Б?т? донъя банкы

Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
Б?т? донъя банкы
ингл.   World Bank

франц.   Banque mondiale
исп. Banco Mundial

нем.   Weltbank
А?за

189 (188 халы?-ара таныл?ан д??л?т ??м Косово ) [1] [2]

Штаб-квартира

Америка Ҡушма Штаттары  А?Ш ,
Вашингтон (Колумбия округы)
??т?м? офистары:
т?рл? илд?р??
100-??н арты? в?килд?ре,

шул и??пт?н М?ск????

Ойошма т?р?

Халы?-ара ойошма

Р?сми тел

инглиз

Ет?ксел?ре
Президент

Америка Ҡушма Штаттары Дэвид Малпасс

Ниге?л?нг?н
Ниге?л?нг?н ва?ыты

27 декабрь 1945 йыл

Б?йл?неш ?с?н м??л?м?т

Б?т?р?лг?н
-
Сайт

http://www.worldbank.org/

  Б?т? донъя банкы Викимилект?

Б?т? донъя банкы (шулай у? Донъя банкы , ингл.   The World Bank ) ? финанс ??м техник яр?ам ойоштороу ма?сатында булдырыл?ан халы?-ара финанс ойошма?ы [3] .

??еш процесында Б?т? донъя банкы ??р т?рл? структура ??г?решт?рен кисерг?нг? к?р?, т?рл? этаптар?а Б?т? донъя банкы термины а?тында т?рл? ойошмалар к??аллана.

Баштара? Б?т? донъя банкы Икенсе донъя ?у?ышынан ?у? К?нбайыш Европа ??м Япония?а терге?е??? яр?ам итк?н Халы?-ара реконструкция ??м ??еш банкы мен?н ассоциациялана. ?у??ара?, 1960 йылда, Халы?-ара ??еш ассоциация?ы ойошторола, ул ?леге банкты? с?й?с?те мен?н б?йле функциялар?ы? бер ?л?ш?н ?? ??т?н? ала.

Ысынында ?леге ва?ытта Б?т? донъя банкы а?тында ике ойошманы к?? алдында тоталар:

  • Халы?-ара реконструкция ??м ??еш банкы;
  • Халы?-ара ??еш ассоциация?ы.

Т?рл? ва?ытта Б?т? донъя банкы проблемаларын х?л ите? ?с?н булдырыл?ан та?ы ла ?с ойошма ?ушыла [4] :

  • Халы?-ара финанс корпорация?ы;
  • Инвестициялар гарантиялары буйынса к?п я?лы агентлы?;
  • Инвестиция б?х?ст?рен к?йл?? буйынса халы?-ара ???к.

Биш ойошма ла Б?т? донъя банкы ойошмалары т?рк?м?н? ин? ??м Б?т? донъя банкы т?рк?м? тип атала. Айырым осра?тар?а Б?т? донъя банкы а?тында элеккес? Б?т? донъя банкы эшм?к?рлеге ниге?ен т?шкил итк?н Халы?-ара реконструкция ??м ??еш банкы к??аллана.

Тарихы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Джон Мейнард Кейнс (у?да) ??м Гарри Декстер Уайт Бреттон-Вудс конференция?ында.

Б?т? донъя банкы А?Ш-та 1944 йылда Бреттон-Вудс конференция?ы ????мт?л?ре буйынса т???лг?н ике эре финанс ойошма?ыны? ( Халы?-ара валюта фонды мен?н бер р?тт?н) бере?е булып тора. 45 илд?н килг?н делегаттар, шул и??пт?н Советтар Союзы в?килд?ре, Икенсе донъя ?у?ышынан ?у??ы донъя хужалы?ы ?оролошон ??м и?тисадын терге?е? м?сь?л?л?рен тикшер?л?р [5] .

Советтар Союзы Конференцияны? и? ???ем ?атнашыусыларыны? бере?е булып тора, л?кин ?у?ынан Халы?-ара валюта фонды ??м Б?т? донъя банкы эшм?к?рлегенд? ?атнашыу?ан баш тарта, с?нки уны? уставына ярашлы, Америка ?ушма Штаттарынан айырмалы р??ешт?, ?абул ител? тор?ан ?арар?ар?а СССР-?ы? йо?онто я?ау м?мкинлеге булмай.

