C?ng hoa Dominica

S?a lien k?t
Bach khoa toan th? m? Wikipedia
đ?ng nh?m l?n v?i Dominica .
C?ng hoa Dominica
Ten b?ng ngon ng? chinh th?c
  • Republica Dominicana (ti?ng Tay Ban Nha)
Qu?c k? Huy hi?u
B?n đ?
Vị trí của Cộng hoà Dominica
V? tri c?a C?ng hoa Dominica
Tieu ng?
Dios, Patria, Libertad
( ti?ng Tay Ban Nha : "Thien Chua, Que h??ng, T? do")
Qu?c ca
¡Quisqueyanos Valientes! '
¡Valiant Quisqueyans!
Hanh chinh
Chinh ph? Dan ch?
T?ng th?ng Luis Abinader
Th? đo Santo Domingo
18°30′N 69°59′W
18°30′B 69°59′T  /  18,5°B 69,983°T  / 18.500; -69.983
Thanh ph? l?n nh?t Santo Domingo
đ?a ly
Di?n tich 48.311 km² ( h?ng 128 )
Di?n tich n??c 0,7 %
Mui gi? Gi? chu?n Caribe ( UTC -4)
L?ch s?
Ngay thanh l?p 27 thang 2 n?m 1844
Ngon ng? chinh th?c ti?ng Tay Ban Nha
Dan s? ??c l??ng (2019) 10.358.300 ng??i ( h?ng 88 )
Dan s? (2010) 9.478.612 [1] ng??i
M?t đ? 164 ng??i/km² ( h?ng 65 )
Kinh t?
GDP ( PPP ) (2017) T?ng s?: 174,180 t? USD [2] ( h?ng 72 )
Binh quan đ?u ng??i: 17.096 [2] ( h?ng 76)
GDP (danh ngh?a) (2020) T?ng s?: 78,731 t? USD [3] ( h?ng 67 )
Binh quan đ?u ng??i: 7.530 USD [3] ( h?ng 74)
HDI (2015) 0,722 [4] cao ( h?ng 99 )
đ?n v? ti?n t? Peso Dominica ( DOP )
Thong tin khac
Ten mi?n Internet .do
Ma đi?n tho?i 1-809 va 1-829
Lai xe ben ph?i

C?ng hoa Dominica ( ti?ng Tay Ban Nha : Republica Dominicana , Ti?ng Vi?t : C?ng hoa đo-mi-ni-ca [5] ) la m?t qu?c gia n?m tren đ?o Hispaniola thu?c qu?n đ?o đ?i Antilles c?a vung Caribe . Qu?c gia nay chi?m gi? n?m ph?n tam phia đong c?a hon đ?o, ph?n con l?i thu?c v? Haiti , [6] [7] khi?n Hispaniola tr? thanh m?t trong hai hon đ?o duy nh?t ? Caribe, cung v?i Saint Martin , đ??c hai qu?c gia co ch? quy?n chia s?. C?ng hoa Dominica la qu?c gia l?n th? hai ? Antilles theo di?n tich (sau Cuba ) v?i 48.671 kilomet vuong (18.792 d?m vuong Anh), va l?n th? ba theo dan s?, v?i kho?ng 10,8 tri?u ng??i (??c tinh n?m 2020), trong đo kho?ng 3,3 tri?u ng??i s?ng ? khu v?c đo th? Santo Domingo , thanh ph? th? đo. [8] [9] [10] Ngon ng? chinh th?c c?a đ?t n??c la ti?ng Tay Ban Nha .

Ng??i Taino b?n đ?a đa sinh s?ng ? Hispaniola tr??c khi ng??i chau Au đ?n, chia vung đ?t nay thanh n?m v??ng qu?c. [8] H? đa xay d?ng m?t xa h?i nong nghi?p va s?n b?n tien ti?n, va đang trong qua trinh tr? thanh m?t n?n v?n minh co t? ch?c. [11] Ng??i Tainos c?ng sinh s?ng t?i Cuba, Jamaica , Puerto Rico va Bahamas . Christopher Columbus, nha th?y quan l?c chi?n ng??i Genova đa ghe vao đay trong chuy?n đi đ?u tien vao n?m 1492 va tuyen b? ch? quy?n hon đ?o cho Castile . [8] Thu?c đ?a Santo Domingo đa tr? thanh n?i đ?nh c? lau dai đ?u tien c?a ng??i chau Au ? chau M? va la n?i đ?u tien thu?c quy?n cai tr? c?a th?c dan Tay Ban Nha ? Tan Th? gi?i ; va đ? ch? Castilian tr? thanh đ? ch? đ?u tien m? r?ng quy?n l?c c?a minh ra ben ngoai chau Au k? t? khi đ? ch? La Ma s?p đ?. Ng??i Taino g?n nh? bi?n m?t kh?i hon đ?o, vi h? khong co cach nao ch?ng đ? cac b?nh truy?n nhi?m c?a chau Au ma h? khong co kh? n?ng mi?n d?ch. [12] Cac nguyen nhan khac la l?m d?ng, t? t?, tan v? gia đinh, n?n đoi, h? th?ng encomienda [13] gi?ng h? th?ng phong ki?n ? chau Au th?i Trung c?, [14] chi?n tranh v?i ng??i Tay Ban Nha, s? thay đ?i l?i s?ng, va hoa tr?n v?i cac dan t?c khac. Cac lu?t đ??c thong qua đ? b?o v? ng??i da đ? (b?t đ?u b?ng Lu?t Burgos, 1512?1513 ) [15] khong bao gi? th?c s? đ??c th?c thi.

