
genoom
fan in frou yn prinsipe in
X-gromosoom
fan 'e
mem
en in twadde X-gromosoom fan 'e
heit
. De froulike
foetus
produsearret gruttere hoemannichten
estrogeen
en lytsere hoemannichten
androgeen
as de manlike foetus. Dat underskie yn 'e underlinge ferhalding fan dy
geslachtssteroiden
is fierhinne ferantwurdlik foar de
fysiologyske
ferskillen tusken froulju en manlju. Yn 'e earste jierren omfiemje dy ferskillen de
primere geslachtsskaaimerken
, wat foar froulju (famkes) delkomt op it hawwen in
fagina
mei
skamlippen
en in
klitoaris
, dy't manlju (jonges) net hawwe.
Under de
puberteit
wurdt de produksje fan estrogeen stimulearre troch beskate
hormoanen
, mei as gefolch de untjouwing fan 'e
sekundere geslachtsskaaimerken
. Sadwaande nimme de ferskillen tusken de beide seksen dan noch ekstra ta. Derop binne lykwols utsunderings oangeande
ynterseksuele
en
transseksuele
froulju. Ornaris omfiemje de sekundere geslachtsskaaimerken by froulju:
It
Fenussymboal
, wermei't it froulike geslacht oantsjut wurdt.
It grutste ferskil tusken froulju en manlju is lykwols de rol by de
fuortplanting
. Froulju hawwe
aaistokken
dy't
aaisellen
produsearje. Dy kinne by
geslachtsmienskip
befruchte
wurde troch de
siedsellen
fan 'e man, wernei't sa'n befruchte aaisel him yn it
limoer
nestelet en fia in
embryo
en in
foetus
utgroeid ta in
poppe
. Nei in
draachtiid
fan njoggen moanne, it saneamde
swierwezen
, wurdt de poppe berne by in proses dat de
befalling
neamd wurdt, werby't er fia de fagina ut it lichem fan 'e
mem
parse wurdt. Nei de befalling produsearret in frou
tate
(
molke
) mei
molkklieren
yn har
boarsten
, en kin se sa de poppe iten jaan troch dy oan har
spiennen
suge te litten (derfandinne de beneaming '
suchdier
').
Under de
Twadde Wraldoarloch
moasten froulju (fanwegen de ofwezigens fan manlju dy't oant it front fochten) yn in protte Westerske lannen wurk dwaan dat foartiid as folslein ungaadlik foar harren beskoge wie.
Yn in protte
histoaryske
, mar ek moderne
maatskippijen
en
kultueren
nimme froulju in underhearrige rol oan foar manlju oer. Dat is oer it algemien gjin frijwillige kar, mar wurdt oplein troch tradysjes en wizansjes. Saakkundigen ornearje dat it uteinlik weromgiet op 'e ferskillende rollen by de fuortplanting. Om't
swiere
froulju yn harren beweging beheind binne en oer it algemien nei de befalling in yntimere ban mei harren bern hawwe as de heit, hiene manlju yn
prehistoaryske
jager-sammeldermaatskippijen
almeast de rol fan
jager
, wylst de froulju
plantaardich
iten sammelen en underwilens om 'e bern tochten. Dy rolferdieling late by de untwikkeling fan in protte kultueren letter ta in brike maatskiplike ferhalding tusken de geslachten, werby't manlju harsels mear rjochten ta-eigenen en froulju underdrukten.
Yn 'e Westerske maatskippij feroare dat geandewei de
tweintichste iuw
troch ferskowende ferhaldings op 'e
arbeidsmerk
. Tsjintwurdich wurde manlju en froulju yn 'e Westerske kultuer ornearre inoars folsleine gelikensen te wezen. Dat is lykwols net sa, mei't der bgl. yn in protte Westerske lannen noch altyd in
salariskleau
is tusken wat manlju en froulju foar itselde wurk fertsjinje. It stribjen nei lykberjochtiging foar froulju hjit
emansipaasje
, en de lju dy't derfoar krewearje, binne
feministen
. Buten de Westerske wrald is it mei de lykberjochtiging fan froulju faak noch tryst steld, benammen yn lannen dy't de underhearrige posysje fan 'e frou oan 'e man ferbine oan
religieuze
omtinkens, sa't yn guon
islamityske
lannen bard, mar ek wol yn it
hindoeistyske
Yndia
. Datselde barde trouwens foarhinne ek yn it Westen, der't bgl. de
Roomsk-Katolike Tsjerke
him der hast twatuzen jier lang skuldich oan makke hat.
Maatskiplik underdrukking fan froulju en
frouljushaat
kin liede ta in ferskaat oan misstannen en
misdriuwen
, werunder
seksuele yntimidaasje
,
unwinske yntimiteiten
,
seksueel misbruk
yn bredere sin,
seksuele oantaasting
,
date rape
,
ferkrefting
,
huslik geweld
,
earwraak
,
twongen houliken
,
ferkrefting binnen it houlik
,
twongen prostitusje
,
frouljushannel
,
seksuele slavernij
,
oarlochsferkrefting
,
finzenisferkrefting
,
victim blaming
,
ferkrefting yn it leger
,
frouljusbesnijenis
,
fuotbinen
,
soersmiten
,
breidsskatgeweld
,
suttiisme
(widdoferbraning), unthalding fan
underwiis
,
ynfantiside
,
hekseferfolgings
en
hekseferbranings
,
stienniging
op beskuldiging fan
oerhoer
, ensfh. Aktivisten foar
frouljusrjochten
binne derom noch altyd wraldwiid yn 't spier om de sitewaasje foar alle froulju te ferbetterjen.