1945 йылдан алып 1968 йыл?а тиклем эшм?к?рлегене? башлан?ыс стадия?ында Б?т? донъя банкы кредит алыусылар?а талаптар?ы? артыуы ар?а?ында ???ем кредитлау?ы тормош?а ашырмай. Банкты? икенсе президенты Джон Мак-Клой ет?кселегенд? Франция беренсе?теск? алыусы итеп ?айлана, у?а $250 млн кредит бирел?. Бынан тыш, Франция?а кредит бире? шарты булып коммунистар?ы? коалицион х?к?м?тенд? ?атнашмау тора. [6] . Та?ы ике д????се ( Польша ??м Чили ) яр?ам ала алмай. Артабан Б?т? донъя банкы, Маршалл планын тормош?а ашырып, Икенсе донъя ?у?ышы ар?а?ында емерелг?н и?тисадты терге?е?се К?нбайыш Европа илд?рен кредитлау?а ???ем ?атнаша. Был планды финанслау?ы к?бе?енс? Б?т? донъя банкы т?ьмин ит?.

1968?1980 йылдар?а Б?т? донъя банкы эшм?к?рлеге ??ешт?ге илд?рг? яр?ам ите?г? й?н?лел?. Бирелг?н кредиттар?ы? к?л?ме ??м структура?ы арта, ул и?тисад инфраструктуранан алып социаль м?сь?л?л?р?е х?л ите?г? тиклемге т?рл? тарма?тарын ?? эсен? ала. Был осор?а Б?т? донъя банкын ет?кл?г?н Роберт Макнамара банк эшм?к?рлеген? технократик идара ите? стилен алып кил?, с?нки уны? А?Ш-ты? оборона министры ??м ≪Форд≫ президенты вазифа?ында ет?кселек т?жриб??е була. Макнамара потенциаль кредит алыусылар?а м??л?м?т бире??е? я?ы система?ын булдыра, был кредит шарттарын х?л ите? ва?ытын ?ы??арта.

1981 йылда А?Ш-ты? ул са?та?ы президенты Рональд Рейган т??диме буйынса Клаузен Макнамараны Б?т? донъя банкы президенты вазифа?ында алмаштыра. Был осор?а башлыса ?с?нс? донъя илд?рен? финанс яр?ам к?р??тел?. 1980?1989 йылдар осоронда кредит?а б?йлелекте к?мете? ма?сатында ?с?нс? донъя илд?рене? и?тисадын ??тере?г? й?н?лтелг?н кредитлау с?й?с?те ?тк?рел?. Бындай с?й?с?т социаль ма?саттар?ы х?л ите?г? бирелг?н кредиттар?ы к?мете?г? килтер?.

1989 йылдан алып Б?т? донъя банкы с?й?с?те т?рл? х?к?м?тк? ?арама?ан ойошмалар?ы? , атап ?йтк?нд?, тир?-я? м?хитте ?а?лау мен?н б?йле бул?андар?ы?, т?н?ит йо?онто?о а?тында ?и?елерлек ??г?решт?р кисер?. ????мт?л? т?рл? ма?саттар?а бирелг?н кредиттар даир??е ки??й?.

Ма?саттары ??м бурыстары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Х??ерге ва?ытта Ме? йыллы? декларация?а ярашлы, Б?т? донъя банкы ме? йыллы? ??еш ма?саттарына ?лг?ше?г? и?тибарын й?н?лт? [7] . ?с?нс? ме? йыллы??а к?се? осоронда БМО эгида?ы а?тында халы?-ара ойошмалар?ы? тырышлы?ын й?н?лте? ?с?н ?иге? ма?сат билд?л?н?. 2015 йыл?а ?арата ме? йыллы? ??еш ма?саттарына ?лг?шее? ?с?н т?б?нд?гел?р ин?:

  1. ф??ирлекте ??м аслы?ты б?т?р??;
  2. гендер тиге?леген пропагандалау ??м ?атын-?ы??ар?ы? хо?у?тарын ??м м?мкинлект?рен ки??йте??е ?е??тл??;
  3. д?й?м башлан?ыс белем бире??е т?ьмин ите?;
  4. балалар ?лемен к?мете?;
  5. ?с?л?р ?аулы?ын я?шыртыу;
  6. ВИЧ/СПИД, малярия ??м баш?а ауырыу?ар мен?н к?р?ш;
  7. тир?-я? м?хитте? тоторо?ло ??ешен т?ьмин ите?;
  8. ??еш ?с?н глобаль партнерлы? т????.

Кеше ??ешене? глобаль проблемаларын х?л ите? ма?сатында Б?т? донъя банкы,МБРР кредитлау механизмын ?улланып, урта килемле илд?рг? был илд?р?е? ба?ар ким?лен? тап килг?н процент ставкалары буйынса кредит бир?. Б?т? донъя банкыны? та?ы бер финанс учреждение?ы ? МАР а? т?ьмин ителг?н илд?рг? минималь процент ставкалары буйынса кредит бир?.