N?m 1697, Tay Ban Nha cong nh?n quy?n th?ng tr? c?a Phap đ?i v?i m?t ph?n ba phia tay c?a hon đ?o, qu?c gia nay tr? thanh qu?c gia đ?c l?p Haiti vao n?m 1804. [8] Sau h?n ba tr?m n?m cai tr? c?a Tay Ban Nha, ng??i dan Dominica tuyen b? đ?c l?p vao thang 11 n?m 1821. [8] Nha lanh đ?o c?a phong trao đ?c l?p, Jose Nunez de Caceres , d? đ?nh th?ng nh?t qu?c gia Dominica v?i qu?c gia Gran Colombia , nh?ng nh?ng ng??i Dominica m?i đ?c l?p đa b? Haiti thon tinh vao thang 2 n?m 1822. đ?c l?p đ?n 22 n?m sau vao n?m 1844, [8] sau chi?n th?ng trong Chi?n tranh gianh đ?c l?p c?a Dominica . Trong 72 n?m ti?p theo, C?ng hoa Dominica đa tr?i qua h?u h?t cac cu?c n?i chi?n (đ??c tai tr? b?i cac kho?n vay t? cac th??ng gia chau Au), m?t s? cu?c xam l??c th?t b?i c?a n??c lang gi?ng, Haiti, va m?t th?i gian ng?n tr? l?i đ?a v? thu?c đ?a c?a Tay Ban Nha, tr??c khi l?t đ? v?nh vi?n ng??i Tay Ban Nha trong Chi?n tranh Ph?c h?i Dominica. n?m 1863?1865. [16] [17] [18] Trong th?i k? nay, hai t?ng th?ng đa b? am sat ( Ulises Heureaux n?m 1899 va Ramon Caceres n?m 1911).

Hoa K? xam chi?m C?ng hoa Dominica (1916?1924) do Hoa K? b? Dominica đe d?a khong tr? n? n??c ngoai; Sau đo la m?t giai đo?n sau n?m binh l?ng va th?nh v??ng d??i th?i Horacio Vasquez . T? n?m 1930, ch? đ? đ?c tai c?a Rafael Leonidas Trujillo b?t đ?u cai tr? cho đ?n khi ong b? am sat vao n?m 1961. [8] M?t cu?c n?i chi?n n?m 1965 , cu?c n?i chi?n cu?i cung c?a đ?t n??c, đa k?t thuc b?ng s? chi?m đong c?a quan đ?i Hoa K? va ti?p theo la s? cai tr? đ?c tai c?a Joaquin Balaguer (1966?1978 va 1986?1996). K? t? n?m 1978, C?ng hoa Dominica đa chuy?n sang n?n dan ch? đ?i di?n , [19] va đ??c Leonel Fernandez lanh đ?o trong ph?n l?n th?i gian sau n?m 1996. Danilo Medina k? nhi?m Fernandez vao n?m 2012, gianh đ??c 51% s? phi?u đ?i c? tri so v?i đ?i th? la c?u t?ng th?ng Hipolito Mejia . [20] Sau đo, ong đa đ??c Luis Abinader k? nhi?m trong cu?c b?u c? t?ng th?ng n?m 2020.

C?ng hoa Dominica co n?n kinh t? l?n nh?t (theo B? Ngo?i giao Hoa K? va Ngan hang Th? gi?i ) trong khu v?c Caribe va Trung M? va la n?n kinh t? l?n th? b?y ? M? Latinh . [21] [22] Trong 25 n?m qua, C?ng hoa Dominica đa co n?n kinh t? phat tri?n nhanh nh?t ? Tay Ban c?u - v?i t?c đ? t?ng tr??ng GDP th?c t? trung binh la 5,3% t? n?m 1992 đ?n n?m 2018. [23] T?ng tr??ng GDP n?m 2014 va 2015 l?n l??t đ?t 7,3 va 7,0%, cao nh?t ? Tay Ban c?u. [23] Trong n?a đ?u n?m 2016, n?n kinh t? Dominica đa t?ng tr??ng 7,4% ti?p t?c xu h??ng t?ng tr??ng kinh t? nhanh chong. [24] T?ng tr??ng g?n đay đ??c thuc đ?y b?i xay d?ng, s?n xu?t, du l?ch va khai thac m?. đ?t n??c nay la n?i co m? vang l?n th? hai tren th? gi?i, m? Pueblo Viejo . [25] [26] Tieu dung t? nhan t?ng m?nh do l?m phat th?p (trung binh d??i 1% n?m 2015), t?o vi?c lam va l??ng ki?u h?i cao .

Dan di c? qu?c t? mang l?i r?t nhi?u ?nh h??ng đ?n cac qu?c gia nay, vi đ?t n??c nay la n?i đi va đen c?a c? hai lu?ng di dan l?n. Dan Haiti nh?p c? va vi?c h?i nh?p c?a ng??i Dominica g?c Haiti la v?n đ? l?n; t?ng dan s? co ngu?n g?c Haiti đ??c ??c tinh kho?ng 800.000. [27] Co m?t s? l??ng l?n ng??i Dominicana h?i ngo?i, ch? y?u ? Hoa K? , n?i no kho?ng 1,2 tri?u ng??i. [28] H? giup đ? phat tri?n qu?c gia b?ng cach g?i hang t? đo la cho cac gia đinh c?a h?, chi?m m?t ph?n m??i GDP c?a Dominica. [29] [30] C?ng hoa Dominica đa tr? thanh đi?m đ?n du l?ch l?n nh?t c?a Caribe ; cac san golf ho?t đ?ng quanh n?m la m?t trong cac đi?m thu hut hang đ?u. [31] T?i qu?c gia nay co nui cao nh?t Caribe , Pico Duarte , c?ng nh? h? Enriquillo , h? l?n nh?t c?a Caribe. Quisqueya , nh? ng??i Dominica th??ng g?i đ?t n??c c?a h?, co nhi?t đ? trung binh nh? (26 °C) va la r?t thich h?p s? đa d?ng sinh h?c. [31] Am nh?c va th? d?c th? thao co t?m quan tr?ng cao nh?t trong v?n hoa Dominica, v?i merengue la đi?u v? va ca qu?c gia va c?ng nh? bong chay la mon th? thao ?a thich. [32]

L?ch s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: L?ch s? Dominica

Th?i k? ti?n chau Au [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m khu v?c c?a Hispaniola

