Wikipedia, Entziklopedia askea
Urriaren 22
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
berrehun eta laurogeita hamabosgarren
eguna
da, 296.a
bisurteetan
. 70 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Santutegia:
Daturik ez
(
gehitu
)
Seaska egutegia:
Leire eta Alodia.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1071
–
Gilen IX.a Akitaniakoa
,
Poitiersko konde
eta
Baskonia
eta
Akitaniako dukea
(h.
1126
).
- 1843
–
Pedro Pascual Gandarias
, bizkaitar enpresaburua (h.
1901
).
- 1848
–
Antonio Basagoiti Arteta
, euskal jatorriko espainiar enpresari eta bankaria,
Getxon
(h.
1933
).
- 1856
–
Dominique Garderes
, lapurtar zaldizkoa,
Parisko Olinpiar Jokoetan
altuera jauzian
urrezko domina
lortu zuena.
- 1865
–
Pedro Hilarion Sarrionandia
, bizkaitar abade
frantziskotarra
,
amazigera
hizkuntzaren lehen gramatika idatzi zuen (h.
1914
).
- 1893
–
Maria Garaiar Rekalde
,
Comete sareko
gipuzkoar kolaboratzailea (h.
1983
).
- 1912
–
Jean Urruti
, esku huskako baxenafar pilotaria eta
Frantziako Erresistentziako
kidea (h.
2002
).
- 1914
–
Bittor Iturria
, lapurtar esku huskako pilotaria eta gudaria,
Bigarren Mundu Gerran
famatua (h.
1944
).
- 1922
–
Consuelo Osa
, gipuzkoar erraketista (h.
2015
).
- 1926
–
Maite Gorrotxategi
,
Ermua
, bizkaitar erraketista.
- 1950
–
Inaki Martinez de Luna
, arabar soziologoa,
hizkuntzaren soziologian
aditua.
- 1969
–
Carlos Armendaritz
, nafar pilotari ohia.
- 1972
–
Ainhoa Adin
, gipuzkoar aktibista.
- 1989
–
Gema Lopez Las Heras
, gipuzkoar itzultzailea.
- 1989
–
Ioseba Fernandez
, nafar lerroko abiadura-patinatzailea.
- 1991
–
Markel Alberdi
, gipuzkoar igerilaria.
- 1996
–
Irati Idiakez
, gipuzkoar snowboarderra.
- 1511
–
Erasmus Reinhold
, alemaniar astronomo eta matematikaria (h.
1553
).
- 1595
–
Ludovico Ludovisi
, italiar kardinala (h.
1632
).
- 1659
–
Georg Stahl
, alemaniar kimikari eta sendagilea (h.
1734
).
- 1689
–
Joanes V.a Portugalgoa
,
eskuzabala
,
Portugalgo erregea
(h.
1750
).
- 1729
–
Johann Reinhold Forster
, poloniar jatorriko alemaniar naturalista (h.
1798
).
- 1778
–
Javier de Burgos
, andaluziar antzerkigile eta politikaria (h.
1848
).
- 1811
–
Franz Liszt
, hungariar musikagilea (h.
1886
).
- 1812
–
Luigi Carlo Farini
,
Italiako
lehen ministroa (h.
1866
).
- 1818
–
Leconte de Lisle
, frantziar olerkaria (h.
1894
).
- 1844
- 1850
–
Gustave Den Duyts
, belgikar margolari, akuarelista, pastelista, grabatzaile eta artista grafikoa (h.
1897
).
- 1857
–
Michael Pedersen Friis
,
Danimarkako
lehen ministroa (h.
1944
).
- 1858
–
Augusta Viktoria Schleswig-Holsteingoa
,
Alemaniako
azken enperatriza (h.
1921
).
- 1870
–
- 1879
–
Jose Giral
, espainiar kimikari eta politikari errepublizalea (h.
1962
).
- 1881
–
Clinton Davisson
, estatubatuar fisikaria, 1937ko
Fisikako Nobel Saria
(h.
1958
).
- 1886
–
Juana Ontanon Valiente
, espainiar maistra, Iruneko Pablo Iglesias Ateneoaren sortzaileetako ba (h.
1972
).
- 1887
–
John Reed
, estatubatuar kazetari iraultzailea (h.
1922
).
- 1891
–
Elisa Soriano Fisher
, espainiar irakasle eta oftalmologoa (h.
1964
).
- 1893
–
Ernst Opik
, estoniar astronomoa (h.
1985
).
- 1895
–
Rolf Nevanlinna
, finlandiar matematikaria (h.
1980
).
- 1898
–
Damaso Alonso
, espainiar filologo eta poeta (h.
1990
).
- 1903
–
George Wells Beadle
, estatubatuar biologoa, 1958ko
Medikuntzako Nobel Saria
(h.
1989
).
- 1904
–
Esther Chapa
, mexikar mediku zirujaua, idazlea, feminista, sufragista, sindikalista eta aktibista (h.