Эшм?к?рлек й?н?лешт?ре ??м т?р??ре [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Б?т? донъя банкы составында?ы ты?ы? б?йл?нешт? бул?ан ике учреждение ? Халы?-ара реконструкция ??м ??еш банкы (МБРР) ??м Халы?-ара ??еш ассоциация?ы (МАР) ? т?б?н процентлы, нуль процентлы й?ки халы?-ара капитал ба?арына сы?ыу м?мкинлеге булма?ан й?ки бындай у?ай?ы? шарттар?а ине? м?мкинлеге булма?ан илд?рг? гранттар р??ешенд? кредиттар бир?. Баш?а финанс ойошмаларынан айырмалы р??ешт?, Б?т? донъя банкы табыш э?л?м?й. МБРР ба?ар ниге?енд? эшл?й, ??ене? ю?ары кредит рейтингы мен?н фай?алана, был у?а ??ешт?ге илд?р??ге клиенттары и??бен?н т?б?н процентлы ставкалар буйынса а?са алыр?а м?мкинлек бир?. Банк был эшм?к?рлекк? ?а?ылышлы эксплуатация сы?ымдарын, был ма?сатта тыш?ы финанслау сы?ана?тарын ?улланмайынса, ?? аллы ?аплай [8] .

Б?т? донъя банкы т?рк?м? ?с йыл?а бер ил мен?н хе?м?тт?шлегк ниге?е булара? ?улланыл?ан документ ??ерл?й: ≪Б?т? донъя банкы т?рк?м? стратегия?ы≫. Стратегия банкты? кредит ??м аналитик ??м консультация хе?м?тт?ре программаларын аны? ??еш ма?саттары мен?н берг? ??р кредит алыусы илде? аны? ??еш ма?саттары мен?н б?йл?рг? яр?ам ит?. Стратегия ф??ирлек м?сь?л??ен х?л ите?г? м?мкин тиклем ?ур йо?онто я?ай ал?ан ??м динамик социаль-и?тисади ??ешк? булышлы? итк?н проекттар?ы ??м программалар?ы ?? эсен? ала. Б?т? донъя банкыны? директор?ар советына т??дим ителг?нг? тиклем стратегия бурыслы ил х?к?м?те ??м баш?а подразделениелар мен?н тикшерел?.

А?са туплау [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

МБРР-?ы? ??ешт?ге илд?рг? бирг?н кредиттары башлыса донъя финанс ба?арында ААА ышаныслылы? рейтинглы облигациялар?ы ?атыу и??бен? финанслана. Кредитлау?ан ?ур булма?ан табыш алып, МБРР ?? капиталынан байта? килем ала. Был капитал к?п йылдар дауамында туплан?ан резервтар?ан ??м Б?т? донъя банкы а?за?ы бул?ан 189 д??л?тте? и??н?л?рен?н туплана. МБРР табышты операция сы?ымдарын ?аплау, ?л?шл?т? МАР-?а к?сере? ??м илд?р?е? бурыс й?кл?м??ен е?ел?йте? ?с?н ?уллана [9] .

Донъяны? и? ярлы илд?рен процент?ы? кредиттар ??м гранттар буйынса финанслау?ы? донъяла?ы и? ?ур сы?ана?ы бул?ан МАР ?с йыл?а бер тап?ыр 40 донор ил тарафынан тулыландырыла. МАР ??т?м? а?са ала, с?нки илд?р процент?ы? кредиттар?ы 35 йылдан 40 йыл?а тиклем ?айтара ала .Был сара ?у?ынан та?ы кредит бире? ?с?н ?улланыла. Б?т? донъя банкы кредитлау буйынса д?й?м операциялар?ы? я?ынса 40 проценты МАР-?а тура кил?.

Кредиттар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

МБРР ??м МАР аша Б?т? донъя банкы кредиттар?ы? ике т?п т?р?н бир?: инвестиция кредиттары ??м ??еш кредиттары. [9] .

Т?рл? тарма?тар?а социаль-и?тисади ??еш проекттары сикт?ренд? тауар?ар, эшт?р ??м хе?м?тт?р етештере??е финанслау ?с?н инвестиция кредиттары бирел?.