Ng??i Taino noi ti?ng Arawak chuy?n đ?n Hispaniola t? khu v?c phia đong b?c c?a khu v?c ngay nay đ??c g?i la Nam M?, di d?i nh?ng c? dan tr??c đo, kho?ng n?m 650 CN H? lam ngh? nong, đanh ca, [33] s?n b?n va hai l??m. Dong song Caribs hung d? đa đ?y ng??i Taino đ?n đong b?c Caribe, trong su?t ph?n l?n th? k? 15. [34] Cac ??c tinh v? dan s? c?a Hispaniola vao n?m 1492 r?t khac nhau, bao g?m hang ch?c nghin, [35] m?t tr?m nghin, [36] ba tr?m nghin, va b?n tr?m nghin đ?n hai tri?u. [37] Vi?c xac đ?nh chinh xac co bao nhieu ng??i s?ng tren đ?o vao th?i ti?n Colombo la đi?u khong th?, vi khong co ghi chep chinh xac nao t?n t?i. [38] đ?n n?m 1492, hon đ?o đ??c chia thanh n?m v??ng qu?c Taino. [39] [40] Ten Taino cho toan b? hon đ?o la Ayiti ho?c Quisqueya . [41]

Ng??i Tay Ban Nha đ?n hon đ?o nay vao n?m 1492. Ban đ?u, sau nh?ng m?i quan h? than thi?n, ng??i Tainos ch?ng l?i cu?c chinh ph?c, do n? tu tr??ng Anacaona c?a Xaragua va ch?ng c? c?a ba la tu tr??ng Caonabo c?a Maguana, c?ng nh? cac tu tr??ng Guacanagarix, Guama , Hatuey va Enriquillo lanh đ?o. Nh?ng thanh cong sau nay đa giup ng??i dan tren đ?o tr? thanh m?t vung đ?t t? tr? trong m?t th?i gian. Trong vong vai n?m sau n?m 1492, dan s? ng??i Taino đa gi?m m?nh do b?nh đ?u mua , [42] b?nh s?i, va cac b?nh khac do ng??i chau Au mang đ?n. [43]

L?n bung phat b?nh đ?u mua đ?u tien đ??c ghi nh?n, ? chau M?, x?y ra tren đ?o Hispaniola vao n?m 1507. [43] Ghi nh?n cu?i cung v? ng??i Taino thu?n ch?ng la n?m 1864. Tuy nhien, di s?n sinh h?c Taino v?n t?n t?i ? m?t m?c đ? quan tr?ng, do sinh s?n cheo. Cac h? s? đi?u tra dan s? t? n?m 1514 cho th?y 40% đan ong Tay Ban Nha ? Santo Domingo đa k?t hon v?i ph? n? Taino, [44] va m?t s? ng??i Dominica ngay nay co t? tien la ng??i Taino. D?u tich c?a n?n v?n hoa Taino bao g?m cac b?c v? trong hang đ?ng c?a h?, [45] ch?ng h?n nh? hang đ?ng Pomier , c?ng nh? cac thi?t k? đ? g?m, hi?n v?n đ??c s? d?ng ? lang ngh? nhan nh? Higuerito, Moca . [46]

Th?i k? thu?c đ?a hoa [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Christopher Columbus đ?n hon đ?o nay vao ngay 5 thang 12 n?m 1492, trong chuy?n đi đ?u tien trong b?n chuy?n đi đ?n chau M?. Ong đa tuyen b? vung đ?t nay thu?c v? Tay Ban Nha va đ?t ten no la La Espanola , do khi h?u va đ?a hinh đa d?ng, khi?n ong nh? đ?n phong c?nh Tay Ban Nha . [47] đi xa h?n v? phia đong, Columbus b?t g?p song Yaque del Norte , ? vung Cibao , ma ong đ?t ten la Rio de Oro sau khi phat hi?n ra cac m? vang g?n đo. [48] Khi Columbus tr? v? trong chuy?n hanh trinh th? hai, ong đa thanh l?p khu đ?nh c? La Isabela ? n?i ngay nay la Puerto Plata vao thang 1 n?m 1494, va c? Alonso de Ojeda đi tim vang trong vung.

N?m 1496, Bartholomew Columbus , anh trai c?a Christopher, đa xay d?ng thanh ph? Santo Domingo , khu đ?nh c? lau dai đ?u tien c?a Tay Au trong " Th? gi?i m?i ". Ngay sau đo, co phat hi?n vang l?n nh?t tren đ?o đ??c th?c hi?n ? khu v?c trung tam cordillera , d?n đ?n s? bung n? khai thac vang.

Ng??i Castilian ghen t? v?i s? lanh đ?o c?a anh em nha Columbus (ng??i Y) va do đo b?t đ?u bu?c t?i h? qu?n ly y?u kem khi bao cao l?i cho Tay Ban Nha. Nh?ng l?i phan nan nay đa khi?n hai anh em b? lo?i kh?i v? tri c?a minh. Francisco de Bobadilla b?t Christopher va hai anh em c?a ong va t?ng h? tr? v? Tay Ban Nha vao n?m 1500. Khi v? đ?n Tay Ban Nha, h?u h?t cac cao bu?c ch?ng l?i hai anh em Columbus cho th?y đa b? phong đ?i qua m?c va N? hoang Isabella I c?a Castile đa ra l?nh th? h?.

