Urriaren 22 a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta laurogeita hamabosgarren eguna da, 296.a bisurteetan . 70 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Dominique Garderes Jaiotza: Biarritz , 1856 Heriotza: , ezezaguna Bittor Iturria Jaiotza: Basusarri , 1914 Heriotza: Blain , 1944ko abuztuaren 25a Alba Garcia Martin Jaiotza: Bilbo , 1988 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Sarah Bernhardt Jaiotza: Paris , 1844 , 1844 eta 1844 Heriotza: Parisko 17. barrutia eta Paris , 1923ko martxoaren 26a Franz Liszt Jaiotza: Raiding (en) , 1811 Heriotza: Bayreuth , 1886ko uztailaren 31 Doris Lessing Jaiotza: Kermanxah , 1919 Heriotza: Londres , 2013ko azaroaren 17a Catherine Deneuve Jaiotza: Parisko 17. barrutia , 1943 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Urriaren 22ko jaiotzak Spike Jonze ? Deepak Chopra ? Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Javier Oses Jaiotza: Tafalla , 1926ko abuztuaren 23a Heriotza: Irunea , 2001 Secundino Esnaola Jaiotza: Zumarraga , 1878ko maiatzaren 21a Heriotza: Donostia , 1929 Gregorio Ybarra de la Revilla Jaiotza: Begona , 1887ko martxoaren 21a Heriotza: Areeta , 1973 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Paul Cezanne Jaiotza: Aix-en-Provence , 1839ko urtarrilaren 19a Heriotza: Aix-en-Provence , 1906 Nadia Boulanger Jaiotza: Parisko 9. barrutia , 1887ko irailaren 16a Heriotza: Parisko 9. barrutia , 1979 Arnold J. Toynbee Jaiotza: Londres , 1889ko apirilaren 14a Heriotza: York , 1975 Louis Althusser Jaiotza: Bir Mourad Rais (en) , 1918ko urriaren 16a Heriotza: La Verriere , 1990 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Urriaren 22ko heriotzak Louis Spohr ? Paul Tillich ? Komitas ? Louis Marcoussis ? Pierre Chaunu ? Joachim Heinrich Campe ? Al-Mansur ? Sultan bin Abdulaziz ? John Sherman ? Eskuz gaurkotu

Gertaerak 1836 - Karlistek bigarren aldiz inguratu zuten Bilbo . 1962 - AEBetako presidente John F. Kennedyk Kubaren aurkako blokeoa iragarri zuen, Kubako misilen krisia deitu izan zaio. 1967 - Vietnamgo gerraren aurkako manifestaldi ugari izan ziren munduan zehar. 2006 - Panamako Kanala handitzea erabaki zuten Panamako biztanleek, %78k baiezko botoa eman ondoren. 2014 - Poloniako Słubice hirian Wikipediaren monumentua ( irudian ) aurkeztu zen, Wikipediaren omenez eraikitako lehenbiziko munduko monumentua. + Gertaera gehiago... Egutegia << Urria >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 2024 Aurreko eta hurrengo urteetan 2021 : Ostirala 2022 : Larunbata 2023 : Igandea 2025 : Asteazkena 2026 : Osteguna 2027 : Ostirala Izendegia Santutegia: Daturik ez ( gehitu ) Seaska egutegia: Leire eta Alodia.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Euskal Herria [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 1836 – Karlistek bigarren aldiz inguratu zuten Bilbo .
• 1978 – ETAk guardia zibileko hiru agente hil zituen Getxoko Areeta auzoan.
• 2006 – Baltasar Garzon epaileak Euskal Herriko hainbat Herriko tabernen miaketa agindu zuen.
• 2008 – Espainiako Alderdi Popularrak UPNrekin harremanak behin-behinean etetea erabaki zuen, aste bete beranduago guztiz hautsiz.
• 2010 – Espainiako Poliziak 15 euskal herritar gazte " Segiko bileretan parte hartzeagatik" atxilotu zituen. Atxilotuetako askok torturak salatu zituzten. Hainbati karguak erretiratu zizkioten gerora, eta zazpiri seina urteko espetxe zigorra ezarri zieten.

