З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Г?бралтар
(
англ.
:
Gibraltar
) ?
заморская тэрыторыя Вял?кабрытан??
на по?дн?
П?рэнейскага па?вострава
, улучае
Г?бралтарскую скалу
? пясчаны пярэсмык, як? злучае скалу з П?рэнейск?м па?востравам. Назва ≪Г?бралтар≫ паходз?ць ад ?мя арабскага военачальн?ка
Тарык ?бн З?яда
. У яго гонар Г?бралтарская скала была названая гарой Тарыка (
араб.
??? ????
).
Г?бралтар до?г? час знаходз??ся ? валоданн?
ма?ра?
, як?я захап?л? яго ?
вестгота?
у 711 годзе. У
1462 годзе
падчас
Рэканк?сты
ён перайшо? у валоданне ?спан??. У 1704 годзе на закаце ?спанскай ?мперы? бы? захоплены ангельскай эскадрай пад камандаваннем адм?рала
Джорджа Рука
. У 1713 годзе паводле
Утрэхтскай м?рнай дамовы
, навязанай ?спан?? Англ?яй ? Францыяй, Г?бралтар адышо? да Вял?кабрытан??. ?спанцы беспаспяхова спрабавал? ?зяць крэпасць у 1727 годзе падчас
англа-?спанскай вайны
, а таксама ?спана-французскай ≪вял?кай аблог?≫ (1779?1783). Па Версальскай дамове 1783 года скала засталася брытанск?м уладаннем.
У 1830 Г?бралтар бы? аф?цыйна абвешчаны калон?яй Вял?кабрытан??. Яго значэнне яшчэ больш узрасло пасля адкрыцця ? 1869 годзе
Суэцкага канала
, як? удвая скарац?? шлях у Е?ропу з ?нды?. ?ладанне скалой давала магчымасць кантролю над суднаходствам ?
М?жземным моры
.
У 1940 годзе ? пачатку
Другой сусветнай вайны
ка?дыльё
Франс?ска Франка
, выконваючы ?зброены нейтрал?тэт, адх?л?? прапанову
Г?тлера
захап?ць брытанск? Г?бралтар.
У 1964 Г?бралтар атрыма? сваю канстытуцыю. У калён?? бы? створаны парламент ? Палата сходу ? сфарм?раваны ?рад. У
1969 годзе
была прынятая новая канстытуцыя, згодна якой уводз?лася по?нае ?нутранае самак?раванне.
Займае стратэг?чную паз?цыю над
Г?бралтарск?м прал?вам
, як? злучае
М?жземнае мора
з
Атлантычным ак?янам
.
Г?бралтар ? адз?нае месца ?
Е?ропе
, дзе жывуць дз?к?я
малпы
?
маготы
. Па мясцовым павер’?, Г?бралтар будзе брытанск?м датуль, пакуль жывая хоць адна малпа.
|
---|
Незалежныя кра?ны
| | |
---|
Залежныя тэрыторы?
| |
---|
Непрызнаныя
? часткова прызнаныя
дзяржавы ? ?тварэнн?
| |
---|
¹ Часткова ? Аз??
|
|
---|
Стал?цы кра?н-члена?
ААН
| |
---|
Стал?цы ?ншых тэрыторый
| |
---|
Стал?цы непрызнаных
? часткова прызнаных дзяржа?
| |
---|
|
---|
Незалежныя дзяржавы
| |
---|
Часткова а?таномныя
| |
---|
|
---|
Члены
| |
---|
Былыя члены
| |
---|
1
Членства прыпынена
|
|
---|
|
Е?ропа ? М?жземнамор’е
|
---|
|
| |
3
Пазней выйшла з л?ку карале?ства? Садружнасц?, захава?шы членства ? ?м.
4
У 1949 выйшла з Садружнасц?.
|
|
|
|
|
Лац?нская Амерыка, астравы Карыбскага басейна ? Па?днёвай Атлантык?
|
---|
| |
|
Афрыка
|
---|
|
|
1
Пазней выйшла/выйша? з л?ку карале?ства? Садружнасц?, захава?шы членства ? ?м.
2
З 1970 перастала быць карале?ствам Садружнасц?, у 2013 выйшла з Садружнасц?.
| |
|
|
|
Аз?я
|
---|
|
|
1
Пазней выйшла/выйша? з л?ку карале?ства? Садружнасц?, захава?шы членства ? ?м.
2
У 1941?1945 пад акупацыяй
Японскай ?мперы?
.
| |
|
|
|
А?страл?я, Ак?ян?я ? Антарктыка
|
---|
| |
|
|