đ?n n?m 1501, anh h? c?a Columbus la Giovanni Columbus c?ng đa phat hi?n ra vang g?n Buenaventura; cac m? vang sau đo đ??c g?i la Minas Nuevas. Hai khu v?c khai thac chinh đa d?n đ?n k?t qu?, m?t d?c theo San Cristobal -Buenaventura va m?t ? Cibao trong tam giac La Vega -Cotuy- Bonao , trong khi Santiago de los Caballeros , Concepcion va Bonao tr? thanh th? tr?n khai thac. C?n s?t vang 1500?1508 di?n ra sau đo. [49] Ferdinand II c?a Aragon "đ?t mua vang t? nh?ng m? giau co nh?t danh rieng cho Hoang gia." Nh? v?y, Ovando t??c đo?t cac m? vang c?a Miguel Diaz va Francisco de Garay vao n?m 1504, khi m? vang đa tr? thanh m? hoang gia, m?c du sa khoang đa đ??c m? đ? th?m do tin. H?n n?a, Ferdinand mu?n nh?ng "ng??i da đ? gi?i nh?t" lam vi?c trong cac m? hoang gia c?a minh, va gi? 967 th? trong khu v?c khai thac San Cristobal, đ??c giam sat b?i cac th? m? lam cong ?n l??ng. [49] :68,71,78,125?127

Theo Pons, d??i quy?n th?ng đ?c c?a Nicolas de Ovando y Caceres, ng??i da đ? ph?i lam vi?c trong cac m? vang, "t?i đo h? ph?i lam vi?c qua s?c, b? ng??c đai va thi?u ?n". đ?n n?m 1503, V??ng mi?n Tay Ban Nha h?p phap hoa vi?c phan b? ng??i da đ? đ?n lam vi?c t?i cac m?, nh? m?t ph?n c?a h? th?ng encomienda . Theo Pons, "M?t khi th? dan da đ? vao h?m m?, n?n đoi va b?nh t?t đa xoa s? h? theo đung ngh?a đen." đ?n n?m 1508, dan s? ng??i da đ? kho?ng 400.000 ng??i gi?m xu?ng con 60.000 ng??i, va đ?n n?m 1514, ch? con l?i 26.334 ng??i. Kho?ng m?t n?a dan s? nay co ? cac th? tr?n khai thac m? Concepcion, Santiago, Santo Domingo va Buenaventura. Cu?c đ?i chi?n n?m 1514 đa đ?y nhanh s? di c? c?a th?c dan Tay Ban Nha, cung v?i s? c?n ki?t c?a cac khu m?. N?m 1516, m?t tr?n d?ch đ?u mua đa gi?t ch?t them 8.000 trong s? 11.000 ng??i da đ? con l?i, trong m?t thang. đ?n n?m 1519, theo Pons, "C? n?n kinh t? vang va dan s? c?a ng??i da đ? b?n đ?a đ?u tuy?t ch?ng cung m?t luc." [50] [51] :191?192

N?m 1501, Quan ch? Cong giao l?n đ?u tien c?p phep cho nh?ng ng??i thu?c đ?a ? Caribe nh?p kh?u no l? chau Phi, va no l? b?t đ?u đ?n hon đ?o nay vao n?m 1503. Cay mia đ??c du nh?p vao Hispaniola t? qu?n đ?o Canary , va nha may đ??ng đ?u tien ? Th? gi?i m?i đ??c thanh l?p vao n?m 1516, tren Hispaniola. [52] Nhu c?u v? m?t l?c l??ng lao đ?ng đ? đap ?ng nhu c?u ngay cang t?ng c?a vi?c tr?ng mia đa d?n đ?n s? gia t?ng theo c?p s? nhan c?a vi?c nh?p kh?u no l? trong hai th?p k? sau đo. Cac ch? nha may đ??ng s?m hinh thanh m?t t?ng l?p tinh anh thu?c đ?a m?i va thuy?t ph?c nha vua Tay Ban Nha cho phep h? b?u cac thanh vien c?a Real Audiencia t? hang ng? c?a h?. Nh?ng ng??i th?c dan ngheo h?n s?ng b?ng cach s?n nh?ng đan gia suc hoang da lang thang kh?p hon đ?o va ban da c?a chung. Cu?c n?i d?y l?n đ?u tien c?a no l? ? chau M? x?y ra ? Santo Domingo trong n?m 1522, khi nh?ng ng??i Wolofs b? b?t lam no l? lanh đ?o m?t cu?c n?i d?y ? đ?n đi?n s?n xu?t đ??ng Diego Columbus .

Vung Caribe thu?c Tay Ban Nha n?m 1600

V?i cu?c chinh ph?c l?c đ?a M?, n?n kinh t? đ?n đi?n đ??ng c?a Hispaniola nhanh chong sa sut. H?u h?t nh?ng ng??i th?c dan Tay Ban Nha r?i đ?n cac m? b?c ? Mexico va Peru , trong khi nh?ng ng??i nh?p c? m?i t? Tay Ban Nha b? qua hon đ?o nay. Nong nghi?p gi?m d?n, vi?c nh?p kh?u no l? m?i khong con, va nh?ng ng??i th?c dan da tr?ng, ng??i da đen t? do va no l? gi?ng nhau s?ng trong ngheo đoi, lam suy y?u h? th?ng phan c?p ch?ng t?c va h? tr? cho s? k?t hon đa s?c t?c, d?n đ?n m?t dan s? ch? y?u la ng??i g?c Tay Ban Nha, Taino va chau Phi pha tr?n. Ngo?i tr? thanh ph? Santo Domingo, n?i duy tri đ??c m?t s? m?t hang xu?t kh?u h?p phap, cac c?ng c?a Dominica bu?c ph?i d?a vao buon ban hang l?u, cung v?i ch?n nuoi, tr? thanh m?t trong nh?ng ngu?n sinh k? chinh c?a c? dan tren đ?o.