1970
).
- 1905
–
Karl Guthe Jansky
, estatubatuar ingeniaria (h.
1950
).
- 1907
–
- 1908
–
Jose Escobar
, kataluniar komikigilea (h.
1994
).
- 1912
–
Harry Callahan
, estatubatuar argazkilaria (h.
1999
).
- 1913
–
- 1915
–
Yitzhak Shamir
,
Israelgo lehen ministroa
(h.
2012
).
- 1917
–
Joan Fontaine
, estatubatuar aktorea (h.
2013
).
- 1918
–
Rene de Obaldia
, frantziar idazlea (h.
2022
).
- 1919
–
Doris Lessing
, britainiar idazlea, 2007ko
Literaturako Nobel Saria
(h.
2013
).
- 1920
–
Timothy Leary
, estatubatuar psikologo eta idazlea (h.
1996
).
- 1921
–
- 1925
–
- 1928
–
- 1929
–
Lev Yashin
,
sobietar
futbolaria, historiako atezainik hoberenetarikoa (h.
1990
).
- 1930
–
Estela de Carlotto
, giza eskubideen aldeko argentinar ekintzailea eta
Maiatzeko Plazako Amonen
elkarteko lehendakaria.
- 1933
–
Helmut Senekowitsch
, austriar futbolari eta entrenatzailea (h.
2007
).
- 1936
–
Bobby Seale
, estatubatuar aktibista politikoa,
pantera beltzen alderdiaren
sortzailea.
- 1937
–
Jose Larralde
, argentinar kantautore eta poeta.
- 1938
–
- 1939
–
- 1941
–
Evaristo Carvalho
,
Sao Tome eta Principeko
presidentea (h.
2022
).
- 1942
–
Lyle Campbell
, estatubatuar hizkuntzalaria, hizkuntza indiginetan berezitua.
- 1943
–
- 1949
–
- 1952
–
- 1954
–
Jean-Luc Averous
, Frantziako errugbilaria.
- 1961
–
Philippe Decoufle
, frantziar koreografoa eta antzerki-zuzendaria.
- 1962
–
Bob Odenkirk
, estatubatuar aktorea eta idazlea.
- 1963
–
- 1964
–
Dra?en Petrovi?
, kroaziar saskibaloi jokalaria, Europak eman duen jokalaririk handienetakoa (h.
1993
).
- 1965
–
- Valeria Golino
, greko-italiar aktorea eta zinema zuzendaria.
- Pilar Sordo
, txiletar psikologo, zutabegile, hizlari eta idazlea.
- 1967
–
- 1971
–
Tomislav Erceg
, kroaziar futbolari ohia.
- 1972
–
Saffron Burrows
, ingeles modelo ohi eta aktorea.
- 1973
–
Ichiro Suzuki
, japoniar beisbol jokalaria.
- 1977
–
Ts Madison
, estatubatuar enpresaburu eta LGBTen eskubideen aldeko ekintzailea.
- 1988
–
Ma Long
, txinatar
mahai-tenis
jokalaria, historiako tenis-jokalaririk onena bezala hartua.
- 1990
–
Ashley Fiolek
, estatubatuar
moto-kros
pilotua, jaiotzetik
gorra
izan arren hainbat txapelketa irabazitakoa.
- 1992
–
Ruben Pardo
, espainiar futbolaria.
- 1929
–
Secundino Esnaola
, gipuzkoar abesbatza zuzendaria eta musikagilea (j.
1878
).
- 1964
–
Mariano Zirikiain Gaiztarro
, gipuzkoar idazlea (j.
1898
).
- 1967
–
Emiliano Eizagirre
, gipuzkoar sendagilea eta ikerlaria, espainian tisiologiaren sortzailetzat hartua (j.
1888
).
- 1973
–
Gregorio Ybarra de la Revilla
, bizkaitar pertsona esanguratsua, Ybarra familiako kidea (j.
1887
).
- 1984
–
Benigno Baskaran
, gipuzkoar politikaria (j.
1908
).
- 2001
–
Javier Oses
, nafar apezpikua (j.
1926
).
- 2004
–
Kepa Derteano
, bizkaitar idazlea, kazetaria eta poeta (j.
1923
).
- 741
–
Karlos Martel
, buruzagi
frankoa
,
Karlomagnoren
aitona izango zena (j.
686
).
- 1383
–
Fernando I.a Portugalgoa
,
Portugalgo erregea
(j.
1345
).
- 1563
–
Diego de Siloe
, espainiar eskultorea eta arkitektoa.
- 1573
–
Francisco Hurtado de Mendoza
,
gaztelar
elizgizona (j.
1573
).
- 1676
–
Giovanni Battista Langetti
, barroko berantiarraren italiar margolaria.
- 1725
–
Alessandro Scarlatti
, italiar musikagilea (j.