Проектты финанслау ?с?н кредит алыусынан алын?ан ?ариза проектты? и?тисади, финанс, социаль ??м экологик я?тан яра?лы булыуын т?ьмин ите? ?с?н ба?алана. Кредит буйынса ??йл?ше???р стадия?ында Банк ??м кредит алыусы проект сикт?ренд? х?л ителерг? тейешле ??еш бурыстары, проект компоненттары, к?т?лг?н ????мт?л?р, проектты тормош?а ашырыу?ы? ????мт?лелеге эталондары ??м уны тормош?а ашырыу планы, шулай у? кредит средстволарын б?ле? графигы тура?ында килеш?. Проектты тормош?а ашырыу барышында Банк средстволар?ы фай?аланыу?ы к???т? ??м проект ????мт?л?рен ба?алай. Банк хе?м?тк?р??рене? я?ынса 30 проценты даими в?киллект?р?? эшл?й, в?киллект?р?е? ?аны б?т? донъяла 100-г? я?ын.

МАР-?ы? о?айлы м????тле кредиттары процент?ы?, ?мм? улар?а бирелг?н а?саны? 0,75 проценты к?л?менд? ?ур булма?ан йыйым ?алына. МАР йыйымы ?улланылма?ан кредит сумма?ыны? нулд?н 0,5 процент?а тиклем т?шкил ит?; 2006 финанс йылында ?леге йыйымды? ставка?ы 0,33 процент ким?ленд? билд?л?н?. Б?т? донъя банкы ?а?на?ы МБРР-?ы? б?т? кредитлау ??м кредитлау операциялары мен?н идара ит? ??м Б?т? донъя банкы т?рк?м? составында?ы баш?а учреждениелар?ы хе?м?тл?ндер?.

Гранттар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Б?т? донъя банкы гранттар р??ешенд? финанс яр?ам к?р??т? [9] . Гранттар?ы? ма?саты ? инновациялар?ы д?ртл?ндере?, ойошмалар?ы? хе?м?тт?шлеге ??м проекттар ??т?нд? эшл???? урында?ы подразделениелар?ы? ?атнашыуы и??бен? проекттар?ы эшл???е е?елл?штере?. ?у??ы йылдар?а туранан-тура финанслан?ан й?ки партнерлы? м?н?с?б?тт?р сикт?ренд? идара ителг?н МАР гранттары кил??е ма?саттар?а ?улланыл?ан:

  • ю?ары бурыслы илд?р ?с?н бурысты е?ел?йте?;
  • канализация ??м ?ыу хе?м?тене? ????мт?лелеген к?т?ре?;
  • малярия ке?ек йо?ошло ауырыу?ар?ы к?мете? ?с?н иммунизация ??м вакцинациялау программаларына булышлы? ите?;
  • ВИЧ/СПИД пандемия?ы мен?н к?р?ш;
  • граждандар й?м?и?те ойошмаларына яр?ам ите?;
  • парник газдарын сы?арыу?ы к?мете? ?с?н стимулдар булдырыу.

Баш?а хе?м?тт?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Б?т? донъя банкы а?за ? илд?рг? финанс яр?амын ?ына к?р??теп ?алмай. Уны? эшм?к?рлеге шулай у? ??ешт?ге илд?рг? к?р?кле аналитик ??м консультация хе?м?тт?ре к?р??те?г? й?н?лтелг?н. [9] . Ил с?й?с?тен анализлау ??м илд?р?? социаль-и?тисади х?лде я?шыртыу ??м халы?ты? й?ш?? шарттарын я?шыртыу буйынса тейешле т??димд?р ??ерл?? Б?т? донъя банкы эшене? бер ?л?ш? булып тора. Банк тир?-я? м?хит, ф??ирлек, сау?а ??м глобалл?ше?, и?тисади ??м тарма? тикшерене???ре ке?ек м?сь?л?л?р?е? ки? спектры буйынса тикшерене???р ?тк?р?. Банк илд?р?е? и?тисади перспективаларын, шул и??пт?н, м???л?н, банк й?ки финанс секторы, сау?а, ф??ирлек ??м социаль я?лау системаларын анализлай.

Донъя банкы ?? к?с?н шулай у? м??ариф?а ??м илде? ??еш проблемаларын х?л ите?г? й?н?лт?.

Б?т? донъя банкы институты ( ингл.   World Bank Institute ) с?й?см?нд?р, бизнесмендар, техник белгест?р, граждандар?ы? баш?а категориялары мен?н, шулай у? ю?ары у?ыу йорттары, т?рл? илд?р??н у?ыу ???кт?ре мен?н эшл?й. [10] .