Mundua [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 1685 – Luis XIV.a Frantziakoak Fontainebleauko Ediktua aldarrikatu zuen, zeinaren arabera Frantzian erlijio katolikoaren praktika bakarrik zen legezkoa.
• 1905 – Haragiaren mitina : Txileko Gobernuak haragiari jarritako zerga berrien aurkako manifestazio jendetsuaren aurka tiro egin zuen Txileko armadak eta poliziak eta 250 lagun hil zituzten.
• 1962 – AEBetako presidente John F. Kennedyk Kubaren aurkako blokeoa iragarri zuen, Kubako misilen krisia deitu izan zaio.
• 1967 – Vietnamgo Gerraren aurkako manifestaldi ugari izan ziren munduan zehar.
• 2006 – Eurite indartsuek haziarazitako ibai baten urek bi emakume zihoazen autoa eraman eta hil egin zituen Huelvan .
• 2006 – Panamako Kanala handitzea erabaki zuten Panamako biztanleek, %78k baiezko botoa eman ondoren.
• 2007 – 900.000 lagun lekuz aldatu zituzten Kalifornia hegoaldean ( AEB ) suteak zirela-eta.
• 2014 – Ottawako tiroketa : identifikatu gabeko lagun batek soldadu bati tiro egin zion eta Kanadako Parlamentuan sartu zen. Poliziak erasotzailea larri zauritu zuen Ganbera barruan eta gutxi geroago hil egin zen.

Arte eta kultura [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Euskal Herria [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 2000 – Zizur Txikian Nafarroa Oinez jaia ospatu zen.

Mundua [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 1949 – She Wore a Yellow Ribbon ("Zinta Horia Zeraman") filma estreinatu zen, John Fordek zuzendu John Wayne eta Victor McLaglen aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1982 – First Blood ("Rambo I: Lehen Odola") filma estreinatu zen, Ted Kotcheffek zuzendu eta Sylvester Stallone , Richard Crenna eta Brian Dennehy aktoreek antzeztu zutelarik.
• 2014 – Poloniako Słubice hirian Wikipediaren monumentua aurkeztu zen, Wikipediaren omenez eraikitako lehenbiziko munduko monumentua.

Zientzia eta teknologia [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Euskal Herria [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Mundua [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Kirolak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Euskal Herria [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Mundua [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Jaiotzak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Euskal Herria [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 1071 – Gilen IX.a Akitaniakoa , Poitiersko konde eta Baskonia eta Akitaniako dukea (h. 1126 ).
• 1843 – Pedro Pascual Gandarias , bizkaitar enpresaburua (h. 1901 ).
• 1848 – Antonio Basagoiti Arteta , euskal jatorriko espainiar enpresari eta bankaria, Getxon (h. 1933 ).
• 1856 – Dominique Garderes , lapurtar zaldizkoa, Parisko Olinpiar Jokoetan altuera jauzian urrezko domina lortu zuena.
• 1865 – Pedro Hilarion Sarrionandia , bizkaitar abade frantziskotarra , amazigera hizkuntzaren lehen gramatika idatzi zuen (h. 1914 ).
• 1893 – Maria Garaiar Rekalde , Comete sareko gipuzkoar kolaboratzailea (h. 1983 ).
• 1912 – Jean Urruti , esku huskako baxenafar pilotaria eta Frantziako Erresistentziako kidea (h. 2002 ).
• 1914 – Bittor Iturria , lapurtar esku huskako pilotaria eta gudaria, Bigarren Mundu Gerran famatua (h. 1944 ).
• 1922 – Consuelo Osa , gipuzkoar erraketista (h. 2015 ).
• 1926 – Maite Gorrotxategi , Ermua , bizkaitar erraketista.
• 1950 – Inaki Martinez de Luna , arabar soziologoa, hizkuntzaren soziologian aditua.
• 1969 – Carlos Armendaritz , nafar pilotari ohia.
• 1972 – Ainhoa Adin , gipuzkoar aktibista.
• 1989 – Gema Lopez Las Heras , gipuzkoar itzultzailea.
• 1989 – Ioseba Fernandez , nafar lerroko abiadura-patinatzailea.
• 1991 – Markel Alberdi , gipuzkoar igerilaria.
• 1996 – Irati Idiakez , gipuzkoar snowboarderra.

