Ovo je ?lanak o godini 1571.

Godina 1571 ( MDLXXI ) bila je redovna godina koja po?inje u ponedjeljak (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).

1571 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji [ uredi | uredi kod ]

• 11. 1. - Sloboda religije u Habsbur?kim naslednim zemljama.
• 8. 2. - Ukinut red Humiliata .
• 14. 3. - Vladar Erdelja Ivan Sigismund Zapolja umro bez naslednika; ugarsku kraljevsku krunu nasleđuje Maksimilijan , prema ?pajerskom ugovoru.
• 5. 4. - Hrvatski sabor u Zagrebu, između ostalog određeni radnici za utvrđivanje nedavno oslobođene Blinje ^[1] .
• travanj - Sigetski zapovjednik Ali-pa?a ubio kani?kog kapetana Jurja Turija ^[2] .
• 24. 5. - Krimski pohod na Moskvu : Devlet I Geraj zapalio Moskvu.
• 25. 5. - Papa Pio V. okupio Svetu ligu - ve?ina katoli?kih mediteranskih dr?ava protiv Turaka koji su skoro zauzeli Kipar od Mle?ana.
• 25. 5. - Erdeljski stale?i biraju za kneza Stefana Batorija , iako je Zapolja imenovao Gaspara Bekesa - do?i ?e do oru?anog sukoba u kome Selim II podr?ava Batorija a Maksimilijan Beke?a.
• lipanj - Kapetan Josip Dornberg i ban Franjo Frankopan Slunjski porazili jednu tursku ?etu kod Hrastovice ^[3] .
• 24. 6. - Nakon ?to je osvojena Kraljevina Maynila , konkistador Miguel Lopez de Legazpi ustanovljava Manilu kao ?panski i glavni grad Filipina.
• prole?e-leto? - Tursko-mleta?ki rat: Turci osvajaju Ulcinj i Bar (do 1878 ), plja?kaju Budvu , u?li u Boku ^[4] .
• 15. 8. - Neuspje?ni osmanski napad na mleta?ku Kor?ulu . Odmah plove do Hvara , kome su nanijeli veliku ?tetu, i do Visa.
  • Od Turaka stradavaju i Bibinje kod Zadra i Nin . Mle?ani su ove godine osvojili Skradin i napali Klis ^[5] .
• 18. 8. ? - Ciparski rat : Famagusta se predala posle 11-mjese?ne opsade, ?ime je dovr?eno tursko osvajanje Cipra (do 1878 ); mleta?ki zapovjednik Marcantonio Bragadin ?e biti brutalno pogubljen.
• avgust - Turska flota u Boki (opsedaju Kotor , Perast ), Mle?ani na jesen napadali Herceg Novi ^[6] .
• 7. 10. - Bitka kod Lepanta - Sveta liga pod komandom Don Juana Austrijskog potukla na moru Osmanlije , poginuo i komandant Mujezinzade Ali-pa?a .
  • Oko ratne zastave sv. Marka poginulo sedam Pera?tana njenih ?uvara, pilot na komandnom brodu Don Huana bio Pera?tanin Petar Stjepkov Markovi?, u armadi bio i brod "Sveti Tripun Kotorski" kapetana Jeronima Bizanti?a ^[7] .
  • Ostatke turske flote spasao Ulu? Ali-reis , koji ?e biti imenovan kapudan pa?om .
  • Osmanlije ve? slede?e godine uglavnom obnavljaju flotu.
• 25. 12. - Prema iskazu Franje Tahija , ubistvom njegovog slu?benika po?ela pobuna kmetova u Donjoj Stubici ; ina?e, ove godine Ugarska komora je Tahiju oduzela kraljevske polovine Stubice i Susedgrada zbog rastu?eg nemira među progonjenim kmetovima ^[8] .

Tokom/tijekom godine [ uredi | uredi kod ]

• Po?ela gradnja mosta Mehmed-pa?e Sokolovi?a u Vi?egradu.
• Patrijarh srpski Makarije se povukao, nasleđuje ga sinovac Antonije Sokolovi? (do 1575 ).
• Zapisi u srpskim knjigama na Kosmetu: dijak Simeon: "u ta ljuta i te?ka vremena u dane sultana Selima. Oh! oh! zlo u ta vremena od Agarena, jad i beda velika narodu u dane ove, oh - nemiri"; sve?tenik Avakum: "I u to vreme be?e tuga od Turaka i glad velika po svoj zemlji, ?ovek ?oveka da istrebi. Od Soluna so prevo?ahu te menjahu za ?ito, po meri - koliko ?ita toliko soli; i ne htedo?e primati so za ?ito" ^[9] .
• Dovr?ena albanizacija u severnoj Albaniji ( Altin i Drim) ^[10] .
• Pavao Bizanti osim kotorske dobio i budvansku biskupiju.
• Jakob Baromi? tiskao "Ofi?je od bla?ene Gospoje".
• Mehmed, vojvoda hercegova?kog sand?ak-bega, nakon bekstva dvojice bra?e na dubrova?ku teritoriju posle njegove islamizacije, jednog ubio a drugog silom vratio u Tursku ^[11] .
• Osnovana Sveta kongregacija Indeksa zabranjenih knjiga za njegovo a?uriranje.
• Tupac Amaru postaje poslednji vladar Inka u Peruu.
• U Engleskoj osuje?ena Ridolfijeva zavera za ubistvo kraljice Elizabete.
• Sinan-pa?a ugu?io ustanak u Jemenu.
• Privreda Osmanskog carstva: na budimskoj carini ove godine prijavljeno 437 brodova, prete?no sa poljoprivrednim proizvodima sa Balkana ^[12] .

Rođenja [ uredi | uredi kod ]

Glavni ?lanak: :Kategorija:Rođeni 1571.

• 9. 1. - Charles Bonaventure de Longueval , vojskovođa u habsbur?koj slu?bi († 1621 )
• 27. 1. - Abas I Veliki , persijski vladar († 1629 )
• 29. 9. - Caravaggio , slikar († 1610 )
• 27. 12. - Johannes Kepler , astronom († 1630 )
• 31. 12. - Go-Y?zei , japanski car († 1617 )

Smrti [ uredi | uredi kod ]

Glavni ?lanak: :Kategorija:Umrli 1571.

• 19. 1. - Paris Bordone , slikar (* 1500 )
• 13. 2. - Benvenuto Cellini , umetnik (* 1500 )
• 14. 3. - Ivan Sigismund Zapolja , vladar Erdelja (* 1540 )
• 7. 10. - Mujezinzade Ali-pa?a , turski zapovednik kod Lepanta
• Titu Cusi , vladar Inka (* 1529 )
• Ursula Kanizsay , posljednja iz obitelji (* 1521 )
• Fran Trankvil Andreis , trogirski knji?evnik (* 1490 )

Reference [ uredi | uredi kod ]

Literatura

• Vjekoslav Klai? , Svezak tre?i: dio prvi. .... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)
• Istorija srpskog naroda , Tre?a knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vla??u 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5