Mosambik

Tekst uub Fering

Mosambik [mozam?bi:k], amtelk Republiik faan Mosambik (uub Portugiisk : Mocambique [mus???bik?] an Republica de Mocambique [r??publik? d? mus???bik?]) as en stoot uun a suuduast faan Aafrika . Uun a nuurd leit Tansaniia , uun a waast lei Malaawi , Sambia an Simbabwe , uun a suudwaast lei Suudaafrika an Eswatini . A Wai faan Mosambik uun a uast trent a eilunstoot Madagaskar faan det aafrikoons feestlun. At lun hee 20.252.223 lidj (2007) ^[1]. At hoodsteed as Maputo .

Geografii [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Maputo

TANSANIIA

MALAAWI

SAMBIA

SIMBABWE

SUUDAAFRIKA

INDISK OOTSEAAN

Koord faan Mosambik

Geograafisk Laag [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Mosambik as tausis grater uus Tjiisklun.

At lun dialt grensen ma seeks lunen. Det lingst grens (1569 km) faan Mosambik wurt ma Malaawi an det kurtst (105 km) ma Swaasilun diald. At lun dialt uk en 1231 km lung grens ma Simbabwe , en 756 km lung ma Tansaniia , en 491 km lung ma Suudaafrika an en 419 km lung ma Sambia . A eeg faan’t lun as 2470 km lung.

Lunskap [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Loongs a eeg as en briad jiplun. Det bedobet det gratst dial faan a suud, man wurt at faan a mos faan de Sambesi Struum efter a nuurd hen smeeler. Beeft a eeg sticht at lun uun tremen hen tu a amanbi 1000 m huuch taafellun faan’t huuchfial uun.

Berger [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

De huuchst berig (2436 m) as Binga Berig , wat bi't grens ma Simbabwe leit. Oler berger san Namuli Berig (2419 m), Mabu Berig (1700 m) an Muambe Berig (780 m), wat tu a nuurd faan de Sambesi Struum lei.

Eilunen [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Eilunen, wat tu Mosambik tuhiar san: Angoche Eilun , Bazaruto Eilun , Benguerra Eilun , Ibo Eilun , Inhaca Eilun , Inhacamba Eilun , Sao Lourenco Eilunken , Magaruque Eilun , Matemo Eilun , Mosambik Eilun , Santa Carolina an Vamizi Eilun .

Sian [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Dial faan de Malaawi Sia as banen Mosambik.

Steeden [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Don tjiin gratst steeden uun Mosambik san: Maputo (1.094.315 lidj), Beira (546.000 lidj) Nampula (471.717 lidj) an Matola (440.927 lidj), Chimoio (238.976), Nacala (207.894), Quelimane (192.876), Tete (155.909), Lichinga (142.253) an Pemba (141.316).

Struumer [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Tau grat struumer leep troch Mosambik. De iarst, de Sambesi Struum leept troch't maden faan't lun an uus en delta (wat twesken Beira an Quelimane leit) iin uun det Indisk Ootseaan . De oler grat struum as de Limpopo Struum , wat troch det Gaza Prowins uun a suud an iin uun det Indisk Ootseaan nai bi Xai-Xai leept. En oler grat struum as de Rovuma Struum , wat dial faan’t grens tu Tansaniia uun a nuurd bildet.

Indialing faan Ferwalting [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Mosambik hee elwen prowinsen (uub Portugiisk , provincias ).

	Noom	Grate (km²) ^[2]	Lidj (2007)	Lidj (2017) ^[3]	Hoodsteed
1	Cabo Delgado	82.625	1.606.568	2.333.278	Pemba
2	Gaza	75.709	1.228.514	1.446.654	Xai-Xai
3	Inhambane	68.615	1.271.818	1.496.824	Inhambane
4	Manica	61.661	1.412.248	1.911.237	Chimoio
5	Maputo Steed	347	1.094.628	1.101.170	Maputo
6	Maputo	26.011	1.205.709	2.507.098	Matola
7	Nampula	81.606	3.985.613	6.102.867	Nampula
8	Niassa	129.056	1.170.783	1.865.976	Lichinga
9	Sofala	68.018	1.642.920	2.221.803	Beira
10	Tete	100.724	1.783.967	2.764.169	Tete
11	Zambezia	105.008	3.849.455	5.110.787	Quelimane

Befolkring [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

At wiar en folksteeling, wat det fjuard sant suwereniteet wiar, uun August 2017. De foorge folksteeling wiar uun 2007. At wiar uk folksteelingen uun 1997 an 1980.

Biljing [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Det aalst uniwersiteet uun Mosambik as det Eduardo Mondlane Uniwersiteet , wat 1962 grunjlaanjen wurd.

Histoore [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Mosambik wurd 25. Juune 1975 faan Portugal suwereen. Samora Machel wiar de iarst president faan 1975 ap tu 1986 . Hat wiar twesken 1977 an 1992 en burgerkrich.

Politiik [ Bewerke | Kweltekst bewerke ]

Mosambik as en republiik. Det stootsboowenhood, a president, as for en amtstidj faan fiiw juar weelet. A president faan't lun sant 2015 as Filipe Nyusi .