Mundua [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 1511 – Erasmus Reinhold , alemaniar astronomo eta matematikaria (h. 1553 ).
• 1595 – Ludovico Ludovisi , italiar kardinala (h. 1632 ).
• 1659 – Georg Stahl , alemaniar kimikari eta sendagilea (h. 1734 ).
• 1689 – Joanes V.a Portugalgoa , eskuzabala , Portugalgo erregea (h. 1750 ).
• 1729 – Johann Reinhold Forster , poloniar jatorriko alemaniar naturalista (h. 1798 ).
• 1778 – Javier de Burgos , andaluziar antzerkigile eta politikaria (h. 1848 ).
• 1811 – Franz Liszt , hungariar musikagilea (h. 1886 ).
• 1812 – Luigi Carlo Farini , Italiako lehen ministroa (h. 1866 ).
• 1818 – Leconte de Lisle , frantziar olerkaria (h. 1894 ).
• 1844
  • Louis Riel , kanadar buruzagi mestizoa (h. 1885 ).
  • Sarah Bernhardt , frantziar antzerki eta film-aktorea (h. 1923 ).
• 1850 – Gustave Den Duyts , belgikar margolari, akuarelista, pastelista, grabatzaile eta artista grafikoa (h. 1897 ).
• 1857 – Michael Pedersen Friis , Danimarkako lehen ministroa (h. 1944 ).
• 1858 – Augusta Viktoria Schleswig-Holsteingoa , Alemaniako azken enperatriza (h. 1921 ).
• 1870 – Ivan Bunin , errusiar idazlea, 1933ko Literaturako Nobel Saria (h. 1953 ).
• 1879 – Jose Giral , espainiar kimikari eta politikari errepublizalea (h. 1962 ).
• 1881 – Clinton Davisson , estatubatuar fisikaria, 1937ko Fisikako Nobel Saria (h. 1958 ).
• 1886 – Juana Ontanon Valiente , espainiar maistra, Iruneko Pablo Iglesias Ateneoaren sortzaileetako ba (h. 1972 ).
• 1887 – John Reed , estatubatuar kazetari iraultzailea (h. 1922 ).
• 1891 – Elisa Soriano Fisher , espainiar irakasle eta oftalmologoa (h. 1964 ).
• 1893 – Ernst Opik , estoniar astronomoa (h. 1985 ).
• 1895 – Rolf Nevanlinna , finlandiar matematikaria (h. 1980 ).
• 1898 – Damaso Alonso , espainiar filologo eta poeta (h. 1990 ).
• 1903 – George Wells Beadle , estatubatuar biologoa, 1958ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1989 ).
• 1904 – Esther Chapa , mexikar mediku zirujaua, idazlea, feminista, sufragista, sindikalista eta aktibista (h. 1970 ).
• 1905 – Karl Guthe Jansky , estatubatuar ingeniaria (h. 1950 ).
• 1907 –
  • Sarvadaman Chowla , indiar matematikaria (h. 1995 ).
  • Jules Roy , frantziar idazlea (h. 2000 ).
• 1908 – Jose Escobar , kataluniar komikigilea (h. 1994 ).
• 1912 – Harry Callahan , estatubatuar argazkilaria (h. 1999 ).
• 1913 –
  • B?o đ?i , Vietnamgo azken enperadorea (h. 1997 ).
  • Robert Capa , hungariar korrespontsal grafikoa, XX. mendeko ezagunenatakoa (h. 1954 ).
  • Hans-Peter Tschudi , Suitzako presidentea (h. 2002 ).
• 1915 – Yitzhak Shamir , Israelgo lehen ministroa (h. 2012 ).
• 1917 – Joan Fontaine , estatubatuar aktorea (h. 2013 ).
• 1918 – Rene de Obaldia , frantziar idazlea (h. 2022 ).
• 1919 – Doris Lessing , britainiar idazlea, 2007ko Literaturako Nobel Saria (h. 2013 ).
• 1920 – Timothy Leary , estatubatuar psikologo eta idazlea (h. 1996 ).
• 1921 –
  • Georges Brassens , frantziar abeslari eta musikagilea, herrialde hartako ezagunenetarikoa (h. 1981 ).