Б?т? донъя банкы ?лк??енд?ге эшм?к?рлек т?р??ре:

Эшм?к?рлек й?н?лешт?ре [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

?леге ва?ытта Банк ??ешт?ге илд?р?е? и?тисадыны? б?т? тарма?тарында тиерлек 1800-??н ашыу проектты финанслау мен?н ш???лл?н?. М???л?н, Босния ??м Герцеговинала микрокредит ??еше, Гвинеяла СПИД-ты и?к?рте??е камиллаштырыу, Бангладешта ?ы??ар?ы? белем алыуына булышлы? ите?, Мексикала ?аулы? ?а?лау?ы я?шыртыу, и?лан ителг?н К?нсы?ыш Тимор?ы терге?е?г? булышлы? ите? ??м ?индостан?а Гуджарала?ы емергес ер тетр????н ?отолор?а яр?ам ите?т [11] .

?леге ва?ытта Банк ??ешт?ге илд?р?е? и?тисадыны? б?т? тарма?тарында тиерлек 1800-??н ашыу проектты финанслау мен?н ш???лл?н?. Т?рл? эшм?к?рлек ?лк?л?ренд?ге проекттар финанслана. М???л?н, Босния ??м Герцеговинала микрокредитлау ??еше, Гвинеяла СПИД профилактика?ы ????мт?л?рене? артыуы, Бангладешта ?ы??ар?ы? белем алыуына булышлы? ите?, Мексикала ?аулы? ?а?лау ????мт?л?рен арттырыу, бойондоро??о?ло?он и?лан итк?н К?нсы?ыш Тимор?ы? терге?еле?е ??м ?индостан?а ер тетр?? э?емт?л?рен б?т?р???? яр?ам к?р??те? [11] .

Банк эшм?к?рлеге мен?н идара ите? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Б?т? донъя банкы президенты Джим Ен Ким

Б?т? донъя банкы ? акционер?ар й?м?и?те, ойошма?а 188 илде? акционер?ары ин? [12] . ?атнашыусы илд?р?е? тауыштар ?аны улар?ы? Банк капиталында?ы ?л?ш?н? б?йле, ? был ?? сиратында улар?ы? глобаль и?тисадта?ы ?л?ш? мен?н билд?л?н?. Был акционер?ар Идарасылар советына ин?, Идарасылар Советы Банкты? ?арар?ар ?абул ите? ??м с?й?с?т алып барыу буйынса и? ю?ары органы булып тора.?а?и?? булара?, финанстар министр?ары идарасы вазифа?ын бил?й??р. губернатор?ар ? ?атнашыусы илд?р?е? финанс министр?ары. Идарасылар советы ??ене? к???шм?л?рен Б?т? донъя банкы ??м Халы?-ара валюта фонды идарасылары советтары ва?ытында йылына бер тап?ыр ?тк?р?.

Идарасылар советы ултырыштары ара?ында Банк мен?н идара ите? буйынса аны? в?к?л?тт?р Банкты? Вашингтонда?ы штаб-фатирында туранан-тура эшл?г?н 25 баш?арма директор?а бирелг?н [12] . Баш?арма директор?ар Директор?ар советын ойоштора, уны Банк Президенты ет?кл?й. Директор?ар советы и? ?ур акциялар пакетына эй? бул?ан а?за д??л?тт?р?е? м?нф???тт?рен са?ылдыр?ан биш баш?арма директор?ан тора: А?Ш , Япония , Германия , Франция ??м Б?й?к Британия . ?ал?ан баш?арма директор?ар илд?р т?рк?м?н булдыра..

Директор?ар советы, ?а?и?? булара?, а?на?ына ике тап?ыр йыйыла ??м банк операцияларына д?й?м идара ите??е т?ьмин ит?, шул и??пт?н б?т? кредиттар?ы ра?лау ??м Банк операцияларына ?а?ылышлы баш?а ?арар?ар ?абул ите? ?с?н яуаплылы?ты ла ?? эсен? ала:

  • кредиттар?ы ??м гарантиялар?ы ра?лау;
  • банк эшм?к?рлегене? д?й?м принциптарын билд?л??;
  • Банк бюджетын ра?лау;
  • илд?рг? яр?ам ите? стратегияларын формулировкалау;
  • бурыс алыу?а ??м баш?а финанс м?сь?л?л?рен? ?а?ылышлы ?арар?ар ?абул ите?.

