Suriya
?r?b. ????????? ??????? ??????? ‎
Bayraq Gerb [d]
Himn:  ?r?b. ???? ?????? ‎ " Humat ?d-Diyar "
Tarixi
? Suriya Respublikası	14 may 1930
? B??s rejimi	8 mart 1963
?  Suriya Konstitusiyası	27 fevral 2012
R?smi dill?ri	?r?b dili
Paytaxt	D?m??q
?dar?etm? forması	Yarı prezident respublikası
Prezident	B???ar ?l-?s?d
Ba? nazir	Huseyn ?rnus
Sah?si	Dunyada 87-ci
? Umumi	185,180 km²
? Su sah?si (%)	1.1%
?halisi
? ?hali	20 mln n?f?r ( 67-ci )
? Siyahıyaalma (2019)	17,070,035 n?f.
?  Sıxlıq	118,3 n?f./km² ( 70-ci )
UDM ( AQP )
? Umumi	50.28 mln  dollar
? Adamba?ına	2.900$  dollar
UDM (nominal)
? Umumi (2014)	24.6 mln  dollar
? Adamba?ına	831$  dollar
??? (2018)	0.549 (azalı?; 157-ci )
Valyuta	Suriya funtu
?nternet domeni	.sy
ISO kodu	SY
BOK kodu	SYR
Telefon kodu	+963
Saat qur?aqları	UTC+03:00 [1] [2]
N?qliyyatın yonu	sa? [d] [3]
Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

Suriya ( ?r?b. ????? ‎) v? ya r?smi adı il? Suriya ?r?b Respublikası ( ?r?b. ????????? ??????? ??????? ‎) ? Q?rbi Asiyada dovl?t. Suriya Yaxın ??rqd? yerl???n ?r?b dovl?tidir. ?imalda Turkiy? , ??rq v? c?nub-??rqd? ?raq , c?nubda ?ordaniya , c?nub-q?rbd? ?srail v? Livanla h?ms?rh?ddir. Olk?nin q?rbind? is? Aralıq d?nizi yerl??ir. Paytaxtı v? ?n boyuk ??h?ri D?m??q , umumi sah?si 185,180 kvadrat kilometr, ?halisinin sayı 17 milyon n?f?rd?n coxdur. Olk?nin dig?r boyuk ??h?rl?ri H?l?b , Hums , Laziqiyy?dir .

1963-cu ild?n b?ri olk? B??s partiyası t?r?find?n idar? edilir. 1970-ci ild?n b?ri dovl?tin ba?ında ?s?d ail?sind?n biri olmu?dur. Suriyadakı movcud prezident 1970-ci ild?n 2000-ci il?d?k olum? q?d?r olk?ni idar? ed?n Hafiz ?s?din o?lu B???ar ?l-?s?ddir. ^[4] mart 2011-ci ild? Yaxın ??rqd?ki dal?alanmalardan ictimai mitinql?rl? ba?a catdı. Hokum?t 29 mart 2011-ci ild? istefa verdi. ?ctimaiyy?tin islahat ist?m?si v? onlarla insanın olumu n?tic?sind? M?h?mm?d Naci ?l-Otari ba? nazir oldu. Hokum?t formala?ana q?d?r M?h?mm?d Nacan ?l-Otari muv?qq?ti olaraq B???ar ?l-?s?d t?r?find?n ba? nazir v?zif?sin? t?yin edildi. Eyni gund? bir cox ??h?rl?rd?, xususil? d? paytaxt ?am ??h?rind? on minl?rl? numayi? kecirildi. ^{[5] [6] [7]}

Co?rafi movqeyi v? iqlimi [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Aralıq d?nizinin ??rqind? Suriyanın q?rbind? da?lıq bir kutl? vardır. K-G istiqam?tind? uzanan ?nsariyy? da?ları Turkiy?d?ki Nur da?larının bir davamı ??klind? Antilivan da?ları olaraq ?srail? q?d?r sahil boyunca uzanır. 1000 metr yuks?klikd? olan bu da?lar, Suriyanın sahill?rin? paralel olaraq da?ların uzanması s?b?bind?n Suriyanın ic?risin? d?nizin daxil olmasına mane? tor?dir. Col ??raiti Suriyanın m?rk?zind? t?sirli olur. Suriyanın c?nubunda, Suriya s?hrası yerl??ir. Suriyanın 2/3 hiss?si s?hralıqla ortuludur. Aralıq d?nizinin iqlimi Aralıq d?nizi sahill?rind? ustunluk t??kil edir. K?nd t?s?rrufatı v? heyvandarlıq xalqın ?sas m???uliyy?tidir. Suriyanın yeraltı qaynaqları arasında neft v? fosfat cox vacibdir.