  • Cuthbert Sebastian , Saint Kitts eta Nevisko 2. gobernadore orokorra (h. 2017 ).
• 1925 –
  • Robert Rauschenberg , estatubatuar margolaria (h. 2008 ).
  • Julia Uceda , espainiar irakaslea eta poeta.
• 1928 –
  • Dominic Behan , irlandar musikagilea, idazlea eta antzerkigilea, Irlandar errepublikar abesti matxino ezagun ugariren konposatzailea (h. 1989 ).
  • Nelson Pereira Dos Santos , brasildar zinemagilea (h. 2018 ).
• 1929 – Lev Yashin , sobietar futbolaria, historiako atezainik hoberenetarikoa (h. 1990 ).
• 1930 – Estela de Carlotto , giza eskubideen aldeko argentinar ekintzailea eta Maiatzeko Plazako Amonen elkarteko lehendakaria.
• 1933 – Helmut Senekowitsch , austriar futbolari eta entrenatzailea (h. 2007 ).
• 1936 – Bobby Seale , estatubatuar aktibista politikoa, pantera beltzen alderdiaren sortzailea.
• 1937 – Jose Larralde , argentinar kantautore eta poeta.
• 1938 –
  • Derek George Jacobi , ingeles antzezlea.
  • Christopher Lloyd , estatubatuar zinema eta telebistako aktorea.
• 1939 –
  • Joaquim Alberto Chissano , 2. Mozambikeko presidentea.
  • George Cohen , ingeles futbolaria (h. 2022 ).
• 1941 – Evaristo Carvalho , Sao Tome eta Principeko presidentea (h. 2022 ).
• 1942 – Lyle Campbell , estatubatuar hizkuntzalaria, hizkuntza indiginetan berezitua.
• 1943 –
  • Catherine Deneuve , frantziar aktorea.
  • Urszula Dudziak , poloniar jazz abeslaria.
• 1949 –
  • Gonzalo Herralde , kataluniar zinema zuzendaria.
  • Arsene Wenger , frantziar futbolari ohia eta entrenatzailea.
• 1952 –
  • Philippe Brodzki , belgikar eskultore eta zeramikaria.
  • Oscar Cadiach , kataluniar alpinista eta mendizalea.
  • Jeff Goldblum , estatubatuar aktorea.
• 1954 – Jean-Luc Averous , Frantziako errugbilaria.
• 1961 – Philippe Decoufle , frantziar koreografoa eta antzerki-zuzendaria.
• 1962 – Bob Odenkirk , estatubatuar aktorea eta idazlea.
• 1963 –
  • Marcia Marinho , brasildar politikari, mediku eta enpresaburua (h. 2024 ).
  • Eulalia Valldosera i Guilera , kataluniar artista feminista eta politikaria.
• 1964 – Dra?en Petrovi? , kroaziar saskibaloi jokalaria, Europak eman duen jokalaririk handienetakoa (h. 1993 ).
• 1965 –
  • Valeria Golino , greko-italiar aktorea eta zinema zuzendaria.
  • Pilar Sordo , txiletar psikologo, zutabegile, hizlari eta idazlea.
• 1967 –
  • Karine Espineira , Txileko hedabideen soziologoa, eta transgenero ekintzailea.
  • Carlos Mencia , estatubatuar aktore, umorista eta gidoigilea.
• 1971 – Tomislav Erceg , kroaziar futbolari ohia.
• 1972 – Saffron Burrows , ingeles modelo ohi eta aktorea.
• 1973 – Ichiro Suzuki , japoniar beisbol jokalaria.
• 1977 – Ts Madison , estatubatuar enpresaburu eta LGBTen eskubideen aldeko ekintzailea.
• 1988 – Ma Long , txinatar mahai-tenis jokalaria, historiako tenis-jokalaririk onena bezala hartua.
• 1990 – Ashley Fiolek , estatubatuar moto-kros pilotua, jaiotzetik gorra izan arren hainbat txapelketa irabazitakoa.
• 1992 – Ruben Pardo , espainiar futbolaria.