Б?т? донъя банкы президенты (?леге ва?ытта Давид Милпас) идара ултырыштарына р?йеслек ит? ??м Банк мен?н д?й?м идара ите? ?с?н яуаплы. Йола буйынса Б?т? донъя банкы Президенты Банкты? и? эре акционеры бул?ан А?Ш гражданы була. Президент идарасылар советы тарафынан биш йыллы? м????тк? ?айлана ??м ?абаттан ?айлана ала. Т?б?кт?р, сектор?ар, эшм?к?рлек ??м баш?а аны? функциялар ?с?н биш вице-президент, шул и??пт?н ?с ?лк?н вице-президент ??м ике баш?арма вице-президент яуаплылар. ?лк?н вице-президент ? б?т? донъя банкыны? баш экономисы банк ??еш стратегия?ы ??т?нд? эшл?й.

Б?т? донъя банкы донъяны? й????н ашыу иленд? офистар булдыр?ан, унда я?ынса 10 000 кеше эшл?й. [13] .

Б?т? донъя банкы президенттары [14] [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Президент Вазифаны бил?г?н осор
Юджин Мейер ( Eugene Meyer ) 18 июнь 1946 ? 17 март 1947
Джон Макклой ( John Jay McCloy ) 17 март 1947 ? 1 июль 1949
Р Юджин Блэк ( Eugene ≪Gene≫ Robert Black, Sr. ) 1 июль 1949 ? 1 ?инуар 1963
Джордж Д. Вудста ( George D. Woods ) 1 ?инуар 1963 ? 1 апрель 1968
Роберт С. Макнамара ( Robert S. McNamara ) 1 апрель 1968 ? 1 июль 1981
В Элден Клозный ( Clausen Алдрин W. ) 1 июль 1981 ? 1 июль 1986
В Барбер Конэбла ( B. Barber Conable ) 1 июль 1986 ? 1 сентябрь 1991
Льюис Та. Преста ( T. Lewis Preston ) 1 сентябрь 1991 ? 4 май 1995
Фрэнк Ричард ( Richard Frank ), и. о. 1995 4 май ? 1 ?инуар 1995
Д Джеймс Вулфенсон ( James David Wolfensohn ) 1 июнь 1995 ? 1 июнь 2005
И??н Вулфовица ( Wolfowitz Paul ) 1 июнь 2005 ? 1 июль 2007
Роберт Зеллика ( Robert Zoellick ) 1 июль 2007 ? 1 июль 2012
Джим Ен Ким ( Jim Yong Kim ) 1 июль 2012 ? 1 февраль 2019
Дэвид Малпасс ( David Malpass ) 5 апрель 2019

А?залы? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Б?т? донъя банкы а?за?ы булыу ?с?н Халы?-ара валюта фондында а?за булыу шарты булып тора, й??ни МБРР а?за?ы и? т???? Халы?-ара валюта фонды а?за?ы булыр?а тейеш.

Халы?-ара реконструкция ??м ??еш банкы 189 а?за илд?н тора, Халы?-ара ??еш ассоциация?ыны? 173 а?за?ы бар. [15] [16] . Халы?-ара реконструкция ??м ??еш банкы Уставына ярашлы, ??р илде? устав капиталында билд?ле бер квота?ы бар, тауыштар ?арар?ар ?абул итк?нд? квота?а пропорциональ б?лен?. 2006 йыл?а ?арата ошолай тауыштар ошолай бтрел?:

Ил ?л?ш?, %
А?Ш 16,39
Япония 7,86
Германия 4,49
Франция 4,30
Б?й?к Британия 4,30
?ытай 2,78
?индостан 2,78
Италия 2,78
Ил ?л?ш?, %
Канада 2,78
Р?с?й 2,78
С???д ??р?бстаны 2,78
Нидерланд 2,21
Бразилия 2,07
Бельгия 1,81
Испания 1,75
Швейцария 1,66
Ил ?л?ш?,%
Австралия 1,53
Иран 1,48
Венесуэла 1,27
Мексика 1,18
Аргентина 1,12
Баш?а илд?р 164 29,90
Бары?ы 100,00

Б?т? донъя банкы ??м Р?с?й [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

В. Путин мен?н Дж. Вулфенсонды? осрашыуы
Р?с?йг? кредит бирг?н Б?т? донъя банкы структура?ы [17]

1991 йылды? к???нд? Б?т? донъя банкы ??ене? ва?ытлыса в?киллеген М?ск???? аса.

1992 йылды? 7 ?инуарында Р?с?й Федерация?ы Х?к?м?те Халы?-ара валюта фондына ??м Б?т? донъя банкы т?рк?м?н? ?ушылыу тура?ында ?ариза бир?. 1993 йылды? башында банк М?ск???? даими в?киллек аса, ?леге ва?ытта унда 70-к? я?ын кеше эшл?й, башлыса Р?с?й граждандары..