Vao gi?a th? k? 17, Phap đa g?i dan đ?n đ?nh c? đ?o tren Tortuga va b? bi?n phia tay b?c c?a Hispaniola (ma ng??i Tay Ban Nha đa t? b? vao n?m 1606 ) do v? tri chi?n l??c c?a no trong khu v?c. đ? loi keo b?n c??p bi?n , Phap đa cung c?p cho chung nh?ng ph? n? b? b?t t? nha tu, b? bu?c t?i m?i dam va tr?m c?p. Sau nhi?u th?p k? đ?u tranh v? trang v?i nh?ng ng??i Phap đ?nh c?, Tay Ban Nha đa nh??ng l?i b? bi?n phia tay c?a hon đ?o cho Phap v?i Hi?p ??c Ryswick n?m 1697, trong khi Cao nguyen Trung tam v?n thu?c đ?a ph?n c?a Tay Ban Nha. Phap đa t?o ra m?t thu?c đ?a giau co tren đ?o, trong khi thu?c đ?a c?a Tay Ban Nha ti?p t?c b? suy gi?m kinh t?. [53]

Vao ngay 17 thang 4 n?m 1655, cac l?c l??ng Anh đ? b? len Hispaniola, va hanh quan tren b? 30 d?m đ?n Santo Domingo , thanh tri chinh c?a Tay Ban Nha tren đ?o, va đa bao vay no. Quan Tay Ban Nha t?n cong cac l?c l??ng Anh, đu?i h? ch?y v? phia bai bi?n trong s? kinh hoang. Ng??i ch? huy ng??i Anh n?p sau m?t cai cay, n?i ma theo l?i c?a m?t trong nh?ng ng??i linh c?a ong, ong ta "b? am ?nh b?i n?i kinh hoang đ?n m?c kho co th? noi đ??c". [ c?n d?n ngu?n ] Quan phong th? Tay Ban Nha đa gianh đ??c chi?n th?ng va đ??c th??ng cac danh hi?u t? đ? qu?c Tay Ban Nha .

Th? k? 18 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đ?n th? qu?c gia ? Santo Domingo đ??c xay d?ng t? n?m 1714?1746

Nha Bourbon thay th? Nha Habsburg ? Tay Ban Nha vao n?m 1700, va đ?a ra cac c?i cach kinh t? d?n d?n b?t đ?u ph?c h?i th??ng m?i ? Santo Domingo. V??ng mi?n d?n d?n n?i l?ng cac ki?m soat c?ng nh?c va h?n ch? đ?i v?i th??ng m?i gi?a Tay Ban Nha v?i cac thu?c đ?a va gi?a cac thu?c đ?a. Nh?ng con tau cu?i cung ra kh?i vao n?m 1737; h? th?ng c?ng đ?c quy?n b? bai b? ngay sau đo. Vao gi?a th? k? nay, dan s? hon đ?o đa t?ng len nh? s? di c? t? qu?n đ?o Canary , tai đ?nh c? ph?n phia b?c c?a thu?c đ?a va tr?ng thu?c la ? Thung l?ng Cibao , va vi?c nh?p kh?u no l? đa đ??c đ?i m?i.

Xu?t kh?u c?a Santo Domingo t?ng v?t va n?ng su?t nong nghi?p c?a hon đ?o t?ng len nh? s? tham gia c?a Tay Ban Nha trong Chi?n tranh B?y n?m , cho phep cac t? nhan ho?t đ?ng ngoai Santo Domingo m?t l?n n?a tu?n tra cac vung bi?n xung quanh đ? b?t cac tau c?a cac th??ng nhan đ?i ph??ng. [54] Cac t? nhan Dominica đa ho?t đ?ng trong Chi?n tranh Jenkins 'Ear ch? hai th?p k? tr??c đo, va h? đa gi?m m?nh s? l??ng tau th??ng m?i c?a k? thu ho?t đ?ng ? vung bi?n Tay ?n đ?. [54] Gi?i th??ng ma h? nh?n đ??c đ??c mang v? Santo Domingo, t?i đo hang hoa c?a h? đ??c ban cho c? dan thu?c đ?a ho?c cho cac th??ng nhan n??c ngoai lam ?n ? đo. Dan s? no l? c?a thu?c đ?a c?ng t?ng len đang k?, vi nhi?u ng??i chau Phi b? giam c?m đa b? b?t t? cac tau no l? c?a k? thu ? vung bi?n Tay ?n đ?. [54] [55]

Gi?a n?m 1720 va 1774, cac thuy?n t? nhan c?a ng??i Dominica đa đi tren vung bi?n t? Santo Domingo đ?n b? bi?n Tierra Firme , đon cac tau c?a Anh, Phap va Ha Lan đ? nh?n hang hoa g?m no l? chau Phi va cac m?t hang khac. [56]

B?n đ? th?i đo cho th?y tinh hinh bien gi?i tren Hispaniola sau Hi?p ??c Aranjuez (1777)

Thu?c đ?a Santo Domingo đa ch?ng ki?n s? gia t?ng dan s? trong th? k? 18, len đ?n kho?ng 91.272 ng??i vao n?m 1750. Trong s? nay, kho?ng 38.272 ng??i la ch? đ?t da tr?ng, 38.000 ng??i da mau h?n h?p t? do va kho?ng 15.000 ng??i la no l?.. [ c?n d?n ngu?n ] đi?u nay trai ng??c h?n v?i dan s? c?a thu?c đ?a Saint-Domingue c?a Phap (Haiti ngay nay) - thu?c đ?a giau co nh?t ? Caribe va dan s? c?a m?t n?a tri?u ng??i b? 90% lam no l? va co dan s? đong g?p b?y l?n so v?i ng??i Tay Ban Nha. thu?c đ?a c?a Santo Domingo. [53] [57] Nh?ng ng??i đ?nh c? 'Tay Ban Nha', v?n co dong mau lai v?i ng??i Tainos, Chau Phi va Canary Guanches, tuyen b?: 'Khong quan tr?ng n?u ng??i Phap giau h?n chung toi, chung toi v?n la nh?ng ng??i th?a k? th?c s? c?a hon đ?o nay. Trong huy?t qu?n c?a chung toi ch?y mau c?a nh?ng ng??i chinh ph?c anh hung, nh?ng ng??i đa gianh đ??c hon đ?o nay b?ng g??m va mau.' [58]

Khi cac h?n ch? đ?i v?i th??ng m?i thu?c đ?a đ??c n?i l?ng, gi?i tinh hoa thu?c đ?a c?a Saint-Domingue đa cung c?p th? tr??ng chinh cho cac m?t hang xu?t kh?u th?t bo, da s?ng, g? mahogany va thu?c la c?a Santo Domingo. V?i s? bung n? c?a Cach m?ng Haiti n?m 1791, cac gia đinh giau co ? thanh th? co lien h? v?i b? may hanh chinh thu?c đ?a đa b? tr?n kh?i đ?o, trong khi h?u h?t nh?ng hateros (ch? trang tr?i gia suc) v?n ? l?i, m?c du h? đa m?t th? tr??ng chinh.