1660
).
- 1751
–
Gilen IV.a Orange-Nassaukoa
, Orangeko printzea eta
Zazpi Herbehere Batuen Errepublikako
estatuderra (j.
1711
).
- 1764
–
Jean-Marie Leclair
, frantziar musikagile eta biolinista (j.
1697
).
- 1792
–
Guillaume le Gentil
, frantziar astronomoa (j.
1725
).
- 1795
–
Domingo Iriarte
, espainiar diplomazialaria (j.
1739
).
- 1796
–
Pierre-Laurent Monestier
, frantziar politikaria (j.
1755
).
- 1827
–
Jose Antonio Larrunbide Urkidizar
, gipuzkoar politikari liberala (j.
1756
).
- 1853
–
Juan Antonio Lavalleja
, uruguaiar abertzalea (j.
1784
).
- 1854
–
Jeremias Gotthelf
, suitzar idazlea (j.
1797
).
- 1871
–
Roderick Murchison
, eskoziar geologoa,
Siluriar
sistema ikertu zuen lehena (j.
1792
).
- 1882
–
Janos Arany
, hungariar olerkari, itzultzaile eta kazetaria (j.
1817
).
- 1883
–
Thomas Mayne Reid
, irlandar-estatubatuar idazle eta militarra (j.
1818
).
- 1895
–
Daniel Owen
, galestar eleberrigilea (j.
1836
).
- 1896
–
Manuel Pavia Lacy
, espainiar militarra (j.
1814
).
- 1898
–
Guiomar Torresao
, portugaldar idazlea eta feminista, Portugalgo emakumeen emantzipazio-idealen funtsezko pertsonaia (j.
1844
).
- 1906
–
Paul Cezanne
, frantziar margolaria (j.
1839
).
- 1915
–
Wilhelm Windelband
, alemaniar filosofoa eta historialaria (j.
1848
).
- 1928
–
Andrew Fisher
,
Australiako
lehen ministroa (j.
1862
).
- 1937
–
Ch?ya Nakahara
, japoniar idazle eta poeta (j.
1907
).
- 1961
–
Aloys Van de Vyvere
,
Belgikako
lehen ministroa (j.
1871
).
- 1973
–
Pau Casals
, kataluniar txelojole, pedagogo, musika zuzendari eta konposatzailea (j.
1876
).
- 1975
–
Arnold J. Toynbee
, ingeles historialaria (j.
1889
).
- 1976
–
Edward Burra
, ingeles margolari, marrazkilari eta grabatzailea (j.
1905
).
- 1979
–
Nadia Boulanger
, frantziar musikagilea (j.
1887
).
- 1985
–
Viorica Ursuleac
, errumaniar opera kantaria (j.
1894
).
- 1986
–
Albert Szent-Gyorgyi
, hungariar biokimikaria, 1937ko
Medikuntzako Nobel Saria
(j.
1893
).
- 1987
–
Lino Ventura
, italiar aktorea (j.
1919
).
- 1989
–
Ewan MacColl
, ingeles folk abeslari, kantautore, komunista, sindikalista, antzerkigile eta antzezlan ekoizlea (j.
1915
).
- 1990
–
Louis Althusser
, frantziar filosofoa (j.
1918
).
- 1993
–
Ji?i Hajek
, txekiar politikaria, nazien aurkako erresistentzian jardundakoa (j.
1913
).
- 1995
–
Kingsley Amis
, britainiar idazlea (j.
1922
).
- 1996
–
Jevdokia Rexetnyk
, ukrainar zoologoa (j.
1903
).
- 1997
–
Manuel Rodriguez
, galiziar txirrindularia (j.
1926
).
- 1998
–
- 2002
–
Geraldine Albaniakoa
,
Albaniako
erregina ezkontidea (j.
1915
).
- 2005
–
Arman
, frantziar artista, errealismo berriaren sortzaileetako bat (j.
1928
).
- 2006
–
Choi Kyu-hah
,
Hego Koreako
presidentea (j.
1919
).
- 2007
–
Eve Curie
, frantziar pianojole, kazetari, hizlari eta diplomatikoa (j.
1904
).
- 2009
–
Irene Kaminka Fischer
, austriar-estatubatuar matematikari eta geodesista, historiako
geodesista
garrantzitsuenetakoa (j.
1907
).
- 2012
–
Wilson Whineray
, zeelandaberritar errugbilaria (j.
1935
).
- 2015
–
Gloria van Aerssen
, hispano-nederlandar abeslaria (j.
1932
).
- 2017
–
- 2018
–
Robert Saladrigas
, kataluniar kazetari, kritikari eta idazlea (j.
1940
).
- 2019
–
- 2021
–
Udo Zimmermann
, alemaniar musikagile eta orkestra zuzendaria (j.
1943
).
- 2023
–
Urriaren 21
|
Urteko egutegi
|
Urriaren 23