1993 йылды? июненд? банк Парижда Р?с?й?? и? ю?ары ??т?нл?кл? реформалар?ы тикшере? ??м у?а б?йле сит ил яр?амын координациялау ма?сатында к?п я?лы к???шм? ойоштора. Б?т? донъя банкы Р?с?йг? структура реформалары ?тк?ре? ?с?н б?т??е 13 миллиард доллар?ан ашыу сумма?а кредиттар бир? [17] .

1995 йылды? 1 ?инуарынан 2005 йылды? 1 июнен? тиклем Джеймс Д. Вольфенсон Б?т? донъя банкы президенты вазифа?ын бил?й. Р?с?й Федерация?ында беренсе тап?ыр 1995 йылды? октябренд? була ??м шул ва?ыттан алып йыл ?айын Р?с?йг? р?сми визит мен?н кил?.2005 йылды? 1 июнен?н 2007 йылды? 30 июнен? тиклем Б?т? донъя банкы президенты Пол Вольфовиц булаул шулай у? ул Р?с?й?? була. 2007 йылды? 30 июнен?н 2012 йылды? 1 июлен? тиклем Роберт Золлик Донъя банкы президенты була.

Хе?м?тт?шлек барышында Б?т? донъя банкы Р?с?йг? т?рл? ?лк?л?р?? д?й?м сумма?ы 10,5 миллиард доллар?ан ашыу сумма?а 70-тан ашыу проектты тормош?а ашырыу ?с?н а?са бире??е хуплай [18] .

Баш?а илд?р??ге ке?ек ?к, Б?т? донъя банкы ?? бурыстары сикт?ренд? аналитик эшм?к?рлекк? ??м консультациялар?а ?ур и?тибар б?л?. [19] .

Р?с?й??ге и?тисади х?л тура?ында отчеттар?ы даими ба?тырып сы?ара [20] [21] . Бынан тыш, М?ск???? урынлаш?ан Глобаль ??еш проблемаларын ?йр?не? ???ге ??м Банкты? Й?м???т м??л?м?т ???ге Р?с?й партнер?ары мен?н т?жриб? ??м белем урта?лашыр?а яр?ам ит?.

2021 йылды? сентябренд? Бы?а тиклем Т?рки? ??м К?нсы?ыш Тимор ?с?н ошондай у? вазифа бил?г?н Давид Хэйт Апурва Санги урынына Б?т? донъя Р?с?й банкыны? баш и?тисадсы?ы итеп т???йенл?н?. [22] .

Т?н?ит [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Б?т? донъя банкы эшм?к?рлеген элек-элект?н т?рл? х?к?м?тк? ?арама?ан ойошмалар, ?алимдар, улар ара?ында к?ренекле урын бил?г?н и?тисад буйынса Нобель премия?ы лауреаты ??м Б?т? донъя банкыны? элекке баш и?тисадсы?ы Джозеф Стиглиц , т?н?итл?й??р [23] .

Атап ?йтк?нд?, Дж. Стиглиц ХВФ, Б?т? донъя банкы, А?Ш х?к?м?те и?тисадсылары ??ерл?г?н ??ешт?ге илд?рг? ?арата с?й?с?тте хаталы тип атай [24] . Ул шулай у? Р?с?й?е? т??димд?рг? ?ола? ?алыуын ??м халы?ты? реаль килемд?рене? к?ме?ен кисере?ен, шул у? ва?ытта ?ытай артынан эй?рм??ен ??м и?тисади к?т?релеш кисере?ен билд?л?не.

Атап ?йтк?нд?, Джозеф Стиглиц Б?т? донъя банкыны? Р?с?йг? ?арата с?й?с?тен? ?ыр?а кире ?араш белдер?, к?се? осоронда?ы шок терапия?ын т?н?итл?й [24] .

Б?т? донъя банкы эшм?к?рлеген? ?аршы протест демонстрация?ы, Джакарта , 2004 йыл.

Донъя и?тисады ??ешен анализлау б?т? донъя банкы программаларыны? тоторо?ло ??м ???ел и?тисади ??еште т?ьмин итм??ен к?р??т?. Ошо мен?н б?йле Банкка ба?ым к?с?й?. Был банк мен?н б?йле булыуына ба?ым к?с?й? бара. Милли ??м халы?-ара ким?лд?ге х?к?м?тк? ?арама?ан ойошмалар Б?т? донъя банкы с?й?с?тен? альтернативалар?ы асы? ??м демократик р??ешт? ?тикшере??е талап ит? башлай [25] .

