Banniel URSS
Unaniezh ar Republikou Sokialour ha Soviedel
bro istorel
Deiziad krouin
| 30 Kzu 1922
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Anv e yezh-vamm an den
| Союз Советских Социалистических Республик
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Anv ofisiel
| Союз Советских Социалистических Республик
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Anv er yezh a orin
| Союз Советских Социалистических Республик
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Anv berr
| СССР
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Relijion
| secular state
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Perzhiad e
| War of Attrition
,
Talbenn ar Reter
,
Brezel ar Meurvor Habask
,
Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Anvet diwar
| soviet
,
sokialouriezh
,
Republik
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Diazezer
| RSKS Rusia
,
Republik Soviedel Ukraina
,
RSS Bielorusia
,
RSKS Treuzkaokazek
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Yezh ofisiel
| rusianeg
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Kan broadel
| State Anthem of the Soviet Union
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Ger-stur
| Workers of the world, unite!
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Kevandir
| Europa
,
Azia
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Stad
| Unaniezh ar Republikou Sokialour ha Soviedel
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Ker-benn
| Moskov
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Daveennou douaroniel
| 65°0′0″N 90°0′0″E
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Renad politikel
| republik soviedel
,
parliamentary republic
,
single-party system
,
Stad kevreadel
,
communist dictatorship
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Office held by head of state
| President of the Soviet Union
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Penn ar Stad
| Mikhail Gorbatchev
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Post dalc'het gant penn ar gouarnamant
| Chairman of the Council of Ministers of the USSR
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Penn an aotrouniezh
| Ivan Silayev
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Korf lezennin
| Supreme Soviet of the Soviet Union
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Devezh-gouel
| October Revolution Day
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Ideologiezh politikel
| Komunouriezh
,
Socialism in One Country
,
state capitalism
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Moneiz
| Soviet ruble
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Foundational text
| Treaty on the Creation of the Union of Soviet Socialist Republics
,
1924 Soviet Constitution
,
Declaration of the Creation of the Union of Soviet Socialist Republics
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Diazezet war
| Great Russia
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Raklec'hiet gant
| RSKS Rusia
,
Republik Soviedel Ukraina
,
RSS Bielorusia
,
RSKS Treuzkaokazek
,
Eil Republik Polonia
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Heuliet gant
| Post-Soviet states
,
Kenglad ar Stadou Dizalc'h
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Erlec'hian a ra
| Russian Socialist Federative Soviet Republic
,
Interwar Latvia
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Yezh implijet
| rusianeg
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Studiet gant
| Soviet studies
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Deiziad divodadur
| 26 Kzu 1991
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Domani internet
| .su
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Testenn ar pennreolennou
| Constitution of the Soviet Union
,
Belovezh Accords
,
Declaration of the USSR Council of the Republics regarding the establishment of the Commonwealth of Independent States
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Banniel (deskrivadur)
| Banniel Unaniezh ar Republikou Sokialour Soviedel
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Ardameziou
| emblem of the Soviet Union
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Douaroniezh an danvez
| geography of the Soviet Union
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Istor
| history of the Soviet Union
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Relijion ofisiel
| state atheism
,
dizoueegezh
,
secular state
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Ekonomiezh an danvez
| economy of the Soviet Union
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Poblansouriezh an danvez
| demographics of the Soviet Union
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Trunk prefix
| 8
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Tikedenn Stack Exchange
| https://history.stackexchange.com/tags/soviet-union
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
![Map](https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,a,65,90,300x300.png?lang=br&domain=br.wikipedia.org&title=Unaniezh_ar_Republiko%C3%B9_Sokialour_Soviedel&revid=2095082&groups=_71c13bb25c81c35676ed0d454083e00721c0b980)
Unaniezh ar Republikou Sokialour Soviedel
(
ruseg
: Союз Советских Социалистических Республик
Soyouz Sovetskic'h Sotsialistitcheskic'h Respublik
), ent-berr an
Unaniezh Soviedel
, anavezet ivez gant an
teskanv
URSS
(СССР
SSSR
e ruseg), krouet e
1922
, a oa ur
riez
hag a zo aet da get e
1991
. En em astenn a rae eus ar
Mor Baltel
d'ar
Mor Du
ha betek ar
Meurvor Habask
. Lodenn
Norzh
Eurazia
e oa he ziriad, hini
Impalaeriezh Rusia
, war-bouez
Polonia
ha
Finland
, da lavaret eo tost da 15 % eus douarou ar bed. Riez vrasan ar bed e oa dre he gorread, hag a-bell.