Heriotzak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Euskal Herria [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 1929 – Secundino Esnaola , gipuzkoar abesbatza zuzendaria eta musikagilea (j. 1878 ).
• 1964 – Mariano Zirikiain Gaiztarro , gipuzkoar idazlea (j. 1898 ).
• 1967 – Emiliano Eizagirre , gipuzkoar sendagilea eta ikerlaria, espainian tisiologiaren sortzailetzat hartua (j. 1888 ).
• 1973 – Gregorio Ybarra de la Revilla , bizkaitar pertsona esanguratsua, Ybarra familiako kidea (j. 1887 ).
• 1984 – Benigno Baskaran , gipuzkoar politikaria (j. 1908 ).
• 2001 – Javier Oses , nafar apezpikua (j. 1926 ).
• 2004 – Kepa Derteano , bizkaitar idazlea, kazetaria eta poeta (j. 1923 ).

Mundua [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• 741 – Karlos Martel , buruzagi frankoa , Karlomagnoren aitona izango zena (j. 686 ).
• 1383 – Fernando I.a Portugalgoa , Portugalgo erregea (j. 1345 ).
• 1563 – Diego de Siloe , espainiar eskultorea eta arkitektoa.
• 1573 – Francisco Hurtado de Mendoza , gaztelar elizgizona (j. 1573 ).
• 1676 – Giovanni Battista Langetti , barroko berantiarraren italiar margolaria.
• 1725 – Alessandro Scarlatti , italiar musikagilea (j. 1660 ).
• 1751 – Gilen IV.a Orange-Nassaukoa , Orangeko printzea eta Zazpi Herbehere Batuen Errepublikako estatuderra (j. 1711 ).
• 1764 – Jean-Marie Leclair , frantziar musikagile eta biolinista (j. 1697 ).
• 1792 – Guillaume le Gentil , frantziar astronomoa (j. 1725 ).
• 1795 – Domingo Iriarte , espainiar diplomazialaria (j. 1739 ).
• 1796 – Pierre-Laurent Monestier , frantziar politikaria (j. 1755 ).
• 1827 – Jose Antonio Larrunbide Urkidizar , gipuzkoar politikari liberala (j. 1756 ).
• 1853 – Juan Antonio Lavalleja , uruguaiar abertzalea (j. 1784 ).
• 1854 – Jeremias Gotthelf , suitzar idazlea (j. 1797 ).
• 1871 – Roderick Murchison , eskoziar geologoa, Siluriar sistema ikertu zuen lehena (j. 1792 ).
• 1882 – Janos Arany , hungariar olerkari, itzultzaile eta kazetaria (j. 1817 ).
• 1883 – Thomas Mayne Reid , irlandar-estatubatuar idazle eta militarra (j. 1818 ).
• 1895 – Daniel Owen , galestar eleberrigilea (j. 1836 ).
• 1896 – Manuel Pavia Lacy , espainiar militarra (j. 1814 ).
• 1898 – Guiomar Torresao , portugaldar idazlea eta feminista, Portugalgo emakumeen emantzipazio-idealen funtsezko pertsonaia (j. 1844 ).
• 1906 – Paul Cezanne , frantziar margolaria (j. 1839 ).
• 1915 – Wilhelm Windelband , alemaniar filosofoa eta historialaria (j. 1848 ).
• 1928 – Andrew Fisher , Australiako lehen ministroa (j. 1862 ).
• 1937 – Ch?ya Nakahara , japoniar idazle eta poeta (j. 1907 ).
• 1961 – Aloys Van de Vyvere , Belgikako lehen ministroa (j. 1871 ).