Tarixi [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

?sas m?qal?: Suriya tarixi

?hali [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

?sas m?qal?: Suriya muhafazlarının ?halisi

• Suriya M?rk?zi Statistika Burosunun son r?smi m?lumatına ?sas?n 31. dekabr 2011 tarixin? olk?nin daimi ?halisinin sayı 21,377,000 ^[11] n?f?rdir.

Etnik t?rkib [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Suriyada t?xmin?n 22 milyon ?hali ya?ayır. Suriyalılardan ba?qa livanlılar, f?l?stinlil?r, iordaniyalılar, az sayda is? maltalılar bu olk?nin v?tanda?larıdır.

?qtisadiyyat [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

?sas m?qal?: Suriya iqtisadiyyatı

?qtisadiyyatın aparıcı sah?l?rini ?l? kecir?n Suriya hokum?ti planlı inki?af yolunda ilk addımlarını atma?a ba?ladı. ?lk be?illik planın (1961?1965) yerin? yetirilm?si ucun iqtisadiyyata 2,7 mlrd. Suriya funtu m?bl??ind? kapital qoyulmu?du. Bu plana gor? olk?nin umumi s?naye artımı h?r il 7 faizd?n az olmamalı idi. ^[12]

Danı?ılan dill?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

R?smi dil ?r?b dilidir. Muasir ?r?b dialektind?n istifad? olunur. Olk?nin ?imal q?rbind? kurd v? turk dill?rind?n istifad? olunur.

Dini v?ziyy?t [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Suriyada ?halinin ?ks?r hiss?sini (90%-d?n cox) mus?lmanlar t??kil edir, olk?d? xristianlar (7%) da vardır. ?slam ardıcıllarının coxu h?n?fi v? dig?r m?zh?bli sunnil?rdir (74%). Onlardan ba?qa ?sas?n Laziqiyy?d? ya?ayan nuseyril?r (12%), ?s-Suveydada ya?ayan d?rzil?r (3%) ? h?r iki vilay?td? sunnil?r azdır ? S?l?miyy?d? rast g?lin?n ismailil?r (38 min), ortodoksal ?i?-imamlar (15 min) da movcuddur. Sunnil?r , ?sas?n, ?r?bl?rin boyuk hiss?si v? kurdl?r, turkman, c?rk?zl?r v? cecenl?rdir. ?i?l?r is? ?r?bl?rin bir hiss?si v? farslardır.

Xristianlar arasında rumi ortodokslar (300 min n?f?r) v? katolikl?r (205 min n?f?r, rumi katolikl?r, suryani katolikl?r, erm?ni-katolikl?r, marunilar, xaldo-katolikl?r, latın ?n?n?li katolikl?r). Bunlardan ba?qa, erm?ni-qriqoryanlar (150 min n?f?r), suryani ortodokslar (125 min n?f?r), n?sturil?r (20 min n?f?r), protestantlar (20 min n?f?r, presvitreianlar, Yaxın ??rqd? erm?ni Yevanqelist kils?l?ri Birliyinin ardıcılları, anqlikanlar, yeddinci gunun adventistl?ri v? s.) da ya?ayırlar. Xristianlıq ?sas?n ?r?bl?r arasında yayılıb, eyni zamanda assuriyalılar v? erm?nil?r arasında da movcuddur. Dig?r dinl?rin ardıcıllarından yezidil?r (10 min n?f?r, kurdl?rin bir hiss?si) v? iudaistl?r (4,5 min n?f?r) vardır.

?nzibati bolgu [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

?sas m?qal?: Suriya muhafazlarının ?halisi

Suriya inzibati c?h?td?n 14 muhafazlı?a , muhafazlıqlar 60 m?nt?q?y? , m?nt?q?l?r is? oz novb?sind? 206 nahiyy?y? bolunur .

Suriya ?r?b Respublikasının muhafazlıqları :

D?m??q

?l-Quneytir?

D?ra

?s-Suveyda

Hums

T?rtus

?l-Laziqiyy?

H?ma

?dlib

H?l?b

?r-R?qq?

Deyr ?z-Zovr

?l-H?s?k?

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Xarici kecidl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Suriya il? ?laq?dar bu m?qal? qaralama halındadır. M?qal?ni redakt? ed?r?k Vikipediyanı z?nginl??dirin.