Шерпалар

Википедия деп сайттан
Шерпа ?г-б?ле

Шерпалар , ча?гысты? саны - шерпа ( т?в.   ????? , вайли shar pa ‘ч??н ч?кт?? кижилери’ дээн уткалыг [1] ) ? ч??н Непалды? Джомолунгма дааны? эдээнде болгаш Индияда чурттап чоруур чон. Боттарын шаркхомбо деп адаар.

С??лг? 30 чыл тургузунда шерпаларны? саны элээн к?в?дээн. 1975 чылда 25 му? кижи турган болза, 2001 чылда 154 622 кижи б?р?ткеттинген [2] . Шерпалар 93% сарыг шажынга ч?д?п чоруур, 6,26% индуизм ч?д?лгеге, 0,63% христиан ч?д?лгеге, а 0,20% Бон деп шажынга ч?д?п чоруур.

Шерпаларны? х?й кезии Непалды? ч??н ч?г?нде чурттап чоруур, ынчалза-даа чуртту? ?ске булу?нарында база бар. Шерпаларны? Непалда э? эрги сууру Тенгбоче болуп турар.

Шерпаларны? дылын кангпо дээр, ол т?в?т-бирман дылдарга хамааржыр. Кангпо дыл ?ске т?рел т?в?т дылдардан шуут а?гы, шерпаларны? дылын Лхасадан т?в?ттер билип шыдавас [3] .

Шерпалар дээрге т?в?ттерни? ортаакы ч?с чылдарда Гималай дааны? мурнуу ч?г?нче к?ж?п келген салгалдары болуп турар. Шерпалар болгаш т?в?ттерни ниити "бедик даг" гени каттыштырып турар.

Непалда шерпалар колдуунда чер ажылы кылып амыдырап чоруур (картофель, сула), азы малчыннап чоруур, колдуу сарлыктар азырап турар. Индияда шерпалар садыг-саарылга болгаш альпинистерге дузалажып бедик дагларже дузалакчылар бооп ?н?п турар. Альпинистерге дузалажып тургаш х?й шерпалар соок, аарыг-ажык, кемдээшкин болгаш оон-даа ?ске чылдагааннар-биле чок болган.

Демдеглелдер [ эдер | вики-с?з?глелди эдер ]

  1. Sherpa Lhakpa Norbu. Through a Sherpa Window: Illustrated Guide to Sherpa Culture. ? Kathmandu, Nepal: Vajra Publications, 2008. (недоступная ссылка)
  2. БСЭ
  3. Journee d'etude : Deserts. Y a-t-il des correlations entre l'ecosysteme et le changement linguistique ? (фр.). Lacito.vjf.cnrs.fr. Проверено 8 March 2"012. Архивировано 18 марта 2012 года.