L?y c?m h?ng t? nh?ng tranh ch?p gi?a ng??i da tr?ng va ng??i da tr?ng ? Saint-Domingue, m?t cu?c n?i d?y c?a no l? đa n? ra ? thu?c đ?a c?a Phap. M?c du dan s? c?a Santo Domingo co l? ch? b?ng 1/4 so v?i Saint-Domingue, nh?ng đi?u nay khong ng?n c?n đ??c Vua Tay Ban Nha phat đ?ng m?t cu?c xam l??c vao phia thu?c Phap c?a hon đ?o vao n?m 1793, c? g?ng chi?m toan b? ho?c m?t ph?n phia tay. g?m m?t ph?n ba c?a hon đ?o trong m?t lien minh t?m th?i v?i nh?ng no l? n?i lo?n.

Vao thang 8 n?m 1793, m?t nhom quan Dominica đa ti?n vao Saint-Domingue va k?t n?i v?i quan n?i d?y Haiti. [59] Tuy nhien, nh?ng k? n?i d?y nay nhanh chong ph?n b?i Tay Ban Nha va thay vao đo đ?u quan cho Phap. Ng??i Dominica khong b? đanh b?i v? m?t quan s?, nh?ng b??c ti?n c?a h? đa b? h?n ch?, va khi vao n?m 1795, Tay Ban Nha nh??ng Santo Domingo cho Phap theo Hi?p ??c Basel, cac cu?c t?n cong c?a ng??i Dominica vao Saint-Domingue ch?m d?t. Sau khi Haiti gianh đ?c l?p vao n?m 1804, ng??i Phap v?n chi?m Santo Domingo cho đ?n n?m 1809. Tay Ban Nha gianh l?i Santo Domingo theo Hi?p ??c Paris (1814).

đ?a ly [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: D?a ly Dominica

Ton giao t?i C?ng hoa Dominica (2017)

   Cong giao Roma (70%)
   Tin lanh (26%)
   Khong ton giao (3%)
   Khac (1%)

C?ng hoa Dominica la m?t qu?c đ?o thu?c vung bi?n Caribbean , n?m ? phia đong va chi?m đ?n hai ph?n ba đ?o Hispaniola . M?t ph?n ba ? phia tay c?a Hispaniola la đ?t n??c Haiti . đ?a hinh c?a qu?c đ?o nay g?m vung đ?ng b?ng ven bi?n, b?n day nui g?n nh? song song tr?i dai theo h??ng Tay-đong, thung l?ng đ?t đen mau m? Cibao tr?i r?ng ? phia B?c day Cordillera Central .

Kinh t? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tinh đ?n cu?i n?m 2020, C?ng hoa Dominica gi? v? tri s? 1 v? quy mo GDP c?a vung Caribe, đ?t g?n 79 t? USD; GDP binh quan đ?u ng??i đ?t 7.530 USD. [3]

M?c du s?n xu?t đ??ng la nganh kinh t? truy?n th?ng, song hi?n nay niken va s?t đa tr? thanh nh?ng m?t hang xu?t kh?u chinh Dominica la n??c đ?ng đ?u M? Latinh va th? 5 th? gi?i v? khai thac vang ; đi?n n?ng s?n xu?t đ?t 6,7 t? kWh, tieu th? 6,7 t? kWh. Du l?ch la nganh thu nhi?u ngo?i t? nh?t; xu?t kh?u đ?t 1 t? USD, nh?p kh?u 3,6 t? USD, n? n??c ngoai: 3,6 t? USD .

Nh?ng s?n ph?m t? cac lo?i cay cong nghi?p ( mia , ca phe , ca cao , thu?c la ) va niken la ngu?n xu?t kh?u ch? y?u c?a đ?o nay. Vi?c thanh l?p kho?ng 40 khu ch? xu?t cong nghi?p va s? phat tri?n nganh du l?ch t?o nen m?t n?n kinh t? n?ng đ?ng khong th? ph? nh?n. Tuy nhien, m?c s?ng v?n con th?p, m?c l?m phat cao va kinh t? ph? thu?c nhi?u vao Hoa K? .

Cac t?nh va đo th? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: T?nh c?a C?ng hoa Dominica
B?n đ? cac t?nh c?a CH Dominica

C?ng hoa Dominica co 31 t?nh va m?t đ?n v? hanh chinh đ?c bi?t la Distrito Nacional , n?i co th? đo Santo Domingo . D??i c?p t?nh la c?p đo th? t? tr? ( municipio ).

Danh sach tinh va Distrito Nacional:

  1. Distrito Nacional
  2. Azua
  3. Bahoruco
  4. Barahona
  5. Dajabon
  6. Duarte
  7. Elias Pina
  8. El Seibo
  9. Espaillat
  10. Hato Mayor
  11. Hermanas Mirabal
  1. Independencia
  2. La Altagracia
  3. La Romana
  4. La Vega
  5. Maria Trinidad Sanchez
  6. Monsenor Nouel
  7. Monte Cristi
  8. Monte Plata
  9. Pedernales
  10. Peravia
  11. Puerto Plata
  1. Samana
  2. Sanchez Ramirez
  3. San Cristobal
  4. San Jose de Ocoa
  5. San Juan
  6. San Pedro de Macoris
  7. Santiago
  8. Santiago Rodriguez
  9. Santo Domingo
  10. Valverde

Giao d?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Giao d?c Dominica

Ch??ng trinh giao d?c mi?n phi đ?n b?c trung h?c. Tuy nhien, nhi?u tr? em v?n khong đ??c đ?n tr??ng do ph?i ph? giup cha m?. C? n??c co kho?ng 81% s? h?c sinh đi h?c va kho?ng 1/3 s? đo t?t nghi?p. Cac ngu?n tai tr? cho giao d?c con r?t h?n ch?. C?ng hoa Dominica co m?t s? tr??ng đ?i h?c va tr??ng th??ng m?i .