2001 йылда А?Ш Конгресы комиссия?ы халы?-ара финанс ойошмаларыны? эшм?к?рлеген ба?алай ??м Б?т? донъя банкы проекттарыны? 60 проценты у?ыш?ы?лы??а осра?ан тиг?н ?ы?ымта?а кил?. Б?т? донъя банкы ф??ирлек мен?н к?р?шк? й?н?лтелг?н, ?мм? ?у??ы биш йылда бындай яр?ам?а мохтаж ≪ярлы≫ д??л?тт?р кредиттар?ы? 1 процентын ?ына ал?ан. Ошо ва?ыт эсенд? донъяла ф??ирлек ким?ле бер а? к?мей, ?мм? быны Б?т? донъя банкы эшм?к?рлеге мен?н ген? а?латып булмай. Б?т? донъя банкынан финанс яр?амы алма?ан д??л?тт?р у?ыш?а ?лг?ш?. Т?п яр?ам пакеттарын ал?ан илд?р?? ф??ирлек мен?н мен?н б?йле х?л та?ы ла насарая. [17] .

Foundation Heritage фондыны? тикшерене? ???ге донъя банк кредиттарыны? и? ярлы илд?рг? йо?онто?он анализланы. 1980 ?2003 йылдар?а 105 ≪ярлы≫ д??л?т кредит ??м гранттар ала. ????мт?л?, 39 илд? эске тулайым продукт к?мей, 17 илд? ? ЭТП ??еше минималь була (нулд?н 1 процент?а тиклем), 33 илд? ? уртаса (1-4 %). Тик 12 алыусы ?ына и?тисади ??еш темптарын ?и?елерлек арттыра ал?ан. Африкала х?л та?ы ла х?рт?р?кк? ?йл?н?. Бында 48 ил Б?т? донъя банкы а?са?ын ала, улар?ы? ?с???е ген? и?тисади я?тан у?ышлы ??еш? ал?ан, 23-енд? и?тисади к?рс?к билд?л?нг?н [17] .

И?к?рм?л?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  1. Member Countries
  2. Страны-члены
  3. Официальный сайт Всемирного банка на русском языке
  4. ЧАВО о Всемирном банке
  5. Goldman, Michael. Imperial Nature: The World Bank and Struggles for Social Justice in the Age of Globalization . New York: Yale University Press, 2005 pp. 52-54
  6. Wall, Irwin M. The United States and the making of postwar France, 1945?1954 2012 йыл 5 ?инуар архивлан?ан . (недоступная ссылка с 21-05-2013 (4021  день) ? история копия )
  7. Всемирный банк. Цели (недоступная ссылка)
  8. Продукты и услуги Всемирного банка (недоступная ссылка)
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 Операции Всемирного банка (недоступная ссылка)
  10. Сайт Института Всемирного банка (недоступная ссылка)
  11. 11,0 11,1 Всемирный банк. Проекты (недоступная ссылка)
  12. 12,0 12,1 Всемирный банк. Организационная структура (недоступная ссылка)
  13. Всемирный банк. Основные факты (недоступная ссылка)
  14. World Bank. Presidents
  15. Страны-члены . www.worldbank.org. Дата обращения: 11 май 2016.
  16. Страны-члены . www.worldbank.org. Дата обращения: 11 май 2016.
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 Всемирный банк: направления деятельности, критика его политики. Информационно-аналитический бюллетень № 98 CiG Business Consulting (недоступная ссылка)
  18. Сотрудничество России со Всемирным банком . Министерство иностранных дел Российской Федерации (1 ноябрь 2016). Дата обращения: 27 ?инуар 2020.
  19. 10 фактов: Чего Вы не знали о деятельности Всемирного банка в России 2012 йыл 18 июнь архивлан?ан .
  20. Доклады Всемирного банка об экономики России (недоступная ссылка)
  21. Russian Economic Reports (недоступная ссылка)
  22. Дэвид Найт назначен главным экономистом Всемирного банка по России . Банки.ру .
  23. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{ cite web }} . [1] . 2009 йыл 3 сентябрь архивлан?ан .
  24. 24,0 24,1 Стиглиц Д. ЧЕЛОВЕЧЕСКОЕ ЛИЦО ГЛОБАЛИЗАЦИИ 2009 йыл 29 ноябрь архивлан?ан .
  25. Стуканов А.А. Бедные страны и богатый Всемирный банк . Дата обращения: 16 октябрь 2009. Архивировано 13 февраль 2010 года. 2010 йыл 13 февраль архивлан?ан .

Шулай у? ?ара?ы? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

?ылтанмалар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]