En amzer ma oa staliet an URSS e oa bet enteuziet pe zispartiet diouti un nebeud riezou ha tiriadou. Koulskoude, ma oa 15
republik
enni en diwezh, e oa Republik Sokialour Kevreadour Soviedel
Rusia
an hini vrasan, divent he gorread hag he foblans. E-kenver an darempredou diplomatel ez eo
Stad Rusia
warlerc'hiadez an URSS.
Disoc'h pennan an
Dispac'h rusian
, c'hoarvezet e
1917
pa voe skarzhet an
Tsar
Nikolaz II
diwar e
dron
, e oa krouidigezh an URSS.
Goude trec'h an Dispac'h ec'h embannas
Lenin
, penn ar strollad
bolchevik
, e vefe renet ar vro gant pennaennou ar
gomunouriezh
ha bev e chomas ar bennaenn-se betek an diwezh.
Un aozadur
politikel
hepken a voe aotreet adalek
1923
,
Strollad Komunour an Unaniezh Soviedel
(SKUS) ha daou
urzhaz
a rene ar riez : hini ar SKUS ha hini ar pennou politikel dilennet, met lec'hiet dindan kazel-ge
ar Strollad
.
Er
bloavezhiou 1980
e oa krog an Unaniezh Soviedel da vont war e gement all. Klask a reas sekretour meur diwezhan an URSS,
Mic'hail Gorbatchev
, da derrin an diskar-man dre bolitikerezh ar
Perestroika
(Перестройка, ≪ Adsavadur ≫, ≪ Adframmadur ≫) hag ar
Glasnost
(Гласность, ≪ Foranded ≫ ar breudou) adalek
1985
. A-benn ar fin e voe diflosket an impalaerezh soviedel e
1991
, ha roet he flas da
Kenglad ar Stadou Dizalc'h
.
War div dachenn e c'haller kavout abegou freuzadur an URSS :
- tachenn an
armerzh
, a yae gwashoc'h-gwashan pa greske an dispignou milourel dindan kevezerezh
Stadou-Unanet Amerika
;
- tachenn ar politikerezh, pa boueze an nerzhiou
demokratel
ha pa c'houlenne ar republikou trobarzhel muioc'h-muian a
emrenerezh
.
Dre ma oa kreizennour ha burevourel, ne oa ket gouest ar renad da herzel ouzh kement a rendaelou e pep lec'h.
|
- RSS Armenia
, krouet e
1936
- RSS Azerbaidjan
, krouet e
1936
- RSS Bielorusia
(breman
Belarus
), krouet e
1919
- RSS Estonia
, ebarzhet e
1940
- RSS Jorjia
, krouet e
1921
- RSS Kazac'hia
(breman
Kazakstan
), krouet e
1920
, ebarzhet e
1936
- RSS Kirgizia
(breman
Kirgizstan
), ebarzhet e
1936
- RSS Latvia
, ebarzhet e
1940
- RSS Lituania
, ebarzhet e
1940
- RSS Moldavia
(breman
Moldova
), krouet e
1944
- RSKS Rusia
, krouet e
1917
- RSS Tadjikistan
, ebarzhet e
1929
- RSS Turkmenia
(breman
Turkmenistan
), ebarzhet e
1924
- RSS Ukrania
(breman
Ukraina
), ebarzhet e
1922
- RSS Ouzbekistan
, krouet e
1924
- Republikou aet da get
|