• 1973 – Pau Casals , kataluniar txelojole, pedagogo, musika zuzendari eta konposatzailea (j. 1876 ).
• 1975 – Arnold J. Toynbee , ingeles historialaria (j. 1889 ).
• 1976 – Edward Burra , ingeles margolari, marrazkilari eta grabatzailea (j. 1905 ).
• 1979 – Nadia Boulanger , frantziar musikagilea (j. 1887 ).
• 1985 – Viorica Ursuleac , errumaniar opera kantaria (j. 1894 ).
• 1986 – Albert Szent-Gyorgyi , hungariar biokimikaria, 1937ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1893 ).
• 1987 – Lino Ventura , italiar aktorea (j. 1919 ).
• 1989 – Ewan MacColl , ingeles folk abeslari, kantautore, komunista, sindikalista, antzerkigile eta antzezlan ekoizlea (j. 1915 ).
• 1990 – Louis Althusser , frantziar filosofoa (j. 1918 ).
• 1993 – Ji?i Hajek , txekiar politikaria, nazien aurkako erresistentzian jardundakoa (j. 1913 ).
• 1995 – Kingsley Amis , britainiar idazlea (j. 1922 ).
• 1997 – Manuel Rodriguez , galiziar txirrindularia (j. 1926 ).
• 1998 –
  • Eric Ambler , ingeles idazle eta gidoigilea (j. 1909 ).
  • Angel Picazo , espainiar antzezlea (j. 1917 ).
• 2002 – Geraldine Albaniakoa , Albaniako erregina ezkontidea (j. 1915 ).
• 2005 – Arman , frantziar artista, errealismo berriaren sortzaileetako bat (j. 1928 ).
• 2006 – Choi Kyu-hah , Hego Koreako presidentea (j. 1919 ).
• 2007 – Eve Curie , frantziar pianojole, kazetari, hizlari eta diplomatikoa (j. 1904 ).
• 2009 – Irene Kaminka Fischer , austriar-estatubatuar matematikari eta geodesista, historiako geodesista garrantzitsuenetakoa (j. 1907 ).
• 2012 – Wilson Whineray , zeelandaberritar errugbilaria (j. 1935 ).
• 2015 – Gloria van Aerssen , hispano-nederlandar abeslaria (j. 1932 ).
• 2017 –
  • Elsa Girardot , ezpata modalitateko frantziar eskrimalaria (j. 1973 ).
  • George Young , australiar musikari, egile abeslari eta musika ekoizlea (j. 1946 ).
• 2018 – Robert Saladrigas , kataluniar kazetari, kritikari eta idazlea (j. 1940 ).
• 2019 –
  • Sadako Ogata , japoniar politikaria (j. 1927 ).
  • Marieke Vervoort , belgikar atleta paralinpikoa, eutanasiaz baliatuta (j. 1979 ).
• 2021 – Udo Zimmermann , alemaniar musikagile eta orkestra zuzendaria (j. 1943 ).
• 2023 –
  • Amanda Aizpuriete , letoniar poeta eta itzultzailea (j. 1956 ).
  • Zsuzsa Biro , hungariar zinema-gidoilari eta antzerkigilea (j. 1933 ).

Jaiak eta urteurrenak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

• Sehaska egutegiko izendegia : Leire eta Alodia.

Kanpo estekak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Urteko hilak
Urtarrila ? Otsaila ? Martxoa ? Apirila ? Maiatza ? Ekaina ? Uztaila ? Abuztua ? Iraila ? Urria ? Azaroa ? Abendua

Urriaren 21 | Urteko egutegi | Urriaren 23