Y t? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Y t? Dominica

Y t? C?ng hoa Dominica co h? th?ng b?nh vi?n va phong kham cong mi?n phi, nh?ng thi?u th?n cac ph??ng ti?n va thi?t b?. Ph?n l?n nh?ng ng??i co kh? n?ng tai chinh đ?n kham t?i cac d?ch v? y t? t? nhan. Khu v?c nong thon h?u nh? ch?a co bac s? .

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ Official census data . "Dominican Republic Census data"
  2. ^ a b International Monetary Fund. “Gross domestic product based on purchasing-power-parity (PPP) valuation of country GDP” .
  3. ^ a b c “WEO Data” . IMF.
  4. ^ “Human Development Report 2016” (PDF) . United Nations Development Programme . Truy c?p ngay 21 thang 3 n?m 2017 .
  5. ^ http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/cn_vakv/
  6. ^ Dardik, Alan bien t?p (2016). Vascular Surgery: A Global Perspective . Springer. tr. 341. ISBN   978-3-319-33745-6 .
  7. ^ Josh, Jagran bien t?p (2016). “Current Affairs November 2016 eBook” . tr. 93.
  8. ^ a b c d e f g “Central America:: Dominican Republic” . CIA World Factbook . Central Intelligence Agency . Truy c?p ngay 19 thang 2 n?m 2020 .
  9. ^ “Dominican Republic | Data” . data.worldbank.org . Truy c?p ngay 28 thang 4 n?m 2016 .
  10. ^ “Estimaciones y Proyecciones de la Poblacion Dominicana por Regiones, Provincias, Municipios y Distritos Municipales, 2008” . B?n g?c l?u tr? ngay 11 thang 5 n?m 2011 . Truy c?p ngay 25 thang 12 n?m 2008 .
  11. ^ Brown, Isabel Zakrzewski (1999). Culture and customs of the Dominican Republic . Westport, CT: Greenwood Press. ISBN   0-313-30314-2 . OCLC   41256263 .
  12. ^ Austin Alchon, Suzanne (2003). A pest in the land: new world epidemics in a global perspective . University of New Mexico Press. tr. 62. ISBN   0-8263-2871-7 .
  13. ^ Yeager, Timothy J. (1995). “Encomienda or Slavery? The Spanish Crown's Choice of Labor Organization in Sixteenth-Century Spanish America” (PDF) . The Journal of Economic History . 55 (4): 842?859. doi : 10.1017/S0022050700042182 . JSTOR   2123819 .
  14. ^ McAlister, Lyle N. (1984).
  15. ^ " Laws of Burgos, 1512?1513 L?u tr? 2019-06-06 t?i Wayback Machine ". faculty.smu.edu
  16. ^ Franco, Cesar A. “La guerra de la Restauracion Dominicana, el 16 de agosto de 1863” [The Dominican Restoration War, ngay 16 thang 8 n?m 1863] (PDF) (b?ng ti?ng Tay Ban Nha). dgii.gov.do. B?n g?c (PDF) l?u tr? ngay 24 thang 6 n?m 2015.
  17. ^ Guerrero, Johnny (ngay 16 thang 8 n?m 2011). “La Restauracion de la Republica como referente historico” [The Restoration of the Republic as an historical reference] (b?ng ti?ng Tay Ban Nha). El Dia . Truy c?p ngay 23 thang 8 n?m 2016 .
  18. ^ Sagas, Ernesto. “An Apparent Contradiction? Popular Perceptions of Haiti and the Foreign Policy of the Dominican Republic” . Lehman College (Presented at the Sixth Annual Conference of the Haitian Studies Association, Boston, MA) . Truy c?p ngay 30 thang 12 n?m 2014 .
  19. ^ “Antonio Guzman | Ministerio Administrativo de la Presidencia” . mapre.gob.do . B?n g?c l?u tr? ngay 25 thang 9 n?m 2020 . Truy c?p ngay 4 thang 8 n?m 2020 .
  20. ^ Fox, Ben; Ezequiel Abiu Lopez (ngay 20 thang 5 n?m 2012). “Dominican Republic Elections: Ex-President Hipolito Mejia Challenges Danilo Medina” . Huffington Post . B?n g?c l?u tr? ngay 31 thang 1 n?m 2016.
  21. ^ “CIA ? The World Factbook ? Rank Order ? GDP (purchasing power parity)” . B?n g?c l?u tr? ngay 4 thang 6 n?m 2011 . Truy c?p ngay 27 thang 2 n?m 2009 .
  22. ^ “Dominican Republic” . www.worldbank.org . Truy c?p ngay 28 thang 4 n?m 2016 .
  23. ^ a b “Dominican Republic Overview” . World Bank . Truy c?p ngay 29 thang 4 n?m 2016 .
  24. ^ “Dominican economy grows 7.4% in first half, paced by construction” . Dominican Today . B?n g?c l?u tr? ngay 26 thang 8 n?m 2016 . Truy c?p ngay 27 thang 8 n?m 2016 .
  25. ^ “World's 10 Largest Gold Mines by Production | INN” . ngay 31 thang 7 n?m 2019.
  26. ^ “World Top 20 Gold: Countries, Companies and Mines” . B?n g?c l?u tr? ngay 26 thang 9 n?m 2017 . Truy c?p ngay 27 thang 9 n?m 2017 .
  27. ^ Pina, Diogenes. “Dominican Republic: Deport Thy (Darker-Skinned) Neighbour” . Inter Press Service (IPS). B?n g?c l?u tr? ngay 9 thang 1 n?m 2008 . Truy c?p ngay 14 thang 1 n?m 2008 .
  28. ^ “United States - Selected Population Profile in the United States (Dominican (Dominican Republic))” . 2007 American Community Survey 1-Year Estimates . U.S. Census Bureau. B?n g?c l?u tr? ngay 25 thang 3 n?m 2017 . Truy c?p ngay 4 thang 3 n?m 2009 .
  29. ^ “CIA - The World Factbook -- Dominican Republic” . Central Intelligence Agency (CIA). B?n g?c l?u tr? ngay 13 thang 2 n?m 2016 . Truy c?p ngay 4 thang 6 n?m 2007 .
  30. ^ “Dominican Republic (12/08)” . United States Department of State . Truy c?p ngay 27 thang 2 n?m 2009 .
  31. ^ a b “Consulate-General of the Dominican Republic Bangkok Thailand” . Truy c?p ngay 27 thang 2 n?m 2009 .
  32. ^ “Embassy of the Dominican Republic, in the United States” . Truy c?p ngay 27 thang 2 n?m 2009 .
  33. ^ “Dominican Republic” . Encarta . Microsoft Corporation. B?n g?c l?u tr? ngay 14 thang 11 n?m 2007 . Truy c?p ngay 6 thang 6 n?m 2007 .
  34. ^ Royal, Robert (Spring 1992). “1492 and Multiculturalism” . The Intercollegiate Review . 27 (2): 3?10. B?n g?c l?u tr? ngay 16 thang 2 n?m 2009.
  35. ^ Lawler, Andrew (ngay 23 thang 12 n?m 2020). “Invaders nearly wiped out Caribbean's first people long before Spanish came, DNA reveals” . National Geographic .
  36. ^ Rawley, James A.; Behrendt, Stephen D. (2005). The Transatlantic Slave Trade: A History . University of Nebraska Press. tr. 49. ISBN   978-0-8032-3961-6 .
  37. ^ Keegan, William. “Death Toll” . Millersville University , from Archaeology (January/February 1992, p. 55). B?n g?c l?u tr? ngay 21 thang 3 n?m 2008 . Truy c?p ngay 19 thang 6 n?m 2008 .
  38. ^ Henige, David (1998). Numbers from nowhere: the American Indian contact population debate . University of Oklahoma Press. tr. 174. ISBN   978-0-8061-3044-6 .
  39. ^ Roberto Cassa (1992). Los Indios de Las Antillas . Editorial Abya Yala. tr. 126?. ISBN   978-84-7100-375-1 . Truy c?p ngay 15 thang 8 n?m 2012 .
  40. ^ Wilson, Samuel M. (1990). Hispaniola: Caribbean Chiefdoms in the Age of Columbus . Univ. of Alabama Press. tr.  110 . ISBN   978-0-8173-0462-1 .
  41. ^ Angleria, Pedro Martir de (1949). Decadas del Nuevo Mundo, Tercera Decada, Libro VII (b?ng ti?ng Tay Ban Nha). Buenos Aires: Editorial Bajel.
  42. ^ " What Became of the Taino? "
  43. ^ a b "History of Smallpox ? Smallpox Through the Ages" L?u tr? 2016-11-06 t?i Wayback Machine .
  44. ^ Ferbel Azcarate, Pedro J. (thang 12 n?m 2002). “Not Everyone Who Speaks Spanish is from Spain: Taino Survival in the 21st Century Dominican Republic” (PDF) . KACIKE: The Journal of Caribbean Amerindian History and Anthropology (Special). ISSN   1562-5028 . B?n g?c (PDF) l?u tr? ngay 17 thang 6 n?m 2004 . Truy c?p ngay 24 thang 9 n?m 2009 .
  45. ^ “Taino Caves, the Photo Essay, by Lynne Guitar” . B?n g?c l?u tr? ngay 7 thang 6 n?m 2007 . Truy c?p ngay 8 thang 10 n?m 2008 .
  46. ^ O'Halloran, Jacinta (ngay 1 thang 1 n?m 2007). Fodor's Budapest (b?ng ti?ng Anh). Fodor's Travel Publications. ISBN   9781400017409 .
  47. ^ Christopher Columbus .
  48. ^ Columbus, Ferdinand (1959). The Life of the Admiral Christopher Columbus by his son Ferdinand . New Brunswick: Rutgers, The State University. tr. 76?77, 83, 87.
  49. ^ a b Floyd, Troy (1973). The Columbus Dynasty in the Caribbean, 1492?1526 . Albuquerque: University of New Mexico Press. tr. 44, 50, 57?58, 74.
  50. ^ Pons, Frank (1995). The Dominican Republic, A National History . New Rochelle: Hispaniola Books. tr.  33?37 . ISBN   978-1885509017 .
  51. ^ Floyd, Troy (1973). The Columbus Dynasty in the Caribbean, 1492?1526 . Albuquerque: University of New Mexico Press. tr. 44, 50, 57?58, 74.
  52. ^ Sugar Cane: Past and Present, Peter Sharpe “Archived copy” . B?n g?c l?u tr? ngay 18 thang 5 n?m 2008 . Truy c?p ngay 15 thang 7 n?m 2008 . Qu?n ly CS1: b?n l?u tr? la tieu đ? ( lien k?t )
  53. ^ a b Knight, Franklin W. bien t?p (1997). General history of the Caribbean . London: Unesco. tr. 48. ISBN   978-92-3-103146-5 . Truy c?p ngay 30 thang 4 n?m 2015 .
  54. ^ a b c Hazard, Samuel (1873). Santo Domingo, Past And Present; With A Glance At Haytl . tr.  100 .
  55. ^ Ricourt, Milagros (2016). The Dominican Racial Imaginary: Surveying the Landscape of Race and Nation in Hispaniola . Rutgers University Press. tr. 57.
  56. ^ “Corsairs of Santo Domingo a socio-economic study, 1718-1779” (PDF) .
  57. ^ “Dominican Republic ? THE FIRST COLONY” . Truy c?p ngay 16 thang 8 n?m 2016 .
  58. ^ Peasants and Religion: A Socioeconomic Study of Dios Olivorio and the Palma Sola Religion in the Dominican Republic . tr. 565.
  59. ^ David Marley, Historic Cities of the Americas: An Illustrated Encyclopedia, Volume 2, p. 95

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]


L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=C?ng_hoa_Dominica&oldid=71176604 ”